Historisch Archief 1877-1940
? ?'- V .v".' ' ?-'*:
/tfii,rin feu i ??'?? ?'-'?"-'?-'
"^
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 APRIL 1931
No. 2812
Moscou interesseert zich voor Spanje
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
l
Het deksel van den honingpot!
BIOSCOPY
door L. J. Jordaan
Morituri ....
IMel Juzl ..Muiter Krausv's Fuhrt Ins
CilU.uk". I>e (itkijk
IN een nobel triumviraat trekken de laatste dor
zwijgende films voorbij het projectievenster van
ons avant-gardetheater, dat voor het oogenblik
aldus met zijn karakter in een wonderlijke tegen
spraak schijnt te geraken. Menschen am Sonntag",
So ist das Leben," Mutter Krause".... zij
vormen tezamen de berustende, ietwat weemoe
dige afscheidsgroet van een kunst, die zooal niet
in grootheid, dan toch in schoonheid weet te
sterven. Na het vulkanische geweld, van een
Pantserkruiser Potemkin" en het bewogen pópée
der Laatste Dagen van St. Petersburg" na de
dramatische spanningen van een Variété" en
de geladen strakheid van het fresco der Jeanne
d'Arc"-lilm heeft deze eens zoo heftige kunst zich
verstild tot een melancholiek murmelend' slot-.
accoofd het gelaten decrescendo, waarmee een
wereldsymphonie zich te zwijgen legt....
Men ontkomt niet aan een zeker gevoel van
spijt, dat het ,,ïq salutant!" dezer ten doodc
gewijd en zoo weinig heroïek klinkt, maar aan
GENERAAL ACJÈXTEWOOll
AMATliUR-KIXO-lJlTIlUSTIXG
FOTO-SCHAAP & Co.
SPUI 8 A BI STERDAM
den anderen kant vallen de distinctie en de
soberheid van het exit stellig te waardecven.
Noch in Piel Juzi's, noch in Siodmak's werk -??
noch zelfs in dat van .Tunghanns ? verreweg
het zwakste overigens detoneert eenige
smakeloosheid of valsch sentiment. Binnen de bescheiden
curve eener beperkte emotionaliteit leeft in al
deze films een element van zuiverheid, levens
echtheid en gevoeligheid, dat aan het
afschehlsgebaar een onmiskenbare waardigheid verleent.
. Wanneer ik zou moeten kiezen tusschen deze
drie overigens zoo merkwaardig gelijkgestemde
werken, geloof ik, dat myn genegenheid het sterkst
uitgaat naar ,,Mutter Krause". Niet mijn waar
deering, die stellig het knapper en levendiger
Menschen am Sonntag" den voorkeur geeft.
Maar de wonderlijke, simpele menschelijkheid
van Alexandra Schmidt's ,,Mutter Krause"
beheerscht deze film, door een oogenblikkelijk warm
contact, dat alle critiek het zwijgen oplegt. J laar
zorgelijk gebogen rugje, haar dappere, alerte
oogjes van vervolgd moederdier, het stuntelig
gebaar van haar knokige handen, dit alles te
zamen schept dat ne kostbare, hetwelk zich
in andere, betere en; belangrijker werken zoo vaak
vergeefs laat wachten: de ontroering. Het is
de onmiddellijke projectie van een expressief
uiterlijk een toevalligheid dus, zoo ge wilt,
die deze ontroering te voorschijn roept. Toegegeven
maar wat is er tegen, zich aan deze typisch
filmische bekoring, die zich onttrekt aan alle op
zettelijkheid en kunstvaardigheid, over te geven?
