?y* f l * A > H.1 ' 11 < ! -V ' i f f: i rqene Amsterdammer ecKblad voor Nederland Kleine Ad verten tien 50 cent per regel Aanbieding vóór Woensdag 10 uur ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS JITTA Redacteuren: L J JORDAAN, F. G. SCHELTEMA EN M. KAN N. Secretaris der Redactie: C F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 355, AMSTERDAM C. Telefoon 37964 Postgiro 72880 Gem. Giro G. 1000 OPGERICHT IN 1877 No. 2816 ZATERDAG 23 MEI 1931 RUSLAND - EN WIJ door Prof. Dr. H. Frijda KALEIDOSCOPISCH wisselen de meerlingen der wereld over de gebeurtenissen in SowjetRusland den laatsten tijd elkander af. Jarenlang heeft men voor het experiment der Sowjets slechts een hautain gebaar over gehad, rotsvast in zijn overtuiging-van-elken-dag dat het einde van de Sowjetheerschappij aanstaande, haar voortbestaan nog slechts een quaestie van maanden was. Op den duur heeft deze meening echter geen stand kunnen houden. De Sowjetheerschappij bleek zich niet slechts te handhaven maar zelfs bij voort during aan kracht te winnen. Had men na de invoering der Nep in 1921 een geleidelijke toenadering en een geleidelijken terugkeer van Rusland tot het kapitalisme verwacht, sedert 1927, als met kracht het werk van den z. g. socialistischen opbouw ter hand genomen wordt, blijkt die verwachting ijdel en voor een groot deel door den wensch gedragen te zijn geweest. liet is niet zonder nnerlijken tegenstand dat de wereld het standpunt van ontkenning heeft prijs gegeven, dat zij zoovele jaren ten opzichte van Sowjet-Rusland heeft ingenomen. Slechts onwillig aanvaardde men de gedachte dat ook een andere productiewijze dan die, welke op privaateconomischeri grondslag is gebouwd, mogelijkheden heeft. Wie, nog geen twee jaar terug, de schuchtere opmerking waagde, op eigen aanschouwing ge grond, dat het werk, dat ginds in Rusland wordt verricht, volstrekt niet enkel en alleen in destructie bestaat maar dat er ook wordt opgebouwd, werd of niet geloofd ??men heeft hem leelijk bij den neus -gehad en hem slechts potjomkindorpen laten /ion óf kreeg meer of rhinder duidelijk te verstaan. ?dat wie zoo spreekt slechts een verkapte aanhanger van het stelsel der bolsjewiki is, bij wien van ?objectiviteit geen sprake kan zijn. ' Intusschen hebben de feiten hun eigen taal gesproken. Vanaf het oogenblik, nu enkele jaren terug, waarop lUisland zich, nadat het jarenlang Aan het oog der wereld onttrokken is geweest, weer als producent op de buitcnlandsehe markten vertoont, kan zijn bestaan, zijn doen en zijn drijven, «iet langer worden genegeerd. * * ? * ? Ifet is vooral de weder verschijning van Rusland ?op de wereldmarkt geweest, die de tongen losge maakt en de pennen in beweging heeft gebracht. Zijn plaats was inmiddels reeds door anderen ingenomen en de markt bovendien " reeds oververzadigd. Onder den. invloed van het Russische aanbod zakken de reeds sterk gedrukte prijzen nog verder in elkaar. Rumor in casa. In gedachten ziet men reeds hoe het land, over welks voortbrengingskracht onder Sowjetregiem men kort te voren nog slechts medelijdend had ?geglimlacht, met zijn producten de markten overstroomt en overal een hopeloozo ontwrichting te weeg brengt. Groote groepen voelen zich in haar belangen .bednigd en verlangen van de regeering <lat maatregelen van tegenweer worden genomen. Een krachtig beroep daarbij wordt vooral op de menschelijke moraliteit gedaan, die niet dulden kan, dat er handelsbetrekkingen bestaan met een Staat, die de geestelijke vrijheid van zijn bevolking .aan banden legt ert alleen daarom zij n concurrenten gemakkelijk onderbleven kan omdat zijn produc ten onder een stelsel van schrikkelijken dwang arbeid worden voortgebracht. De leuze van den z. g. boycot heeft een tijdlang weerklank gevonden, ook al ontbrak in den regel het bewijs voor de juistheid der gronden, waarop zij was gebouwd. In lateren tijd is het vooral de z. g. dumping, waarover men klaagt en waar tegen bescherming wordt gevraagd. Weliswaar heeft men niet altijd een. juiste voorstelling van wat eigenlijk onder dumping moet worden ver staan maar vast staat bij de klagers, dat dumping iets is wat men niet doet en wat juist door Rusland wordt gedaan. Maar ook de klacht van den dumping klinkt den laatsten tijd minder luid, vermoedelijk omdat te duidelijk is gebleken dat zij van goeden grond is ontbloot. In feite komt in de klacht over den Russisvhen dumping dan ook slechts de vrees voor den Russischen export tot uiting. Is die vrees gegrond? De omvang van den Sowjet-uitvoer wordt gemeenlijk schromelijk overschat. In 1913 was het bedrag, dat door Rusland werd uitgevoerd nog geen 2 pC't. van den totalen wereldexport en thans is het nog slechts twee derden van wat het in 1913 was. In het algemeen wordt ean het peil der economische ontwikkeling van het huidige Rusland oen zeer overdreven