Historisch Archief 1877-1940
/ r
-. *
H!
s».
P:)
i
\\
T
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 JULI 1931
No. 2822
Tentoonstelli ngen
door A. E. v. d. Tol
vin» Ktij£l»n«' ('itrnruii.
<jj«>or«*«» A verhul*» <»n II.
VolkiM'im'r. I»IJ J. H. <U> lloiN.
Haarlem
Ken Franschman. een Belg on een
Hollander strijden bier. met de
etsnaald in de band. om tien voorrang.
? Corneau, die zijn motieven zoowel
in Algiers on Tunis als in meer
^Noordelijke stroken vond. die,
fcoowel een druk strand-leveii, vol
inenschelijke figuur, als van moer
..eenzame" landschappen met palmen
of onder wintersch tij. neerzet met
een haast Japansche zokcrlieid van
hand, is ongetwijfeld het moest
versie! talent on is in al dit werk
altijd de typisch Latijnsche geest,
die, sterk in ovenwicht, do realiteit,
direct als 't ware on zonder voel
strijd of exaltatie woot over te voeren
in harmonische, sterk-gebouwdo' en
tevens gratie-volle boelden.
Averhals toont zich in zijn werk
vóór all s verliefd op lu-t bruisende
Vlaamsche levon van den ouden
gildotijd, zooals dit nog spreekt uit
do Hcnaissance-ai'c'hitectuur on hot
stadsboel l van het oude Antwerpen.
architectuur en stadsbeeld, die
hij dan in zijn etsen met een enthou
siasme, dat wel eens tot een wat
leoge oxaltatie nadert, wederom
op'roept....
Do Hollander Yolkhemcr tenslotte
heeft zich een techniek ei^'on gemaakt
dit- y.icb, waar /ij nooit met een
fordatu of lenige, doovloopende lijn,
maar steeds niet gebroken, korte
f t reepjes werkt, w M eigent (en
dat op suggestieve en ilikwijls schoone
wijze) tot het uitdrukken van het
teer-poëtische van 'een vogeltje, oen
visohje, een aquarium, maar
lichtelijk faalt waar hij bedoelt een
..zwaarder" gegeven als b.y. het
sleeperspaurd"' naar het wezen in
het kunstbeeld te laten sproken.. ..
<? li t n»?«?«(? In- Klinkt hij Uiifl'u
A Zoon. Am-itordani
De Oost-Aziatische kunst is,
naar Otto Hummel terecht opmerkte,
.,'nooit op de.... wonderlijke ge
dachte gekomen, dat bet haar opgave
zou zijn de vormen der natuur zoo
getrouw mogelijk weer te geven,
hen mooier te maken of te ver
sterken .. .." liet. eenige waar het
altijd, in alle perioden en scholen,
om ging was de persoonlijke uit
drukking te geven aan de verhouding
tot Tao (het Al). I Tot ging hierom
uitsluitend, zoowel bij den schrij
ver als bij den schilder, die in China
rechtstreeks uit den eerste voort
kwam en die een der zes paden der
calligraphie" ging bewandelen toon,
in de laatste eeuw voor Christus, het
elastische in Europa nooit'geëvenaar
de penscel werd uitgevonden. het
penseel waarvan Okakura getuigde
dat ,,each sttoko ita moment .of l ife
and death" heeft... ('hinoesche schil
derijen zijn in den regel y.hangrolleh",
die in de eigen omgeving niét, als
onze schilderijen, voortdurend als
min of meer vergeten versiersels"
aan den wand tekijk hangen, ? maar
die men alleen bij tijden, als de be
zitter zich daartoe gestemd voelt,
ontrolt teneinde met werkelijke con
centratie en overgave aanschouwd te
worden. Ouder dan deze Kakemorios
zijn de Makimonos waarbij de wand
zelfs heelemaal geen rol speelde: het
Arthur
Rubinstein
vertolkt CHOPIN
Concerto No. 2 in F. Minor, Op. 21 .... (Chopin)
(ARTHUR RUBINSTEIN & THE IONTDON SYMPHONY ORCHESTRA)
i DB. ll'H-97
JACK HYLTON & HIS ORCHESTRA
Bubbling over with love (foxtrot)
Let's gct friendly (foxtrot) B. 6012
NFW MAYFAIR ORCHESTRA
The While Horse Inn (Siïection) ..... C. 2205
FRITZ KREISLER (VIOOL)
Largo uit de New World Syinphony (Dvoruh) ,
Song of the Volga Boatmeii (arr. Kri'i^h'r) DA. 1182
MARCEL VVITTKISCH (TEN'O*)
In ineiner Heimat (ttildach)
Komm'holdcs Madchen (Rubinstein) .... EG. 2170
MAREK WEBER UND SEIN ORCHESTER
From Offenbach's Sample Box (arr. rbach) . C. 2208
Die plaat van Anhur Rubinstein moet U in ieder geval
, ^ koopen. Vraag Uw dealer de 5 andere eens te spelen,
T J De volledige lijst van nieuwe platen gratis verkrijgbaar.
