Historisch Archief 1877-1940
?ïp*óiü^MÏkteüefL& ... .u^.»
Y
\ -V
l
GROENE AMSTERDAMMER VAN n APRIL 1931
No. 2810
Radiocritiek
MEERMALEN hebben wij reeds
onze bevreemding uitgespro
ken over het feit dat ,.De Perzische
Markt" zoo herhaaldelijk van onze
vaderlandsche zenders klonk. We
vreesden reeds te ,,ver-Perzen" en nu
heeft inen gelukkig een nieuw liedje
uitgevonden, zonder evenwel de
Markt" geheel te verwaarloozen. Het
nieuwe liedje mocht natuurlijk niet t
nieuw zijn. Een bezig mensch hoort
nu eenmaal niet graag iets onbekende,
iets dat hem te denken geeft. En
daarom werd het nieuwe liedje Komt
een vogel gevlogen", en dan met vari
aties !. De goede vogel demonstreert
loopings en andere kunsten, en de
variaties bestaan uit het begeleiden
der zoo interessante melodie met het
geliefdste wijsje uit ongeveer een do
zijn radio-schlagcrs. Goede smaak is
toch maar alles.... En wie zal ons
kwalijk nemen dat we met steeds
meer tegenzin het station inschakelen
waar men ons dergelijke
kinderachtigheden voorzet? Want voor ieder
normaal muzikaal mensch wordt een
dergelijk muziekdieet gevaarlijk. En
wanneer de Heeren denken dat zooiets
met een uitvoering van de
Mattheuspassion is goed te maken, dan ver
gissen ze zich. Want de kindermagen
die met snoepwinkeltjes-tooverballen
zijn overladen en vergiftigd, bedanken
zelfs voor het allerbeste voedsel.
* *
*
De goede luisteraar (?Radiot" heet
dit tegenwoordig in Duitschland,
watverdacht veel lijkt op Idiot" )
zal oudertusschen veel hebben kunnen
leeren van de diverse Mattheus»
passionuitvoeringen. En vooral
muziekstudeerenden zullen dank zij de
radio in een korter tijdsbestek dan de
leeraren in hun tijd zich een meening
hebben kunnen vormen over de ver
schillende Bach-opvattingen, ook al
in aanmerking genomen de
Zondagsche cantates uit Daventry. In dit
verband verdient het aanbeveling acht
te slaan op de uitvoeringen der
Bachcantates in de Leipziger Thomas
Kirche» die wekelijks zullen worden
uitgezonden. Bach wordt toch ook wel
een beetje populair..,.
Voor de muziekstudcerenden was
er nog een interessante uitzending uit
Berlijn, nml. een oude en een nieuwe
Orpheus". En zij die zich afvroegen,
terwijl zij de boekjes bestudeerden,
? hoe het kwam dat zöovelen een
Orpheus opera maakten, werden dooi
de Berlijnsche uitvoeringen van
Mont'everdi's Orpheus en die van....
Milhaud, in staat gesteld zich nader te
orienteeren. Krenek bracht in zijn
Lieber Augustin" veel valschigheid
om het oudeliedje, en liet ons dit uit
Zuid-Duitschland hooren.... Zoo doet
een ieder zijn uiterste best de
Radioten volop te laten genieten. Tegen
woordig ziet men heel goed in op
sommige plaatsen in Europa dat het
gebodene wel zér oud, doch niet
belegen" mag zijn. Men dient het
zeer oude op smakelijke ,wijze op.
Bijvoorbeeld muziek van Paumann
(droogweg achter elkaar gespeeld zou
die een beetje vervelend zijn) voert
men op gedurende een bruiloft in
DE GROEN JB AMSTERDAMMER
Weekblad, vaor Nederland
kost slechts ? 2.?o per kwartaal (f 0.20
voor incassokosten) fif fio.?per
jaar bij vooruitbetaling
De film
iennese Nights
I bring a love song . . . .)
You will remember Vienna^ 1174
RIGHARD CROOKS
Weer een tweetal prachtopnamen van Richard Crooks.
U kent ze waarschijnlijk al uit de bekende film "Viennese
Nights". Deze plaat moet U beslist in Uw verzameling
opnemen. Speel ze op een "His Master's Voice" toestel
om de beste reproductie te verkrijgen.
PABLO CASALS (cello) pianobegeleiding : Bias Net.
