"?ff I-T-T" tr'nujr-. -J DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 APRIL 1931 No. 2811 BESCHERMT HART EN ZENUWEN.. . UWER KINDEREN! NEEMT KOFFIE H A G Internationale tentoonstelling De Suiker" door C. F. Roosenschoon H. n. 1.. r. n. t., «vut IH dat ! D K suikerbrood-affiche hield reeds sinds maanden een sub-afdeeling van een sextie van mijn hersenen in beslag. Hot puzzelde mij, wat er nu van ,,De Suiker" toch wel ten toon te stellen was. en wel zoo sterk, dat ik bijna blij was, dat de l'aasuhdagen voorbij waren omdat daarna ,.Pe Suiker" dichterbij kwam. Ik heb mijn verwachtingen van de openbaring van iets zeer bijzonders van het mystiek geheim van De .Suiker" niet in vervulling zien gaan. liet was geen suiker, het was voor 05 pC't. snoeperij; nog sterker, doste tentoon stelling veracht suiker! Hij kent de suiker slechts al? grondstof, maar niet als product, tën wat de suiker op het oogenblik tot een vvereldprobleem maakt, is de kwestie van de productie. Nu weet ik wel dat het met de productie wel los zou luopen als er maar afzet genoeg was, en dat dus alles wat de consumptie kan stimuleeren in het belang van de productie moet worden geacht te zijn. Maar dat neemt niet weg. dat er liter een de monstratie van de suikercultuur mins tens evenzeer op 7.ijn plaats zou zijn geweest als een aanschouwelijke voor stelling van de bonbons-, de ztiurtjesen de Hnionade-fabricatie. Wel waven er een paar stands van suikerraffi naderijen: de Suiker-Centrale en de Coop. fabriek ..Dinteloord". maar daarvan zou een leek slechts ,de indruk overhouden, dat de suiker een chemisch product is, dat in kar tonnen doosjes van een kilo uit een machine valt. Waren die twee stands er niet, dan zou men zich zelfs kunnen voorstellen dat suiker een delfstof was, zooals zout, of een afvalproduct van de petroleum of iets dergelijks. Deze tentoonstelling is dan ook geenszins een tentoonstelling van .,De Suiker" maar een tentoonstelling van suikergoed, en van suiker-en* anderc vpr/oetingsmiddelen (mais- en aardappelstroop)-verwerkende bedrij ven. Eigenaardig was bijv. dat er wel een film werd .vertoond ? over de anariascultuur, op de llaway-eilanden, omdat die vruchten mee suiker ge conserveerd worden,'?maar er was geen film die déNederlandsche biet suiker- en de Indische riets ikcrcultuur liet zien. Dat had men toch in de eerste plaats mogen verwachten, dat het publiek de herkomst van de suiker zou duidelijk gemaakt worden,' de moeite en de zorg, die er aan zitten om planten te kweeken, die suiker opbouwen uit .,zon en zouten". Dan komt de vraag: waarvoor dient die suiker? Welke vraag is er naar,hoe groot is, de suikerbehoefte ? Daarop wordt dan geantwoord; allereerst is er zoo- en zooveel mïlliocn ton per jaar noodig aan suiker in zijn oorspronkelijken vorm voor huis houdelijk gebruik en daarna komt dan paa de hoeveelheid, dio voor industrieele doeleinden noodig is. Daarmee zou de tentoonstelling nog niet volle dig zijn. Er had nog een duidelijk beeld moeten zijn van de plaats die de suikercultuur in het boerenbedrijf en in onze volkshuishouding inneemt en van de waarde van de afvalproductie: pulp, melasse, spiritus enz. Men had zich er rekenschap van moeten kunnen geven, hoe groot do baten zijn. die de schatkist uit de suiker productie trekt, en dan had men de vijanden van de suiker en de suikerproducent in het licht moeten stellen; van de ritnaald- en de bietenvlieg af, tot de aardappel- en maisstroop toe. Had men dit alles gedaan, dan had de tentoonstelling met .recht de naam van De Suiker" mogen dragen ? nu is het slechts een suikergoedtentoonstelling geworden. De men schen hadden het It.A.