beteekenis toegekend'. Zelfs al wordt het'Vijfjarenplan geheel en al tot uitvoering ge bracht, zelfs dan nog blijft de productie van het Ip.nd op de verschillende doelen vp,n het indu striële gebied, per hoofd der bevolking gerekend, verre bij die van verschillende lenden in het Westen achter. Maar zelfs p.ls, het anders' ware en Rusland zijn productie in een nog veel sneller tempo ontwikke len zou, zou dit dan op zichzelf voor de wereld ooit een grond kunnen zijn om ? zich te verontrusten? De goederenstroom, die uit plaatselijke welvaarts bronnen ontspringt, plant zich vanzelf ook buiten de grenzen, voort, liet land. welks voortbrenging toeneemt, zal de voorwaarden, waarop'het bereid is zijn producten met die van andere landen te ruilen, gunstiger stellen; niet dezelfde moeite als voorheen krijgen de/e dorhülve meer goederen tot hun beschikking en i.p deze wijze huu deel in de verruiming, die de productie elders heeft oudergaan. Maar bovendien, toenemende export brengt toenemenden import..mot zich mede. Als. Rusland zijn producten exporteert, doet het dit om daar tegenover andere goederen uit het buitenland te betrekken, zóoals het thans zijn graan, zijn hout en zijn olie uitvoert om zich daarmede in het bezit te ^tellen Vftn machines, gereedschappen en wat dies nieer zij. Voor de bedrijven, welker producten door het land van den uitvoer worden gevraagd, beteekent de toeneming vftn dezen derhalve een toeneming ven de vraag, een groei ende activiteit en een stijging van het productief vermogen. Daaruit verklaart zich het feit dcit de bezorghcid voor Rusland» economische ontwikkeling volstrekt niet door allen in het bedrijfsleven wordt gedeeld. Zij, die naar Rusland leverr-n, zien in de economi sche ontplooiing , van het land veeleer een ver blijdend verschijnsel en wijzen op' de groot o voordeelen, die '/ij de wereld op den duur brengen zal. Wie do alarmtrom slaan,' zijn Vooral degenen, voor wie Rusland een mededinger is in den eednomuschen strijd en, naar zij vreezen, straks een nog grooter mededinger worden zal. Inhoudsopgave staat op pag. 20 I? er grond voor die vrees? Zt:l 8uwjet-Rrs'and werkelijk straks tot zulk een sclu-rpe concurrentie in staat zijn, dat het .do producenten in het Wekten eerlang uit het zadel lichten kan? Men wijst op den lagen levensstandaard der Russische bevolking, die gedwongen is s*oor een loon te arbeiden, dat nauwelijks honger of Zelfs lact r is dan de uitkeei ing aan den vevkelooze in het Westen 1-edruagt. Voor het heden is dit ontegcnzfgatlijk juist. Maar het is niet nan te nemen, 'dr,t het zoo blijven zal. Zal het Sowjot-regiem, dat zijn arbc ideis tot dusver met beloften op de toekoms-t heeft b, taald, zich kunnen handhaven, dan zal het zijn woord irestaiid moeten houden en zal het loon in Sowjtt-Rmland te zijner tijd de vergelijking met de lo- Hen in het Westen moeten', kunnen dourstami. Indien echter niet de stand vsm de loom n oen reden kan zijn <»m Ru.slftndïi concurrentie te yive/.eii, waarop kan die vrees dr n «el zijn gegrond? Of verwacht de Westeische picduceiit dat Ruslard mettertijd in staat zr.l zijn htm te ondei-bieder, omdat de productie er, uit hoofde vooir.1 vrn e< n ' efficiënter »jganisatie. iloc/uiatigor. nut inimU-r offers aun arbeid en knpitaal plaats vinden zal? Zoo ja, dan is dn vveg vanzelf migt-wezt-n. die gevolgd zi'.l moetin Wolden om ileii mededinger op i!«'ii duur het succes het hoofd te kunnen bieden. Of is het ten hinden leste 'niet de n ncmivnt, dien, men vreest inisni Sowjet-Rusland oh vrt est men Rusland** i com inische ontwikkeling, rmdot deze de macht van" den Sovv jet-Staat vergroot? Denkt men Wellicht aan de mogelijkheid dat Rusland, nis /.ijn?economische «-ntp'ooiing hem eenmr.rj' dnartor* de gelegenheid, bieden zr,l,- de vreemde nuirkteii niet xijn -producten zrl overstmomen, enkel en alleen om een toestand van desorganisatie te weeg te brengen en daarvan gebruik te maken om den strijd tegen het kapita lisme aan te binden? ? J let ware onjuist een, dergel ij ken ganc van zaken niet terdege voor oogcii te houden. Het Soxvjetsysteem staat in den grond vijandig tegenover het stelsel van het kapitalisme. Wie in do litera tuur van het Russische communisme geen vreem deling is, wet-t dat het zich voor de verspreiding van zijn denkbeelden aan geen grenzen gebonden acht en het veeleer als zijn zending beschouwt, de wereld voor zich to Veroveren. Maar mét het aan binden van den strijd is de overwinning nog niet verzekerd. Hot is de onderlinge verhouding tusgchcn do krachten der strijdende partren, dio de uitkomst bepaaltj Indien het kapitalisme zich, wat de doelmatigheid van zijn wijze van productie ! en de billijkheid van zijn systeem van verdeeling betreftj met den tegenstander kan meten, zal het diens aanval met gerustheid tegemoet kunnen zien. Maar op die voorwaarde ook alleen. ; j