H P! 11 ze w DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JULI 1931 No. 2824 Tikblaadjes door Dr. R. Feenstra llargot Jokken? E H is een tijd geweest', dat de krantenredacties series lastige ge vallen aan het oordeel harer lezers onderwierpen. Van'wat er los kwam. schrikte je.' Du krant was van standing. En de naastliggende oplossingen van het lastige geval, toonden nog geen decigraad moreele standing. Zij hingen van liegen en bedriegen, van intrigee ven en suggereeren aan elkaar. Daarop heeft men in de journa listiek bakzeil gehaald, en geen moei lijke conflictsgevallen op ethisch, mo reel of conventioneel gebied meer aan het oordeel van zijn lezers onder worpen. De opvoeding tot behoorlijk antwoorden moest immers blijkbaar nog gegeven worden. Er waren bladen, die zich dit ter hart* namen, en die vooral voor de duizend kleine moeilijkheden op het grensgebied tusschen liefdesleven en maatschappijleven een adviseerende ..redactrice" benoemden. Mis schien was het achter de schennen ook wel een redacteur; een door vele rechtzaaldeinitig gezwommen lichtelijk-eynisehen psycholoog; of een uit de pedagogiek gedeserteerde school vos. die de ambities koestelt!» maat schappij-vos te worden. Maar voor de.n goeden toon schreven zij onder vrouwelijke pseudo's. Vooral VHstin i had er een handje van deze ladies" te kweeken. Zij maakten een dor stukje krant vaak tut een stuk je. plantsoen. met immer fleurigen border. Maar natuurlijk: in onzen specialistischen tijd wil men de adviezen over bewegingsstrategie in Xomansland tusschen ziel en maag. tusschen wet en gevoel, tusschen conventie en uitleefzin, tusschen epidermis en kleed, .niet altijd van n en denzelf den kant hebben. En zoo is de vondvraag op dit gebied ontstaan, die voor do psychologen en letterkundi gen een nieuwe ..markt" beteukeut. En als er maar wat meer 'Contanten in kas waren, en de tijden niet zoo slecht, zouden wij allicht ook hier over zulke lastige gevallen wel de oordeelen hooren in een wijden boog van den knapsten zielsprofessor tot de jongste volontair op een chtscheidings-adcovaten-kantoor. * * , * ' ' Zoo kreeg ik dezer dagen een Berlijnsche krant in handen met het probleem: mag Margot jokken? Margot heeft een jaar geleden kennis ge maakt met een rijk en hoogstaand buitenlander. ,,In verzweifeltev Stimnmng bitto ich um Ihren Rat" schrijft zij aan de schoonschip-redactrice van hut blad.. Wat; is toch hot geval? In dezen verraderlij ken tijd, waarin de er meTokalon en andere fabrikanten adverteeren, dat men tusschen 19 en 50 jaar een leeftijdsbepaling, ook niet CADILLAC Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor veel duurder wordt gehouden, dan ze In werkelijkheid is, pleit wel zeer sterk voor de hooge plaats,dle de CADILLAC In de algemeene achting inneemt K. LANDEWEER UTRECHT AMSTERDAM Biltstraat74 ~ SUdhtudirtkidi 93-94 de scherpste middelen, bij een vrouw niet meer kan doorvoeren heeft Margot er zich toe laten verleiden den buitenlander op te geven, dat zij 35 jaar was. Er war damals selir enttauscht; für so alt hatte er mich noch nicht gehalten, höchstens für dreiszig. En hoe oud was Margot inderdaad? Zij was 40. Maar nu maakt de buitenlander ernst. Hij wil trouwen: daar hij een vrij onafhankelijk man is, wil hij dit snel doen. Hij vraagt de noodige