IIISMASTER'SVOICE"
N. V. DUTCH GRAMOPHONE COMPANY,
22-223, Amsterdamsche Veerkade, Den Haag.
waren rollen van soms; wol meer dan
. 10 M. lengte, die men op don grond
of een tafel geleidelijk liet nfloopon
on, doel na dool. beschouwde. (Men
vindt op deze tentoonstelling o.a.
ook een voorstelling van een derge
lijke klassiek-Ohineesehe ,.kunstbe
schouwing"). Hodenkt men daarnaast
dan nog het feit. dat de Chinee.sche
taal, overigens toch zoo rijk, geen
woord voor.,,kunst" kent, ten teeken
dat dit begrip daar nooit als een
afzonderlijk, in zichzelf besloten waar
de gegolden heeft, dan is wol duidelijk,
dat men bier niet een... tentoonstel
lingskritiek in Europoesehen zin niet
ver komt !.. .. Onze ac'sthotische
Avaardoschattingen hebben bier niet
veel zin, ook al wordt men dan dikwijls
aan de oppervlakte aesthetiscb ..aan
genaam" getroffen, waardoor men
van ..poëtisch", ,.liefelijk", enz. te
spreken komt.... Maar 't is toch
ook weer niet zóó, dat wij aan deze
kunst in dieperen zin in 't geheel geen
deel zouden kunnen hebben. Tenslotte
wortelt toch ook dit Werk, al groeit
het door oen roligiousen
(Boeddhistischen) goestes-staat, die ons vreemd
is, been, iïi denzelfden
mooder? bodem van menschelijke scheppings
kracht n valt er in de diverse ge
xposeerde producten wel degelijk on
derscheid te onderkennen in creatief
vermogen, een onderscheid waar
in laatste instantie het critisch cri
terium altijd ligt.
Do moeste, van de hier aanwezige
werken stammen uit de periode dor
/.g. Ming-dynastio (l.'WÜ1W-14);
slechts een enkel stuk dateert uit de
periode van de Sung-dynastio (!)(JO
1278) die-men'als'don klassieken tijd
der t'hinofschc .schilderkunst be-'
schouwt en ook hier valt te, bemerken,
dnt in die vroegere periode genoemd
vermogen inderdaad sterker, directer
on in grootor eenvoud '/Ach toonde
dan in de latere, toen bet etaleeren
DALMATIË, MONTENEGRO
en GRIEKENLAND
zijn haf best te bereizen in het voorjaar of najaar.
Schitterende reis per ss. Kraljica-Marya (17500 ton)
der KON. JOEGOSLAVISCHE LLOYD te SUSAK,
in samenwerking met het reisbureau PUTNIK" te
Belgrado.
30 Sept. vertrekt van Holland een reisgroep over
München naar Sus a k, waar wordt ingescheept en een
prachtreis wordt gemaakt langs de geheele
Dalmafische Kust, met bezoek aan
Montenegro-CorfuNauplia en Athene.
De terugreis kan 17 Oct. zoowel over Italië, als over
Weenen worden gemaakt, naar keuze. Aankomst
in Holland 19 Oct.
Reissom, alles inbegrepen t.w. Ie klas passage, alle
excursies, fooien, bagage, treinreis heen en terug,
hotels Ie klas etc. etc. gld. 700.?.
VRAAGT PROGRAMMA AAN DE V. G. R.
