j»*»* '--U >»? ?LJk> * 5 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 MEI 1931 No. 281$ Israels Wezen en Willen Toenadering tusschen Studenten door Prof. Dr. D. Cohen Toenadering tuaaeheii tudeuteuf UITINGEN ia studentenkringen dragon in vele gevallen de bekoring der openhartigheid. Zij getuigen dikwijls van onrijpheid tegenover de vraagstukken van het leven en van een merk waardige naïveteit omtrent de diepte der proble men. Maar zij geven aan den anderen kant den buitenstaander een kijk op verhoudingen, welken de beleefde geslotenheid en de angstvallige voor komendheid van ouderen hem niet gemakkelijk gunt. De International Students Service, die een conferentie te Nyon heeft voorbereid, waar Joden en niet-Joden te zamen zouden komen om te spreken over het anti-semitisme aan de "Univer siteiten in het bijzonder en de verhouding tusschen Joden en niet-Joden in het algemeen, is bij het opmaken van dit plan bezield geweest niet oen vriendelijk idealisme. Haar leiders, met name'de heer Parkes, hebben blijkbaar gemeend, dat in een samenzijn van een onkele week de grondslag voor een betere toekomst kon worden gelogd. Den kenner van zaken moest hun voornemen bij voorbaat mislukt schijnen. En ook na afloop der conferentie, die van 15 tot 21 April geduurd heeft, kan men een zeker scepticisme niet onderdrukken. Uit elk land, zoo was bepaald, zouden nietJoodsche en Joodsche studenten worden afge vaardigd en een overzicht geven van het anti semitisme in hun omgeving on do rodenon, die daartoe leidden. Op doze wijze zou men oen dia gnose van de kwaal kunnen bepalen en uit die diagnose de middelen tot genezing opmaken. Het was te verwachten, dat men op deze manier niet heel veel verder zou komen. Het anti-Somitisme is veeleer een sentiment, dan het gevolg van redeneering. Het spruit voort uit een gevoel van afkeer en vrees tegenover den vreemdeling, uit een vasthouden aan eigen aard, dien uien bedreigd acht door het anders-geaarde wezen van den Jood en uit het instinctmatig verzet van het eene ras tegenover het andere. Alle overige factoren, die als oorzaak van het anti-semitisme gelden, economische en politieke, zijn in waarheid bijkomstig. Primair is in antise mitische landen het gevoel, dat de Joden in den Staat een element vormen, dat krachtens zijn geaardheid een andere geestesrichting vertegen woordigt, dan het deel der bevolking, dat als het oudste nheemsche wordt beschouwd. Juist hierom schijnt een debat over deze vraag stukken bij voorbaat onvruchtbaar. De beschaafde mensch zal, zoo hij dit primaire gevoel in zich zelf ontdekt, het door eigen overwegingen en kracht trachten te bedwingen; gelukt hem dit niet, dan zal het door de argumenten van een ander evenmin worden verdreven; want hij is volkomen bereid deze argumenten te aanvaarden, .maar het gevoel zal ook in dit geval sterker blijken dan de leer. Difc gevoel, door wellevende ouderen zoo min mogelijk geopenbaard, is door de studenten in de laatste jaren op duidelijke wijze aan het licht ^ <*&&? +'&&& ?^^ AÜ^-A»»' »»* \4omLd*'.