Historisch Archief 1877-1940
.i _.
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 MEI 1931
No. 2815
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
Mg. ARNHEM"
schept kapitaal voor moeilijke tijden.
N. V. Residentie Hypotheekbank
's^GRAVENHAGE ~ Anna Paulownastraat 97
TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE.
Hypotheekbrieven in circulatie ? 16.500.000.'-*.
pCt. Hypotheekbrieven tegen 100% pCt.
Directie: K. E. ABBING. D. VAN OORDT.
OnderL Glas-Verzekering-Mij*
GEVESTIGD TE AMSTERDAM OPGERICHT 1876
Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163
Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN
Verzekeringen tegen vaste jaarlijksche premie, voor schade door breuk aaa
i-t M SP1EGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN M H
IJVERIGE VERTEGEN W OORDIGERS GEVRAAGD
Nederlandsche
Handel-Maatschappij, N.V.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE
Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlemente,
Britsch-Indic, China, Japan en Arabi
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS.
ffi«!Bfl«ffilii^^
Hl Maatschappij voor Hypothecair Crediet ia Nederland,
i gevestigd te 's-Grayenhage, Nassaulaan No. 23,
waarin opgenomen de Maastrjchtsche Hypotheekbank voor
Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8.
BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2.
Utrecht, Boothstraat No. 15.
Groningen, Turfsingel 9.
sawfi^waMsaaiffifflra^^ i
De Directie. j[
eieirtcLcicteLCicieieif if u-if 11
?
AlGEMEENE
HYPOTHEEKBANK
Gepl. Maatsch.Kap. 13 000.000.
Reserves ruim 1100000.
Pandbriefomloop ± JÏ8 «UUoan Gld.
4Pct PANDBRIEVEN,
zonder verplichte uit- QQ Dfif
loting, tegsn den koers van **** f
Behooren tot de beltKingslondseo
der RUKSPOSTSPAARBANK
. < Mr, L. J Van Touion Van der Koog
Directeuren, j «r. K. S. Vin Kappen.
N.V. Bataafsohe
Hypotheekbank
AMSTERDAM
A n n o 18 8 O
Geeft uit tegen beurskoers:
'/?PANDBRIEVEN
in stukken van
f.1000,-, f 500,- en 'fflOO,-.
Coupons Januari en Juli
4V,
Hl Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE,
geeft uit
4f% Pandbrleven 101%.
Aan Pandbrleven In omloop
voor ± f 21.000.000.
G.]. DE KONING 6 ZOON
Keizersgracht 447,
Opgericht Ao. 1739
GASFORNUIZEN.
VEILINGGEBOUW DE ZON" ]|
Opgericht 1823 - fa. L. Gijselman & Zoon
Singel 118-120 en Blauwburgwal 15, Amsterdam (C,)
Half Juni a.s.
Veiling van Inboeldels,
Bijvoeging tot 30 Mei a.s.
enz.
BJASP
KERKSTRAAT 55
AMSTEFflDAM
De HolL Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot rik bedrag
met een minimum van f 1000.?op zake
lijk onderpand en onder borgtocht, met
in pandgeving eener polis van levensver.
zekering van gelijk bedrag, en verkoopt
5% schuldbrieven In stukken van f 1000.?.
f 500.?ea f 100.- tegen Beurskoer».
. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
U ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. CASTEND1JR en
L MOSSELMAN
De Bonk geeft onder controle van het
Algem. Administratie- en Trtutkantoor
4f% Pandbr. tegen beurskoen uit..
N. V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland
Opgericht in1864
Maatschappelijk Kapitaal f 10 000.000,
waarvan geplaatst f 8.400.000,
waarop 10 pCt. gestort
Verstrekt geld op eerste hypotheek.
Voor inlichtingen wende men zich tot
het kantoor der Bank, Schiedamsche
Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten.
De Directie:
Mr. Th. Reepmaker,'Mr. N. P. C. v. Wijk,.
Mr. B. van Rossem.
