Historisch Archief 1877-1940
?y*
?c
*ji
si
\l
h
h
t.
v
t!
i
t
t
i
i!.
»
»a f
ZOf *
W r
r
i
i
'
?'T
, f
il
i
fc
'f
r/d
ei
18
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN n JULI 1931
No. 2823
Het Honorarium
door
H. v. Raalte-Simons
H KT eigenaardigste bezoek dat
\\ij ooit itp ons rodat'tichuivaii
geluid hebben" vertelde mij mijn
vriend was dut van «Ion «'nul-acteur
Yancois l-agr«m, waarover \\ij juist
een paur dagen tevoren iets geschreven
haddon. Hij kwam zich bij ons be
klagen."
Hadden jullie dan zooveel kwaads
van hom gezegd?"
..Kwaad. . . . 't hoi- kom jo er bij !
(ioeüs, niets dan goed» ! Wij hadden
hem zóó veel lol' en bewondering
toegozwuuid, als aan hem in zijn heelc
actoursloopbaan niet te beurt \vas
gevallen.
..Komen tlo monschen zieh dan bij
jullie beklagen omdat, ze te veel ge
dealiseerd worden ? Ken acteur i*
toch, evenals elk artiest, ionuuuïdie
het voor een groot deel van de pers
hebben moet omdat, dunkt mij. de
koningin der aarde zijn machtigste
vriendin of vijandin kan zijn!"
..Ja natuurlijk dat is ook 7.00.
En Frant,-ois Lagnm. die een vijf en
dertig jaar geleden een groot e. al is
het dan ook niet een der allergrootste
sperren aan het tooneelfinuament is
ge woest, heeft zich ook over de pers
nooit te beklagen gehad.
Toen hij langzamerhand verouderde.
of laten \ve liever zeggen, toen hij zich
niet meer wist aan te passen aan het
moderne toonoel. toen tle stukken die
..gingen" en liet publiek tiat ernaar
kwam kijken, hem ontgroeiden, toen
heeft hij tot-h nog een tijd lang van ons
een ..succes d'estiiue" gehad en toen
dat nuk niet «neer ging (ik zei je im
mers al. hij is nooit een dier aller
grootsten geweest, die den tij«l en de
motie, trotseei'en) toen heeft hij zich
wijselijk teruggetrokken en heeft hier
geleefd als een onopgemerkt bui-ger.
Langzamerhand werd hij vergeten,
Men keek niet meer op als hij ei-gens
HI een cafézijn ..vermouth sec" kwam
drinken. Men wees hem niet meer
aan. als hij bescheidenlijk zijn vaste
plaatsje bij tooneelvoorstellingen in
nam.
De nieuwe theaterportiers' In de
vele kleine nuxlerne theatertjes, waar
aan Parijs zoo rijk is. kenden hem niet
meer. Evenmin de juffrouwen aan de
kas of de ouvreuses'. Zijn meeste col
lega's en tijtlgenooteii waren (lood of
al lang uit de ville l imière getrokken,
om ei-gens anders hun welverdiende
rust te genieten.
De jongeren wisten op zijn bosst
uog zijn naam en wij, journalisten.
dachten natuurlijk al niet moer .aan
hem. Het leven gaat zoo snel !
Totdat wij eenige maanden geleden'
toevallig boorden dat hij ernstig ziek
lag en dat du'doktoren geen hoop
meer gaven.
Toen kwam er dadelijk een sym
pathiek berichtje over hem'. in de
krant en wij informeerden bij zijn
familie van' tijd t;it tijd en kregen
steeds slechtere berichten, l-ang zou
het niet meer «luren. Kon necrologie,
een prachtige, .mot vele data i-n por
tretten, en met een staat van dienst
zoo volledig en zoo gunstig mogelijk
gesteld, dut. elke acteur er tevreden
mee zou kunnen zijn, lag natuurlijk
al netjes voor hem klaar.
Toen bereikte ons op een morgen
uit de kliniek, waar hij verpleegd
werd, de doodstijding..
's Avonds kwam het
ontroerendmooie artikel in du krant.