Ï. ' gebouw moeten verlaten met het besef, dat het suikervraagstuk een wereldkwcstie is, die de uiterste inspanning van een betrokken producent eischt, wil men er niet door verpletterd worden. Maar het eenigste wat de tentoonstelling den menschen bijbracht is: suiker is zoet. en chocola en zuurtjes en limo' nade zijn ook zoet. En Minister Ver schuur is zoet. en de Burgemeester is zoet en Wethouder Abrahamsz ook, maar de Minister van I^andbouw is.... verhinderd! Tentoonstellingen Kunstzaal Aalderink, Singel 318, hoek Oude Spiegelstraat. Werken van Louis SchrikkeL Tot 25 April. (10 5 uur) Kunstzaal van Lier, Itokin 120, Amsterdam. Werken van Betsy Wes tendorp?Osieck. Tot 2(1 April. (10 O uur) Rotterdamsche Kunstkring, Witte de Withstraat .35, Hotterdani. Schil derijen van Hada. Tot 2(1 April. Kuntszaal K. J. van Wisselingh <& Co., llokiri 78?80, Amsterdam. l^a Peinture Francaise aux XIXme et XXnic' Siècles. Tot O Mei. Kunstzaal Willem Brok, Hi'versum. Werken van v. d. Braken. Tot l Mei. Kunstzaal J. A. Boskamp & Zn., O verveen. Schilder- en beeldhouw werken van Evarist de Buck en Emicl Poetón. Tot l Mei. Rijksmuseum (Ingang Ilobbemastraat). Amsterdam. Tentoonstelling Het Hollandsche Interieur in de XVIIIe eeuw. Tot 3 Mei (10?l uur) ,,De Kring", Kleine Gartmanplantsoen l?O, Amsterdam. Tentoonstel ling portretten; schilderijen van architectuur; naakt. Tot 8 Mei, 12 5 uur) Kunsthandel van Lier, Amsterdam. Schilderijen van G. van Eek. Tot S Mei. (10?O uur) Kunstzaal A. Vecht, Amsterdam. Werk van Max Iladecker. Tot 12 Mei. Kunsthandel J. IL de _Bois, Haar lem. Portretten in de moderne graphiek. Tot 15 Mei. STEUNZOLEN SYST. PROF. HOFFA/ WAAR MAAT7 FA J.A.MASSIMG conn.vEm O.Z.VOORBURGWAL 334 Amstvdm HET BINNENGASTHUIS Sea-Horse de allerbeste noulwi/nJe renever M.P.POUEN & ZOON ROTTERDAM Een geheim van onschatbare waarde om tandaanslag te verwijderen* Het groote publiek geraakt heden ten dage meer en meer op de hoogte van de verzorging der tanden. Het is algemeen bekend, dat dieet een belangrijke rol speelt om weerstand te kunnen bigden aan het bederf der tanden en verdere tancikwalen. Veelvuldige bezoeken bij Uwen tandarts bieden U een groote mate van zekerheid. Dank zij een nieuwe n moderne methode is thans iedereen in staat om zelf eveneens zijn tanden op de beste wijze te kunnen ver zorgen. Op Uw tanden bevindt zich een kleverige tandaanslag. Deze tandaanslag bevat bacteriën. die de oorzaak kunnen worden van het vergaan der tanden en andere tandkvvalen. Deze tand aanslag moet dagelijks verwijderd worden. Pepsoüent is dan ook de aange wezen tandpas'a om tandaansiug te verwijderen. Pepsodent bevat geen puimsteen of andere schadelijke bestanddeelen. Het heeft een zachte uit werking, waardoor het glazuur niet aangetast wordt. Neemt een proef met Pepsodent. Koopt nog heden een tube. ototP De Tandpasta die den aanslag verwijdert JJOS THE AMERICAN LUNCHROOM Cv. K A L V E R S T R A AT 16-18 A M S T E R D AM RESTAURANT A LA CARTE PLATS DU JOUR HOTEL?VELSERBEEK" VELSEN (bij de Pont) QemakktfUIk te beralkeo p«r aatobu en Eleetrlsehe Spoor. Schitterende omgeving Groot Terras THEESCHENKERIJ LUNCH- DINER-SOUPER Het geheele jaar geopend. Tel. 504 F. BUSS. De karnemelk van O U D - B U S S E M is een voortreffelijk voedsel en een verfrisschende drank DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 APRIL 1931 . Mogen wij zwijgen? Teekeningen door E. Harmsen van Beek Er is zoowaar een. goeierd, die heeft uitgerekend, dat de Groote Zwijger in 1U33 vierhonderd jaar oud geweest, indien hij i» 1584 niet verraderlijk ware vermoord. Het onvermij delijke gevolg is een Comité; velen zijn per circulaire uitgenoodigd ; wie stwijgt stemt toe, staat er in te lezen. Overigens vogels vandiverse pluimage ! Maar laat ons daarover liever zwijgen. Nochtans valt in n opzicht overeenkomst te «aonstateeren : uitgenoodigd werden slechts lieden, ?die weinig te vertellen hebben, stillen in den lande ; de gebruikelijke zoogenaamde vooraanstaande medeburgers, wier naam allén boekdeelen spreekt, kwamen ditmaal uit den aard der zaak niet in -aanmerking. De Voorzitter zit in een lastig parket: hij zal willen spreken, waar zoo ergens ? geldt, dat spreken zilver, z w ij g e n goud ia. Mogen wij hem een stillen AVenk geven ? Hij late het bij een z w ij g e n d e herdenking. Zou een zwijgende film niet de oplossing zijn? Een nationale zwijgende Zwijgersfilm? Ons dunkt het volgende een indrukwekkend programma, geheel in den geest van den (in 1533) geborene: Bijeenkomst in het