No. 2815
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 MEI 1931
DE DOLE
door C. A. Klaasse
EK zijn weinig dingen behalve dan cricket
en voetbalwedstrijden mitsgaders steeple-chases,
die in den laatsten tijd in Engeland zoo zeer de
publieke belangstelling hebben als de dole", de
werkeloosheidsuitkeering. Dit land met sdjn paar
millioen werkeloozen heeft in het laatste fiscale
jaar niet minder dan rond £ 50 millioen, een bedrag
dat meer dan driekwart van de totaaltelling van
onze millioenennota uitmaakt, aan de unemployed
uitbetaald, en voor het loopende jaar zal deze
post de schatkist ongetwijfeld op een nog hooger
som komen te staan, (leen wonder dat de
Engelschen, die toch al tot de meest uitgeknepen belas
tingbetalers behporen, weinig enthousiast zijn over
de voortdurende stijging van deze bedeeling uit de
staatsruif. Eerst hebben de arbeiders met hun hooge
looneischen de nationale industrie gehandicapt, en
nu ze door hun eigen schuld werkeloos zijn leggen
ze nog eens een extradruk op de nijverheid, doordat
de uitkeering een verhooging van belasting noodig
maakt. Aldus de redeneering van vele tegen
standers der Labouv-regeering, die inderdaad in
de komende maanden juist in de dole n van de
doelrozen voor de oppositie-critiek zal ontmoeten.
Wordt inderdaad de malaise verscherpt door het
instituut der werkeloosheidsuitkeeriiig? Mogelijk
is dat ongetwijfeld, maar het hangt in deze
heeleniaal af van de organisatie, van de bronnen.
waaruit de benoodigde middelen worden geput.
De Labour-regeering, beducht als zij is geworden
voor het budget-evenwicht en de critiek op haar
financieel beleid, tracht hot thans daarheen te
sturen, dat het bedrijfsleven zelve de middelen
opbrengt voor betaling der
wcrkeloosheidsuitkeering. Xu is deze opzet niet zoo kwaad. Wanneer
het bedrijfsleven in den haussetijd de arbeiders
gebruikt, dan is er iets voor te zeggen om het ook
te laten bijdragen in bun kosten van levensonder
houd'in de periode, dat de arbeiders, niet noodig
zijn. Wie dat mi betaalt, de ondernemingen of de
arbeiders zelve als spaarpremie voor de
eventualiteit van zonder werk zijn of tezamen dat doet
er niet zoo heel veel toe. 51 aar dit systeem, waarbij
de bedrijven en de arbeiders zelf een potje niaken
v oor den slappen tijd is heel rationeel, en de regeering
staat er dan dus buiten. Maar dan moet die opzet
ook op liet juiste moment worden ingezet, d.w.z.
in hét tijdvak dat er een spaarpotje gevormd
kan worden, dus in de zeven vette jaren. Maar
wanneer men het getij laat verloopen. in den goed en
tijd vergeet dit mooie principe in practijk te bren
gen, dan is het falikant verkeerd om het hals over
kop te willen invoeren in een periode, waarin
de overvloed is verkeerd in gebrek. Want wanneer
men nu de lasten van het bedrijfsleven nog gaat
vergrooten, kan dat nimmer een gunstig effect
hebben. Wil men een Unemployment Fund, goed,
maar begin er dan mee in de hoogconjunctuur en
eet het op in de baisse. Men legt geen appeltje voor
de dorst weg op het moment dat men versmacht,
en nien spaart niet in tijd van hooge nood !
Wat nog geenszins wil zeggen, dat de werkeloos
heidsuitkeering op zichzelf de crisis verscherpt.
\Vant behalve de weg, dien men nu in Engeland
schijnt te willen bewandelen, is er nog een andere;
dédole blijven voortbetalen als voorheen uit de
schatkist, uit de belastinggelden. Wanneer de'
belasting niet weer directe bedrijfsbelasting is en
die lasten behooren toch tot de uitzonderingen
behoeft een hoogere belasting niet het bedrij fsleven f
te schaden. Men zou zelfs kunnen zeggen integen
deel !