TE HEEMSTEDE, ZANDVOORTSCHELAAN 6.
van een bestudeerd technisch
raffinoment do overhand ging krijgc-n; (uit de
Sung-periode treft .men hier aan:
drie spelende honden en een fresco:
Boddhisatva op leeuw") nipt echter
zóó of ook nog bier vindt men, vooral
m hot landschap, maar ook in de
rnoer anecdotische voorstellingen, kei
zer- en dichter-portretten, bloem
en vogel,.stillevens" die wezens-trek
van alle ('hineesche kunst: het besef
van de uitdrukkings-macht der leegte,
der stilte; diédaar in Oost-Azi
altijd, in. het kunstwerk, gevoeld is
als van oven groote, zoo nog niet
grooter, betoekenis dan, die van de
gevulde partijen.
No. 2822
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 JULI 1931
Croquante
Croquetjes
door
Alida Ze ven boom
ALS ik nu toch zoo als die arme
doktor de Hartogh in den Kaad
moest komen, zou ik er netjes voor
bedanken. Graag of niet, zou ik zeggen.
Maar zoo, telkens tusschen twee stoe
len te zitten als niet minder dan een
kleine zesduizend van je geestver
wanten op je gestemd hebben, ziet u
dat vind ik dat niet te pas komt in
een goed geregeld kies-stelsel. Ik weet
wel dat er niemand achter den dokter
staat en dat hij heel alleen zijn eigen
partij is en ook zijn eigen candidaat
en dat alleen is zoo iets buitengewoon»
in dezen tijd nu alles te hoop loopt in
de groote partijen en menigeen er een
flink stuk brood in vindt, dat hy
anders niet gemakkelijk zou gevonden
hebben, dat het met een raadszetel
heelemaal niet voldoende beloond is
en als ik dokter was, dan bleef ik bij
de algemeene verkiezingen ook niet
thuis en waagde een kansje. Wie weet
hoeveel medestanders hij niet in heel
het land heeft, die hem met triomf
naar het Binnenhof zullen brengen!
Ik wil u wel zeggen dat ik op hem
gestemd heb en omdat ik hem zoo'n
mooien candidaat vond, heb ik hem
op mijn biljetje nog een klein compli
mentje gemaakt, want de kleine Alida
van nicht uit de Commelinstraat, is
heelemaal opgeknapt in het
osterpark en waar zou dat herstellingsoord
zijn zonder dokter de Hartogh ? En mi
schijnt het er om te gaan, hebben ze
me verteld, of mijn stem geldig is of
niet. Zoo kan een mcnsch in zijn
onsclmld beroemd worden net als meneer
Theo Heemskerk mij eens verteld
heeft, toen hij nog met meneer Joop
Kappeyne bij meneer zaliger 's avonds
een kaartje kwam leggen. Het scheelde
toen maar n stem . in Sneek of
meneer Theo was gekozen of niet
gekozen en het bleek dat de twijfel
achtige stem afkomstig was van een
kippigen kiezer die zijn bril thuis had
laten liggen en zijn biljet een tikje
beverig had ingevuld. En ik geloof
dat het toen van die kippigheid heeft
afgehangen of Nederland links of
rechts geregeerd zou worden.
Zoo kan een mensen heelemaal
tegen zijn wil in de politiek raken en
ik zal blij zijn als de dokter goed en wel
op zijn stoel zit, en hij heeft mij verteld
dat zijn eerste voorstel dan zal zijn
om al onze beroemde schilderijen met
asbest in te zeepen om ze
volkomenbrandvrij te maken. Want hij was
dien avond in het Rijksmuseum ge
weest bij het Pen-congres en hij sprak
er schande van zoo brandbaar als het
daar toe ging en dan met die lekkere
gevulde buffetten, waar een mensen
SCHRIJF-FACTUREER-EN
BOEKHOUDMACHINES MET REKENWERK
EUROPA SCHRlJFMACHINEHAHDEL Hl
Amsterdam
Rokin113 Tel. 35660
Agenten door hot geheele land.
maar niet genoeg van kon krijgen en
hoe ligt dan niet een ongeluk in een
klein hoekje ?
