t H s», r J; bij ir zo W' l ^ DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 20 JUNI 1931 No. 2820 GOEDE HOTELS IN NEDERLAND: ADCI nrtftDU ls en bl|ift dc Parel van ilo Yrluwe die Hl LLUUUnn door haar getonde lucht, haar natuurschoon en zeer gedaalde belasting de beste gelegenheid voor vestiging of voor het doorbrengen van Uw vacantie biedt. Volledige Inlichtingen worden gaarne verstrekt door het Verkeersbureau der V.V.V. HOOFDSTRAAT 44* AFELDOOHN. HOTEL PENSION WEST-END" Ruim Terras. Mooi Uitzicht Telefoon 23083 Arnhem, Bushalte Arnhem?Ede A m s t e r d a m s c h e w e g 205 I*o»t. B JE K U E N (M.-H.) PENSION HET HUIS DE H A E M S T E D E" Telefoon Xo. 1O TELEFOON 138 Hotel C CC l l" PENSION-CAFÉ-RESTAURANT Doorn PENSHDNLogies Ontbijt f 3.?Pension vanaf f 5.Stroomend koud en warm water, met CENTRALE VERWARMING op alle kamers. Prachtig en rustig gelegen midden In het Bosch, schitterend natuurschoon met ruime frissche kamers. Garage 2 minuten van tram. C. Lattimers van Tootenburg HOTEL-PENSION-RESTAURANT L A GE R WE IJ Tel. 140 ? » O O B X Autogarage Het geheele jaar geopend. Op alle kamer» stroomend water en badkamer Onmiddellijk hij de lint-motie n Hotel Pension FLIP HULL' Btmdshotol dor A. X. W. B. 't Geheele jaar geopend. Kamers met stroomend, koud en Toli-pli. 23 warm water. Elec. licht. Centrale verwarming. Dag.«n nachtverbinding. \uto-paragp. II. O. HAHMSEN. Hotel-Pension-Cafc-Restaurant GROOT KIEVITSOAL Tel. 3»2? B A A U X (grens Hilversum) Gelegen a/d Soestdtiker Straatweg (grens Hilvenum Baarn). Krulipunt rijwielpad l aren Lage Vuuriche te midden der bosschen Stroomend water op alle kamen. Electr. verl. Groote terrassen. Auto-Girage Berulae-Pomp. Restaurant den gefieelen dag. Prima keuken Sinds 1 Januari I°3i vrij van tollen. L. G. HANDELAAR. LAREN-GOOI = Pension Ruimzicht Telefoon 143 Het geheele jaar geopend A.s. Woensdag, 24 Juni, de dag van de Larensche St. Jans Processie! In den tuin van Ruimzicht vindt U een unieke gelegenheid tot het aanschouwen van dit gebeuren. NOORDWIJKaanZee DE SCHOONSTE FAMILIE BADPLAATS Inlichtingen Informatie Bureau V.Y. telefoon 170 HOTEL TRIER SOESTDIJK Tri. «036. Riant «legen tegenover het Palels van H.M. de Koningin Moeder. Stroomend koud en warm wat'r op alle kamers. Schitterend Terras. Lunch en Diner a prli flxe. a la Carte den geheelen dag. Tennisbaan. Garage. Eigen Parkeerterrein. IJISIEEL DE CIIIIIIENBUIIGH-Vamen (VELUWE) Tel. Nr. 20 Oudheidkundig natuurmonument, gelegen in heerlijke omgeving te midden van uitgebreide bosschen en vijvers. (Niet te verwarren met het Dorpshotel). Penslonprijs F 4.- tot F 8.- l Kamers per nacht van F 2.50 af. Leden van de Ver. tot Behoud van Natuurmonumenten e.d: 5% reductie. Uitstekende autobus- en treinverbinding met Apeldoorn. Brieven te richten aan: Directie Kasteel da Cannenburgh" (niet Hotel). HOTEL 2 A\INUTEN VAN STATION SPOOR STATION AAR VALKENBURG! HOTEL SCHAEPKENS VAN ST. FIJT". Sedert verbouwing ..1929" tachtig kamers met koud en warm stroomend water.gezellige ruime serre's met centrale verwarming, uitgestrekte tuinen boomgaard Dagelijks vanuit het hotel tocbten per luxetouringcar door Klein-Zwitserland", Belg. Ardennen ot Duitsche Eltol Valkenburg (L.) Holel-Pension Franssen" Bonds-Hotel A. N.\V,B. - K.N. A.C. - Alle modern comfort! Koud en warm stroomend water. - Elcctr. Lift. - Centr. Verw. Tel. 38. - Auto-garage - Tel. 38. - Uw Hotel! Vraagt prospectus. ,,N O L IN 'T BOSCH" HOTEL-RESTAURANT bij Wageningen. Teleph. 