* *
*
En hier komen wij tot het uit theoretisch oogpunt
meest interessante aspect van de dole. Wanneer om
de werkeloozen een zekere uitkeering voor l
vensonderhoud te verstrekken de belastingschroef moet
worden aangedraaid, dan zijn er twee invloeden
AVaarvan men het effect op de algemeene
budrijfstocstand moet bezien. Eenerzijds die van de hoogere
belasting, en anderszijds, die van de uitkeering.
Wat beteekent nu een verhooging van de belasting?
Waarschijnlijk vermindering der besparing l Uier
en daar zal natuurlijk ook vermindering van. de
consumptie het gevolg zijn, maar vooral bij progres
sieve belasting zal veeleer n een groot aantal
gevallen de be'sparing worden 'getroffen, meer dan
het verbruik. Kn dat is nu juist de
groote beteekenis van do werkeloos
lieidsuitkeeiïng: de consumptie- van
de op non-actief gestelde arbeiders
wordt tendeele gehandhaafd, en de
consumptie van de belastingbetalers
die de uitkeering opbrengen loopt niet
evenredig terug. Zoodat per saldo het
verbruik grooter wordt, dan het zou
xijii zonder uitkeering. Wanneer in
malaisetijd de arbeider niet te eten
had viel de mindere productie weg
tegen de geringere consumptie, en
de verhouding tus-schen beide werd
er niet beter op. Nu krimpt de voort
brenging in, maar de uit de
productiegeschakelde arbeiders vallen niet ge
heel en al als verbruikers weg. Wan
neer nu hun uitkeering geput zou
worden uit inkomens, die reeds ge
heel opgegeten werden dan kwam er
per saldo geen verbetering, werd
immers eenvoudig de eene consu
ment door de andere vervangen.
Maar de lasten worden deels opge
bracht door slachtoffers, die er niet
minder om eten, maar eenvoudig wat
minder spaargeld opzij leggen. Knwat
verliezen wij nu bij die besparing?
Niets, want in een periode van de
pressie nut ons al het gevormde ka
pitaal niets ! Elke gulden, die men
van de besparing naar de consump
tie kan overhevelen binnen rede
lijke grenzen natuurlijk is winst.
Hetzelfde resultaat bereikt men
misschien zelfs nog beter?wanneer
de schatkist niet de begroot in? met
belastingverhoog ing sluitend maakt.
doch het deficit met het sluiten van
een leening aanvult. In den grond
gebeurt er trouwens hetzelfde, wan
neer men liet systeem volgt dat in de
periode, van hoogconjunctuur een fonds
gevormd moet Worden om in de malaise te worden
opgebruikt. De beleggingen van dat fonds moeten
dan te gelde worden gemaakt, dat proces absor
beert besparingen, en dus wordt spaarkapitaal
omgezet in eonsumptieka-pitaal. Ken heilzaam pro
ces, .in de depressie! Hi-t houdt den gang Van
deflatie eeni^szins tegen..
En dat is naast de politieke beteekenis van de
werkeloosheidsuitkeering vermindering van het
..revolutioneereiid" effect van de crisis. wel
de voornaamste maatschappelijke nut: dat zij de
strekking heeft om den fatalen invloed van de
depressie tv» ver/achten. Vroeger pleegde elk^ in
zinking zichzelf te verscherpen, omdat slapte in de
een»- bedrijfstak via werkeloosheid en wegvallen
der consumptie/ van die arbeiders altijd slapte in
een groot aantal andere bedrijven teweegbracht.
Nu is tendeele althans dat nadeel vermeden, door
dat de werkelooze niet geheel broodeloos wordt.
Het beste resultaat wordt natuurlijk verkregen.
wanneer door de keuze van de bronnen, waaruit
de uitkeeiïng wordt verstrekt, wordt voorkomen
dat elders de consumptie even hard verminderd.
Dat doel bereikt men voor een niet belangrijk deel
wanneer de middelen uit belasting worden geput.
nog beter wanneer men er voor leent, of een vroeger
gevormd fonds aanspreekt. Maar.het minst bereikt
men het doel wanneer nu in dezen tijd het bedrijfs
leven de voor de uitkeering benoodigde gelden
moet opbrengen !
