DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 JUNI 1931 No. 2821 No. 2821 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 JUNI 1931 'i '\ ir. zo w' 'fe, Kg» stt1 is. *«. v» t t Fransche Boeken Lc Swndale, door Pierre Bost HET is merkwiv:v.'dig «lat sedert oen tiental javon zoovele franse h romans zijn verschenen, warivin «Ie auteur een beeld wil geven van den geest on de gevoelens van eone be paalde generatie. Van Musset's Confossions d'un enfant du siècle" tot ,,.\ymevis" het jongste boek vn:i J. K, Blanehe, '/ijn dergelijk.» geschriften r.lt!jd vrij talrijk geweest, maav nooit in zulke nut t? a!s th'ins. Wie beweert dat dit verschijnsel oen mode is. verkhvirt natuurlijk niets, w .vit oen mode op geestelijk gebit-d heeft altijd hatvr oorzaak. Voor zooveel w'j kunnen, naga.vi aijn d-.> politieke en economische tofst-tinden niet vreemd win het out «t'irvi eonei dergelijke literatuur. De groote «oostelijke omwenteling die volgde op de Fransehe Hevolutie cn op de oorlogen \*<vi Napoleon ver haastte «ion bloei van do tal'ooz-.' ge schriften, die door «Ion geest van de K:icyrlopedis:en waren voorbereid en w.i-viu oen o:it:vddordo generatie, die W.i'Vide dat oen nieuwe wereld w.is geboren, nav.' haar evenwicht r.ocht: lam >ntatiön van l'hateaubrivid. Lunvline en Muss--t. egoïsti sche w.rihoop van .Vniiël. somber stuï'ism<- van de Vigny. 'l'oeii «Je rst:- storm b id;wd was. bracht 'Flftubi-rt «Ie willijnende conclusie: ,,1/rMuc-ition sentim -utaK-". Dji-v.'iia, m -t het nat'.ira-l'sme. keerde nvm ti-rug tot do opvatti ig van Halz-.vj; hot w i-« niet m--er het beeld van Oo'n l.vpa 'ï'de generatie, nrnr het beold van' o-n b,-pji",ld tijdperk dat m»n bij voorkeur won uitbeelden. Ken tijdl vig vo id ook de k' vssi«-ke psycholo.jfi«che ronvin m den trant Vtiu ,',LiVri iCi>s<e*d"('lè\vs" en ....-\dolphe"' nog bi-oofenav.-.s. X -Ifs nog mi den oorlog. Manr die w.-rken w t ven nooit zoo tal/ijk, dat m---n van een mode kon 'spreken. Het is eerst in Voor Bloedvaten., Hart, enz. $f^f2F Zomer en Zitktn «tt Ge z o T\ d e u. HoU.ltfosfv.ori ieder reisbureau. l J) l tl d At oen serie geschriften begon te verschijnen, meestal van jonge auteurs, w,r.irin /.ieh weer de oude drang der romantici openhaïM'de, <»m door /.elfonder/oek en belijdenis tot het besef te komen van \v,vt voor oen ni(»nwe generatie de waarde was en de beteekenis van het leven. Daar waren Hadigiu-t. de Montherlant. Arland, de (Jide van Les KauxMonnayeurs", L. Hopp en atulel-eii. l\Iet Le Scandale" van liost 1) k(tm<-n wij «»]) e»-n ander terrein. Weer iii'*iken AV'.J kennis m<>t eeiie g<^ncratie van jongelui die ht-t e\p«'riin<'nt van het leven begi inon. /ij sst:i:in lo.s vari ttües. Mvenals hur.n ? vooi-gaugeiv» mis sen 7.ij elke moreele en ])hilos«>phischo overtuiging; /.ij hebben geen idean>l. /ij kennen xelfs niet de onrust, noch de wanhoi»]): /ij /Jjn niet eens.opst.andi;j;en. Xij xijn middelmatige, norh geheel goede, noi'h geheel sleehte menschen. jongelui die een plaats in de mi'itselmppij willen veroveren op de m«est gemakkelijke wij/e, ni'iar die o«>k wel e;nis heel teeder beminnen en hevig Jijden, /ooals