Historisch Archief 1877-1940
\
ir1.
l
'l
\
1
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 JULI 1931
No. 2832
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
Mij. ARNHEM"
Is de beste geldbelegging.
LT. DE HMEMSGHE
HYPOTHEEKBANK
Leden der Directi.: X^TTg^ Mr. A. 5. MI EDEM A,
P. H. CRAANDIJK en A. E. TH1ERRY DE BYE DOLLEMAN
u .t u e A\ ?*?»£ IA& P*ndbrieYfttt £ 40.894.600.
Hypotheken f 41.336 316.- Re.«rr« . . f
1.099.275.4| pCtPANDBRIEVEN tegen L A AT STEN AMSTERD. BEURSKOERS
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
U ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. CASTENDIJK m
?. MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle van het
Algem. Administratie- en Trustkantoor
4$ % Pandbr. tegen beurskoers uit.
.V. Bataafsohe
Hypotheekbank
AMSTERDAM
A n n o 1889
Geeft uit tegen beurskoers:
4V2% PANDBRIEVEN
In stukken van
ff10OO,-f f500,-enf10O,..
Coupons Januari en Juli
Nederlandsche
Handel-Maatschappij, N.V.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE
Vestigiogctt ia Nedcrlaadsck-Indië, Straits-SettJements,
Brifsch-Indië, China, Japan en Arabi
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS.
H.V. Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE,
geeft uit
4 % Pandbrieven 90è%.
Aan Pandbrieven In omloop
voor ± f 22.000.000.
DE NIEUWE k
.ÓCYLINDER
Conduite-lntérieures:
4/5 zitplaatsen ...... Fl.
36006/7
3950.Importeur
J. LEONARD LANG,
Stadhouderskade 114,
Amsterdam Z. j
Telefoon No. 27100 "
Agenten in alle belangrijke
plaatsen van Nederland.
N.V.ZUIDER
HYPOTHEEKBANK
Pandbrieven
a lOli pCt*
Directie:
Mr.AUG. L. HEIJBROEK
Mr. K. A. NEDERLOF
N. V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland
Opgericht in 1864
Maatschappelijk Kapitaal I 10.000.000,
waarvan geplaatst f 8.400.000,
waarop 10 pCt. gestort.
Verstrekt geld op eerste hypotheek.
Voor inlichtingen wende men zfch tot
het kantoor der Bank, Schiedamsche
Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten.
De Directie:
Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. v. Wijk,
Mr. B. van Rossem.
De HolL Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 7fl.
De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag
met een minimum van l 1000.?op zake
lijk onderpand en onder borgtocht, met
in pandgeving eener polis van levensver
zekering van gelijk bedrag, en verkoopt
5% schuldbrieven in stukken van f 1000 ,
f 500.?en f 100.?tegen Beurskoers.
ABONNEMENTSPRIJS
van De Groene Amsterdammer"
per jaar* bij vooruitbetaling
franco per post:
Voor Nederland ... f 10.
Ned.-Indiëp/mail. 13.50
., .. p/zeepost 10.
,, ab. binnen Europa 11.50
uitgezonderd:
Engeland-Itali
Zwitserland
Amerika . .
Zuid-Afrika.
talie- )
.. . )
13.50
13.50
11.50
Postgiro No. 72880
Gemeentegiro G. 1000
2822
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 JULI 1931
Examen gedaan
en niet geslaagd
Kennis voldoende, maar te nerveus geweest.
Waarom niet tijdig Mijnhardt's Zenuwtabletten
gebruikt? Hierdoor blijft men kalm en helder
van geest. Ze zijn verkrijgbaar bij Apotn. en
Drogisten in kokers van 75 cent.
BEURSSPIEGEL
s X Juli 1931
\\7 J K ooit naar liet ranP°CI%cn van con
V V ivntivin heeft staan kijken bij een van die
veuwig gesloten overwegen, waaraan ons land, en
zelfs onze stad zoo rijk is, zal zich een beeld
kunnen vormen,' hoe ons economisch bestel lang
zaam en met schokken weer op dreef komt: de
leege wagons zijn uitgerangeerd, de trein is opnieuw
samengesteld en zal wegrijden. Maar wat gebeurt
er nu? Hoe langer de trein is, en goederentreinen
ti/rt lang, hoe langer dat wegrijden duurt. De ma
chine trekt op. Ken ruk, als een hamerslag van staal
op staal vaart door den heelen trein. Voordat de
achterste wagon die ruk opgevangen heeft, staan
de voorste wagens weer stil ; dan, plotseling, slaan
de wagons met de buffers tegen elkaar on zoo,
lang/aam on met hevige schokken, waarbij lederen
keer een iets grooter snelheid bereikt wordt,
k«unt de zaak weer op gang.