Vooral waar zij ontzien n geëerbiedigd wordt
als in deze film van Piel Juzi? '
Want ten slottc is Mutter Krause's Fahrt ins
Gliick", zonder eenige eclatante eigenschap, een
zuiver, met liefde en piëteit gecomponeerd
filmwerk. Ik laat hierbij de toevallige relatie met den
overleden schilder Zille buiten
beschouwingzij raakt de film als zoodanig niet. Wat ons inte
resseert, is de/e laatste uiting eener ondergaande;
kunst, die ons eenmaal lief was en tegen wier
vóór-tijdig einde ons gemoed nog steeds in opstand
komt. Wij zijn gekomen om te zien, hoe zij als
Mutter Krause zich in het simpel
ZondagsHOTEL GROOT BADHUIS ?? Zandvoort
OFEXIXG BE OIX JHE
Kamers met volledig pension vanaf f7.50
ONZE ZEEBADiNRICHTlNG is
GEHEEL GEMODERNISEERD
Groote gelegenheid tot het nemen
VAN ZONNEBADEN
gewaad heeft gestoken en zich als Mutt^r
Krause in stille resignatie heeft neergelegd om te
1 sterven.
Daarbuiten klinkt naderend gejuich en trompet
geschal .. ... .
Prenten-Opera
Lénn Poiricr. ,,«'aïn". City-Theater
Den HUUR '
Men tijdlang deed de maxime opgeld: De eenige
Fransche cineast is Feyder, omdat hij een Belg
is l Een onjuistheid en onbülijkheid, die Ken
('lair en de heele Parijsche avant-garde buiten
beschouwing liet. Maar stellig was geen volk ter
wereld zoo gespeend van alle sentiment voorde
woord-loozo musique des images", als het volk
Van Molière en Oounod. Ondanks de sterk snobis
tisch-georiënteerde cultus der ciné-clubs en
avantgardetheaters, stond de Fransche mentaliteit in
wezen volkomen begriploos tegenover de zwijgende
eloquentie' van het bewegende beeld. Een
hefedi
No. 2812
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 APRIL 1931
taire hartstocht voor de macht van het woord en
het pathetisch gebaar, scheen het gevoel voor de
intieme bewogenheid der film a priori buiten
Uen netjes verzameld en door aangename
aurimprcssions verbonden. Noi-gens een moment van
waarlijk filmische activiteit, nergens de indrin
gende, suggestieve krucht van
de camera, nergens de poëzie
van een zingende montage.
Hier en daar een belichtings
imitatie van von Sternberg
(,,Docks of New-Vork") of een
gooi naar prise-de-vui'S & la
Flaherty of Van yke (
Moana", White Shadows") De
rest is si'ence.
muziek !
ach, nee. . . .
Als film
volkomen
onbelangrijk
:?als
sympt o o m het
signaleeren
waard.
sluiten en een Germaine Dulac, een
Autantl>ara gaven den strijd tegen den onverwinbaren
volksaard tenslotte in arren moede op.
Nu is dan echter de geluidsfilm gekomen en
het lag voor de hand, dat zij in Frankrijk als et«n
verlossing uit de nimmer begrepen en slechts
noode aanvaarde stilte werd begroet. En het lag
*? venzeer voor de hand, dat zij in een totaal
av«-rechtschen zin zou worden opgevat. ,,l^a parole !
l^a musique ! !" zij zijn weer teruggekeerd, god
dank ! Heel een kwijnende industrie heesch zich
overeind aan de herleefde belangstelling van h
etpubliek, dat gehoorzamend aan zijn sterke
orale instincten naar de theaters stroomde om
films te.... hooren. En heel een productie over
stroomde het land met gemechaniseerde toonee
1stukken en opera's, waaruit alleen een vreemde
en zeldzame vogel als.,,Sous les toits de Paris"
zich naar het buitenland wist te redden.