Adagio in A. Maj. - Allegro in A. Maj. Boccherini
. DB 1392
I would beside my Lord (Koor 26) - Behold how
throbs- (Koor 25^ Mattheus Passion van J.S. Bach
WALTER WIDDOP (tenor) met PHILHARMONISCH KOOR
0.1. V. KENNEDY SCOTT D 1872
LONDON SYMPHONY ORCHESTRA O.l.V. ALBERT COATES
Capriccio Espagnol Rimsky Korsakov D 1861-62
BERT AMBROSE AND HIS ORCHESTRA - Lady play
your mandolin, Foxtrot - The Peanut Vendor,
Foxtrot . . . ? B 5979
MC KINNEY'S COTTON PICKERS - O Kay Baby,
Foxtrot - MORTON'S RED HOT PEPPERS - Fickle Fay
Greep, Slow Foxtrot, HOT ..... B 4837
Hierboven geven wij nog vijf platen uit de 133 nieuwe van
de maand Maart.
HIS MASTER'S VOICE "
N. V. Dutch Gramophone Company, Den Haag.
Volledig supplement voor de maand Maart gratis en franco op aanvraag.
J
diens tijd. Zoo wordt het een beetje
gezellig, en daarom is het ook be
gonnen.
* *
Per ongeluk zult u misschien wel
eens het kinderuurtje beluisteren....
En dan tot de conclusie komen dat
ge uw kinderen toch een beetje zult
nagaan, waar de muzikale dame voor.
de microfoon'.hen aanraadt de oogjes
te sluiten om beter te kunnen genieten
van het sentimenteele muziekstukje
dat de volle maan boven een
boschvijver. verklankt. Enfin, 't is wellicht
een goed tegenwicht voor kinderen
die teveel naar den Jasagar" luis
terden. ...
Zoo zien we dat de radio-oogst
in het afgeloqpen tijdvak niet zeer
groot was. Een aanbevelenswaardige
sport is het na te gaan of de vader-.
landschc zenders grammofoonplaten
of eigen werk" geven, zoodra het
eerste accoord door den luidspreker
in uw vermoeide ooren klinkt. Het
zal u niet moeilijk vallen direct de
klank te determineeren, en het geeft
een soort voldoening wanneer uw
oordeel juist was. Zóó worden déeens
zoo serieuze radioten rechte idioten.
Wie zal de geneeskundige behandeling
verdragen? Moeten we dan maar
weer ons heil in Duitschland zoeken,
waar men voordrachten houdt over
het vraagstuk Ist Kompott cin
Luxus"???
Ph.
Nieuwe Uitgaven
G. A. Brouwer. De organi
satie van de natuurbescher
ming in de verschillende lan
den (Uitgave de Spieghel,
Amsterdam ),.
Wat er in Nederland gedaan wordt
op het gebied van natuurbescherming
is wel algemeen bekend, dank zij het
werk en de publicaties der Veroeriiging
'tot Behoud van Natuurmonumenten
in Nederland. Veel verder gaat de
kennis over dit vraagstuk in den
regel niet en menigeen zal zioh afge
vraagd hebben, wnt elders gebeurt.
Brouwer heeft in een bestaande
leemte willen, voorzien en jarenlang
> heeft hij daartoe gegevens uit alle
deelen der wereld verzameld. In
beknopten vorm kunnen wij nu vinden
wat er in Duitsfchlarid, in Italië, op
Groenland, in Nieuw-Zeeland en waar
ook tot stand gekomen is. '
Bij het bestudeeren van zijn
mededeelingen krijgt men wel den indruk,
dat de natuurbeschermers successen
hebben kunnen bereiken, doch ook
dat zij zich nog lang niet voldaan
kunnen gevoelen. Er zijn nog Staten
genoeg, waar natuurbescherming wei
nig meer is dan een klank, misschien
zelfs dat nog niet eens. '
De schrijver vestigt er terecht de
aandacht op, dat het sparen van
natüurrijkdommen en een economi
sche exploitatie er van een gebiedende
eisch is, ook buiten de eigenlijke
Nationale Parken, Wildparken en
Natuurmonumenten. Deze eisch wordt
evenwel zoodanig met voeten getreden f
dat de verdwijning van tal van levens
vormen slechts een kwestie van tijd is.
indien niet krachtig wordt ingegrepen.