En zie, daar komt vier'weken later
Francois J^agron, tip top gekleed,
met zijn beroemde beige flambard
De P i c n i c
Teekenirtgen voor de Groene" door Harmscn van der Bee\
Zooah hij zijn moet:
())> het <l>'<i,-*t':'td f/lni'il i'H innkt'll
Yof/ een hiuttili' (//?»//>/)!?/ dttinr.
])oop de bnotnen rlin'if het ~'>nli<'!it.
Kn d»' hielil In tr(i~i'i bltiti.ie.
^'<^lf^?lK zinden in de tieiji/i'n
(ti -«? flie;/en tiHiiend r»ml.
Kit ren tri t xi'ri'i't /di'kf eronlijk
l'oor ilt'H hirnic <>;» den t) rond'
Xiicfilicrt ruiwhl het sncle irind/e.
dettren dnidift liet t>><'f -ieli mee
l 'ti n de trillenrl-iettritie lic] d c
Of tli' eindelonze ~i-e.
A lleti ademt /?>'.>/ cti i*m/f
\'er i'ttn iic !)''»(? uii'tli' fitii'i,
Kit nniziek lijkt lui ncrilm'l
\'ttn het bevend e*i>enb!n(l!
O! zoo'n iniddit't builen <'?»'*'?/*
Ofi ren uitverkoren iilek
\Vtiiir de broodje* hwrHjk nninken
/;'.'( de Itielt'f "ortft rooi' dt'n irek....
Wottr men ziiliti-nirdtdoetttt ' neerlie
In lui 'boneh of b(i d'n d tri n
Sttinfl 'lc zon de btri'k*lt' irtimjctt
ln cctt iiiHir tmr i»'<ifhlii/-l»'nhi.'
Zooah hij is:
i'tirïc ii'ni'nt' nu
Hl i j II l, et >l roo'/ <if ironlt /»«'/ iittl !
l it tli' bmn'f i/fi'n ttwlnrltti*oiirilfit
Jlet nni:iek ~:>i><ila in Ntti<!.
ll'flII'llth'HlifK'lfi. lltleHII* >'<lllt''Hl
O l» hel ii'liiiilnio'/ite ~(iii<l.
/Jen ?/<'/'/?<>/.?<?» flefirh met f»*r<>
It'ior tli- nii'itii'c tioi
Oft dett t/ntnd een tetfci- nii»'r<'ii
])ie men tot zijn m-ltrtk ontdekt
.l/.v ee)t c'fHd'liHW eolnnne
rhttp:]» Ie» nnnriil /;??'/>/.
elie ti'nntien, rette Hfih>tien
t>iwr di'n jiienir iiintiielokt.
'K n 'een i-iiftn die >ni'n rollediti
.!/«'/ de melk tnxit' biinn'ii .s/o/>7.'
^\'<le^^!>?n. ii^it-hlen mei l»>t eh'ti,
\Vunt de )>>c»><-ni«»d :it klem.
(Ijt il,' (iij>'!i'<>~.enj<ini.
/?.'iml'lijk (iltcnnitil innif' hui,*
ln<K'ii'ZiH'f i'iiH ei'ifei'i'in. ^
/{tij flttt die rrri''cn#ehte /ii ?///'?
h'ind/i'tk iii;/eliii>t>en 'w
P. KLOPPERS
luchtifïjes op zijn vermagortlen kop.
de blauw en wit g<?moesde Lavallièro
l»)sjcis om den boord geknoopt en
gehandschoerid, als ging hij op
reeop,tie, bij ons binnen gestapt.'
Ik zat verdiept in een
ministersiM-isis in China en kwam telkens in
tien knooj) door die venvenschto onuit
spreekbare namen, die je alleen bij
een hevige verkoudheid kunt uit
spreken. .\l die. ..tsclijengs" en
..tsjoengs". werkten op in ij n humeur.
.....Wat beteekent dat. mijnheer 't"'
vraagt de keurige bezoeker een beetje
theatraal, met een i.iuivl ui.gecpivid
b lat l in zijn lian«le).