dit m >t de meeste st.ervelingen g«:it in dit leven dat door tien schrijver- een ..schandaal" wordt- genoi-md. In tegenstelling iH"t de bi-vengenoenule schrijvers lieeft Bost y.ijne generntie niet gesitueerd. Over den oorlog en diens invloed wordt niet gesproken, geen enkel woord over eeiie of andere geeslvlijke of polili -ke rich ting wijst er oj> dat er voor de generatie die ons wordt voo:-g« st. M nog andere dan stoffelijke waivden beslaan. Der gelijke boeken voeren ons een hnlve eeuw terug. Hij de le/Ang van ..Le Si;a.Tid:»,le" moet mvii denken jv in sonxitMge ronrins van de (ioncourt (Manette Saïomon bijv.) en v«.n Alphonse J'.)a.'.id».-t.' Datirtegeii heb ik geen principieel be/wo,:ïr. Ik constat.'er alleen dat jonge schrijvers Weer de ]H"thoile der oude roni meiers vol gen, /oowel Wtit <le opvatting als wat dr uil werking'betveft. Xor» krijgen We in ..Le. Scarulale" «-ene ri'eks tafereele.n, waarin ee'.iige iiersonen. oj-tre den, die in oen volgend hoofdstuk weer door anderen worden vervangen. Tal van scènes y.ijn /.eer levendig en geven een typisch beeld van sommige liedendaagsclU- zoogenaamde arti stieke milieu's. Maar de beste on moest kleurige tafercelen /ijn niet steeds vol J» end«- gemotiveerd. Het komt misschiet), doordat de inhoud vnn het boek vrij avrii is. liet kan ons ten slotte 7.00 weinig schelen of Simon Joyeuse, de held van den roman, geneesheer wordt of journalist* Met de andere personages, gaat. hot net /.oo. Wij kunnen wel ovon belang stellon in de kli-ine «vontimm van hun bestaan, luanr //ij/.elf xijn in goenén deele interessant, liet beeld dat een kunstenaar geeft van een generatie. die op zichzelf niet interessant is, kan een zeer verdienstelijk, en zelfs een zeer mooi boek zijn. Niet zoo erg veel auteurs zijn daarin geslaagd, omdat het bizondere talent dat daartoo Voroischt Wordt, alleszins zeldzaam is. Daarom is ,.LéScandale", evenals yroegere pogingen in die richting, een typisch voorbeeld, van een knap, maar mislukt boek. . J. VAN NIJLEN 1) Paris, Librairie Gallimard. UN CEWAARMEJUCTI BEZOEKT DE Hollandsclie Badplaatsen In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief ZANDVOORT: HOTEL D'ORANGE en ? MOTEL DRIEHUIZEN" WIJK AAN ZEE: BADHOTEL en ZEE-DÉPENDANCBj, Sea~Horse de ollerbesie n Jenever MP.POUEN 6- ZOON ROTTERDAM STEUHZOLEN SYST. PROP. HOFFA/ MAAR MAAT' FA J.A.MASSIMG COMM.VMI O.Z.VOORBURGWAL 334 Anstrtam V. HET BINNENGASTHUIS King William iv SCOTS WHISKY VERTEGENWOORDIGD DOOR: N,V. HOOGEWERFF, CHA80T& VISSER'S WIJNHANDEL DEN HAAG ROTTERDAM ARNHEM THE AMERICAN LUNCHROOM Cy. KALVERSTRAAT16-18 AMSTERDAM RESTAURANT A LA CARTE PLATS DU JOUR Hebt U onze hangop al .geprobeerd? Hangop van OUD-BUSSEM kost slechts 12 et. per portie f% K l echt* a uftlociulv hulp: I>12 At'Ol HTICOX ! r Vraagt ons gratis 80 pp bot-k over dit onderwerp, ? N.V. AMERICAN ACOUSTICON - Nieuwe Plein34 - ARNHEM HOTEL BEEKHUIZEN, Velp. Uniük gelegen te middïn d ?r Beekhulzerbosschen (Nationaal Park) heeft voor het geheele seizoen nog il l verse kamers Ie en 2e etage beschikbaar. Door laatste verbouwing (1.5 Juni 1931 beëindigd) een der modernste cn meest gewilde Hotels