Heieven wij op dit oogenblik deu eersten schok
van de iu elkaar bumpende wagons? Dat is na
tuurlijk moeilijk vast k» stellen. Maar, aangenomen
dat het zoo is, dan doen we goed met te beseffen
dat het een ftchok is. on meer niet. De optimistische
stemming, die zich sinds Jloover's voorstel van de
beurs heeft meester gemaakt, zal dati ook wel weer
plaats maken voor een terugslag. Maar, mocht
die terugslag scherp zijn.' dan is daarmee, gezien de
bovengenoemde sehokken-hypothese, nog geens
zins bewezen, dat een langzame verheffing uit de
economische lethargie niet leeds begint.
Het voorstel lloover, zelfs al wordt dit practisch
aangenomen en men acht bet wel waarschijnlijk
dat lloover met frankrijk tot overeenstemming
zal komen is op zichzelf ten ««enenmale onvol
doende om de crisis te koeren. Wanneer men op
dit oogenblik tot overeenstemming komt, /.al men
toch oVer een half jaar het geheele Ytmng-plan
moeten gaau herzien. En tegen dien tijd zal men
xieh wel hebben gerealiseerd dat het heele herstel
probleem nog maar een klein onderdeel uitmaakt
>-au de vraagstukken die in internationaal overleg
dienen te worden opgelost, alvorens men over een
bezweren van de crisis kan spreken. Op zichzelf
zijn de herstelbetalingeii volstrekt niet zóó ge
wichtig, dat uien aan het betrekkelijk geringe ge
deelte, dat zij uitmaken van de budgetten der be
trokken landen, de scherpte der tegenwoordige
crisis kan wijten. Reeds vroeger is er in deze ko
lommen op gewezen, dat nven voorheen in het
Duitsche b' ijk jaarlijks meer voor de weermacht
placht uit te geven dan men nu voor
herstelbetalingen verschuldigd is en niet in staat is te
betalen. Maar de kern van de economische crisis
raken, dat doen de herstelproblemen zeker. Want
al is het niet de omvang dezer schulden op zich
zelf, die de onmogelijkheid tot het doen der be
talingen heeft .veroorzaakt, het feit dat het geld
verkeer niet door goederenverkeer werd gecompen
seerd, is wel degelijk schuld aan de huidige situatie.
Eh bij heropende besprekingen over het
Youngplan, zal men, gelukkig, .wel gedwongen zijn, dezen
kant van de kwestie nader te bekijken,
* *
Hoezeer men intusschen geneigd is, sinds
Hoover's voorstel om do herstelbetalmgcn alvast
f"l Mevr. G. U. BRINK
CORSETIÈRE .
KEIZERSGRACHT H2JMSTERDJIM
TELEF. 37151
ATELIERS VOOR REPARATIÊN
IN DEN HAA8 ELKEN VRIJDAB HOTEL CENTRAL
een jaar op te schorten, de zaken optimistischer te
bekijken, blijkt wel uit de koers van een fonds als
Kon. Petroleum, dat in tien dagen tijds is opgeloupen
van circa 200 tot circa 250, en dat, terwijl men van
een verbetering der situatie op de petroluummarkt
toch werkelijk niet kan spreken.
Toch kon men o >k vand'iaK nog de.'.elfde vaste
tondonx Vo^p^im-n als de vorige daj;en, zij het
niet meer iu dezelfde mat-. In do meeste
afdeelirg'-n kwumcn' k«»<'rs\\-rjetei'injien van ceni^e
pr«)centen voo.-. E ;ii uitgesproken vaitct n:a-kl
hadden de Huikevvvaa-den. lï.V.A. :<55?358 tegen
347 vieientwintijj unr tovo: en, terwijl er in Ne\v
Vork slecht» spruke was van een lichte v«r
elei-iiijj in de «uikerpiijzen.