- a0^ \»w gebracht. Zij zijn bij hun manifestaties aan de Universiteiten altijd opgetreden tegen het vreemde element, belichaamd in de Joden. Zij zijn daarbij vaak overgegaan tot geweldplegingen, die hen zelf hebben onteerd; maar in besprekingen met de besten onder hen, die deze daden van geweld sterk afkeurden, heb ik dikwijls bemerkt, dat zij het in den diepsten grond met de betoogers eens /ijn: de eigen geest van het volk wordt volgens hen bedreigd door de Joden en dus dienen deze uit den kring van het eigenlijke volk geweerd te worden, en geen deel te hebbon aan den arbeid in dienst van het landsbelang. * * Toch heeft de conferentie nut afgeworpen. L"itteraard waren uit de verschillende landen de besten samengekomen on deze hebben van beide kanten met verrassende openhartigheid gesproken. Vooral Duitsche afgevaardigden hebben daarbij het standpunt, dat ik boven schetste, duidelijk uit eengezet. Wij zijn niet anti-semitïsch", betoogden zij, doch Duitsch-consei'vatief. Wij beschouwen alles wat Joodsche politici in ons midden hebben gedaan, als strijdig met Jen Duitschen geest en daarom voor ons ongeschikt. Willen wij dezen Duitschen geest behouden, dan moeten wij dus do Joden van do Universiteiten on uit het openbare leven weren." Hot Joodsche standpunt daartegenover was tweeledig. De assimilatorisch-gezinden ischten voor zich hot rocht op, den Duitschen geest door een verblijf van vele eeuwen in zich te hebben opgenomen en dus evenzeer gerechtigd te zijn dezen te bepalen als zij, die zich Dtiitschers noe men. De Zionisten daartegenover erkenden het stand punt van de Duitsche studenten als rechtvaardig. Zij wezen er echter op, dat de Joden door hun eeuwenlang Verblijf in een land een element zijn geworden, dat niet alleen even goed als de anderen rocht heeft zich een deel der bevolking te noemen, zij het dan ook van anderen aard dan het zoo genaamde inhoemsche, maar dat bovendien door zijn bijzonder karakter en zijn eigenschappen bijdraagt tut den bloei der gemeenschap en als zoodanig een waarde hoeft die ook door de anderen dient te worden erkend. Een volksgemeenschap kan uit verschillende nationaliteiten bestaan, die te zamen den staat vormend, ieder op haar wijze den staat dienen, indien slechts de verschillende groepen tot samenwerking bereid zijn. Het openhartig uiten dezer gevoelens heeft, naar do meening der deelnemers althans, déeerste en derde groep, de Conservatieven" en Zionisten" nader tot elkaar gebracht. Dit spreekt vanzelf. Want zij staan beide op den grondslag van het sterk nationalistisch gevoel, dat men in beschou wingen over het anti-semitisme vergeefs tracht te verdoezelen. De middengroep, die der Joodsche assimilanten, vond bij de overige deelnemers weinig bijval. Toch is door de conferentie ook op haar houding een verrassend licht geworpen. Men beschouwt in Joodsche en niet-Joodsche kringen dit streven naar aanpassing dikwijls als onwaardig; en de uitingen, die men vooral in Duitschland en Amerika ervan waarneemt, wet tigen deze opvatting ten volle. Maar déstrijd, dien de besten onder hen voeren, laat aan. hen eerst recht de tragedie van het Joodsche volk zien. Zij immers dragen een ontzaglijke liefde in zich voor het land en het volk, waarin zij geboren zijn. En bij elke schrede, die zij doen tot heil van dit volk, worden zij teruggestooten als vreemdelingen, die de eer van dezen arbeid niet waardig worden gekeurd. Niet inziende dat hun leven een streven is naar het onbereikbare, voelen zij de