paperassen voor het Stadshuis. Margot kan niet meer slapen. Met gevouwen handen heeft zij den man bij den Burgerlijken Stand ge vraagd uit haar geboortejaar 1885 asjeblieft 1895 te maken. De man heeft slechts gemeesmuild. Honderdmaal heeft zij in gedachten den 8 geradeerd maar zij beeft terug bij de gedachte: valschheid in geschrifte. Aan den anderen kant weet zij zeker dat haar verlovings partner stopt, als hij hooren zal: 415 Was soll ich tun? * * * De redactrice heeft zich tot allerlei specialisten gewend, daav dit pro bleem haar boven de eigen baret ging. O, heelemaal niet zulke misse. Daar is o.a. Vicki Baum, de schrijf ster van: Menschen in het Hotel. Die is keihard. De leeftijd van een vrouw is een feit; heeft niets te maken met oen papier," al of niet geradeerd, of met goed uitzien. Een vrouw van 40 kan haar man kwalijk nog een kind schenken. Jokken leidt tot niets Margot. Al is de vrouw bereid alle consekwenties op eigen rekening te nemen: kinderloosheid; conflicten, ontrouw van den man, scheiding dan heeft 'zij daarmee nog geenszins het recht den man in zulk een geëxponeerd huwelijk te loodsen. De groote scheidingsadvocaat Dr. Arthur Brandt is milder: Twee wegen staan voor deze vrouw open. De rech te weg en do leugen. Blijft Margot jokken, dan moet' zij ook de andere consekwenties aanvaarden. Valsch heid in geschrifte; voortdurende vrees voor ontdekking terwijl de man AVegens misleiding" steeds ontbin ding van dit huwelijk zal kunnen .'aanvrat en. Maar jokt zij .'niet, dan is alles verloren. Wat heeft deze vrouw te riskeoren? Ontbinding van het huwelijk. Strafvervolging; maar 'de strafmaat zal 'meevallen;- gezien de omstandig heden. Aan den eenen kant: hoop op een. beetje geluk. Aan den anderen kant: volmaakte hopeloosheid. Ik weet, welke kant deze vrouw zal opgaan, omdat zij een vrouw is. De jurist misbillijkt het; de niensch begrijpt het. Dan isde dokter-schrijver Arthur Döblin strenger: Op grond van een papiercijfer en een kosmetische status praesens sluit men geen huwelijk. Waar liefde is, staat het jou voor het ik; waar slechts verliefderigheid is, wandelt het ik voorop. Tegenover de aanspraken van Mar got op het late geluk, staat het recht van den man een vrouw, van 35 te nennn. Wil hij echter gx;cn jonge van 35, maar Margot, dat zij biechte.... And so on. ^?S^^ B ^ K DESKUNDIG BEZOEKT DE In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief ZANDVOORT: HOTEL D'ORANQE en HOTEL DRIEHUIZEN" \VIJK AAN ZEE: BADHOTEL «n ZEE-DEPENDANCE. f F. SINEMUS Leldcohestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maat vanat f 8.50 PRIMA COUPE Eigen Atelier Sea~Horse de al/erbesie Mouirijn Jenever M.RPOLLEN 6- ZOON ROTTERDAM STEUnZOLEH SYST. PROF. HOFPA/ NAAR MAAT' FA J.A.MASSING coMM.vtm O.Z.VOORBURGWAL 334 AwtrtUm */? HET BINNENGASTHUIS G J. DE KONING 6ZOON Keizersgracht 447, Opgericht Ao. 1739 LOOD- EN ZINKWERKEN. THE AMERICAN LUNCHROOM Cv. KALVERSTRAAT16-18 AMSTERDAM RESTAURANT A LA CARTE PLATS DU JOUR wlen de unvollendete" ontroerd heeft, * ofwel miss univers ontvoerd heeft en zich kunstminnaar heet maar van d'uitkijk" niet weet heeft de zelfoverschatting beroerd beet! Hebt U de ongezouten boter van OUD-BUSSEM al geproefd? STEENHOUWERIJ D* WEEGEWIJS Rapenburg 44 ,- AMSTERDAM TeL 42662 M A R M E R WERKEN VOOR