rl GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 APRIL 1931 No. 2811 Doelmatige Onderwijsorganisatie door Dr. Philip J. Idenburg HET hoafdbsstuur van do Xederlandsche Miitjshappj voor Nijverheid erv Handel heaft raitn C3n jaar geleilen C3n Commissie ingestsld, w^lke zich zou hebban be,sig te houden niet de inrichting van ons onderwijs. D^zo Camuiisaie heafb haar t^k ni3t bekwam an spoed ter hand genoaisa. zoodat zear onlangs de resultaten van haar arbeid in den vorm van een Rapport *) konïon worden bakend gemaakt. H^t in dezan gen'jm3n initiatief verdient, naar m'jn in?3nin?, warm? toejuiching. Do betrekking tusachen school en maatschappij moge te allen tijde m jailtjkheien hebben gebaard, naarmate het tempo der maatschappelijke ontwikkeling zich ver snelt, worden de op dit gebied bestaande vraag stukken dringender. DJ school dreigt de voeling m?t hetgeen er in de samenleving omgaat ta verHezen. Zj loupt ernstig gevaar van verstarring, van ean zich-vastleggen op het tralitioneele. Zij. dreigt idealen na tt? jagen; die niet meer zijn die van het volle leven. Het is weldadig, wanneer de maatschappelijke werkers dan hun stem doen hooren en komen waarschxiwen, dat het contact verbroken is. Het Rapport, waarvan hierboven sprake is, vervult deze taak. Het vertolkt de denkbeelden van een groot aantal leiders van bedrijven en onderne mingen en van enkele vakvereenigingen over ons lager en middelbaar onderwijs en het brengt ons in kennis met de wenscheu, welke er met betrekking tot deze takken van onderwijs in hun kring leven. Vóór daarop iets nader in te gaan. moet ik evenwel tevens op het gevaar wijzen, dat in dezeopzet gelegen is. Hier komen in hoofdzaak aan 't woord de werkers in handel en industrie, d.w.z. een beperkte groep uit onze samenleving. De lezer hoort in dit Rapport »iic/ de leiding gevende personen op het gebied van den geest maar op dat van de stoffelijke productie. En dan nog slechts van een bepaald gedeelte van deze immers aan den landbouw werd bij het onderzoek der Commissie geen stem verleend. Op zichzelf is dit geen bezwaar. Mits niet als .hoogste wijsheid worde beschouwd wat deze groep der samenleving over het onderwijs heeft op te merken. Hoe xiiter. mate gewichtig de stoffelijke voortbrenging juist in onzen tijd moge zijn, zij mag met haar eischen geen heerschappij voeren op andere levensgebieden. De school dient ook met andere waarden te rekenen. Zij mag haar leerlingen nimmer verlagen tot maat schappelijke gebruiksvoorwerpen maar moet stre ven naar een harmonische ontplooiing hunner persoonlijkheid. Na dit te hebben vastgelegd, kunnen wij nu echter met aandacht luisteren naar de stemmen, die ons uit het Rapport tegenklinken. Wij ver diepen ons in het interessante materiaal, dat de Oommissie op grond van een vrij uitgebreide enciuête kon verzamelen. Wat denken de leiders van bedrijven en ondernemingen over ons onderwijs ? Da Commissie vroeg o.m.: Meent gij, dat ons tegenwoordige lager onderwijs, voorzoover het eindonderwijs geeft, aan redelijke eischen voldoet met het oog op de behoeften van het praktische leven? Is de elementaire kennis, die de lagere school bijbrengt, naar Uwe meening, voldoende of niet? Zjo noen, wat zijn uw voornaamste bezwaren? Dj antwoorden, op deze vragen verkregen, zijn voor onze lagere school niet gunstig. De leerstof, welke in verscheidene antwoorden te uitgebreid wordt genoemd, wordt zoo meent men alge meen onvoldoende verwerkt. De kennis der Nederlandsche taal is onvoldoende. Een over groot deel van de leerlingen, die lager eindonderwijs hebben genoten, is niet in staat zich op eenigszins behoorlijke wijze mondeling of schriftelijk uit te drukken. Ook over slordig en .slecht schrift wordt algemeen geklaagd. Voorts is men van oordeel, dat hetgeen op de lagere school geleerd wordt ta weinig gericht is op het praktische leven. Dit zijn ernstige klachten. D» Commissie stelde overeenkomstige vragen met betrekking tot het middelbaar onderwijs. Helaas blijkt ook daarover in de kringen van handel en bedrijf allerminst tevredenheid te be staan. DJ oud-leerlingen onzer hoogere burger scholen hebben al. evenmin voldoende kennis van en bedrevenheid in het gebruik der Nederlandsche