terugstooting van hun volk als een smaad hunzelf aange daan. Hun apologetiek, met den geest begrepen, wordt door het gevoel afgewezen, Dat zij ook op dit congres, waar goede wil bij allen voorzat, werd afgewezen, is het beste bewijs, dat samen smelting van de Joodsche en niet-Joodsche be volking in de landen van het anti-semitisme onmogelijk is. ? AMSTERDAM ROTTERDAM DEN HAAG ZOMER DEKENS 16 160x200 FL.3« 508 ? De andere groepen hebben echter zonder twijfel bereikt, dat zy elkaar beter hebbeu leeren waar deeren. Op de basis der werkelijkheid staande, waren xy' in elk geval vereenigd in de gedachte, dat samenwerking tusschen den Jood en uietJood mogelijk is, indien elk op eigen standpunt staande zyn eigen rol vervult. Zoo heeft dit congres toch zijn beteekenis gehad, omdat het vraagstuk, waar het om gaat, er scherp en met weldadige openhartigheid ia belicht n omdat er vrienden zijn gewonnen voor een betere verstandhouding, die gewelddadigheden wil ver hinderen. Verder zal men, naar men nu eerst recht begrepen heeft, niet komen. Juist de Zionisten hebben betoogd, dat .deze eigen taak der Joden het minste belemmerd zal worden, zoo zij een eigen gemeenschap in Palestina kunnen bouwen; en zij zullen in deze overtuiging versterkt zijn dooi de openhartigheid, waarmede aan beide kanten is gesproken. Voor Heeren. Meeren die gewoon zijn na het scheren zich even Ie poederen, maken gaarne gebruik van Purolpoeder, dat verzachtend en gezond voor de huid is. Prijs 45 et. per doos en evenals Purol verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten. Tentoonstellingen Bernheim Jeune, Parijs. Portretten en schilde rijen door Stefaan Couwenberg. Hamdorff, Laren. Werk van Co Breinan. Tot 17 Mei. Kunsthandel Buffa en Zoon, Amsterdam. Schilderijen van Permeke. Tot 18 Mei. Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Schilderijen Lydia Mandel. Tot 21 Mei. Kunsthandel Huinck en Scherjon, Amsterdam. Schilderijen van Claude Monet, Pisarro, Sislêy. Tot l Juni. Kunsthandel Keezer en Zoon, Amsterdam. Vroeg Nederlandscb aarde-werk lOe en 17e eeuw. Tot l Juni. , Kunsthandel Eeeker, Haarlem. Werk van Jau Visser. Tot l Juni. Kunsthandel W. H. Hofstee Deelman, Am sterdam. Schilderijen van Manuel Ortiz de Zarata. Tot l Juni. Kunsthandel Van Lier, Amsterdam. Schilderyen en teekeningen van Herman Kruyder. Tot l Juni. Arti et Amicitiae, Amsterdam. Voorjaarsten toonstelling. Werk van Leden. Tot l Juni. Kon» Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER & Co. ^/.^s^^sx. DEN HAAG *~«~~~ AMSTERDAM ARNHEM Verhuizingen per Auto~Trein No. 2815 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 MEI West-Indische Journalistiek door C. K* Kesler REEDS uit 1522, dus uit den tijd van Karel V' dateert het eigenaardige Korenmetershuis aan de Nieuwezijds Kolk te Amsterdam, dat, in zyn tegenwoordigen vorm in 1620 herbouwd, daar staat als een reliek van het Amsterdam uit de eerste dagen van onze onafhankelijkheid. In het oude Korenmetershuis ontmoeten oud en nieuw elkander. Herinnert het oude gebouw aan vroegere toestanden, sedert een zestal jaren staat het ten dienste van de moderne macht in onze' maatscliappij, de Pers. De Stichting Het Nederlandse^ Persmuseum" huurde het gebouw n.l. van de gemeente en verkreeg zoo een geschikte plaats voor haar verzameling couranten en andere periodieken. Hoeveel van die bladen, die daar verzameld zijn, bestaan er nog wel? Hoeveel hebben er langer dan n of een paar jaargangen hun bestaan kunnen rekken ? Er zijn er een paar, die zich langer dan een eeuw hebben kunnen stav.ide houden. maar ook slechts een paar: in Suriname de Surinaamsche Courant, hoewel met a1 lei lei onder brekingen en vormveranderingen, op Curagao de Curac.aosche. Van W.