Ik kijk hem asi\, herken hem zoo
gauw niet en wijs hem een stoel.
,.Met wien heb ik het genoegen?"
vraag ik nog heel beleefd.
MMot den fier weken tjelcdcn
orcrleden (teleur Fr<tn>-mn fMi/ron," zegt
hij nu werkelijk heel pathetisch, wij
zend t»p de drie prachtige
jeugdpoi'tretten, die wij van hem gereprodu
ceerd hadden.
..Dus u herkent mij .niet eens !"
deed hij quasi-beleedigd.
.,Pardon ik was juist, in een heel
moeilijk artikel 'Verdiept. Natuurlijk
herken ik u. t* is niets veranderd.
tenminste.... niet heel veel" ver
beter'ik.
'Kn':hij mot een grafstein: ..Als u
weer eens iemands doodsbericht pu
bliceert, dan dient u zich vooraf
t«<»vertuige«i van <le wnai-heid van uw
berielit. inoneer !"'
...Maar we kunnen toch geen per
soonlijk onderzoek instellen naar eiken
overledene, dien we" verslaan, dat be
grijpt xi toch ook wel", excuseer ik mij
flauwtjes.
..Dat gaat. den psotuh i-doodc niets
aan. U inoetiiw berichtgever kunnen
vertrouwen. Hoe is u aan dat berielit
gekomen?"
fk wist liet nauwelijks meer, man r
ik loog dapper: '
Men heeft ons namens do familie.
tipgebeld, nadat we zoo dikwijls 'tmav
u geïnformeerd Imdtlen. en wij hebbeu
er toen geen moment aan getwijfeld,
omdat inderdaad de berichten om
trent uw gezondheid heel weinig hoop
op herstel gaven. Ik geet' toe, dat liet
een ellendige vergissing geweest is,
maar zooals u nu weet. was de schuld
niet aan on/on kant.
Maar wij zullen u van avond onze
eerlij kgemeende verontschuldigingen
in ons blad aanbieden en u tevens van
harte met uw volledig herstel
feliciteeren.
..Kn dan?" vroeg hij met een on
bewegelijk gezicht.
,.n<ln?.... verba&sdo ik mij. .?Wat
wilt u dan nog moer? Wij kunnen
toch niet meer doen dan ruiterlijk
onze vergissing bokeiienn !"
..Ik \\ensch schadeloosstelling, mijn
heer.
Ik ben honderd doodoix gestorven,
waarvoor men mij altijd teruggeroe
pen beeft en hartelijk
geapplautlissoord. Maar «leze nuchtere, roemloozo
«loot! in een klituVk. t'loor niemand
toegejuich l.... «lat is een rol, die
l'Yan'vois 1-agron nooit vrijwillig op
zich .gfnomoti zou hebben. Ik heb
nog altijd OMI reputatie op te houden,
begrijpt u «lat wel mijnheer. U is mij
minstens vijf honderd franc schuldig
Voor déze miserabele sc"'iie. waarin
ik tle hoofdrol heb moeten spelen.
Voor een veelgelezen blad als het
uwe is een goed stuk ropy toch ook
m g wat waard en dat heb ik u dus nu
geleverd, l f et is dus mijn eorlijkver-.
«liend honorarium, mijnheer. L* is het
mij schuldig/'
\Ve hebben hem de gevraagde
vijfhonderd frank gestuurd om er verder
geen gezanik mee te. hebben.
Vier maanden later, maar toen pas
na tle begrafenis, hebben wij zijn dood
aangekondigd.
Een necrologie heeft hij niet moor
gehad.
Nieuwe Uitgaven
Dr. J. If. ffi.nliddr: W'oman
lm [tri m it i re innl/ieri-i<//d
a<>cietit'x. l'itf/ttee van J. IL
\\~otterx. (irontnijcn.