taal verworven. Zij kunnen hun gedachten niet behoorlijk onder woorden brengen. Hun brieven zijn vol van stijl- en taalfouten. De door hen verkregen algemeene ontwikkeling" is opper vlakkig. DJ qualiteit van het weten wordt op onze hoogere burgerscholen te veel opgeofferd aan de quantiteit. Welke geneesmiddelen beveelt de Commissie aan? Natuurlijk wenscht zij. dat er bij het onderwijs meer aandacht zal worden besteed aan de hoofd vakken. Daarnevens heeft zij echter voor het lager en middelbaar onderwijs een reorganisatie plan opgesteld. Wij zullen niet afdalen in de détails van dit project maar bepalen ons tot de vermelding van twee hoofdbeginselen. In de eerste plaats legt de Commissie sterk den nadruk op de noodzakelijkheid van differentiatie van het .onderwijs naar aanleg, begaafdheid en toekomst der leerlingen. Dize gedachte komt tot uitdrukking in haar voorstel om de kinderen gedurende slechts 4 jaren, en niet gelijk thans of 7 jaren, gezamenlijk lager onderwijs te doen genieten en daarna zooveel mógelijk scheiding te maken naar gelang zij middelbaar of voorbereidend hooger onderwijs zullen genieten dan wel na het doorloopen der school geen verder onderwijs zullen ontvangen. Wij vinden hetzelfde beginsel van differentiatie terug in de opmerking der Commissie, dat ook bij de inrichting van het middelbaar onder wijs meer met de verschillen in aanleg en behoeften van de leerlingen moet worden ge rekend. Zij wenscht, daartoe de leervakken van het middelbaar onderwijs te verdeelen in kern vakken, welke voor eiken leerling verplicht zijn, en keuze-vakken, waarvan hij er een bepaald aantal zal moeten bestudeeren. Het andere beginsel j waardoor de Commissie zich heeft laten leiden, is, dat het onderwijs vooral praktisch moet zijn. Het moet gericht zijn niet slechts op het kennen maar vooral ook op het kunnen, niet slechts op het weten maar ook op het doen. ? De Commissie spreekt als haar meening uit, dat bij de te behandelen leerstof in de hoogere klassen van dégewone lagere school in 't bijzonder rekening moet worden gehouden met de eischen ,yan het praktische leven en de leerlingen dus geregeld geoefend dienen te worden in het schrij ven van verschillende brieven, het adresseeren van poststukken, het gebruik van spoorboekjes en dergelijke ook voor berekeningen van vracht prijzen aan de hand der geldende tarieven en afstands-aanduidingen. Andere praktische be rekeningen, formaliteiten bij het girowezen, het spaarbankwezen enz, moeten zij vlot leeren ver richten. Daarbij is het noodig, dab de leerlingen in de lagere zoowel als de middelbare school zelfstandig leeren werken. De Commissie bepleit voorts het onderwijs in handenarbeid, ook voor NIEUWE DESSINS cocos LOOPERS Q95 TAPIJTIN 1 PER METER BREED O . 6 O F E R METER BREED O . 70 de middelbare school. Het vak lichamelijke oefening wil zij bij het geheele middelbaar onderwijs ver plicht stellen. Ik acht het de groote beteekenis van het Rap port, dat het oordeel van handel en industrie over onze lagere en middelbare scholen daarin op zoo welsprekende wijze werd weergegeven. Wij behoeven ons thans omtrent den ernst van den toestand geen illusies te maken. Daarnevens heeft de Commissie enkele belang rijke richtlijnen voor mogelijke verbetering ge trokken, waarbij dit het verheugende is, dat hetgeen hier wordt bepleit omdat de maatschappij het vraagt, met gelijken nadruk kan en moet worden verlangd, omdat het voor de ontwikkeling der individueele persoonlijkheid voor haar hoogste levensbestemming noodig is. De school, die zich naar deze beginselen richt, komt niet slechte tegemoet aan de economische belangen der samen leving, maar arbeidt aan het hoogste ideaal, dat zij zich stellen kan. *). Rnpport van de Commissie voor Doelmatiyc Onderwijsorganisatie, Haarlem 1931. Hotil-Pension^TVELT-HUYS" Tel. 17. HATTEM. Tel. 17. met eigen dennenbosch van 5 H.A. Tennisbaan, Garage, kamers m. str. water, centrale verwarming, enz. Geïll. prosp. op aanvrage. Vóór en naseizoen reductie. Nieuwe Uitgaven De Vrcdesicacht als de Sociaaldemohratische op lossing van het netelige vredesprobleem, door K.. Hmedes, Voorzitter van de propagandaclub tot vorming van een Vredeswacht der Moderne Arbeidersbeweging. ?Linoleum