-Ind. couranten dan gesproken! NL. TTt. ' T *=i t ' < ft?. rp3i Stl E U'S T A T t Ut 5 A Z E T t fc »*W ^C<-'c«v.'<'ó:<-\v«-rX<^<'*'k>.v^v ^^***** *'^? »> y»*;-J t ff l 11 A T. rtf.Mifk **. '7i)v ?qttif*tnent. | '"????'?'>>'_?-'?'-' --^trv.f.ti. «t* ? -J-;1... .1^: i.iU'.. Jtni.f.il.t .^,,!.^;. tt!!*s-ii «."t. i i»t ?.-..--T.--. ),;-.-f J'« M ..-ijrv.i.., ',r,t.uf- :,i,i. .i.c.v.1..;,'?.*?.ni i', -i- c.. i;. . ..i iiu?J. itu in twU tal .,-. u-;» ? . (<i'f 't r'ST.'l, lil tf.< (\4;-.;*, .ie l in p; -T- ?i Q *if ttil r.i '.'.It'.tn.-i.tifOj,». *.,« .. «fjK. v.'iiii.-mwiHP. &t}c*j» «.-,* w'msulV.rnn i li.mhti bt'KïOL'- n <yn, i^iift» l-.ll>-. l-> -S, C'.i:tt.' li.ih|--fi"'.t-), .u * m-vl* i . v iii.tw'i. wiAJ. E M«nln, ik«u «;j'«n»l« it ik.-» rf> out nu» «?«., thïi^, r.tt ii ««li d tb' ' St. Eustatius Gazette Van de .Surinaamsche Courant is in het Pers* museum een nummer van 3 Maart 1779 aanwezig. Het blad Was toen 5 jaar oud: het eerste nummer verscheen op 10 Augustus 1774 als WekolijkscUc Woensdaagsche Surinaamsche Courant. Heel aan trekkelijk zag het blaadje er niet uit; het was niet grooter dan een dubbel gevouwen kwarto-vel postpapier en vrij gebrekkig gedrukt. Dit blad werd uitgegeven door clc drukkerij van Mr. Beeld snijder Matroos, destijds Secretaris van het Coflegie van Kleine Zaken", die in 1772 van Direc teuren der Geoctrooieerde Sociëteit een privilegie van de drukpers" voor den tijd van 23 jaar ver kregen had. 'Twee jaar later ontving hij, nadat hem ook reeds een privilegie verleend was voor het drukken van alle stukken der beide'. Hoven (dat van Politie en Ciïmineele Justitie) vergun ning tot het uitgeven vaiïzijn courant. Suriname was toen reeds over het tijdperk van zijn hoogsten bloei heen, maar toch valt juist in dien tijd belang stelling voor de zaken des geestes op te merken, meer dan in vroegere perioden. Er werd een schouw burg opgericht, er ontstond een letterkundig genootschap Docendo discimus", waar eens per week voordrachten gehouden werden, er kwam een soort rederijkerskamer De Surinaamsche Letteryriendon" tot stand. Men begon belang te stellen in nog andere dan zuiver materiëele zaken. Do verschillende gebeurtenissen op staatkundig gebied, dio het slot van do 18e eeuw kenmerkten. deden weldra haar invloed ook op do o.ourant gelden. Eenige malen veranderde deze van naam en ook van formaat. Zij heette o. a. De Bataafsche Surinaamsche Courant, later De Binnenlandsche, de Gepriviligeerde en daarna de Nieuwe Suri naamsche Courant. In latereu tijd verschijnen er nu en dan weer eens Nieuwe Surinaamsche Cou ranten, die meestal een zeer kortstondig bestaan hebben. Eigenaardig is het, dat men aanvankelijk alleen buitenlandsch nieuws en enkele adverten ties opnam. Later veranderde dit en begon het binnenlandsch nieuws de voornaamste plaats te