Historisch Archief 1877-1940
??f
18
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 APRIL 1931
No. 281*
Radio en Grammofoon
Draadlooze kabeltelefonie
zonder kabel
door L. J. van Looi
proeven tnsst'tu'n
Dover on
DHAADLOOZK kabeltelefonie
zonder kabel is een begrip, dat
zichzelf twee
maaltegenspreekt.Praadlooze kabeltelefonie is al iets geks,
maar nog gekker wordt het als wij
er dan bovendien nog niet eens een
kabel voor gebruiken. Toch is deze
methode van telefoneeren de jongste
overwinning van de techniek. De
wetenschap had reeds lang de moge
lijkheid bewezen, doch practisch was
het draadlooze telefoneeren langs
een draad zonder draad nog niet
toegepast. Ongeveer veertien dagen
geleden is thans echter de eerste
verbinding van dien aard tot stand
gebracht tusschen Calais en Dover.
Wie het artikel gelezen heeft óver
de proeven op een golflengte van
zeven meter, die thans te Berlijn
ook officieel door den rijkspost
genomen worden, zal zich daaruit
herinneren, dat betoogd werd, dat
deze korte golf lengt-en niet door de
Ileavyside-laag worden teruggekaatst
of erdoor worden geabsorbeerd, zoodat
geen werking op verren afstand
plaats vindt. Oppervlakkig gerede
neerd kunnen ivij zeggen, dat hoe kor
ter de golflengte is, hoe meer de radio
golven zich gedragen als lichtstralen,
d.w.z. des te minder buigen zij zich
om de aarde heen. De
zeven-metergolf buigt zich zoo goed als niet meer
<in daai-om is de. werkingssfeer van
ulk een korte-golfzender beperkt tot
de horizon.
Wanneer wij nu nog kortere golf
lengten gebruiken, korter dan n
meter bijv., dan zullen wij onder
vinden, dat deze golflengten nog meer'
eigenschappen vertoonen, die wij tot
dusverre alleen maar aan lichtstralen
toekenden. Beter nog dan de ,. lange"
golven van onder de vijftig meter,
waarmede het ook gedaan wordt,
laten de golflengten van enkele deci
meters zich door middel van een
spiegel weerkaatsen. En wanneer wij
de spiegel den vorm van een parabool
geven, zoo ongeveer dus als de weer
kaatsende achterwand van de bekende
straalkacheltjes, dan wordt de
electrische energie, precies zooals licht
stralen in een schijnwerper en de
warmte in het straalkacheltje, ge
bundeld", geconcentreerd, in het mid
den van de parabolische spiegel en
deze bundel wordt uitgestraald in de
richting, waarin de spiegel wordt ge
draaid.
.*.'. * ?*
Wie in dienst geweest is en de
geniesoldaten of de matrozen met licht
signalen heeft zien werken, vindt
in deze inrichting een bekend signaal
apparaat, dat der optische seinen,
terug. In militair gebruik zijn namelijk
parabolische spiegels, waarmee over
dag lichtstralen worden gericht op
een ver verwijderden ontvanger en
door het onderbreken van den licht
straal kan men met morseteekens
berichten overbrengen. Iets dergelijks
gebeurt bij de draadlooze kabeltele
fonie ook. Bij Dover staat, hoog op
de rotsen, een miniatuur radiozen
dertje, niet grooter dan een
handkoffertje. Uitgebreid behoeft dit appa
raatje niet te zijn, want het werkt
met de belachelijke kleine energie
van n halve Watt! Men bedenke
daarbij even, dat voor het bedrijven
van den gewonen electrodynamischen
luidspreker meestal reeds 3/4 Watt
wordt gebruikt, hetgeen wil zeggen,
dat de zendlamp van den zender over
het Kanaal niet grooter behoeft te
zijn dan een normale luidsprekerlamp.
De constructie is echter heel anders,
want de lamp moet in staat zijn om
golflengten van. 18 Centimeter voort
te brengen. Zulke golflengten noemt
men Mikrogolflengten en het is een
moeilijke kwestie om daarvoor een
goede zendlamp te maken.
