"*-. ""*DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 JUNI 1931 No. 2821 L.J bij ir, »,< zo W' ?i \ '\ » - H'-l .* 1, 4 Een polls der LEVENSVERZEKERING Mg. ARNHEM" schept kapitaal voor moeilijke tijden. RH^LTOHUfilfiSi^^ Hl Maatschappij voor Hypothecair Crodiet in Nederland, gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23, waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8. BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2, Utrecht. Boothstraat No. 15. Groningen. Turfsingel 9. De Directie. KfififflfiSaiSi^^ N. V. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE Anna Paulownasttaat 97 TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE. Hypotheekbrieven in circulatie f 16.500.000. ~~. 4' J2 pCt. Hypotheekb.rieven tegen 101 pCt. Directie: K. E. ABBING. D. VAN OORDT. N.V. UTRECHTSCHE HYPOTHEEKBANK UTRECHT Pandbrieven f 59.000.000.- Reserves f 1.652.263.26 De BANK stelt beschikbaar: 4% pa n d brie ven a 100 % in stukken van f 1OOO.?, f 5OO.?en f 100. D e D i r c c t i e : Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch Indië, China, Japan en Arabic ~ ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. N.V. aataatsohe Hypotheekbank AMSTERDAM A n n o 1889 Geeft uit tegen beurskoers: 4Y2% PANDBRIEVEN in stukken van f 10OO,-, f500,- en fflOO,-. Coupons Januari en Juli N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie : Mr. H. H. C. CASTENDIJK en /. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trustkantoor 4J % Pandbr. tegen beurskoers uit. De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG Abonneer U thans op ,,De Groene Amster dammer" en U betaalt voor den loopend en jaargang: slechts vijf gulden. U krijgt dan ook het weekblad aan Uw vacantieadressen na gezonden. Vul de coupon in op pag. 2 van het groene omslag. Dc Bank verstrekt gelden toi elk bedrag met een minimum van f 1000. op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver. zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000 . f 500.?en f 100.?tegen Beurskoers. N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.00O, waarvan geplaatst f 8.400.000, waarop 10 pCt. gestort. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Schiedamsche Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie: Mr. Th. Reepmaker, Mr.N. P. C.v. Wijk, Mr. B. van Rossem. BJASPSBOM^EC KERKSTRAAT 55 THRDAM l l No. 2821 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 JUNI 1931 Hoover's voorstel door C. A. Klaasse Staubsauger ZOO pleegt men aan do Berlijnsche beurs oneerbiediglij k don bewoner van het Witte Huisaanteduidcn. Hij klopt, hij veegt, hij zuigt. l Lij klopt, aldus de Duitsehe interpretatie van zijn functie, ons arme Europeanen uit, hij zuigt ons de laatste sporen, welvaart uit het economisch organisme. Maar gelijk eertijds bij on/e geuzen het geval was, schijnt nu de scheldnaam te ver-' koeren in een eeretitol. Na de radicale wijziging van zijn houding ten opziehta van het vraagstuk der intergeallieerd e schulden en der herstel lasten, kan men inderdaad zeggen, dat Hoover zich voor bereidt om thans het stof en de ongerechtigheden bij ons van den vloer te zuigen. Al heeft hij dan ook voorloupig alleen nog maar voel stof doen opwaaien. Dat is dan ook heel begrijpelijk, dat zijn bood schap overal /onder uitzondering met de grootste belangstelling is aangehoord, en de gemoederen in beroering heeft gebracht. Immers onder den indruk van do steeds ernstiger dreigende politieke moeilijkheden in Duitschland en van de niet geeconomische nooden in dat land was het ftigstul; meer en meer in het centrum der belangstelling gekomen. Men zou bijna zeugen, dat er wat al ty veel aandacht ain werd besteed. Al moet worden toegegeven dat voor Daitschland «leze kwestie