bekleeden, waarbij, naarmate er meer kranten verschenen, de redacties ervan elkander en. in bewogen tijdon ook liet Bestuur, soms op onge zouten wijze te lijf gingen. Eenigszins vermakelijk is het te zien, op hoelaconieke wijze nu en dan het eene bevicht in de zelfde courant het andere logenstraft. In die oude couranten vindt men vaak komisch aandoende, hoowel destijds volkomen ernstig bedoelde berichten. Vreugde, tevredenheid en «.U» allergrootste blijdschap; het doot denken aan een kinderpartij ! /oo heeft ook de medédeeling uit de ..Surinaanv sche Bode," ee.n blaadje uit latei'en tijd, ietskinderlijks. De redacteur vermeldt, dat een der ambte naren een dienstreis naar Trinidad gedaan had en voegt daaraan toe: ..Genoemde heer was Z«H» lief ons welwillend het verslag hierover, door-hem aan lift Bestuur der Kolonie ingediend toe te /ouden." Toch bedoelde de redacteur niets kinderlijks. integendeel hij had geen geringe opvatting van zijn taak. of liever van die zij nor couranten. Ken. in hot Neger-Engelsch uitgegeven blaadje onder de leiding van denzelfden redacteur toch draagt als motto: ,.Da stem vo da piplo. de da, stem vo f Indo''. de vertaling van ..Vox po] uli.vox Dei." Hetzelfde blaadje brengt tevens do verklaring voor liet feit. dat zoo weinig couranten zich konden staande liouden door do aansporing: ..Soeiua di abonnoero no moe vorgiti vo seni pai dom loositnoni". wat wil zeggen: Abonné's moeten niet vergeten, te betalen. . Maar toch, al verschenen on -verdwenen achter elkander allerlei bladen en blaadjes, telkens Weer voelde do eene of andere redacteur behoefte. hetzij ..da stem vo di piple", hetzij ..na stern -vrv Gado" i» oen nieuw orgaan to doen hooron. Kn de verschijning van liet nieuwe blad word dan niet niet weinig ophef aangekondigd. Zoo annonceerde ..The Paramaribo Times" v.ich in 1013 nog' op dozo wijze: ..The Paramaribo Times, which standinjr on the threshold of its birth t-o-day doffs its hal to fricnds and opponents aliko. Turn on the lijjht will be its slogan, and we ask you to watch us grow." Lang heeft trouwens do ,.s!ogati" niet weerklonken jjlcn van den groei schijnt niet vool gekomen to zijn. J-,De Westerling", een blad, dat in 1»00 voor hol eerst verscheen en ook weldra tot do jreschiedonip behoorde, kondigde zich aldus aan: ..Don L.'zor Heil! Nauwelijks is het graf afgedekt van oonc jonge zustor-courant, u allen wolbekend in dnjren . van spanning en zoo meer, of uit haar asch wordt een nieuweling geboren. Wel een. bewijs van 't aardsche leven: van worden en vorgaan." En in het eerste nummer van De Surinaamsche Telo graaf" van 1837 wordt hot programma, dat do redactie zich 'voorstelde uit te voeren, aldus om schreven in het Berigt aan den Toegenegen Lozer bij de Verschijning van don Surinaamsche Telegraaf "t En zoo moge deze Telegraaf' aan de bevolking van dit gedeelte van Guyana ter Ver kondiger verstrekken van allos, wat nuttig en Wetenswaardig, van alles wat sierlijk is en aange naam en tegelijk van alles wat Wel luidt." Geon kleinigheid voorwaar ! ??-.