BEURSSPIEGEL
Woenndag 13 M «'i
ET kraakt nog steeds aan alle kanten.
Aan de'meeste-beurzen heeft wantrouwen en
baissementaliteit weer de overhand gekregen, en
de koersafbraak wordt verder voortgezet. De me.est
wilde geruchten doen over verschillende fondsen
de ronde, en van dezulke zijn ook aandeelen Philips
het slachtoffer geworden. Men-spreekt over her
groepeering van de balans (in dier voege dat fa
brieken en machines, die vroeger steeds tot ? l per
boekingspost werden afgeschreven dit jaar niot
zouden Worden afgeschreven, maar voor nieuw
bouw en aanschaffing, te boek zouden blijven staan,
of misschien zelfs worden opgeschreven"), en over
een dividend van O pCt. of misschien zelfs wel een
dividondpasseering. Dat de radioafdeeling in het
afgcloopen jaar niet al te best gewerkt heeft
vooral wat winstmarge betreft, meer nog dan
Kabinet-Mowinckel*
Teekening voor de Groene Amsterdammer"
door Joh. Braakensiek
Uitgegleden l
quantitatief, naar den afzet schijnt wel vast te*
staan. Maar er xijn ineei' ondernemingen die iri
dexe depressiejaren bitter weinig verdienen. II.V.A.
staat 'boven de .'10(J pC't. en hoeveel zal er bij deze
.siiikerprij/.en verdiend worden? Krisintusschen n
jnmt waarin wellicht Philips een minder gunstige
positie inneemt, t.w. de liquiditeit. Sedert de
plaatsnij,: van de f >bliyatiel*-ening verkeert men nog steeds
iu het onzekere ut' daarmee definitief'de kaspositie
in orde i* gebracht, dan wel of de financiering nog
moeilijkheden opleverde. !>e reis van Dr. Philips
naar .Amerika heeft meh ook al in verband willen
brengen,met iredietzoeken. En mocht inderdaad
de crediet behoef te moeilijkheden geven dan is dat
in een periode als deze een kwade noot. Maar daar
om juist kan men vóór het uitkomen van de aan
staande balans over het heelt» geval nog geen oordeel
vellen. Wanneer de di\ idendrednctie ten doel heeft
om de kas niet te bezwaren dan heeft dat een heel
andere beteekenis dan wanneer er niet voor een
hoogere uitkeering verdiend werd.
Ititusschen is het begrijpelijk dat onder de huidi
ge omstandigheden vele houders omzien naar een
rustiger bezit, en zoo ziet men in den laatsten tijd
vrij belangrijke posten Philips-aandeelen omruilen
in aandeelen Vnilever. Het verslag dezer maat
schappij heelt een gunstigen indruk gemaakt, en in
elk geval is de aard van liet product van dien aard
dat de afzet niet of nauwelijks van de conjunctuur
afhankelijk is, bij Philips daarentegen is het meer
dan normaal gevoelig. Trouwens meer en meer
begint de beurs ontzag te koesteren \voor de mach
tige positie, welke de Unilevei' '/ich in den loop v'au
enkele jaren .heeft weten te verwerven. Een spre
kende getuigenis daarvan is AVeer een dezer dagen
geleverd toen het concern aanleiding is geweest tot
niet meer of minder dan de val van een ministerie.
Weliswaar ging het de Xoörsche minister
IMowincke'I enzijnkabinetineeromdeprestigekwestie voor
henzelve dan om de. hulp aan de Unilever te ver
strekken en het economische nut dat zij daarvan
voor hun land verwachten, maar het geval is toch
wel teekenend voor de vrees van de concurrentie.
Pat de stemming aan de beurs er niet op,vooruit
gaat door gebeurtenissen als de reorganisatie van
de OsterreichscheiCreditanstalt, een der oudste en
meest gerenommeerde Kuropeesche huizen spreekt
wel vanzelf. De beteekenis der oude
Oostenrijksche banken is weliswaar sedert de gebiedsinper
king van dat land zeer sterk verminderd en 7,ij was
nog slechts nominaal, maai' de geschiedenis is toch
niet met een slag ongedaan te maken.
i!