Nieuws. Het Maartnummer van dit door de N. V. Linoleum Kromménie uitgegeven tijdschrift bevat ó.a. een artikel over het gebouw van De Telegraaf", dat door, de Linoleum Krom ménie van kurklinoleum werd voorzien.' Voortseen geïllustreerd artikel over het gebruik van linoleum aan boord van schepen. Kon. Meubehransport-Maafsehappij DE GRUYTER 6 Co. U* DEN HAAG ~ AMSTERDAM ARNHEM Verz* van Tentoonstellinggoederen No. 2811 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 APRIL 1931 Wie zenuwachtig is Onrustig en O/erspannen en zijn gewone Kalmte wil herwinnen, gebruike eenigen tijd de kalm2erende en zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten Duitschlands kans door Mr. Frans Coenen O N LA NWS bracht de Frankfurter Zeitung een hoofdartikel, dat om zijn inhoud eri bedoeling zeker waard is nog eens buiten den kring zijner gewone lezers gememoreerd te worden. Het heette Duitschlands Kans, zijnde de mogelijkheden van zijn toekomst te midden der snel veranderende verhoudingen van het huidig Europa. Met -een men zou zeggen perf ekte karakteristiek die alleen vaak wat teveel wou zeggen in n enkelen zin wees de schrijver op den staat der verschillende Europeesche landen, ten betooge hunner debielen of chaotischen toestand. In Engeland bewonderde hij de snelheid, waar mede Ijabour" met de massa van bet achter haar 'staande volk, binnen den leeftijd van n generatie uit de oppositie tot mederegeeren en den staat dienen was opgevoed. Maar tevens zag hij met verbazing, hoe de radicale wijziging van het erf recht notabene door een burgerlijke'regeering ver ordend -?bezig was de fa in ilie, dien conserveerenden factor in den staat, in Engeland tot nog toe ook de bodem, waaruit de regeerders voortkwamen, eenvoudig te vernietigen. Ten slotte constateerde hij de achterlijkheid der Engelsche industrie methodes, samengaand met altijd nog aanwezige idealen vaneen zelfgenoegzaam eilandisolement, die in volkomen tegenstelling staan tot de hedendaagsche Europeesche verbinding van economische en cultureele belangen in een land. Van Frankrijk meende hij. dat hot nog immer den wereldsrnaak leidt en, trots zijn zonderling schijnende parlementaire verhoudingen, er nog steeds in slaagt zijn regeering en zijn parlement in levende vruchtbare betrekking tot elkaar te bren gen. Maar aan den anderen kant: een volk van kleinburgers in den meest uitgebreiden zin des woords, in zijn zeden en gewoonten, in zijn wereld beschouwing van een verbazend conservatisme en egocentrisme, zoodat het zich in een haast nog benauwdere ,,splendid isolation" bevindt als Enge land zelf. Wat de Italianen betreft, dat onfortuinlijke volk. dol op alle, nieuwigheden van techniek en industrie, maar gedwongen, door winzucht en fascistische fictie, voor een antieke natie te spelen, zij zijn nog altijd analfabeet en bijgeloovig en toch in zoover oud-romeinsch, dat zij lichtzinnig de helden des daags toeklappen en eigenlijk nog niet goed weten wie en wat zij zijn. Ten slotte is daar Rusland het groote vraagteeken, in elk geval thans de consequente opposant tegen alle bestaande sociale en economische sys temen. Een vernietiging of een verlossing. Temidden nu van deze watuit de voegen geraakte Europeesche wereld staat Duitschland, van oudsher het slagveld vari West en Oost, Noord en Zuid, van Germanen en Romeinen, keizer en paus, protes tantisme en katholicisme, ten gevolge van al deze schismen misschien behept rnet déonpraktische neiging voor elk denken en weten altijd het yeheele volk te willen veroveren. Als natie eigenlijk nog pas in wording, in een tijd, die voor de nationale geslotenheid juist minder begint te voelen. Als Zeist als Woonplaats* BOUWTERREIN TE KOOP in het centrum van Zeist, aan den verkeersweg Utrecht Arnhem, in de onmiddellijke nabijheid van het Raadhuis, de Hotels Hermitage en Figi en het Slot van Ketst. Prachtig opgaand geboomte, stofvrije wegen, voorzien van rioleering, gas, water en electrieiteit. Nadere gegevens worden verstrekt door de 3V.V., PARK KERSBERGEX, Montauban» straat 4, Zeist. ' ' Ontsierende Verkiezingsreclame Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Jok. Braakensiek -.)