Een groot aantal foto's geeft een
denkbeeld van de roekelooze Wijze,
waarpp de mensch met de natuur
omspringt. J. DRIJVER
NILLMIJ
LEVENSVERZ.MIJ
's GRAVENHAGE
AMSTERDAM UTRECHT
ROTTERDAM
No. 2810
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN u APRIL 1931
Groquante Groquetjes
door Alida Zevenboom
T a a l s c h u t GHARIVARIA
Och, och, dacht ik van de week,
toen ik in de krant het portretje
van die drieling zag, die in de Pieter
Nieuwlandstraat geboren is, stel jo
eens voor dat my dat overkomen
was! Drie wurmen tegelijk, terwijl
een al zoo'n drukte en omslag geeft.
En dat in dezen tijd nu iedereen spreekt
van overproductie. En het is toch
ook wel heel casueel, dat zoo iets
altijd menschen overkomt die al werk
genoeg hebben om n kind tegelijk
groot te brengen. Hoort u ooit van
de geboorte van een drieling in de
Apollo-laan en bij mijn heugenis is er
nooit een in de Bocht geboren, toen
deftig Amsterdam daar woonde. Een
tweeling was er een zeldzaamheid,
maar een drieling heeft beslist iets
ondeftigs over zich en als ik zoo
drie van die kindjes in hun wiegje zie,
krijg ik het altijd benauwd, want wie
zal zeggen wat er van zoo'n drietal
terecht komt t U moet niet denken
dat de druiven zuur zijn, maar ik ben
erg blij dat ik kinder-en manloos mijn
oogen zal sluiten, want wat heb je
aan kindren, om van een man nog
maar niet eens te spreken? Zoolang
ze klein zijn niets dan zorgen en last
ik zie dat bij nicht in de
Commelinstraat die nu weer drie aan kinkhoest
thuis heeft en een man aan den borrel
en als ze groot zijn, gaan ze uit
huis in het gunstigste geval en krijg je
ruzie met je schoondochter als het
een zoon en met de aangetrouwde
familie van je dochter als het een
dochter is en gaan ze niet uit huis,
dan is het nog veel erger want dan
leven ze op je zak en hebben het groot
ste woord in huis en toen dan ook de
inwendige zendeling eens op een Zon
dag, toen wij uit de Westerkerk een
grachtje omliepen, tegen me zei: Aal,
ik wil een tweeling van je hebben,
want de wereld heeft behoefte aan
goede menschen," toen kreeg ik een
heel raar gevoel over me en wou ik
wel van de Beulingsluis springen,
waar wij net overliepen.
* *
Ik mag er niet aan denken, want
als je om je heen kijkt, zie je niets
dan ellende met de kinderen. Neen,
dan kun je beter, zooals die dame
van schuin hierover, drie en vijftig
honden* er op na houden en als er
dan met een wat gebeurt, dan hoef
v
ADVERTEERT
IN DE GROENE"
Dat i» een na dien ge dikwijU leeit,
WAAROM?
Omdat DE GROENE in het
, gfthecle land gelezen wordt
door tet beste publiek dóór
het publiek dat iets te besteden
heeft. De adverteerder behoeft
niet te betalen voor een ver
spreiding, waarmee hij honderd
duizenden bereikt, die juist niet
tot het koopkrachtige publiek
behooren, maar het betaalt
hem om in dit blad te
adver
teerèn, dat hem direct in
contact brengt met het publiek
dat hij zoekt.
je er niet zoo'n hartzeer van te
hebben. Maar intusschen begrijp ik
niet goed dat de'Staat ons vrouwen
niet verzekert tegen het krijgen van
twee- en meer-lingen. Groote ge
zinnen zijn het behoud van de maat
schappij en een weldaad voor de
menschen" heb ik nog pas ergens
gelezen, maar als u of ik voor een
plotselingen aanwas van het gezin
zorgen, zitten wij in dubbele of drie
dubbele nood en wie springt er dan bij ?
Als een man onder zijn werk een
been of arm verliest, is er de
Rijksverzekeringsbank om hem dat verlies
in klinkende munt te vergoeden, maar
als de vrouw in haar gewichtigste werk
voor de maatschappij, als echtgenoote,
het ongeluk heeft want ik noem het
een ongeluk drie levende kinderen
ter wereld te brengen, waar blijven
dan de heeren van Rijksverzekering ?
Als zoo iets den mannen overkwam,dan
zou u eens zien hoe gauw er voor
zorgsmaatregelen getroffen zouden
worden maar wij, arme vrouwen,moe
ten maar zien hoe wij het klaar spelen
en ik weet nog wel dat toen het de
broer van mijn moeder, Oom Jacob,
overkwam dat is te zeggen zijn
vrouw, tante Griet hij tegen de
vroedjuffrouw zei: u kan er gerust
twee voor uw moeite houden" en als
je goed nagaat is dat eigenlijk heel
natuurlijk dat een man zoo spreekt op
zoo'n oogenblik.