* *
De energie van een halve Watt,
die deze lamp voortbrengt, wordt in
een antenne geleid, die afmetingen
heeft, die met het geheel overeen
stemmen, namelijk een antenne van
2 Centimeter groot, liet eenige groote
dat aan de heele installatie te vinden
is, is de reflecteerende spiegel. Die
heeft een n;iddellijn van drie meter
en in het midden daarvan is de kleine
antenne aangebracht. Trouwens niet
alleen de antenne, doch de heele
zender bevindt zich in het brandpunt
van de spiegel, omdat bij dien zender
zoo weinig mogelijk metaal aan draden
mag worden besteed. De spiegel zendt
de energie in een smallen, zeer
geconcentreerden bundel oA'er het Kanaal,
precies in een daar opgestelden ont
vangspiegel. Men beweert, dat de
bundel zoo smal is en zoo geconcen
treerd, dat bijna niets van de energie
bezijden de spiegel verloren, gaat.
Bij Calais, boven Cap Nez, staat
de ontvangspiegel en ook een zend
spiegel met een zender, en tusschen
deze vier spiegels zijn de twee on
zichtbare kabels van electrische ener
gie gespannen, die volkomen een onder
zeekabel vervangen. Want tusschen
deze twee stations vinden sedert
enkele dagen gewone telefoongesprek
ken plaatst en er is niets op tegen
om deze zendertjes aan het intercom
munale telefoonnet aan te sluiten,
en den ónderzeèkabel buiten bedrijf
te stellen. Of daar reden voor zijn?
Wellicht zijn er op het oogenblik,
nu de kabel er eenmaal ligt, geen
zwaardere redenen voor te vinden
dan het feit, dat er voor het bedrijven
van dien kabel grootere energieii dan
een halve Watt noodig zijn. Maar
als er weer eens een kabel gemaakt
moest worden, dan zou er stellig
over gedacht moeten worden of het
niet veel goedkooper zou zijn als men
er een ,,kabel zonder draad" voor
nam !
Nieuwe toestellen
l'Jiiliim Qntvungtovetcl «1*3*
Een gemakkelijk te hant-'eren
ontvangtoestel voor wisselstroom, te
gen redelijken prijs, heeft Philips
in den handel gebracht met zijn type
No. 2034. Luidspreker en toestel zijn
in n constructie ondergebracht;
men \rerwoiidert zich over het feit,
dat voor de onderbrenging van de
verschillende onderdeelen slechts zulk
een kleine ruimte geeischt wordt bij
een 3-lamps wisselstroominstrximent
van behoorlijke werking, zooals de
2034 er een is.
Alle noodige spanningen worden
uit het licht net verkregen, zoodat
batterijen of andere hulpapparateri
overbodig zijn.
Het toestel kan, onder
voorschakeling van een grammofoonopnemer,
tevens gebruikt worden om
grammofoonmuziek electrisch weer te geven.
In het toestel moeten de volgende
Philips ,,Miniwatt" lampen met huls
0.35 gebruikt worden: E 442, hoog
frequent scherrnroosterlamp, E 424,
detectorlamp, C 443, eindlamp
(pentode). Bovendien moet een Philips
gelijkrichtlamp 500 K. ingeschakeld
zijn. Het is onmogelijk-^ ook indien
het toestel geopend is onder span
ning staande deelen aan te raken.
De luidspreker is zeer mooi van
toon en verdraagt een groot kwantum
geluid; hij kan bovendien buiten
werking worden gesteld om een ander
model luidspreker of een reeks in
verschillende kamers opgestelde luid
sprekers in te schakelen. Het toestel
geeft vele stations sterk en krachtig
door; de bediening is uiterst eenvoudig.
, Ook met deze uitgave is te
genereeren, zonder ergernis bij de toestel
bezitters in de omgeving op te Wekken.
??? '. ?? ?. ' . : .' D.
Mat hechte wortels stevig
gegrondvest.... tegen alle
stormen bestand Zoo
staat sinds 1859 de levens
verzekeringmaatschappij
MI1LMIJ
's GRAVENHAGE
Amsterdam-Utrecht- Rotterdam
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr., Culemborg-.
KWATTA'S
Manoeuvre
reepen
= MELK EN PUUR =
NIET GELDIGE KWAIU-SOIDAAIIES
Witte Tanden: Chlorodont
de heerlijk verfrisschend smakende pepermunt tandpasta Tube 35 cent en 6O cent
No. 281 j
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 APRIL
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
Groquante Croquetjes
door Alida Zevenboom
HET zijn mooie tijden! Dat
moest eens een gemeentewerk
man overkomen dat men hem zoo
maar op gtaanden voet wegjoeg en
niet eens behoorlijk den tijd liet om
zijn boeltje te pakken ! Maar met een
koning maken ze zooveel pourparlers
niet in dezen tijd. Die moet maar
zorgen, dat hij weg komt, zonder dat
xe een behoorlijken opzegtermijn in
acht nemen en dan nog als een dief
in den nacht, moet hij wegsluipen.