In de eerste plaats moet het proef
schrift. van dr. J. II. Itonhaar
bi«^ehouwd wt>rden als een waardevolle
collectie en schifting van materiaal
betreffende de sociale positie der
vrouw bij volkeren waar positief
moetlerrecht hoerscht. Vijandig aan
«?Ike bespiegelende on inductieve
cultuurfil»tsofische methode enaanstomls
beginneiul met een aparte afwijzing
van liachofen's baanbrekende geschrif
ten, geeft hij tle voorkeur aan een
bijna statistisch systeem, waarin
menige kwestie wordt, opgelost
doolhet democratische argument dor
,.v«>lstrekte ?meerderheid."'
Dit heefteen nadeel, dat «Ie schrij
ver weliswaar onder oogen gezien
heeft, maar dat zich daarom niet
minder sterk gevoelen doet. Zijn-hoek
heeft iets droogs en schematisch
g«»? kregen. ? Men zal het'eerder ter wille
van zijn gegevens naslaan, dan hot
aandachtig en geboeid ten einde lezen.
Hij heeft het niet gewaagd de exacte
lijnon, die'hij w'sv te trekken verder
t" pi'ojecteeren. «»f «Ie vermoedelijke
raakpunten met andere lijnen aait
te 'duiden.
Afgezien hiervan biedt deze
betrouwbaro. zorgvuldig geannoteerde
verzameling van dikwijls lastig to
vinden materiaal, een groot gemak
aan hen die het weten te gebruiken.
/ij zal in het buitenland een goed
figuur maken naast de vele goede
othiiografische geschriften, welke
Xedorland in den laatsten tijd in het
licht gaf. .
Voor een volgenden druk lette men
op »lo vele drukfouten.
11. W.
l
*?
'
No. 2823
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN u JULI 1931
Groquante
Croquetjes
door
Alida Zevenboom
HET is een kruis tegenwoordig als
je van iemand geld moet hebben.
De een weet nog me«r smoesjes te
bedenken dan de ander en het eind
van het lied is altijd hetzelfde: dat ze
je naar je geld laten fluiten. Het
acteurtje is nu al drie maanden ten
achter met de huur en het boekje en
hoeveel maal ik hem al niet zacht heb
aangemaand eindelijk eens iets af te
betalen hij denkt er niet aan. Van
daag zit hij op geld te wachten van
huis en morgen moet hij naar den
wethouder voor de Kunst die hem
nog een subsidie schuldig is n Vrijdag
spreekt hij zijn directeur die hem nog
een achterstallig voorschot moet uit
betalen en omdat het mij begon te
vervelen, heb ik hem van morgen eens
flink aangepakt en hem gedreigd dat
ik beslag zou laten leggen op zijn
boeltje dat, onder ons gezegd, geen
tientje waard is.
Ik heb er niets tegen om te be
talen, zei hij, maar heeft u er iets op
tegen dat wij het op zijn Hooveissh
doen?
Ik begreep niet goed wat hij be
doelde, want ik ben met al die
finanoieele trucs niet op de hoogte. Een
mensch heeft al werk genoeg om op
een eerlijke manier aan zijn geld te
komen en dan nog je hersenen er mee
te breken met al die handigheidjes l
Ik heb met uw trucs niets te
maken, zei ik n tikje aangebrand,
want het zat me tot hier, betaal me I
Kalm, lieve dame, zei hij zoo
brutaal als hij het maar zeggen kon.
Wij zullen het net doen als in de hooge
internationale politiek. Heeft u gele
zen wat ze er op gevonden hebben met
dat moratorium van Duitschland?
Neen, meneer. Ik heb geen tijd
om kranten te lezen. Al mijn tijd gaat
er mee heen om op te tellen wat u op
uw boekje achter bent, zei ik.
Dat is jammer, zei hij, want daar
kunnen de menschen als u en ik heel
wat van leeren. U weet dat Duitsch
land aan Frankrijk geld schuldig is
voor een paar kleinigheidjes, die het in
den oorlog overhoop heeft geschoten ?
? Wat heb ik daar mee te maken?
Zal ik u uitleggen. En nu heb
ben de Amerikanen Duitschland geld
voor geschoten, een slordige honderd
inillioen of zoo, die schoon op zijn.
Ik mag nu tenminste
mlln sigaartje weer
rooken"
Vraagt A Hillen'j» Mini
mum Nicotine, minimaal
nicotinegehalte weten
schappelijk vastgesteld.