-? Curacaosche bladen waren trouwens al niet bescheidener in de opvatting van hun taak. La Verdad" (De Waarheid), -?Courant di Corsouw," heeft op Ixaar programma staan: Orden, Progreso, Instruccion. Bon costumbro, Noticia, Politica. Anuncibs. (Orde, Vooruitgang. .Onderricht,' Goodo gebruiken. Nieuwstijdingen, Politiek en Adver tenties.) De laatste bekleeden intusschon de voor naamste plaats! En El Eco de la Verdad", oen blaadje van 1890 draagt als "motto: ,,Ko«> Dios Weeke!)kfcha *"B JKW v* * »i » v;e?33EïTa»tti:J Z I. Y U A M n R I C' .«. J ;'... S l* A N I E N ftl»».'-nj»no JVP si» Mi n. i;ït r«pix A» 9. AViwfr. EtifUlcr «nfc jt* tvTfc hiiT. r i ri r? ma(t*t&tf iriitvn ^'( /?"*?? t.'^ f*. 5.M T**I fffii rr. riij(r.%. f.«. (li|tn , \» l Sc1"^ II C;«***»i'H» *«? i "J;, ^ h _.(...,! V-,» IP.--I O K'-'-- I.T r»? C r^^N;-1-''-1'.1 V :nt>' N^"» *jk-B ia<j pi*-" 'x^*"». j ? j?.,"n;j[<Ti\ai t':ft'r<r*j<ftl'*'TlOfGi'xfr ' 't ):>''? 't l ~' " ""? ?'"'?'' '"*' vn ilrBWitft^wCnrt^'»Surinaamsche Courant Bendiciona Trabao honrado". (Moge. God eerlijken arbeid zegenon".) Pais on vreó was het daar anders vaak alles behalve in de journalisten-wereld, evenmin als in Suriname. De Volksbode", een Surinaamsche courant van ]#90 gaat in het nummer van 3 Juni l SU l twee. andere couranten heftig te lijf. N'oor heftige woorden en heftige maatregelen was men daar in de West trouwens van ouds niet bevreesd. Ook niet op de kleinere eilanden. In een rler oudste couranten ..The St.-Eustatius Gazette", die reeds van 1700 dateerde, vindt men in het num mer van 28 December 1792 de aankondiging, dat een zekere P. A. Godin, die afwezig was en door malversaties van een zijner gemachtigden schade geleden had. gedreigd had, te retourneeren met oijiio ijzere Roede, om daarmede sijne Vijanden te vernielen". . De schooiie kunne, die ook in Suriname redac teuren wel tot hooggestemde artikelen inspireerde, bracht in datzelfde nummer ook de pen van den schrijver in actie. Deze kondigt de verschijning aan van de bestrijding van een werk van J. B.. Morton. Mannevs and Customs in the WestImlios. De schrijver dezer bestrijding, .S. A. M. (d. i. Sanmol August Mathews) is vooral verontwaardigd geworden door datgene, wat Morton omtrent de de vrouwelijke helft dep samenleving vermeld had, ?waul. zoo zegt hij: ,.S. A.'M. could have pardon'd any thing but his scurrilous invectives level'd at the fair Se.x. In the «nswer the above writer is . dist inguished l»y the Stilo and Title of The Eleganter drukte zich do redacteur van ,Le Pharc do C^uracao", indópondant, Politique, Li ttéraire, irumoristifiue ot commorcial, uit, toen hij bij de 'verschijning van ^ot eerste nummer op 20 April 1892 zich in oen 'gedicht tot de dames van Ourac.ao richtte en aldus eindigde: ,,Et si do vos blanchos menottes. ..Quaml vous faitos vos papillotes. ..Vou's tournez sa feuille en riant, Mesdamcs, demeürez certaines, Que nous en oublierons nos peines ,.Et tout ? chagrin- contrariant." ,.IjöPhare de Curaqao" schittert ook al niet moer, evenmin als zooveel organen, die gedurende kortev of langer tijd do lezars trachtten voor te lichten. Zeist als Woonplaats* BOUWTERREIN TE KOOP in van Zeist, aan den verkeersweg Utreèat Arnhem, in de onmiddellijke nabijheid vui het Raadhuis, de Hotels Hermitage en Figl en het Slot van Zeist. Prachtig opgaand geboomte, stofvrije wegen, voorzien yan rioleerlng, gas, water en electrlciteit. Nadere gegevens worden verstrekt door de N.V. PARK KERSBERGEN, Montaubanstraat 4, Zeist. V