En waar kan een koning tegenwoordig
recht verkrijgen als hij onrechtmatig
ontslagen is? En dan een zoo'sympa
thieke koning als Alfons. Ik wil er
wel rond voor uit komen dat ik altijd
oen zwak voor hem heb gehad en dat is
al begonnen toen hij nog niet geboren
was, want toen was het al om meel ij
met hem te krijgen, .zoo'n. ongeboren
stumperdje dat eigenlijk al op de
troon zat en dan nog een halve wees
bovendien. En wat heeft die lieve
jongen al niet meegemaakt! Ik heb
liet sinds den tachtigjarigen oorlog
eigenlijk nooit erg op de Spanjaarden
begrepen gehad en ik denk wel eens
hoe het er hier uit zou gezien hebben
als wij onzen Vader des Vaderlands
niet gehad hadden en dan zijn er nog
menschen die het niet goed zetten
kunnen, dat wij. straks feest gaan
vieren, omdat hij vierhonderd jaar
geleden geboren werd. Wat kon onze
bovenmeester mooi Vertellen van al
die gruwelen, die de Spanjaarden
hier hebben aangericht waar die meneer
uit Dussëldorf eigenlijk nog maar een
kind bij is en ik mag het wel voor een
bizóndere schikking houden dat wij
nog voorvaderen hebben overgehou
den na al dat gemoord en gebrand
onder Alva en die andere heeren met
hun moeilijke namen. Waarom maken
ze daar nu niet eens een mooie film
van waar de menschen nog wat aaa
zouden hebben en wat de vaderlands
liefde Weer een tikje zou aanwakkeren.
' .* '*'.
Ik moet u eerlijk zeggen dat als ik
koning was, ik geen gerust oogenblik
meer zou hebben met al die
revolu'tionnairen en republikeinen om je
heen, die maar bij je in en uit loopen
en vandaag erg lief met je zijn en
morgen je op straat zetten. En wat
heeft zoo'n Alfons nu eigenlijk, voor
plezier beleefd aan zijn koningschap ?
Op zijn trouwdag begon het al met
een bom, die net achter/zijn trouw-(
koets sprong, zijn kinderen zijn niet
gezond en in de laatste jaren met al
die generaals, die hem de baas waren.
was hij eigenlijk geen koning meer.
En als het waar is wat meneer
Stanislafski vertelde, dat hij hem
een paar jaar geleden in een Fransche
badplaats had gezien in gezelschap
van die twee geschilderde dames,
die de Dolly Sisters" heeten, dan kan
ik het hem niet goed kwalijk nemen.
want mag een man niet zooveel
zorgen aan zijn hoofd, niet eens een
opkikkertje hebben en wie weet hoe
in het ordentelijke hij met die dames
is uit geweest. Misschien was het wel
om zijn uitspraak van zijn Engelsch
te verbeteren, net als ons acteurtje
wel eens wandelt met een dame, die
zuiver llollandsch spreekt om zijn
accent kwijt te raken dat hem tot
dusver belet heeft hoofdrollen te
spelen, zoo als h ij zegt, maar dat geloof
ik niet zoo hard. En wat moet zoo'n
Alfons nu beginnen? Op kosten van
zijn schoonmoeder in Londen leven?
Kan dat ooit goed gaan ? Toen ik met
den imvendigen zendeling ging, leefde
zijn moeder ook nog en hij wou met
alle geweld dat wij bij haar zouden
intrekken, maar ik moest daar niets
van hebben, want! ik heb daar zooveel
voorbeelden van gezien dat het met
moord en doodslag eindigde, dat het
daarom bijna al was afgeraakt. En
dan zoo'n levendige man als Alfons.
hij kan toch maar niet den heelen dag
polo spelen of gaan zitten visschen?
Mijn neef uit de Commelinstraat is
ook zoo op straat gezet uit zijn be
trekking en ik ben er zelf op af ge
gaan om de heeren eens goed de
waarheid te zeggen, maar daar sta je
dan met je mond vol tanden, als je ten
antwoord krijgt: wil u dan liever dat
wij er een politietaak van maken?
Want wat kwam uit? Dat neef het
geld van een paar geïnde kwitanties
achterover gedrukt had," om ,een
sportterm te gebruiken, als ik het
wel heb. En wat gebeurt er mi niet
neef nu hij niets om .handen heeft?
