Historisch Archief 1877-1940
?y*
C. i
bij
if,
zó
W'
G-VAN HET KIN
<?
Moederschaps- en Zuigelingenzorg in de Sovjet-Unie
In het Consultatiebureau
JIo«Mler*eInip een sociale functie
ONDER de vele problemen van Onzen tijd is
de boschermiiiiïvan het opgroeiende geslacht
een van de meest belangrijke. In Rusland begint
«leze bescherming met de praenatale zorir. die
dus tevens moederschapszorg is.
Vóór de revolutie werden door enkele
woldftditiheidsvereeniixinj'X'ii. die zich niet moeders en
kinderen be-zij? hielden, tien a twintig inrichtingen
bekostigd, die A oornamelijk coiisultatiebureaifx
waren. Tijdens den wereldoorlog stelde kci/.erin
Alexandra het ..Al-Russische Curatoriuni voor
Moederschaps- en Zuigelingen zorg" in. dat over
een melkkeuken. een opleidingsschool in Zarskoje
8elo en over een ige inrichtingen in .Moskou en andere
steden beschikte. Na do Uctoberrevolutie echter
werd dit uitgebreid tot een systeem van hulp
verleening aan de burgeressen van den nieuwen
Staat. die een heel andere posi
tie en werkkringhadden gekregen
als vóór den oorlog.
De Moederschaps- en Zuige
lingenzorg is een bizondere
afdeeling van het Volkscommis
sariaat voor Gezondheid, omdat
de maatregelen, die genomen wor
den, bijna alle met sociale hygiëne
samen hangen. Wetenschappelijke
Instituten bestaan reedt in Mos
kou, leningrad, Charkov, Kiev,
Odessa. Samara, T&schkent. Naast
de wetenschappelijke arbeid staat
het paedagogische werk in den
vorm van cursussen voor jonge
artsen, vroedvrouwen en ver
pleegsters. De Staat bekostigt do
'centrale instituten: het geheele
net van inrichtingen, die op het
land en in de kleinere steden wer
ken, wordt door do plaatselijke
organisaties en een algemeen ver
zekeringsfonds beta-aid. In 1928
bedroegen de onkosten 47
millioe'n roebel, in 1932/1933 zal dib
gestegen zijn tot 77 millioen,
teiwijl het in 1922 slechts 22
millioen bedroeg, l Iet onderscheid
tussehen Staats-, provinciale en
gemeentelijke financiën is slecht
van administratieve boloekenis,
daar alle .uitgaven goedgekeurd moeten worden
door het Volkscommissariaat van Financiën.
Deze Staatsbemoeiing beteckent niet. dat de
particuliere voret-nigingen geen deel nemen ar-n
deze sociale maatregelen. De vakvereenijnngen,
de coöperaties, het ..Roodc Kruis" en de
..Vriend der Kinderen" hebben eigen fond
sen voor de ondersteuning van de inrichtingen
voor .Moederschap*- en Kinderzorg. Tiendui
zenden vrouwelijke afgevaardigden zijn als
leden werkzuiMU ven de Consultatiebureau* en
tfeVen geldelijke steun aan speciale
moederfondsen. De geheele boerenbevolking werkt, ieder
jaar mee om nieuwe zoinercrnches in te richten,
die dank zij deze hulp, dan ook van jaar tot jaar
toenemen.
In 192i waren er in de RSFSR 950, in 1928
i
DOOR Mr. I. E. PRINS- WILLEKES MAGDON ALD
Moed erec hapsxorg;
In de eerste plaats hooft hiertoe de bescherming
van de arbeidster. (8-urigen arbeidsdag, in sommige
bedrijven zelfs 7-urigen, verbod van vrouwen
arbeid in voor de gezondheid schadelijke bedrijven,
verbod van kinderarbeid ouder de 10 jaar, jaar
lij ksche vacant ie van twee weken, voor minder
jarigen \ier). In de tweede plaats is van groote
bedden in kraamvcrplegingeu sterk toeneemt.