Doofstommeninstituut. Allen staan op en zwijgen twee minuten. Vervolgens verwelkomt de Voorzitter de buitenlandsche gasten, door in alle talen te zwijgen en de rest met den stillen lach, van Nico van Suchtelen. Dan de zwijgende film met muziek van De -..Stomme van Portici" (Aria: Nun Schweigen alle Floten). stille omgang/ Daarna stille omgang door het gebouw en ontliulling van een gedenkraam met de, natuurlijk niet-sprekend gelijkende, afbeelding van den Zwijger en de inscriptie: Lang geivacht en stil yczwei/en Nooit ffe'lctcht en luch rjekreffcn. Het koor zingt onderwijl Lieder ohne Worte. Ten slotte sluit de Voorzitter de bijeenkomst niet eenige niets zeggende woorden en vertrekken de van ontroering sprakelooze aanwezigen met de stille trom. (Stilzwijgend: lintjes voor het Comité) TACITUS P.S. Zou het niet nog meer in den geest van den Overledene zijn, het jubileum geheel te' verzwijgen? CADILLAC Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor veel duurder wordt gehoudan, dan ze in werkelijkheid is, puit wel zeer sterk voor de hooge plaats.dl; de CADILLAC in de algemeene achting inneemt K. L AND E WE E R UTRECHT AMSTERDAM BUtstraat 74 ~ Stidhoudarikadi 93-94 KANTTEEKENING Kr is «evolutie en llevolutle WANNKEK men soms in studies over de nieuwe litteratuur, hier en elders, hoort spreken over de revolutionnaire gezindheid der jongeren van bepaalde groepen van jongeren ? dan moet men zich dadelijk goed in het hoofd prenten dat hun verhouding tot de revolutie niets gemeen heeft met bijvoorbeeld de ex-revulutionnaire idealen der sociaaldemocratie of met denk beelden die de communisten verkondigen. Bijna al deze officieele revolutionnairen, hier zoowel als bijvoorbeeld iu Rusland, hebben zich een doel gesteld. Dit doel kan vaag of zeer precies omschreven, kan van ideëelen ,of zuiver practischen aard zijn, een doel is het en blijft het. En als dat doel bereikt mocht worden, is de revolutie voltooid, zijn de revolutionnairen geen revolutionnairen meer; gaan de heeren en dames op de nieuwe bases een nieuwe orde stichten. Wanneer dit stadium is ingetreden hebben de jongeren op wie ik thans doel m.i. terecht geen enkel belang meer bij de situatie. Het is er niet om te doen om iets anders te willen, maar om altijd iets anders te willen. Het is niet interessant om een kapitalistische orde te vervangen door een communistische orde. De orde is nooit interessant. De eenige toestand waarin de inensch geëxalteerd leven kan, de eenige toestand dus waarin de kunstenaar kracht en materiaal vindt voor zijn arbeid is de wanorde, de volmaakte, kokende wanorde. Aan iedere scheppingsdaad ging en gaat zulk een ontroering, zulk een innerlijke ordeverstoring .vooraf. Uit de vlakke, stille, gladde, evenwichtige geest van een dorpsnotaris is geen regel poëzie te persen. Fatsoenlijke, goed geëquilibreerde menschen zijn bovendien niet interessant. En alle groote historische figuren op ieder gebied zijn opgestaan in een tijd van oorlog, verwarring, omwenteling. Gelukkige" volken het is maar wat men ge lukkig noemt hebben geen geschiedenis, maar óók geen helden en kunstenaars. Qui veut la fin, veut les moyens. Zoodra men kunst wil, accepteert men de eenige mogelijkheid voor het ontstaan van kunst: wanorde, waar en hoe dan ook. Op de Hoogere Burgerschool leeren de jongelui dat na de periode van individualisme (1880) een inkeer volgde en dat toen de sociale kunst ontstond (Adanm van Scheltema). Meri kan ze met een gerust hart verder vertellen dat na die sociale periode die in wezen o! zoo weinig revolutionnair was een anti-sociale, een antimaatschappelijke periode is ingetreden. Deze is niet revolutionnair-met-een-ergje, maar revolu tionnair tout court; revolutionnair niet om iets te bereiken, maar integendeel om ntet-sio bereiken, om te verstoren zond er zich te be kommeren orn herstel. Ik kan mij begrijpen dat jonge mannen vol vuur de Russische revolutie dienden, om sooüra die. overwonnen had en naar een bevestiging in den tijd zocht, een monarchistisehe tegenrevulutie voor te bereiden. ' Of Nicolaas II of Stalin de lakens uitdeelt laat ieder