-. . parlementaire staat eveneens in wording, juist nu allerwege practische lieden aan de doelmatig heid van dezen regeeringsvorm gaan twijfelen. Een land en volk van oneindige verscheidenheid, eerst zestig jaar geleden kunstmatig vereend en. niette genstaande allerlei gemeenzame lotswisseling. maar heel langzaam in die eenheid ingroeiend.... Zou men niet zeggen, dat Duitschland voor alles in de wereld een beetje (of veel) te laat gekomen is? Dat ware een wanhopige conclusie, meent de schrijver en hij tracht uit den onmiskenbaren uitslag van zijn Duitsche karakteristiek toch liever een meer bemoedigende slotsom te trekken, en wel op de volgende overwegingen. In een zoo gespannen en overspannen tijd. zoo vol van tegenstellingen tusschen oud en nieuw, zijn de zuiverst en sterkst gevoegde" naties er toch niet het best aan toe,van natie gesproken als een ideëele eenheid, met vooral veel bijbehoorende idealen van nationale eer en roem en waardigheid. Het is lang niet onmogelijk, dat wij thans aan een keerpunt staan, waarop ook voor de volken als geheelen het leven een nieuwe zakelijkheid" vereischt, gericht op nut en doelmatigheid en daarop alleen. Met de allerwege groeiende democra tie, de grootst mogelijke welvaart voor het grootst mogelijk getal, schijnt nauwelijks meer bestaanbaar het oude heroïsch gebaar van staat tot staat, als van man tot man, tot meerderen roem of rijkdom of rijksuitbreiding. Dat alles schijnt hun vieux jeu, 18e eeuwsch persoonlijk regiment,' buitengewoon onpractisch voor de huidige economische verhou dingen. ??'.''? En juist Duitschland, dat als Rijk toch eigenlijk geen historische traditie heeft, schijnthem bijzonder geschikt om in deze nieuwe zakelijke Europeesche , verhoudingen zich te gaan voegen. Zijn sociale ' verhoudingen, industrialisceving, warenruil, geld wezen, zij zijn alle meer algemeen, dan speciaal, ,meer Europeesch dan Duitsch ingericht. Hot bijzondere van elke natie is, afgezien, van do' histo rische traditie, die tegenwoordig eerder een belem mering schijnt» de wijze Waarop zij aan de algemoene taak van maatschappelijke instandhouding deelneemt. Hoe minder benard, hoe frisscher zij dit doet, hoe beter voor haar innerlijke gezondheid, voor samenvoeging en samenh'ouding. Thans ziet het Duitsche volk er voor den buitenstaander zon derling onbegrijpelijk uit, verward en tegenstrijdig en heel weinig n volk. Maar is hier niet de strijd van het individueele in te erkennen, dat weigert zich op eenige wqzQ te laten hivelleeren? ' HOTEL CAFÉ-RESTAURANT HETGOUDEH HOOFD RËMBRANDTPLEIN 37-39-TEU34I5O Lunch f 1.75. Diner f 2.50 en f 4.-. RESTAURANT Ie TAGE. En raakt deze strijd niet op den duur ook de andere naties, hoe sterk vereend, hoe gemeenschappelijk zij er van buiten nog uitzien? Zoo kon het zijn.dat Duitschlands zwakte zijn kracht bleek en zijn achterlijkheid zijn voorsprong' om te wórden. gewis geen conglomeraat van apart staande indivi duen, maar zeker ook niet meer een ..einheitlichc natioh". met ijdele en pronkzuchtige pretenties. Dus een weinig drukkende verbinding van tamelijk vrije menschen tot enkel practische doeleinden. Ik hoop op deze wijze de bedoelingen van den schrijver vrij goed te hebben weergegeven, be doelingen, die wel zeer een na-oorlogsch stempel dragen. Men zou er. ironisch, van kunnen zeggen. dat wie niet kan wat hij wil, tracht te willen wat hij moet. Maar het ongeluk heeft den Duitschers veel geleerd en het is best mogelijk, dat menigeen daar thans ..die Lage Europa's" beter inziet dan, de leiders der overwinnende naties, die van wegedie overwinning wei verplicht zijn op min of meerdoode tradities voort te bouwen. En voor het Voljc der Nederlanden kan men er deze leering uit trekken, dat het niet genoeg profijt kan trekken van zijn nationale onbeduidendheid. die het rijp maakt, voor elke internationale ver binding en zijn nationale roemtrudities, met alle piëteit, moge opbergen in een nationaal gescniedenismuseum, met streng verbod er ooit weer xiit te komen. ? MOTOR-n ZEILJACHTEN ' , Lijsten van aanbiedingen gratis en franco op aanvrage BINfiHJIM&LDGT-MSchBepszakBn Pand NIEOVEHXVEN136 hoik Koestraat 1 - ROTTERDAM. i - ? , De Glazenwasscher: Wij zijn,geloof ik3 de eenigen die er belang in stellen!"* :.fi. \ I:V' i f