Ook industrieele \vaurdeu wa-en eonig"
pivuentuii b.-tei'.
* *
Xooals hierboven werd opgemerkt, op schokken
dient men voorbereid te zijn. Wanneer, tengevolge
der bewegingen van de beide laatste weken, meer
publiek in de markt komt, zullen ook de
geldkoersen iets moeten stijgen. Xoo laag als nu kan de
prolongatie-rente ni?t blijven. Door het herstel l
vertrouwen zijn nu ook de obligaties gestegen.
Dat hoogere geldrente een reactie in de
obligatiekoer.-en zal teweeg biengen, ligt echter voor de
hand.
Neen, reden om de naaste toekomst reeds roos
kleurig te zien, is er werkelijk niet. Slechts lang
zaam knii de trein van het economisch leven op
gang komen. Kn tip het Damrak zal men nog langer
geduld moeten oefenen, dan voor den overweg op
de JLinnaeusstvaat.
A. D. 1NTKK
Landbouwcrisis
en Vrijhandel
door C. F. Roosenschoon
AL-S ergens d<.> /.tiken misgaan. o{> welk tc-m-in
ook. dan beijvert men zich ?meestal meer
voor h«-t vinden van een zondebok, dan voor de
werkelijke oor/.aak. Xoo gaat het ' ook mét de
undbüuwcri.sis.
D«^ M»onde-bokken-schietL-rs" voeron van alles
<-n nog wat aan om t? bet:»ogeu. dat de landbotnv
de vermoord»? onschuld, is. die uitgebuit en mis
handeld wonlt door tle stodelijke en industrieele
overmacht. Dit standpunt wordt althans ingeno
men door den heer J. .Smid. ..oud-referendaris.
van een onzer llaagsche Departementen, die over
dit. onderwerp ..onlangs een brochure heeft geschre
ven, uitgekomen bij van tSt jckum in don Haag
en die zijn zienswijze ook voor de radio heeft uit
eengezet.
Deze theorie acht ik echter niet alleen van zeer
problematische waarde, maar ik meen er ook
enkele fout?n in ontdekt te hebben. De heer .
Smid baseert zijn heele bet;»og op de stelling.
,,dat de landbouw geen st?un verlangt bij wijze
van gxinst, maar tot herstal van hem reeds ge
durende jaren aangedaan onrecht" (blz. 3i>).
Keeds dit standpunt komt mij principieel verkeerd
voor. Maatschappelijke toestanden kunnen scheef
groeien, productievormen komen op en verdwijnen,
verhoudingen wijzigen zich, nieuwe behoeften
ontstaan, andere vergaan, maar ten slotte is dat
nog geen reden om van een gepleegd onrecht in
spreken, als een bepaalde groep van producenten
in het.'gedrang .komt/
Ook in moreel opzicht is dit standpunt ver
werpelijk. Onrecht verlangt herstel, schadeloos
stelling, d.w.z. hulp van buiten af aan de slacht
offers. Daardoor dreigt het ra-lelooze S.O.S.
gejammer liet krachtige en zelfbewuste ,.l.uet:>r
et JCmergo" ty verdringen. Niets? zou ons verder
van de aanpassing van onzen landbouw bij de
werkelijke toestand van de wereld brengen, dan
de stjun van buiten af. zooals die door den heer
Smul c.s. wordt bepleit.
Jn het kort de theorie van den heer Smid:
De geweldige prijsdaling van de laatste jaren
en vooral der laatste maanden wordt in hoofd
zaak veroorzaakt door gebrek aan ruilmiddelen,
iu casu aan goud. Door het tekort aan goud stijgt
de waarde ervan, m.a.w. de koopkracht van de
waarde-énheid wordt grooter, hetgeen tot uiting
komt in de^daling van^de prijzen d.er goederen
TUYNENBURG MUYS
Echter. «IKex <Ie landbouwproducten, die on
beschermd do Ji' fiscale of andere maatregelen aan
do markt komen, onderdaan do ongebreidelde
xrtwerking van dei invloed der st'jging van de
koopkracht van lu-t geld. Alle andere producten
en dienst t-n st-,-11-n /elf hun verkoopsprijs vast.