Een doeltreffende kraam vrouw verzorgin g be
gint lang voor de geboorte van het kind in de
consultatiebureaus voor vrouwen. Hier wordt
eerst het feit van de zwangerschap'Jvastgestt'ld met
het oog op den wettelijken verlof tij d, ten tweede
worden zoo noodig prophylactische middelen
voorgeschreven in. geval van aangeboren ziekten,
Bewaarplaats voor kinderen van arbeidsters in fabriek te Samarkand
Rustuur van arbeidsters in een fabriek te Samarkand (Usbekistart)
beteekenis de sociale verzekering, die in drie
onderdoelen doorgevoerd is:
1. Alle vrouwen, die lichamelijke arbeid verrich
ten en enkele categoriëri van hoofdarbeidsters.
ontvangen twee maanden vóór en twee maanden
na- do bevalling verlof met behoud van het volle
loon.
2. Bij de geboorte van het kind krijgt iedere
vrouw, die zelf verzekerd is of wier man verzekerd
is, een som van 30 roebel in Meskou (dit bedrag
wordt verminderd in plaatsen, waar de kosten
van levensonderhoud lager zijn).
3. ledere vrouw (en vrouw van een Verzekerde)
krijgt gedurende den tijd, dat het kind gezoogd
wordt, een maandelijksche ondersteuning van O
roebel. Deze sociale verzekering wordt door de
bedrijven bekostigd. De arbeidster in een fabriek
of werkplaats moet in de gelegenheid gesteld worden
haar kind te voeden. Daarvoor wordt haar om de
drie uren een halfuur \rij gegeven.
In de Steden zijn bijne alle arbeiders verzekerd.
Werkende moeders kunnen zich, dus de1 eerste
twee maanden na de geboorte geheel aan haar
kind wijden, hetgeen een buitengewoon gunstigeri
invloed op de daling van zuigelingensterfte heeft
gehad.
In de derde plaats hoort tof. do
moederschapszorg de kraamvrowcverpleging en de bestrijding van
abortus.
Alle medischo hulp bij en na de verlossing is.
voor de arbeidsters en boerinnen kosteloos.
.Verreweg het grootste deel van de bevallingen
gebeurt tegenwoordig in de ziekenhuizen, in de
steden slechts bij uitzondering in particuliere
woningen. In 1927 waren nog 5511 Vroedvrou
wen met eigen, praktijk werkzaam, maar dit
aantal neemt af, terwijl het aantal beschikbare
l
ten derde wordt een cursus voor a.s. moeders
gehouden en het huisbezoek geregeld, ten vierde
kunnen de vrouwen hier raad krijgen in huwelijks
moeilijkheden en kunnen minderjarigen sexueele
voorlichting komen vragen. Op het 'platteland zijn
deze bureaus volgens hetzelfdo systeem ingericht,
maar ze hebben natuurlijk minder goede hulp
middelen tot hun beschikking.
Het bevolkingsvraagstuk hangt nauw met deze
kwesties samen. In alle str.ten van Europa loopt
het geboortecijfer terug, naar verhouding is deze
Vermindering in Rusland onbeduidend klein.
Het verstoren van de zwangerschap is altijd hot
middel geweest om de geboorten te beperken.
Oorzaken hiervan zijn het toenemen van den vrou
wenarbeid, de woningnood, de werkeloosheid, liet
deelnemen van de vrouw aan het openbare leven,
en de vermindering .van de kindersterfte, waardoor
de gezinnon toch groot genoeg bleVen.
Zulgelingcnzorg
De consultatiebureaus voor zuigelingenzorg hiel
den zich oorspronkelijk bezig met kinderen ven
O?2 jaar, op het laatste congres voor Moed
erschapsen Zuigelingenbescherming is besloten om deze
leeftijd tot 4 jaar te verhoogen. De bureaux hebben
een prophylactischc, een therapeutische en een
sociaal-paedagogische taak. Bij de eerste hooren
raadgevingen over voeding, kléeding eti ver
zorging, bij rle tweede inlichtingen over
ki.iderziek?ten, voornamelijk stofwisselings- en ademhalings
ziekten, tuberculose, syphilis, rachitis.