314. Modern ingericht. Bosch en heide. Gunstig gelegen voor ruitersport. Nieuwe garage en paardenstallen. Tennisbanen. Benzine. W IJ K-AAN-ZE E. Hotel-Pension-Kestaurant 'T HOOGE DUIN" TE L E *'0 O V 3O81. Het mooist gelegen. Modern ingericht. M A T I G E P R IJ Z E N. WIJ K AAN ZEE Zou Wijk aan Zee een goede Badplaats voor mij zijn? Laat ik eens de GRATIS lijst v. Hotels, Pensions en Gem. woningen a/h bureau V.V.V. Julianapl. X aanvragen Zandvoort-Bad - De Badplaats Breedste strand van de geheele Kust Inlichtingen: Informatie Bureau V.V.V. Telefoon 142 Aan de Administratie van ,, De Groene Amsterdammer" Keizersgracht 355 Amsterdam C. V a c a n t i e-a d r e s Naam: Adres: verzoeke de Groene aanvangende te zenden naar tot en met P E N S I O N Ier R A N G POUR JEUNES FILLES DE BONNE FAMILLE excellente nourriture Belle situation, chambres confortables Mademoiselle DE BROT Villa Grammont H Ave des Alpes LAUSANNE Facuitéde recevov l'enseigneinent du franfaut et de l'anglaiéa la niatóon, au de suivre leó courj de l'Univcrtitèet deécotet de musuftte. Renóeignementt:. JUadcmoióelle N. M. Middelbeek Flatqtb. Zorgvliet LA HAYE T t l No. 2820 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 20 JUNI 1931 Passiespelen in het Zevengebergte door Dr. G. C. van 't Hoog Een heerlijk vacantieoord T) ASSIESPELEN zijn oud. Zij hebben zich in M de middeleeuwen met andere mysteriespelen geleidelijk uit den liturgischen beurtzang der katho lieke kerk ontwikkeld en omstreeks 1400 werden ook in ons land, elders al vroeger, paaaie- en verriaenis»pelen" opgevoerd, eerst in de kerken, later, toen de spelen een te grooten omvang hadden genomen, er buiten, 't Was in de middeleeuwen de meest bezielde, aangrijpende en het volkboeiende-evangelieprediking, die men zich denken kon. 't Drama gaf in zijn tooneelen en tafreelen, in den dialoog en de actie van levende menschen, die de bijbelsche of legendarische personen ver beeldden, een verzinnelijking van het bijbel verhaal zóó treffend, dat het op geen andere wijze het ongeletterde publiek duidelijker in de ziel kon worden geschreven. Na de middeleeuwen brengt de gang der cultuur mede, dat de mysteriespelen hun beteekenis verliezen. De aanhangers der re formatie willen er op Luther's voorbeeld, niet van weten, doch in ver schillende katholieke streken leefden ze voort, tot ze in de 18e eeuw ook daar, door den invloed der Aufklarung," terzijde worden geschoven. Resten van de middeleeuwsche speloverlevering werden echter bewaard in de afgelegen dalen der Beyersche-, Tiroler- en Salzburger Alpen. Hiertoe behooren in de eerste plaats die, waaruit in de 17e eeuw het Passiespel van Oberanimcrgau is ont staan, dat zich met kleine onderbrekingen steeds heeft gehand* haaf d en dat in de 19e eeuw wereldberoemd is geworden. Iedereen heeft ervan gehoord; toch zullen, denk ik, maar betrekkelijk wei nige Nederlanders een voorstelling in Oberammergau hebben bij gewoond. Oberammergau is v er-weg en zelfs al zou men zich bijv. op een zomerreis, toe vallig in de buurt ervan bevinden, juist in den tijd, dat het Passiespel werd opgevoerd, dan nog is het bijwonen van een voorstelling lang niet altijd gemakkelijk, afgezien nog van den tijd en het geld, dat het kost. ?"**.. 't Was daarom voor mij een grpote verrassing, toen ik vorigen zomer te Stieldorf, in't Ze venge bergte kennis kon maken met een Passiespel. Stieldorf is een dorpje, dat diep verdoken ligt tusschen, de breede vruchtbare heuvelruggen, die als uitlpopers van het Zevengebergte heb Bergische land intrekken. Daar hebben in 1889 voor het eerst de leden van het kerkkoor, onder hun dirigent Michael Weyler, een Passiespel opgevoerd. De poging slaagde. Een paar jaar later bewerkte Weyler, met onmiskenbaar dramatisch talent, zelf een nieuwen tekst in 13 tafereelen, op voorbeeld en in aansluiting van dien. welken hij in Oberammergau had leeren kennen. De toenmalige pas toor van Stieldorf. Alb rt Pfeiffer, schreef een proloog en een koor bij elk tafreel, een Rijnlandsch musicus, August Wiltb'rg r, componeerde de muziek erbij, terwijl de costuums door een ge leerden kanunnik te Aken -Dr. Btck ontworpen werden naar voorbeelden uii Koptische graven. Zóó toegerust voerden de eenvoudige bewoners van Stieldorf in 1807, 1002 en 1900 met stijgend succes 's zomers hun passiespel op. In 1900 kwamen, zegt men, meer dan 50000 bezoekers naar Stieldorf. Doch de wereldoorlog kwam en heeft alles in duigen geworpen. Na den oorlog beproefde men wel herhaaldelijk de spelen te doen herleven, maar de Stieldorfer bevolking was daartoe niet kapitaal krachtig genoeg. In 1927 echter is 