H ij raakt zoetjes aan aan den drank
en toun ik hem van de week bij me
had laten komen om mijn gang te
witten, is hij met ladder en al om
gevallen en dat alles om een pa-ar
misgrepen met die kwitanties en dan
had hij het geld nog erg nuttjg besteed,
zooals hij zegt.
* * .
' *'?,"???
Als wij niet oppassen dan sterft
het ras van de koningen langzaam
Charivaria
..De heer S. gaat heden zijn 80ste
levensjaar in," schrijft déTel. onder
een portret, Waarom wordt dat
gevierd?" vraagt een lezer.
DE ENGELSCHE ZIEKTE
De omstandigheden zijn nog lang niet
gesettled." (MM. v. h. Botkh.)
De vereenlging heeft een sprekende folder
uitgegeven. Sinds eenigen tijd verpakt Philips
in de gebruiksaanwijzingen van haar toestellen
een pamflet." (Tijd.)
Een ras-artist en alt-round musicus-."
(Musica.)
De geest en de kundigheid van zijn allround
auteurschap." (N.N.Ct.)
De jongste der drie Tatmadgesisters."
fi-um. P.)
Sigarenmagazijn The Future." f Adv.)
PLAT-DUITSCH
Men moet zich een beetje anstrengen."
(U. D.)
Het raam, waarin het werk werd opge
bouwd, is weinig bij de vorige drukken ge
wijzigd. "CMbl. v. h. Boekh.)
Verdi is in Mailand gestorven." (O. H. C.)
Hoogseizoen." (Sum. P.)
Jongmensch met buitetilatictsche ervaring,
zoekt opname in eerste klas onderneming.
Bereid tot kapitaaldeelname." (Adv.)
De taalkundige lezer zal in gedachte
de zetfout verbeterd hebben:
ondername.
OCH, HEDEN !
HIJ roemt de verworvenheden van het
nieuwe regiem. Het was een succes, dat hij
behaalde door bijzakelijkheden. De luchtige,
wereldsche ingesteldheid dezer verbeeldingrijke
show." (N. R. Ci.)
,,De onmiddellijkheid wordt wat geremd."
(Bat. Nbl.)
TAALVERRIJKING
Gezag met als omiitblijfbaar gevolg de
onderwerping van de maatschappelijke orde."
(De Critiek)
,,De vereenigingsgeest zal gelegenheid krijgen
om tot uitkristallisatie te komen." f De Planter;
,,Een soort van paradijzisch eiland."
(Sum, P./
Deze lampen hebben een zekere
voorijling." f Auto)
Ik verzoek u mij op te geven op welke
uren de telegrammen per telefoon aan u moeten
worden overgesproken." (Blauwboedtnv.)
i
ÓP DE GLIBBERIGE PADEN
Des te meer zal" het zwaartepunt vallet»
op het verdwijnen der onderlinge tölbarriéres."
(Gr.j
DAT LASTIGE HOLLANDSCH
Want de gelddorst die beroofde hun var?
hun gezond verstand. Dat maakte hun niet
ongerust." (O. H. C.)
Min. Reymer spelt hem het insigne op de
borst." (N. R. C.)
Voor ik verder Uitwijd over het werk."
(H. D.).
Zij spelde hem het kruis op de toga." (Tel.;?
maar zeker uit en als wij niet bijtijds
maatregelen nemen zal het er mis
schien nog van moeten komen dat zij
kunstmatig in het leven worden ge
houden, zooals de Amerikaansche buf-,
fels, wat ik pas heb gelezen, en daar
zal het misschien nog op uitdraaien,
want mag het bestaan dat koningen
taxi-chauffeurs worden, zooals nu in
Parijs met al die Russische
grootvorsten het geval schijnt te zijn, zooals
meneer Stanislafski zegt en ik moet
zeggen dat ik het niet overleven zou
als ik een taxi nam en op den bok z,at
bijvoorbeeld Keizer Wilhelm. Ik geloof
dat ik van me zelf zou vallen. Ik heb
eens op een liefdadigheidsfeest waar
ik een kaartje voor gekregen had, een
kelner gevraagd of hij me ook een
rumgrocj,e kon bezorgen, want ik had
zoo'n pijn in mijn maag1 en toen hij ,
zich omdraaide, wou ik meteen door .
den grond zakken, want ik had meneer
Walrave Boisevain voor den
kelneraangezien, maar het grocje heeft hij
mij toch gebracht, zoo is hij.
En zoo moet Alfons ook zijn, zeggen
zo. Arme Fons....
,, ONOVERTREFBAAR"
i
i t
H
f