En nu is het ook al weer mis met
mijn Parijsche reis naar de tentoon
stelling. Ik had er alles voor klaar
en nu raad iedereen mij af te gaan,
omdat er toch niets meer te zien is dat
de moeite waard is. En wat een geluk
bij een ongeluk, dat ik mijn verzame
ling van Indische kunstvoorwerpen
niet heb afgestaan. Het waren alle
maal cadeaux die de inwendige zen
deling mij gegeven had of hij er
eerlijk aangekomen is, daar durf ik
geen eed op te doen maar in ieder
geval heb ik ze uit zijn handen weten
te houden, al had hij er op gezinspeeld
dat hij ze terug wou hebben om ze
schoon te maken voor dat hij ze in
onze nieuwe woning zou ophangen.
Ophangen ! Ik kon me er wel ophangen
toen ik er op kwam en al mijn
pluchemeubelt j es weg zag en ons bed en de
mooie schilderstukken, die ik voor
drie gulden het stuk aan de deur bij
mevrouw zaliger gekocht had. Ik heb
nu nog een sarong die hij mij gegeven
heeft wie weet wat voor een mormel
dat ding in Indiëheeft aangehad, want
nu ik alles achteraf beschouw, geloof
ik, dat hij er daar een harem op
nagehouden moet hebben, en ik heb een
gesp met allerlei duivelsche letters er
, op en een kris met een vergiftigde
punt, heeft hij mij verteld, en ik weet
nog op een avond, dat ik net een klein
meevallertje in het financieele gehad
had, hij als maar wilde dat ik mijn
nagels schoon zou maken met die kris,
zoo hartelijk was de vent. En het is
dan net of een mensch blind is en doof
en zoo regelrecht in zijn ongeluk wil
loopen. En dan heb ik nog een koperen
aschbak van Bali waar hij altijd zJjn
asch in deed en die altijd omvalt en
het had niet veel gescheeld of op een
avond had hij me zoo mal gekregen,
dat ik een kabaai zou aantrekken.
Aal, zei hij en u had moeten hooren
hoe verleidelijk de slang sprak en
hefc was een geluk dat hij een tikje
naar brandewijn met suiker rook en
dat hield bij mij de tramontanen bij
elkaar. Aal, zei hij, je weet zelf niet
hoe mooi je bent in zoo'n Javaanscb
costüum. Ze zouden je houden voor
een danseres van den Sultan van weet
ik wat voor een naam hij noemde,
maar het was hem er om te doen,
dat ik niet zoowat niets aan bij hem
zou komen zitten en later heb ik be
grepen, dat het hem ook zelfs daar
niet om te doen was, maar om mijn
zilveren beugeltassch die hij hoopte,
dat ik zou laten liggen en waar hij
dacht een greep in te kunnen doen.
En dan kon hij toch zoo zacht zijn
hand opleggen, dat je er naar van
werd en spreken, dat hij kon l En
dan beeft hij me nog een soort
duivelssteentje gegeven dat geluk aanbrengt
als je het op je bloote lijf draagt,
maar daar ben ik nooit aan begonnen,
want dat vond ik onzedelijk, want je
weet nooit wat gedachten die duigen
bij een mensch Wakker roepen. Ik
wil u wel zeggen dat ik er Zondag,
toen ik het door de radio hoorde van
dien brand er van geschrokken ben
eri toen het acteurtje mij uit het Volk'
Maandagochtend een mooi artikel
voor las, waarin stond dat het een
soort straf was, toen heb ik gezegd,
dat dergelijke rampen altijd iets goeds
met zich brengen, want wie zou nu
gedacht hebben dat die roode heeren
in eens zoo geloovig waren geworden
dat zij aan een vinger van de Voor
zienigheid geloofden? .
Als wij hij mevrouw zaliger wat in
de keuken braken, dan zeiden wtf ook
altijd dat dat een teeken was, maar
dat belette niet dat zij het ons uit onze
fooieupot liet vergoeden, want zoo
was ze, bij al haar goedheid.
En wat jammer, dat die hardrijder
Uit het kladschrift van Jantje
v
uit de Jordaan niet in den Raad ge
kozen is. Ik ben eens met een trouw
partij op het Stadhuis mee geweest,
net toen de Raad aanging maar er
was geen enkel paar fatsoenlijke
beenen 'bij en met die van meneer Schle-1
baum zou er tenminste een stevig paar
geweest zijn om er nog eens een uit te
werken als de Burgemeester ze niet
baas kon.
Als nu tenminste dokter Maup maar
voor gekozen wordt verklaard.