van zeer groote beteekenis WAS, de .bewering,. dat de heelo wereldcrisis eigenlijk' in den Xi'pnd aan de reparatie was toe te schrijven tot y.ulk een bewaring zijn. ernstige lieden inderdaad in staat gebleken is ongetwijfeld sterk oVerd ro ven. De druk welke de berst elbetalingen uitoefe nen op het internationale goederen- en kapitaals. verkeer heeft zok n- de depressie oen ei-nstiger i-islag gegeven, en het stopzetten d er. betalingen is aller minst zonder beteekenis Voor de wereldeconomie. Het Vult nu eenmaal niet t- ontkennen, dat in dezen t'jd het opbrengen der lasten Duitschland in. moeilijkheden bracht, en de Welvaart i:i de voornaamste landen hangt zoo nauw samen nvt «l ie der .overige gebieden, dat zulk een toestand overal zijn terugslag moet doen gevoelen. Maar dit a^les neemt toch niet weg. dat er tftulere, veel «l iepere en ernstiger oorzaken va i de huidige crisis Z'jn; do overproductie, van bi.jtia alle levensmiddelen 0:1 grondstoffen zal niet spoorslags verdwijnen, wanneer Daitschland twee .milli.ird per jaar minder 4ian het buitenland heeft te betalen, ca tenslotte is dat toch de 'voornaamste Cfisisoo;-zjiak. De horstelkwcstio was een factor welke ertoe bijdroeg om het Uiïiouze effect van de wanverhouding tusschen 'Voortbrenging en verbruik nog wat aan te dikk-e.n, evenals bijv. de protectionistische tendenz-en, de Russisch? uitvoeren, enz. Men moge op deze gronden terecht wat sceptisch staan tegenover overschatting van de beteekenis «l «r Hoover-bootlsohap. andcrszijds moet men haar toch ook niet onderschatten. De voortdurende koers afbrokkeling der aandeelei» aan de voor naamste beurzen en tot op zekere h(.ogto ook de Verdere daling van verschillende goedorenprijzen, Welke de laatste maanden te zien gaven, waven. grootendeels te wijten aan den geest van pcssimismo. aan de psychologische invloeden dus Welke uitgingen van de economische en politieke troebelen, die in Duitschlarul hun brandpunt hadden. En m^n mag zeker verwachten dat indien Frankrijk geen kink in de kabel brengt ?. de opschorting der horstelbetaUngon de politieke hèmol bij on/o Oosterburen aanmerkelijk zal «loen opklaren. De, spanning was daar in do laatste Weken mot sprongen toegenomen, on er heerschto 'oen geest Van: Es sind'der Worte jctzt genug gewochsolt, vvir wollen endlich "Tuten seht-n.... of wij zullen zelf eens daden laten zien, daden waarvan men zich niet al te veel verhef fonds -voorstelde. Psychologisch hoeft het besluit van de Amerikaansche regeering dan ook werkelijk een zeer verstrekkende beteekenis. De. heele wereld was zich langzamerhand gaan doodstaren op h<>t reparatievraagstuk, terecht of ten onrechte dat doet er weinig toe; on nu is dat zwaard van Damocles, voorloopig tijdelijk, boven onze hoofden wegge nomen. En plotseling is daarmee dus ook de angst neurose wog. Als een bange droom waaruit nv?n ontwaakt. En waar het pessimisme, de psycho logische reactie van de crisis ongetwijfeld een der voornaamste crisisverscherpcndo factoren is, kan wollicht het -verlossende woord, van Hoover de eerste stoot geven tot een wederopleving, hoe weinig reëele beteekenis de concessie voor het herstel der wereldeconomie ook heeft. Juist daarom is op het oogenblik de psycholo gische uitwerking /oo te waardeeren, omdat de angst voor Duitschland werkelijk dreigde te ont aarden in een financieele paniek, waarvan de gevolgen niet te overzien waren geweest, wanneer er niet tijdig een rem Avas aangelegd. In enkele weken tijds heeft de Keichsbank rond een milüard aan goud en deviezen verloren, en telt men daarbij nog de niet bekende bedragen, welke de particu liere banken hebben gebruikt \an haar buitenland sche deposito's dan blijkt welke een omvangrijk bedrag in zulk een korte spanne