SCHRIJFMACHINE VOOR uw UW KANTOOR o ^ ' ' ^ IJ ' IVI/^V- ' ' " ^ L PRIVE-GEBRUIK STANDAARD bN PORTABLE MODELLEN N.V. HANDELMAATSCHAPPU ADR. KOLLER & VAN OS, ROTTERDAM AMSTERDAM 'S GRAVENHAGE VICTORIA-WATER Uitstekend te ; vermengen OBERIANMXTCIM met wijn of * vr uchtensappenlk No. 2824 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JULI 1931 Een Amerikaansche over Mengelberg A i l Edna Richolfon Solitt. Menyellery. H. D. Tjeenk Willink ui Zn., Haarlem 1931. ZOOALS te verwachten was, is dit een boek, dat ons alleen de buitenkant toont: Mengel berg als de man, die er gekomen is", krachtens zijn energie, zijn begaafdheid en zijn persoonlijke eigenschappen. Ook in dit boek is iets van die ,,Hoera !"-stemming, die de toon der schrifturen van alle mannetjes en vrouwtjes, die zich in de schaduw van Mengelberg breed mogen maken. ?wanneer zij over hem schrijven zoo irriteerend maakt. Maar de schrijfster observeert tenminste goed al ziet zij alles ook door de welwillendste bril. Arooral wat zij over de uiterlijkheden van Mengel* berg's dirigeeren zegt en van zijn -arbeid aan de vertolking van een bepaald stuk getuigt van een nauwkeurig afkijken", al raken alle typische details natuurlijk nooit het wezen van dat. wat de schrijfster Mengelberg's toovenarij" noemt. Het genie is evenmin te ontleden als de electriciteit: men weet er hoogstens wat over te vertellen. Over hetgeen Edna Kicholson over het humeur'' van Mengelberg zegt, dus wanneer zij de gebieden betreedt, die dezen als niensch betreffen, kunnen wij van andere zijde wel andere dingen hooren. die minstens even waar zijn. Ieder mensch heeft zijn eigen stoornissen en inzinkingen en niemand verdraagt zijn geheele leven lang alles met dez -Ifde ..humaniteit". Maar wanneer men eenmaal in de , bewonderende stemming is, heeft ook Mengelberg «Is mensch ongetwijfeld dingen, die bewonderens waardig zijn. Men moet een Ileine wezen om den altijd als Olympisch versleten SO-jarigeii Goetho werkelijk te kunnen zien als ..een ouden, gelen man. die steeds maar met zijn hoofd schudt". Ken aardig hoofdstuk is dat over de ..('hasa Mengelberg". Mengelbergs houten bergwoning in -de Kngadiri. Men wordt met trompetgeschal'om vijf uur 's morgens gewekt ??de tijd is er twee uur vooruit en de logee's moeten dan ieder voor zich antwoord geven op een hoorn, die in hun kamer ligt en waarvan de samenklank een bepaald akkoord vormt. Dit doet. denken aan de brave mu zikale romantiek tegen het eind van de 19e eeuw. Want Mengelberg is een man uit de lUe eeuw en .al* zoodanig is en blijft hij ook de groote vertolker van wat in die eeuw tot de grootste ontwikkeling kwam: de symphonische kunst als individUeele uiting. De barrière, dio de moderne muziek aan ?die van vroeger tegenover stelt, heeft Mengelberg nooit werkelijk overschreden. Want al toonde hij ' $oins begrip voor haar, hij gaf haar nooit zijn liefde, hoogstens gnuifde hij over eenige elementen van haar sportiviteit". Ten slotte: het boekje van deze Amerikaansche, dat thans in een Xederlandsche vertaling ten onzent verscheen, zal ongetwijfeld hen. die Men gelberg door dik-en-dun bewonderen .veel plezier doen en het is in verschillende opzichten als ,,observatie" zeker niet zonder verdienste. Maar er blijft nog een heel ander boek over ..Mengelberg te schrijven. CONSTANT VAN WESSEM Mechanische Muziek Een nieuwe radio-tsramofoon. DE minnaars van den gramofoon zoowel als die van den radio weten, dat dezo beide uitA-indingen, vooral wat het weergeven van muziek betreft, nog steeds voor verbetering vatbaar blijven en dat er ook nog steeds aan deze verbete ring wordt gewerkt. ledere stap vooruit wordt gevolgd'door een nieuwen stap vooruit en steeds OORLOGS-NABLOEI ???''