Alle onkosten: lo:>nen, sociale lasten, enz., worden
eenvoudig in di-n prijs berekend en dus betaald.
Alleen de boer staat weerloos, hij moet maar
nemen wat men hem aanbiedt.
Das en hier volgt de klap op den vuurpijl
in laatst? instantie worden alle Iast3n verhaald
op den boer.
lift bet >og is primitief, maar wordt niettemin
in de landbouwwervld met liefde aanvaard. Een
ieder weet. dat het op peil houden van den prijs
van een product heusch niet mogelijk is, als er
een groot aanbod van is. ook al wil men nog zoo
graag alle onkost cm in den prijs berekenen.
Prijsregelend optveden kan m en alleen als er voldoende
afzet is van de bewust:.- product-n en men ziet
d in ook (hit iedeiv organisat >rische poging om de
prijzen 11- normaHseei-en /.ijii basis vindt in de
ivgeliu'i (<-n dan meestal l"perkinuf) van de pro
ductie. Zoo is het met de diamantnijverheid, met.
het tin. koper en zilver, evengoed als met suikor,
tmve en rubber, en met steenkool en petroleum.
lx- groot? m<-iei.lijkheid in den landbouw is ,hct
ontzaprgelijk groot? aant.il kleine en volkomen
ongeorganiseerd" producenten, die de massa der
landbouwproduct-.-!* leveren, dat de groota
sta-inden-wefj is voor een pr.iductielu'pt..'1-king, alias
prijsstabilisatie Op ieder product moet de
goudst-haar^cht:' invloed hebben, zoolang er overvloed
van het product in kw<.«stie is Of men nu in den
prijs de onkost-n en lust-u berekent, doet niets ter
zake. Als d«- watmlemet «r st'ji;t dalen de prijzen.
Maar de heer Smid redeneert anders. 11 ij. zegt:
als die hoogt- looiieu er nu inaav niet waren en die
sociale ln*t -n niet. dtm kou de industrie ook
goedkooper werken. Maar «laar hij wel inziet, dat de
sociale wetten niet maar z-io'eon. twee. drie van
de baan zijn. bepleit hij bet betalen van de lasten
uit de publieke ka* l Is de heer Smid uu werkelijk
zoo-naïef t.1 mt-emn dat we dan via de belastingen
niet t u-h weer dezelfde last .-n in den prijs berekend
krijgen r Dit is liet eeue gat ft »ppen. met het
andere. Ook weet de heer Smid dat de loonen
maar niet ineens met de helft of nog meer gere
duceerd kunnen worden, zooals hij uoodig acht.
l J ij acht het dus de-plicht van de overheid maat
regelen te treffen tot het opvoeren van de prijzen
der landbouwproductL-U tot het niveau van de
prijzen der stedelijke en industrieele productie.
Hier komt de aap uit de mouw. Al die mooie
theorieën, al die .economische spitsvondigheden
dienen alleen maar als dekmantel voor
protectienisthche propaganda.
Als een der'zwaarste argumenten voert de heer
Smid aan, dat de landarbeid zoo slecht betaald
wordt. Dat komt zegt hij omdat de steden zooveel
aan sociale verzekering eu hooee loonen betalen,
die door den landbouw eigenlijk betaald worden.
Maar hij zegt rr niet bij. dat een 23 jaar geleden,
toen het deu landbouw voor den wind ging en er
flink werd verdiend, terwijl er in de steden geen
sociale Ia«t?n te betalen waren en ook geen hooge
loonen. de landarbeiders nog veel minder ver
dienden dan nu, ook percentsgewijs.
Het spijt mij. dat mij de ruimte mankeert om
den heer Smid op den Voet t? volgen in zijn brochu
re, want deze wemelt van fouten en tegenstrijdig
heden. Het gevaar bestaat echter, dat vele
menschen daarover heen zull«m lezen en de economi
sche fant;isit;n van.' den heer Smid aanzien Voor
de waarheid. Maar het is hierbij, als bij de meeste
jammerklachten: \Vfe»t op l* w hoede !?
4pkficHAKEL
-17«AMSTEQDAM
emden naar maat
Bij ons verkrijgbaar N.R.V. MONTA
SCHOENENl