van Gelderland. Garage, Tennisbaan, Telefoon 32713. Prospectus op aanvrage. BLARICUM (Gooi). Pension 't Matthijssenhout" LARENSCH LANDHUIS Modern Comfort. Uitstekende verbindingen met Amsterdam en Utrecht. Prospectus op aanvrage Tel. 442. er was een dokter uit putte(n) die de film voor 'n slaapje benutte tot hij eens op een dag kwam in de d'uitkijk" en zag, dat niet elke film was om te dutte(n). HOTEL VCLSCRBEEK" VELSEN (bij de Pont) Gemakkelijk te bereiken per antobns en Eleetrische Spoor. Schitterende omgeving Groot Terras THEESCHENKERIJ LUNCH DINER SOUPER Het geheele jaar geopend. Tel. 504 F. BUSS, Een veld van Javaansche edelweiss op den Tegal Aloen Aloen. Op den achtergrond Goenoeng Saroni PAPANDAJAN door Dr. Jac. P. Thijsse III. Hen wil n d e 11 n g op Java ] N 1930 had de Papandajan opnieuw de aan dacht getrokken, ditmaal gelukkig niet door een catastrophale uitbarsting, maar door de ontdekking van een der beroemdste planten ter wereld, de Primula imperialis Jimghulm. Deze prachtige sleutelbloem is door Junghuhn ontdekt op den top van den Pangerango en langen tijd heeft men gemeend dat hij alleen daar voorkwam. Later is hij ook op een enkele plaats in Midden-Java en ook in Sumatra gevonden en het is ook gebleken, dat h ij voor de llimalaya beschreven is en nu hebben de geleeiflen zelfs nagesnuffeld, «lat wij de bloem eigenlijk Primula prolit'era moeten noemen. Dat is weer een onaangenaam kantje van den prioritcitsregel. Wc waren zoo aardig aan dien naam van P. imperialis gewend uit de reisbeschrijvingen van Haeckel, Haberlandt, Molisch, Massart, Blauw, die allemaal behoorlijk den Pangerango beklauter.!en om daar Junghuhns Imperialis te vereeren. Wij, vereerders van Junghuhn, zullen ook wel zijn naam in eere houden. En nu vonden de vulcanologen zoowaar de Groote Gele Sleutelbloem ook op den Papandajan. Dadelijk berichtten ze dat raar Buitenzorg en dat gaf een heel aangename opschudding. De Directeur van den Plantentuin en dr. van Steenis gingen in persoon de zaak bekijken; ge vindt het wetens waardig relaas van dien tocht in het Tijdschrift d ? Tropische Natuur. De plant groeit langs den bovenloop van den Tjiparoegpoeg. I^ater hebben de vulcanologen haar nog een eindje noordelijker ? gevonden in een nog onontgonnen concessie van de thee-onderneming Negla. Tegelijk bleek het Papanda^an-gebied nog andere botanische merk waardigheden te bevatten en het is maar goed, dat het al eerder tot Natuurmonument is verklaard. Alleen zullen de grenzen daarvan nu wat buitenwaarts moeten worden verschoven, liefst in alle richtingen. Wij waren natuurlijk niet weinig benieuwd, naar de Primula en vonden haar al dadelijk aan de oevers, van het beekje vlak bij de Pondok. Ze waren daar geplant. De luidjes van de v vulcanologischen dienst hebben er aardigheid in, om allerlei planten over te brengen naar de omgeving van het huis en zoo is daar al een zeer bruikbaar botanisch tuintje tot stand gek<wnen en het bosch naar den Uitkijk sluit daar heel goed bij aan. In den namiddag ging het regenen en het weid tak! BoonkwiakiNJ .Jilbeliioi," Charles van Ginneken&Zoon, Zondert, N.Br: Het van oqds gunstig bekende adres vtor Dennen.ter bebossching (uitsluitend inheemsch zaad) Exotische Dennen- ea Sparrensoorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Catalogi op aanvraag gratis en franco. Tel. Interc. No. L Telegr.