tijds door het buitenland werd opgezegd. De totale korte credieten welke aan Duitsehe banken en andere bedrijven zijn verleend (als deposito of nis acceptcrediet) beloopen 5 tot S milliard. Aan de op vragingen die tot nu toe plaats vonden hebben de banken nog kunnen voldoen, maar wanneer nog een paar milliard opvrajzi-ngen waren -gevolgd dan zouden de Duitscho banken waarschijnlijk en bh c zijn vastgoloopen, de Keichsbank incluis. Luth'jr, die eerst heeft geprobeerd of een dras tische discontovei'hoogintr van '2 pCt. misschien uitkomst zou brengen, heeft nu al naar m««T in grijpende maatregelen m-ieten omzien, en practisch de credietrestrictie weer moeten invoeren, die destijds Schicht /oo gehaat heeft gemaakt. Wan neer het moratorium de druk op het Duitsehe crediet wegneemt dan is? dn avine»1' alteen al heel .wat gewonnen. Want een financi'-ele cri«U, die zonder dat g-eensnns denkbeellig was go'Wee-.t en die zou dan werkelijk niet alleen tot Duitsch land beperkt zijn gebleveJV maar /ich voort ieplant hebben naar de landetj, welke Ivet c/ediet heb ben-gegeven ? '?zou de c.-isls in een paniek hebben kunnen doen ontaarden. Dit oatbra'c er nog maar Ho -wel slechts v.in acirJemiseho beteekenis is toch de vraa;i. w«it Hoover erio * beeft gebrneht d.-'/e volte face- uit te voeren. w.O interessant. Waarom? Is het alleen philantropie, of is het welbegrepen ' eigenbelang? Aan het eerste hoeft men nauwelijks te denken. Hoover pretendeert tvouwens dergelijke overwegingen niet. Maar hoe moe.t' men dan 'het streven naar eigenbelang op vatten. Tot voor zeer korten tijd heeft do Amerikaans«*he regeering nog steeds het standpunt in genomen dat . zij m«>t Europa weinig uit t est a -in l ia tl en dat niets ha:ir terug kon houdt tl haar recht matige vorderingen te incasseert'!». Waarom nu plotseling die ommekeer? Ls het .misschien angst. dat zij straks voor een fait accompli gesteld zal ? worden, dat de betalingen eenvoudig worden stop gezet en dat zij dan ni"t zol Weten, Welke sanctie toe te passen, zrodat prestige overwegingen haar nopen om nu vast eigener .beweging uitstel toe te staan? Kuo scrupuleus plegen de Ameriktv.ien niet te zijn ! Of hoeft Iloover misschien .geineend -op die manier zijn juist ontdekte zondeboktheorie meer luister bij te zetten? Het is ui. opvallend. dat terwijl hij tot voor. kort steeds de onafhanke lijkheid en zelfgenoegzaamheid van de V.H. -had gepeedikt plotseling eenigo weken geleden in een rode melding werd gemaakt van de ruï.ieuze in vloed. <lie de Europoescho depressie op Amerika had via de exportvermindering. Het moet voor J lobver niet aangenaam zijn dat bijna dadelijk na zijn verkiezing de economische toestand slecht 'guword'cn is. En nu moet het prettig zijn om de uchuld op Europa te kunnen gooien. Daarom als officieel» erkenning van die, verklaring: geef Europa don tijd om zich te herstellen. Het is in elk geval opvallend hoe goed de .Yankeo-pers, die voorheen weinig goeds van den president wist te zeggen, unaniem is in de gunstige beoordeeling van zijn moratorium-boodschap. En ten slotte, het is niet heelemaal onmogelijk dat er geen tactiek in het spel is en dat de eerlijke overtuiging vóöj-zit dat het Amerika niet goed kan gaan wanneer Europa lijdt onder te zware financieele druk. Maar dan komt die overtuiging wel wat laat l ^ ^ Van zcor groote botleken is is ook de vraag of men de Hoover-boodschap slechts moet beoordeelen naar den tekst: opschorting der betalingen voor een jaar, dan Wel of men er meer achter mag zoeken: het scheppen van een gelegenheid om de Youngregeling te herzien. Dat eene jaar moge, wat de acute gevaren betreft, van beteekenis zijn. voor het herstelvraagstuk an sich heeft het heel weinig waarde. Algemeen is men van opinie