De kinderen komen tegenwoordig
anders wel in een heel andere wereld
dan vroeger. Wat een verschil! Me
vrouw zaliger heeft mvj dikwijls ge
noeg verteld dat bij haar vader de
kinderen 's middags niet aan tafel
zaten, maar staan moesten en zij
mochten alleen hun mond open doen
om te eten. Haar vader zat aan het
hoofd van de tafel en haar moeder
aan het beneden eind en tusschen hen
in stonden de veertien kinderen
er waren toen nog groote gezinnen
en de menschen geneerden er zich
voor als zij maar een of twee kinderen
hadden terwijl tegenwoordig de
kinderen het hoogste woord hebben
en de ouders blij mogen zijn als zij
niet moeten staan bij het eten.
Kleine Ali van nicht uit de
Commelinstraat is met de Paasch-vacantie
met haar onderwijzeres naar Duitsch
land geweest en ik wil u wel zeggen,
dat ik op mijn leeftijd nog niet eens
over de grens ben geweest l Kn dan
verwonderen de menschen er zich nog
over dat die kinderen meer praats
hebben dan een groot mensch ! Het
is een rare wereld de moeders en
grootmoeders worden ? met den dag
jonger en jeugdiger en de kinderen
zijn eigenlijk oud voor hun tijd en nu
zit ik nog altijd midden in de schoon
maak en loopen ze me de deur plat
of ik ,niet voor meneer Bruinsma
wil stemmen voor de Provinciale
Staten. Dan wordt het een hemel op
aarde, zei die aardige meneer me die
bij me op huisbezoek kwam, en gaan
al de huishuren met een klap naar
de laagte, maar toen ik hem vroeg
of meneer Bruinsma dan misschien
alvast mijn goot wou repareeren,
bleek hij erg doof aan zijn linkeroor en
hij was nog niet de deur uit en ik
stond net met een stofdoek om mijn
hoofd de vergulde lijst van mijn spie
gel at te nemen, toen er alweer een
meneer voor, me stond en nu was het
een die me bezwoer om op dokter
Maup de llartog te stemmen, want
dan ging alles naar beneden, zei hij,
door Dr. C. F. Haje
XXXVII
INMIDDELS ben ik door het voor
beeld van werkloos tot taaischep
ping aangedreven, van de week niet
werkeloos geweest en thans kan ik
het Nederlandsen eerbiediglijk de na
volgende verschilparen aanbieden.
reukeloos?reukloos. Reukeloos is ie
mand, die geen reuk afgeeft. Reukloos,
die niet ruiken kan.
slapeloos?slaaploos. Een slapelooze
nacht. Een nacht» waarin men den
slaap niet heeft kunnen vatten. Een
slaaplooze: waarin men niet op zijn
bed is geweest.
mateloos?mautlooa. Een mateloos
verdriet. Een maatloose pet (voor
waterhoofdjes).
bloedeloos?bloedloos. Bloedelooze
lippen: waaruit het bloed geweken is
(tijdelijk). Insecten en verdere
bloedlooze dierkens (blijvend)
broodeloos?broodloos. Broodeloos =
zonder verdiensten, zonder bestaan.
Broodloos uitsluitend van bakkers, die
uitverkocht zijn.
tandeloos?landloos. Het eerste: zon
der tanden en kiezen; het andere:
zonder tanden alleen.
handeloos?handloos. Handeloos is
iemand, die geen handen heeft; hand'
loos, die ze wel heeft, maar ze niet
weet te gebruiken.
lusteloos?lustloos. Lusteloos =
hangerig, vervelend. Litslloos = zonder
(booze) lusten. Welk een wreede giil
van het noodlot is het, dat juist dit
hvatlooze knaapske zich zoo erg luste
loos gevoelt.
trouweloos?trouwloos. Trouweloos=
oneerlijk, verraderlijk, van schurken
in het algemeen. Tromcloos is in het
bijzonder een snaak, die zich door
geen trouw- belofte gebonden acht
(bedrijvend) of een stumper. die er
van maagd noch weduwe een krijgen
kan (lijdend).
O iccrkloos, gij bevroeddet zelf
nog niet, hoe werkzaam gij geschapen
waart.
Meerdere
Dit monster loopt al te sterk
in de gaten. Het probeert en
probeert nog wel, maar behalve bij
beunhazen en vischbloeden vindt het
geen gelegenheid, zijn voelarmen onbe
lemmerd uit te slobberen. Naar Ir.