Het belangrijkste onderdeel echter vormt de
paedagogische arbeid, die door middel van huis
bezoek wordt verricht. Een commissie voor dit
werk is samengesteld uit leden van de plaatselijke
sowjets en vrouwelijke afgevaardigden uit de
bedrijven en is weer onderver
deeld in subcommissies voor:
Sociale voorzorg, Bestrijding van
het vondolingwezen, Hygiënische
voorlichting en Beoordeeling van
de noodzakelijkheid van versto
ring der zwangerschap.
Ken jurist is aan al deze con
sul taticbureftux verbonden,
zoodat de moeders ook inlichtingen
kunnen krijgen overa'imentatie,
huurkwefitüs, enz.
Een melkkeuken, waar tevens
andere voedingsmiddelen toebe
reid worden, is een noodwendig
onderdeel van de kinderzorg. In
de steden worden nu reeds 70.7
pC't. van alle kinderen beneden
het jaar onder de hoede van
consulta.tieburee.ux gestold. Niet
alleen de toeneming van den vrou
wenarbeid maar ook'Ie deelname
vande vrouw aan het politieke en
sociale leven in de Sowjet-Unie
heeft e,en ontwikkeling vp.n de
crèche in de hand ge werkt. Zij zijn
te ondel-scheiden in drie soorten-:
1. bedrijf se tvjche-s, in de fa
brieksgebouwen zelf. 2.
rayóncrtfchep, voor meerdere bedrijven
tegelijk. 3. woningcreches. in de
arbeiderswijken.
De crèche heeft r.Is opgave een
hvgie.nischpaed agogische verzorging der kinderen en tevens
voorlichting van de ouders.
in het oude Ruslr.ncl had het
te-vondelinglefi'ijen ongelooflijke afmetingen aangenjmen. In
l Oio bedroeg het aantal vondelingen 70.000 en dit
symptoom van sociale ellende is nog niet geheel
verdwenen. In 1927 althans varen er nog ongeveer
o.OOO. Deze kinderen worden gedeeltelijk in 1155
tehuizen verpleegd. Bovendien neemt men hierin
op kinderen van zieke moeders en halfweezen.
Het probleem is uiterst moeilijk op te lossen wegens
gebrek aan geschoolde krachten,, daarom geeft
men nu nog de voorkeur aan uitbesteding in ge
zinnen, onder voortdurend toezicht van de consul
tatiebureaus. Hiermee zijn zeer gunstige resul
taten bereikt, blijkens de vermindering van het
sterftecijfer.
Als maatregelen ter voorkoming van het te
In de wachtkamer van den doctor in Taschkent
vondeling lepcen heeft men internaten opgericht
voor alleenstaande moede rs met daaraan verbonden
werkplaatsen, een ondeisteuning inir» steld van
15 n 20 roebel per maand gedurende zes meanden
na de geboorte van het kiml en
avbfidsjieineeiisehappen georganiseerd met daaraan verbonden crèches
voor de kinderen.
Het Oosten vftu de Sowjet-l'nie biedt eigenaardi
ge .moeilijkheden, doordat een industrieel»' ar
beidersbevolking ontbreekt, vorschillemle stammen
nomadisch leven en de menschen over hot algemeen
zeer achterlijk zijn, wat ontwikkeling: betreft.
Men legt zich daar voornamelijk toe op een g« ede
kraamvrouw verpleging: de consult at iebureaux wor
den opgericht op de kruispunten van de groote
wegen en verrichten een ontzaggelijk belangrijke
beschavingsarbeid.
In groote trekken is hier het systeem van
moederschaps- en kinderzorg in de Sovjet-Unie geschetst.
r ?
In een kindertehuis
t
. j
i.'