dat inderdaad het moratoriumjaar bedoeld is als onderhandelingsjaar. Maar men onderschatte toch de moeilijkheden die hier schuilen niet. Ware Amerika rechtstreeks Duitschland's crediteur voor oorlogsschadove-goeding dan ou het misschien niet zoo moeilijk zijn een streep door oen deel van de reke ning te zetten. Maar dat is niet zoo, Amerika's vorderingen óp Europa zijn van geheel anderen aard. Aan de geallieerden zijn voorschotten ver strekt. Het gaat hier niet om een door overwin naars opgelegde last, die zij kunnen schrappen zonder veel 13 verliezen, maar de Amerikanen hebben destijds de volle tegenwaarde van hun vor deringen aan de debiteuren overgedragen. En zulk een vordering, waarvan de Amerikaansche burgers thans nog rente en aflossing (op eigen staatsschuld daa-tegen aangegaan) moeten betalen, te schrappen is wel een radicale maatregel. Is Europa geneigd een streep te zetten door zijn leeningen aan Austra lië, Braziliët-n Argentinië, omdat deze landen het door de daling van de waarde der producten zoo zwaar te verantwoorden hebben? Deze gevallen zijn wel niet heelcmaal te vergelijken, maar het is toch Wel duidelijk dat de kwestie der intevgeallicerde schulden niet zoo eenvoudig is. Intusschen staat het w d vast dat men er met dit eene jaar niet zijn zal. en wellicht zal men er met een moratorium, met een uitstel dus. in het geheel niet komen. Daaromtrent kan men zich in een periode als deze moeilijk «-en oordeel A'ormen. omdat mi alles te Veel lijkt en tot op zekere hoogte ook is. Of in normale- tijden t\vee milliard DuitschLind's betalingscapaciteit overschrijdt staat aller.minst vast. Men vergete niet tlat voor- den oorlog dit bedrag aan leger en vloot werd uittreiïeven. en dat door de inflatie de Staatsschuld voor- een groot deel verdwenen is. Terwijl bijv. in Engeland de helft van het heele butlget wordt ingenomen door rente eu aflossing. Op staatsschuld, voreischt dez ? post tezamen niet déVouiiic-la«ten in .Duitsch land maar '2~ p('t. van de Et at. En w.it tle veel omstreden tvansfer-ï'^pariteit betreft: in li.Wll wees «Ie handelsbalans een a-.'tief s;i!tlo aan van ruim l millia"d. tegen enkele tientallen milliocncn. ov -r 192!». en een passief saMo van ongeveer een luiHiavd in H>2S. In twee jaav ti.jils dus een Verbetering va-n rond twr-- milliarJ. Deze cijfers zciruen na tuurlijk niet al te- veel. m-nar zij y.ijn wel nuttig om overschatting va n de repavatiekwvstie zelfs vot>r Duitsehe verhoudingen te voorkomen, \luist in de t Wee laatste depressiejaren is tle verhouding tusschen uitvoer en invoer zeer sterk verbeterd ! Maar voorloopig zal het dus uit zijn. zelfs de onbeschermde annuïteit van het Youngplan zal niet betaald behoeven-te warden, bvlmlve dan dat deel dat in de Young-leciiing. is ..gecommei-ciali-seerd". De voorstellen gaan dus 'veel verder dan in h^t" Yoiiiigphiii voorzien is: teneei'ste is het moriitorium ni«it voorafgegaan dooi' een transfermoratorium en ten tweede geldt het zelf» een groot deel iK-r t>nbeschermde nnmüteit (van ruim UOO mülioeii). Aller oogeii zijn nu op Frankrijk gericht, of dat land geen roet in het eten zal gooien. Dit land houdt nl. van de Youngbotalingen. na vol.doening van de schuld, aan Amerika '-ongeveer ?100 millioeii Mark over. en volgens'.'lloo'vor's eisch zou het die moeten prijs*r«'ven. wil het moratorium doorgaan... Het wachten is op den pncificatiecjeest van JJriand ! Wat m»»n ook va,n Hoover's voorstel mag zeggen, het is beschouwd in het licht der ernstige, aan paniek grenzende, stemming der laatste weken een zeer groote Verlichting, en het kan zelfs een mijlpaal worden in de i-eparatiohistoiïe, misschien zelfs in de crisisgeschiedenis. maar nl te veel moet men zich van dit laatste toch niet Voorstellen.