A. V. de J. te Bandong mij schrijft,
gebruiken in Indiëde opstellers van
off icieele stukken en die van vóorloö-.
pige wetenschappelijke rapporten meer
dere in een bijzondere beteekenis.
Het is voor hen een term van voor
zichtigheid, waarmede zij zoowel wei
nige, enkele als vele, verscheidene
aanduiden en waarbij zij den geadres
seerde de keus met de verantwoor
delijkheid gunnen. De heer de J.
vraagt voor dit zoo diplomatisch
slim bedoelde meerdere een goed
nederlandschên vorm. Die is hier:
een zeker aantal, korter: een aantal,
voor zaken ook: een hoeveelheid. Ik
zal graag meer vernemen van de
Indische bondgenooten. Daar valt
voor het zuiver bewaren van het
Nederlandsch in Indiënog heel groot werk
te doen.
In Schut XXXV, 2e kolom, regel 2 v. b.
te verbeteren de potsierlijke druktout
abaittven in relatieven zin. Aba, neen, baboe
zou nog wat anders zijn.
maar toen ik hem vroeg of de dokter
me misschien van mijn likdoorns kon
afhelpen, had hij daar niet van terug
en het mooiste is, dat hij niet eens
zijn Voeten geveegd had en kun je
dan op zoo iemand stemmen? Dat
vraag ik maar.
Wij lezen dit boek met een onafge
broken glimlach door." (N. H. C.)
Dit is, zegt onze arts, een vorm
van ,,klem."
OP DE GLIBBERIGE PADEN
,,Thans, na tien jaar, huivert en siddett
haar pen nog van het geleden hartzeer."
(N. R. C.)
,,Een fraai album, met een groot
aantal foto's van den beruchten winter,
die ons land aan handen en voeten
gebonden hield." (Adv. Sum. P.)
Bernard Shaw heeft de vijf en
zeventig kruisjes al achter den rug,"
schrijft de O.U.C, onder een portret.
Je zou 't hem niet aanzien.
DEELWOORDENJA.MMER
Op de tram stappende kletste nog
een ijzige sneeuwbal boven den boord
van den wandelaar. Op zee drijvende
werd het defect hersteld." (Tel.)
Staande aan welken kant ook, werd
het oog geboeid door het spel van vlakken
en belijningen." (S. Haarl. Ct.)
Om 7 uur aangevangen, stonden
leden en belangstellenden eerst om kwart
over tien buiten." (Sum. P.)
Met saluutschoten ingehaald
wasde ontvangst gelijk die van een vorst."
(Pr. Ov. en Z. Ct.)
DE DWAAS TERM
Uit is den tijdelijk ambtenaar ter
beschikking opgedragen. Aanwezig waren
de waarnemend gouverneur en de_ ge
westelijk secretaris." (Sum- P )
Toen nam de waarnemend
procureurgeneraal zijn requisitoir." (Tel.)
Haar particulier secretaris heeft een
huis gekocht." (O. H. C.)
Niet aldus echter de fungeerend
president." (Gr.) - -?- .t
De belangrijke taak van de plaatselijk
leiders." (Landstonnbl.)
DAT LASTIGE HOLLANDSCH
Onze foto toont hoe hartelijk den
Engelschen koning toegejuicht werd."
(O.H.C.)
Het publiek schoolde zich samen."
(L, D.)
Een Hagenaar, dien zij zoo half en
half konden." (H. D.)
De aardsche gerechtigheid had naar
beste weten gevonnisd." (BI. M'bl.)
Gespand slaan de heeren de gedra
gingen na van een paar ratten." (CInb-Kr.)
GESLACHTELIJKE MOEILIJK
HEDEN
Voor den zetel der voorzitter."
(N.R.C.)
Het is een vrij sterk gif, dat op hart
en ademhaling inwerkt, maar welker
hoofdeigenschap dit is." (HM.)
CORRESPONDENTIE
J. te H. De sloop van de Dpelezaal.'
Dit trof ik aan in de N., R. C. Ik wis
?niet, dat gebouwen er bok al sloopen
op nahouden. Is dit weer zoo'n
aanstellerij in den trant van smokkel vob
smokkelarij ?
$ Anlw. Mode, beste jongen, mode.
Kent u Odysseus' Doül," uit het
Grieksch vertaald door Nico van
Suchtelen? Vient de paraitre.
8
'f J
;
ib
k