't ten slotte met hulp van verschillende zijden toch weer gelukt het zoover te krijgen, dat in denjsomer van 1928 Examen gedaan en niet geslaagd Kennis voldoende, maar te nerveus geweest. Waarom niet tijdig Miinhardt's Zenuwtabletten gebruikt? Hierdoor blijft men kalm en helder van geest. Ze zijn verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten in kokers van 75 cent. HotBl-Pensioiin'TVELT-HUYS" Tel. 17. HATTEM. Tel.17. met eigen dennenbosch van 5 H.A. Tennisbaan, Garage, kamers m. str. water, centrale verwarming, enz. Geïll. prosp. op aanvrage. Vóór en naseizoen reductie. Stieldorf in het Zevengebergte weer gespeeld kon worden en in 1929 zijn de spelen herhaald. De Oberammergauer Spelen kea ik slechts uit . lectuur. Naar wat ik er van gelezen heb en gezien in afbeeldingen, zijn ze grootsch. Ze zijn met de natuur van volk en land samengegroeid, zoodat ze in den vorm waarin ze daar verschijnen als iets eigens aandoen. Dit laatste is ook in Stieldorf het geval en daarmee is dan tsvens het karakteristieke verschil aangegeven tusschen het Obberammergauer en het Stieldorfer spel. De Stieldorfer tekst mag gemaakt zijn naar 't voorbeeld van die van Oberammergau, de bewerking en verwerking van dien tekst echter en de opvoering /.elf geel't aan 't geheel een andoren verschijningsvorm. Zooals Joaef Tobiaa opmerkte*) vinden we hier de tegen stelling van Barock en Gotiek. Opper-Beieren is het vaderland van den Duitschen Barockst":!; de wieg der Gotiek stond meer in het vlakke land. De Passiespelen te Oberammergau doen meer aan als Barock-kunst er zit een typisch barock-gevoel in, terwijl het Stipldorfcr spel meer naar de Gotiek trekt, stijver, steiler is, en in gevoel ascetisch er, lebensfremder". Ons, Nederlanders, zal denk ik daarom de ver tooning in Stieldorf, zelfs al is ze in velerlei opzicht bescheidener, nog meer treffen.... In elk geval, men kan de proef nemen. In 1933 hoopt men de Passiespelen te Stieldorf weer op te voeren. De voorbereidende werkzaamheden zijn alree begon nen. Voor mij was het bijwonen van het Stiel» dorfor passiespel, zooals ik zei, ecu verrassing, mér nog, een openbaring! Och, wij kennen alle i het verhaal van Jezus' lijden en sterven, ook volgens den dramatisch bewogen t*-kst van het Evangelie van Mattheus. den tekst, dien daarom juist Bach koos voor zijn. Oratorium; hoevelen genoten niet van Bach's meesleepende muzikale behandeling van deze stof? Doch een. passiespel is nog iets anders. Daarin krijgt het verhaal zichtbaar leven en levende bewe ging: hot komt in den meest plastischen. vorm tot ons en ..aller treur spelen treurspel" zooals men met Vondel's ou dertitel van zijn Adam in Ballingschap", de tragedie van Jezus' leven zeker wel zou kunnen noemen, grijpt in dezen vorm nog meer aan. De toeschouwer« Ie -ei mee. alsof /.ij erbij betrokken ware s ja. het is niet onmogelijk, dat er momenten komen, waarin -/ij in h n diepste innerlijk het drama van den Zoon des menschen zich ziei verwijden tot een al lesomvattende 'symbo lische voorstelling van het leven van eiken menfichemoon, in wiens ziel de goddelijke vonk van het ideaal gloeit, en als nooit te vo ren zal de weemoed, die over Jezus kwam, toen men Hem bij zijn intocht in Jeruzalem toejuichte, hun bij elk Hosannah! de tranen naar de keel doen krui pen; als nooit te voren, zullen zij den alsem , proeven van dert doods angst in Gethsém né. De tot den dood grie vende miskenning van Jezus zal hun de ziel verscheuren en Jezus' smadelijken dood zullen zij ondervinden als het grootste onrecht, voor Hem, wiens rijk niet van deze aarde is. Mogen zij ook bij de opstandingstafreelen, waarmee het stuk sluit, in h n eigen ziel de verrijzenis vieren, van het geloof aan het ideaal, dat niet sterven kan. ') Zie Deutsche Reichszeitung" van 5 Juni 1930. CADILLAC Het Ht, dal d; Cadillac dikwijls voor veel duurd r wordt gehoud.»n, dan ze in w.rk lijkruidi ,pi itwJzecrtt rk voord;hoogeplaat ,di.-d.>CADILLAC in de algemeene achting inneemt K. LANDEWEER UTRECHT AMSTERDAM Bilbtraat 74 ~ Stidhoudirikadi 93-94