Loon Poirier, met miskenning van. zijn ver
dienstelijk Verdun", heeft voor den nationale».
smaak ten eenenmale gecapituleerd. Caïn" is
een pathetische en prachtlievende prenten-opera>
geworden. Midden in'het woeste ledig van den
Stillen Oceaan, drijft Bourdelle in zijn cano
rond maar het feit, dat hu duizend mijlen
van alle land verwijderd is, verhindert een voor
treffelijk opera-orkest niet, hem met een zoete,
streelende muziek den tijd te korten. Dat hij
niet opstaat om, met n hand op het hart en de
andere ten hemel geheven, in een groote tenor
aria los te barsten, kan ons alleen maar verwon
deren. Op deze smakelooKC, stemmingsmoordende
leest is het heele werk geschoeid. In de machine
kamers van den mailstoomer, in de. bonte
Oosterwche havens, in het oerwoud van,het onbewoonde
eiland.... overal vervolgt ons dit fraaie, opdrin
gerige orkest -?en als het ons van tijd en oord
losmaakt, dan is het alleen maar om ons te ver
plaatsen naai- de , Of and-Opéra ?? en de
FoliesBergere. Zelfs Joséphine Baker is niet vergeten
en viert haar opstanding in de gedaante van Mll<?
Kamah Tahé, een dier bedenkelijke exoticiteiten,'
waarvan Montmartre tegenwoordig wemelt.
Wat Het beeld betreft' iedere reizende Ame
rikaan kan, dank zij zijn Filmo-apparaat hetzMfdo
vertoonen. Het lijn inderdaad ? opnamen", bra*f
Hlodmuk ..I»r man, die zijn moordenaar
aoekt". Kt-lubrund t
Ken curieus geval deze dwaze geschiedenis
van Siodmak. Op het eerste gezicht een gewone
verfilmde operette, gom e: Drel von derTankstelle"
en een dozijn andere. In waarheid echter een der
merkwaardigste verschijnselen: de eerste geslaagde
Duitttche burlfnke. Wat nog voor kort het uitslui
tend privilege der Amerikanen was, het luihtig
lanceeren der zotte ongerijmdheid, gelukte na
HenéC'lair thans ook aan Itobert Siodmak. Uit
het zwaar-op-de-handscho volk der Dichter und
Denker is zoowaar de man opgestaan, die wat
goddelijke nonsens wist te serveeren, zonder den
bedenkelijken bijsmaak van worst met bier en
zuurkool. ;,De man, die zijn moordenaar zoekt"
is inderdaad een kostelijke burleske, die weliswaar
het flitsende tempo van den gag" mist, maar
daarentegen cinegrafisch belangrijker blijkt dan
het werk der Amerikanen.
Het geheel werd een wonderlijke lappendeken
van allerlei technieken. In het begin een interes
sant en voortreffelijk stuk klankflim bij de entree
van den zelfmoordenaar en den dialoog met den
inbreker (n'en lette op de dieptewerking en het
modelleeren" der sujetten door de rondom de
personages draaiende camera!) daarna een geestig
goochelen met den tekst in de kroegscene (?Montag
bin ich,nicht frei...."), vervolgens een prachtig
fragment montagekunst (de rit in den ziekenauto)
en tenslotte het stoute experiment met de muziek.
Dit laatste is zonder twijfel aan deze interes
sante, geestige en knappe film het belangrijkste.
In samenwerking met Felix Hollander doet Siod
mak hier niet meer of minder dan een greep naar
de muzikale plastiek der teekenfilm. De einlage
van den moordenaar, die door het dakvenster op
zijn slachtoffer loert, met de fantastische geluiden
(xylophoontoonladders bij het op- en neer rennen
van de ladder) is regelrecht uit de
screensongs afkomstig. ; *? '-pj
Ziehier een pretentieloos amusement",
dat heek-maal niet pretentieloos is en zeker
evenmin als puur amusement bedoeld en
dat derhalve zeer genietbaar werd ook
lu»n, die den leeftijd van zestien
reeds.... die
van tachtig
jaar nog niet
overschreden
hebben.
Moeder Krause. Van boven af: mpeder Krause's dochter en haar verloofde;
moeder jKravse; de dochter tn de cpnwiensaal. Theater yjde Uitkijk".