zoo koud als steen. Maar de strijd noodig om van Nicolaas tot .Stalin te komen was boeiend, zooals het boeiend zal zijn wanneer Stalin opge ruimd word't door de «ene of 'andere grootvorst die misschien Michaël of ('onstantijn heet. Men moet zonder vooi'oordeelen zijn. Alle gods diensten zijn goed en mooi, alle politieke beginselen zijn te aanvaarden, iu hun eerste periode, d.w.z., zoo lang ze wanorde stichten, zoolang ze beweging en dus bewogenheid in het leven brengen. Denk aan de eerste Christenen, aan beeldenstorm en inquisitie. Na allerlei revolutiunnairen die d«> revolutie misbruiken1 om ,,iets", oen nieuwe orde, een nieuwe versteening te bereiken (en nu zwijg ik van hen die uit hoofde van eigenbaat omwentelen), kennen wij thans de revolutionnairen die de revo lutie, niet om het een of ander, maar om haar zelf beminnen en verheerlijken. ~* . Dit beschouw ik als een groote overwinning. Het is de overwinning van het Pure Ideaal op den practischen geest en op wat, ondanks alle mooie i woorden, baatzucht is. Iedere daad met een doel is burgerlijk; maar alleen een kunstenaar is in staat tot de daad die zijn oorsprong en einde, zijn aan drift en bevrediging in zich zelf vind (acte gratuit). De hier summier geschetste geestesgesteldheid lijkt mij in de Nederlandsche litteratuur het krachtigst schoon au fond toch nog bescheiden vertegenwoordigd door J. Slauerhoff en E. du Perron. En dat is zeker niet de minst klemmende reden van mijn bewondering voor hun werk en hun litteraire figuur. J. GRESHOBF H. Rud. du Mosch MET de heer du Mosch heeft de Amsterdarnsche koophandel, men mag wel zeggen de heele Amsterdamsche zakenwereld een figuur van groote beteekenis verloren. Als koopman strekte zijn activiteit zich steeds voornamelijk uit tot Indië, en uit dien hoofde is het begrijpelijk, dat hij zoo zeer doordrongen was van de groote beteekenis van ons koloniaal bezit voor Nederland's welvaart. Doordat de onder zijn leiding staande Maintz en Co's Handelsvereniging de directie voert van de A.X.I.E.M., een van de beide groote Indische gas- en electriciteitsbedrijven, ging zijn werkzaamheid niet alleen xiit naar den producteivhandel, maar kreeg zij een sterk industrieele inslag. Van niet geringer beteekenis dan zijn prestaties als captain of industry waren voor het bedrijfs leven zijn qualiteiten als mercator sapiens, die hem tal van officieele functies deden vervullen. In de eerste plaats moet daaronder genoemd worden het presidium van de afdeeling grootbedrijf, dat hij sedert de reorganisatie van de Amsterdamsche Kamer van Koophandel heeft vervuld, een functie waaraan het vice-voorzitterschap van de Kamer verbonden was. Als zoodanig maakte hij deel uit van het ,,bureau" der Kamer, en heeft hij jarenlang een belangrijk deel van zijn tijd en krachten gegeven voor de belangen van het Amsterdamsche bedrijfsleven. Voorts kunnen als functies van openbaar belang nog genoemd, wor den: voorzitterschap van de Vereeniging voorden Koffiehandel; lid van de Vereeniging van Im porteurs van Ned.-Indische Producten, lid van de .Tapansche commissie. In den oorlogstijd was de' heer du Mosch voorzitter van de regceringseommissie voor tin, lid van de commissie voor ladingen in gerequireerde schepen en van het lUjkskantoor voor thee en koffie.' ? ?? . Een van zijn voornaamste verdiensten is wel geweest het streven om' Nederland zich te doeiv aansluiten bij de in 1921 opgerichte internationale Kamer van Koophandel, een streven dat met succes bekroond werd. Hem werd dan ook het vicevoorzitterschap van. de Nederlandsche Organisatie der internationale kamer opgedragen, in welke kwaliteit hij zitting had in hot Consoil van de kamer. Toen in 1Ü20 te Amsterdam de Internatio nale Kamer' van Koophandel haar periodieke congres hield was hij het weer, die zich met de lei ding had belast. Een werkzaam en vruchtdragend leven in dienst van zijn ondernemingen en van de gemeenschap l i. ' C. K, Hotel Duin eo Daal" - Blocmcndaal Str. kond en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS ~- LIFT ?*- Telefoon 22223 St \ ' ' < .j'1 ' 1 ; ;' ' ; ? i ' f