-Adr.: Wilhelmina, Zundert zoo kil, dat we in de-eetzaal het houtvuur moesten stoken. Onze landgeno; ton op Java hebben groot« vreugd aan die vuren eu.steken /-e voor de aardig heid wel aan. als het nog niet zoo heel erg noodig is. Midden iri den nacht werd ik wakker door den feilen maneschijn, en ik ging er uit, om de kraters ta zien bij maanlicht. Onze vrinden op Java hebben ook een groote voorliefde voor maanlicht. Je moet vast en stellig de Boroeboedoer zien bij maanlicht. bij volle maan thee drinken op Dago enz. enz. Het was dus heelemaal in den haak, dat ik bibberend van de kou naar de \ Uitkijk stapto en het was inderdaad prachtig. Den volgenden morgen vroeg gingen wij weer op stap, nu .naar liet dorde kraterveld. den Tegal Aloen Aloen. Dat ging weer steil tegen de helling op en alweer was het pad van gerief el i j ke treden voorzien; weinig inspanning en veel genoegen. We hadden een kleine driehonderd meter ts klimmen. aldoor tusschen varens en bloemen on heel in het bijzonder prachtig groeide hier de («ualtheria leucocarpa, met zijn lange buigzame traai bebladerde twijgen en sierlijke trossen van witte klokjesbloemen, en waai* die uitgebloeid waren, heele guirlandes van bolronde witte vruchten. Eindelijk bereikten we het' hoogste punt en kwamen nu terecht in een decor van zilver en goud. J Tot pad, nu effen, slingerde voort tusschen struiken van de Javaansche Edelweiss en van Hypericum Leschenaultii, beide omtrent manshoog. Do Edelweiss heeft, zooals zijn naam aanduidt, zilvergrijs, bijna wit blad, de bloemhoofd j es zijn niet zoo groot als die van onze bekende alpenplant en eventjes anders. Waar de planten dicht opeen staan, herinnert het geheel wel oonigszins aan welvarende duindoornmassievcn. De ITypericuni is een Hertshooi met heldorgelo bloemen zoo groot als oen rijksdaalder en met oon dichte-massa van stralend»} meeldraden. De stengels zijn bezet met frischgroone gave bladeren. Die twee planten vormden een prachtig geheel. Bedenk daarbij, dat do klim.ten, einde was, dat de zon vroolijk brandde in een wolkenloozen heniel en dat de lucht hier, op 2500 M. hoogte, frisch en pittig aandeed als in he,t Kngadin. Een klim van nog 100 M. bracht je op den CJoenoehg Saroni, een van do toppen van den kraterring en vandaar geniet men het uitzicht op den pronk alk-ibergen, den Tjikorai. Toen gingen we ronddolen over de groote vlakts van den Tegal Aloen Aloen. Van vu.kanische werking is hier geert sprake meer. Somnüge plaatsen maken den indruk van een grasheide; elders zijn lage heuveltjes begroeid met de bekende kratorheesters, een klein bosch van hoogopgaand hout ligt in een kring van edelweiss en daarachter staan verstrooid een aantal boom varens. Elders weer is een groot veld geheel begroeid met onze gewone adelaarsvaren, op de manier zooals die ook staat bij Noordwij kerhout. Tusschen het gras bloeide mooie blauwe gentianen en een bijzonder fraai grond-orchideetje, dat we trouwens ook reeds gezien hadden in den Tegal Boengbroeng. We waren innig tevreden en gelukkig. Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal S(r. koud en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS - LIET - Telefoon 22223 KRONIEK Kiezen en kiezers I IC kr,n het kiezen nog niet loslaten, want het laat mij niet los. Do hoele strd zit >.waar on dei* de kit»skfc,lk en wij l«-open ovor de diverse eandidaten nis wave hot gt-woon straat vuil. Kr wordt echter buitengewoon veel v« rontr< inig<l in deze dagen, v>v,nt do verkiezingen schijnen belangrijk te zijn. Die verontvoii i^ing van plavei» I, muren on -/uilen heet d?.n propaganda en hot wordt du vraag, die niï't aflaat ons te- pir/.zlen ? \vt>.t helpt dit alles voor het beoogde «loei V Levert hot inderdaad aan do verschillende groepen oonigo kiezers moer op? Dit is trouwens iets, dut do reclame in het algemeen rfi'ikt. Wanneer en in welke mate hooft zij effect? Wftt dezo kiesrcclanie aangaat, heeft men zeer duidelijk den indruk, dat in p.l dit algemeen ge schreeuw elko bijzondere stem Verloren gaat. Natuurlijk is er geen partij, d i.-; durft te zwijgen, dit ware te riskant en dus schreeuwt zij mee.... omdat men toch niet weten k«n. Maar als alle partijen zweden, zou het waarschijnlijk hetzelfde effokt hebhen' en.... aanmerkelijk rustiger zijn. Men kin dan do propaganda desnoods aan de huisbozookors overlaten, die zeer misschien door kalme redeneoring eenige ovevtxiuings- en bekoeringsmr.cht kunnt-n oefenen. Terwijl het wer kelijk niet ?,°jn te nomen valt, dat ieni«!,ntl door liomhïi-dmaal den naam Miranda of Weiss te zi< n van partij zal veranderen. Of, zoo hij hot al «loet, hot morsen on ««vermogen niet weer zal doen, zoodat ho.t laatste biljet je vóór hot stembureau eigen lijk den doorslag goeft. Kn ovc-rigens. nietwaar? gaat het toch ook niet om beginselen. m-Vit- om belangen, al schijnt men dat vooral niet te mogen erkennen. Al tlie partijen sproken vr/.i idealen en beginselen, nvvir Ixrdoelen h'bbcn en krijue». Wie al w.'^t hooft, wil hot be houden o.n meer krijgen, wie niets hooft, wilden anderen Weit afh",ntlig maken. Dat is eigenlijk polUL-k. Wij vallen allen liefst z«jovcel mogelijk van de gem«e:ischappelijkt? taart en do leuzen" en de ..beginselen" zijn «IR..II-. om onzen medemenschon diets te maken, dat het ons toekomt. Onzen modomonsehen. en ook onszelf, want wij achten het vleiender ethisch te zijn tlan heb- of roofzuohtig en willen van cynisme- vooral nL-t Weten. Maar: intusschen is het pijnlijk effect van ons.ijverig' getuigen, d.it wij juist niemin*.) anders overtuigen dan onszelf. Kn dat nog niet eens heelemaal. Zoo dat elke partij elke andere voor verlengend" scheldt, en aldus de doodsimpeleheb-enhoudruzies bij verkiezingen een ingewikkeld, mnjar onverkwikk<'ïi«i. oen vorward. mi'-.r fi.l'evordinr i'st aanzien krijger., w.v.rbij waarheid, waardigheid, goedej trouw hopol« os xoek raken. Kr,i het gemoed der; actieve kiosmensohen hopelijk momenteel próoU'S «)p «Ie besmeevtle stvaten g.'V'-.t gelijken. L^elijk. smerig en onvoegzp,rJm. F. C'. Primula imperialis Junghühn^ i : Kv