Het lichtste en onschul
digste op het gebied van
sigaren denkbaar, toch
heerlijk geurig en smake
lijk. Alom verkrijgbaar
Op uw boekje staan ook nog
twee rijksdaalders die ik u heb voor
geschoten l
Precies, mijn compliment over
uw juiste boekhouding. Die krijgt u
terug, tegelijk met de hoofdsom en
omdat Amerika bang voor zijn hon
derd en zooveel millioentjes is, heeft
het de andere landen voorgesteld
Duitschland een jaar op adem te laten
komen.
Ik heb u al drie maanden op adem
laten komen en nog staat u te hijgen t
Net als Duitschland, dat ook
hijgt en daarom zal het een jaar lang
geen cent betalen, in ruil waarvoor de
anderen niets aan Amerika behoeven
te betalen. Is dat niet prachtig?
Dus omdat u mij niet [betaalt,
zal meneer Stanislafski en mevrouw
van de voorsuite m^j ook niet betalen?
Ik merk dat u al aardig op de
hoogte komt van het internationale
financieringswezen, en alles scheen in
orde toen ze in Parijs capties maakten.
Geef ze ongelijk, zei ik.
??Maar weet u wat ze er daar op
vonden? Duitschland zal ze nog een
handjevol millioenen moeten afbeta
len, maar zoodra ze in Parijs dat geld
binnen hebben, sturen ze het vandaar
naar een bank in Bazel die het onmid
dellijk weer naar Duitschland stuurt...
Ik begrijp er niet veel van, zei ik
een tikje wantrouwig, want het begon
me te duizelen.
Dat is juist het mooie van zóo'n
regeling dat niet iedereen het begrijpt.
En nu stel ik u voor hetzelfde systeem
toe te passen, ja, ik zou het nog een
tikje willen vervolmaken.
Dat zal me zeker weer geld kos
ten ?
Niet direct. Ik ben u schuldig...
hoeveel is het precies?
Bij mekaar niets meer of minder
dan tweehonderd drie en dertig gulden
en zeventien cent.
Dat klopt voor zooveel ik me
herinneren kan. Goed. U geeft mij die
tweehonderd drie en dertig gulden en
die zeventien cent.
Geen cent geef ik u !
Laat me uitspreken. U geeft ze
mij en ik loop naar den anderen kant
van de kamer en stel ze u tegen kwi
tantie ter hand, waarop u ze mij weer
terug geeft, ook behoorlijk tegen kwi
tantie, met als eenige conditie dat ik
voor dat geld bijvoorbeeld geen pant
serkruiser zal aanschaffen om u te
bombardeeren, wat al heel ondank
baar zou zijn, zoodat u daar niet bang
voor hoeft te wezen. En als ik die twee
honderd en.drie en dertig gulden en
de zeventien cent heb, in mijn zak heb
opgeborgen, geef t. u mij een moratorium
voor een jaar.
? Een moratorium?
Natuurlijk. U geeft me een jaar
uitstel....
??En als u na dat jaar weer niet
betaalt?
Dan gaan wij praten over een
nieuw moratorium en u moet hu niet
zoo ?vreemd kijken, want die interna
tionale regeling heeft niets dan
voordeelen en ze willen het hier voor de
belastingen ook invoeren. U gaat naar j
den ontvanger en stort uw centjes aan
het eene loket en aan den overkant is
een ander loket met een vriendeh'jken
ambtenaar die u uw geld terug betaalt
en als u nu eventjes die tweehonderd
en drie en dertig gulden haalt, dan..
Geen cent krijg je van me en ik
heb met je internationale zwendel
niets te maken en als ik den vijftiende
mijn geld niet heb dan....
En toen streek hij me onder den kin
enne.... hij heeft nog kans gezien
een tientje van me er bij te leenen..
dat hij me over een jaar terug zal be
talen. Maar dat heeft hij mij dan ook
bezworen.... en hij zal voor dat
tientje geen kanon koopen; dat heeft
hij mij. ook beloofd.... C.
Uit het Kladschrift van Jantje