.. ?'.? :-.''-?' '.': ?'V^:i';''''i'y$'$^ V^Vj&^Ws&ï^'.'-.-- ?''-''.? f dichter wordt.de perfectie genaderd, die eerst deu muziekminnaar geheel bevredigen kan. Want vooral bij den muziekminnaar blijft er zekere aversie tegen het mechanisch gereprodu ceerde te overwinnen, die hem wantrouwend doet staan tegenover.do weergaven welke door middel van gramofoün en radio mogelijk zijn. Ik moet be kennen, dat ook ik behoor tot de categorie dergenen, die door den radio in het geheel niet en door den gramofoon. slechts gedeeltelijk de ge noegens smaken, die het onmiddellijk hooren van het levend-reproduceerende geeft en ik beu dan ook niet weinig verrast geweest kennis te . maken met een constructie, die het mogelijk maakt het muzikale geluid vrijwel ideaal weer te geven. De uitvinding, die radio' en gramofoon in n toestel combineert is die welke door ..Ilis Masters voice"1 in den handel >yordt gebracht en waarvan The Dutch Grahiophone Cy te den -Haag de ver tegenwoordiging voor Holland en koloniën heeft. Wat de radio betreft, is het een vergemakkelij king in de constructie bij het zoeken der verschil lende stations, die men nu op de gemakkelijkste wijze kan instellen, afstellen en regelen wat goluidsterkte betreft door drie knoppen, waarvan de 1 volume-regelaar ook voor een gramofoon is te gebruikten. Op denzelfden electrischen stroom wordt nu ook de schijf van'den graniofoonplaat gedreven, die geruischloos loopt en alleen bij de electrisch opgenomen platen een zacht, hoewel weinig hin derlijk en spoedig te overstemmen geknetter laat hooren. Ik kan niet anders zeggen dan dat, afgezien nog van het praktische van deze vinding, zij ook voor het muzikaal genot een belangrijke vooruitgang i^. Het geheel electrisch. werkende procédévan op name en weergave brengt, mede door eennieuw type pick-up. een geluid voort, dat iiv alle op zichten het natuurlijk muzikale geluid benadert; zelfs de piano, het moeilijke instrument vbor den gramofooi'i, klinkt nu waarlijk als een piano en geeft zelfs meer intiemere. ? piano-klank-nuancen duidelijk weer. Ook de stem komt uitstekend en gaaf over en. een oi'keststuk. als Havel's Boléro. dat ik door middel van de nieuwe constructie hoorde weergegeven, gaf mij volkomen de sen saties, die ik in de concertzaal onderging, zoo duidelijk-suggestief behield de klank ook in alle ondevdeelen zijn karektor. Verder bezit het nieuwe radio-gramofoontoestel een pi-ettigeu en praktischeil vorm. het, ..oogt'' in zijn klein en beknopt formaat en bezit als muziek-instrument zoowel door zijn perfectie van den radio als van den gramofoon het voordeel van twee soorten liefhebbers te bevredigen. C. v. W. HotBl-PBnsionM'TVELT^HUYS" Tel. 17. HATTEM. Tel.17. met eigen dennenbosch van 5 H.A. Tennisbaan, Garage, kamers m. str. water, centrale verwarming, enz. Gelll. prosp. op aanvrage. Vóór en naieUoen rednetl*. ? >? ?*f J i