Historisch Archief 1877-1940
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JULI 1931
No. 2824
H
V
De zakenman
en de Ford
Het schijnt met jouw zaken goed te gaan.
Hoe zoo?
Nou, is dat een nieuwe Ford of niet P1
Ja, zoo je ziet. Tegenwoordig is het zaak
direct van elke gelegenheid gebruik te
maken en regelrecht er op af te gaan, anders
is een ander je voor. Daarom nam ik 'n Ford!
Fordsotx
W. H. POLMAN TUIN
OVERTOOM 526 -:- Telefoon 82660
Begrafenissen - Transporten - Crematies
D. OBERINK Co,
INGENIEURS
Amsterdam, Prinsengracht 456. Tel. 37452
BLIKSEMAFLEIDERS
AANLEG INSPECTIE ONDERHOUD.
Koldewey & Corbière
Leidschestraat 30 * Amsterdam
SPECIALITEIT IN:
Kinderbadkuipen Badtafels Baby bascules
_- _ Linncnmanden ?
VERWEEGEN
& KOK
AMSTERDAM
U DEN'HAAG
Kastkoffers in meer dan 70 modellen
Prijzen van f 60.?af
N*V. Meubelmagazijn Eden9
MOLSTEEG ^ AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
GERARD B. RIJKE Jr.
BINNEN ARCHITECTUUR
KEIZERSGRACHT 559 - Telef. 30559
Complete Meubileering
Tandaanslag verdwenen
Tanden worden weer blinkend wit.
Tar.dacis'ag heeft volgen» de laatste
wetenschappelijke onderzoekingen de
eigenschap om de tanden te doen
verk'euren en tandkwalen in de hand te
werken, da trom moet bet dagelijks ver
wijderd worden. ?
Er worden steeds nieuwe theoricün ver
kondigd betreffende de oorzaak van
caodbederf. Sommigen zeggen, dat bac
teriën de oorzaak iljri, terwijl anderen
het aan een verkeerd dieet toeschrijven.
terwijl de overigen een <omblnatle van
deze twee voor mogelijk houden.
Eén feit staat erh'.cr vast: om Uw
tanden iterk en gezond te houden, dienen
ze eerst van bacteriën bevrijd te worden.
Uw tanden worden bedekt door een
k'everigen aanslag. Hierin bevinden ilch
bacteilïn. die bederf veroorzaken.
De meeit zekere manier om Uw tanden
van dezen aans'ag te bevrijden, ii het
gebruik van ..Pepiodert". ..Pepsodent"
bevat geen, püimitetn of schurende
bc«tanddeelen. Het heeft een uitent zachte
werking, it geheel onschadelijk in het
gebiuik, toch wordt de aanslag verwijderd
waar andere methodes gefaald hebben.
Hebt ook' blinkende tanden. Neemt den
zekersfen weg en gebruikt nog heden
Pepsodent".
De Tandpasta die den aanslag verwijdert.
31(37
l!
i'
f
No. 2824
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JULI 1931
Amerikaansche letteren
T h o r n ton Wilder
door Jeanne van Schaick?Willing
The Womun of Andros door Thornton Wiltlrr.
In 1Ü28 werd niet den Pulitüer-prijs begiftigd
Thornttm Nivon Wilder, een nog jong
Amerikaansoh auteur (hij' werd in 1807 geboren) voor
zijn boek The Bridge of San Luis Hey." iNiet
alleen in Amerika ondervonden deze wél geschre
ven, hoogst beschaafde, met een ietwat wijsgeerig
draadje aaneengeregen novellen waardeering, ook
in Kuropa werd Wilder eensklaps de met geest
drift ontvangen vertegenwoordiger van een trans
atlantische kunst. Ten onrechte-. Thornton Wilder
staat buiten de Amerikaansche literaire bewe
ging. Hij voldoet in Amerika slechts a&ri een
behoefte aan kunstvaardigheid, aan traditie, aan
cultuur, schoone zaken, die een generatie van
nouveau* intellectuels gaarne geneigd is te over
drijven. Amerika telt onder zijn kunstenaars
oerechte, ongelikte beren als Dreiser, het heeft
half simpele stanielaars van schoonheid gelijk
Sherwood Anderson, liet heeft hartstochtelijke
querulanten als Ludwig Lewisohn. Wilder echter
is een meneer achter een schrijftafel met een
Thornton Wilder
beheersohtea stijl, gevoel. voor taalnuiziek en een
groote literaire eruditie. Deze eigenschappen zijn
in wezen zeer on-Ainerikaansch.' Wilder is ook
volkomen cosmopoliet. Zijn kinderjaren sleet hij
in Peking waar zijn vader Consul-generaal was,
xijn opvoeding wordt voltooid in Californië. hij
studeert in Yale, met een onderbreking van twee
jaar, die hij in Home doorbrengt. Deze inter
nationale opvoeding heeft dezen jongen man
'geslepen tot een verfijnd aestheet, een Tart pour
Tart-kunstenaar van een thans ietwat verouderd
type. Voer dezen auteur voor een machine, dan
, zal hij,niet als de gemiddelde Amerikaan vragen
,,\vat is het rendement", hij zal niet als een mo
dern kunstenaar getroffen worden door de schoone
energie, waarmee deze machine haar producten
aflevert, maar hij zal als de lange-haren-artist van
een vorige generatie zeggen: wat toekent de lijn
van dezen hefboom zich prachtig af tegen het
okergeel der wanden" en hij zal niet merken wat,
waarom, hoe of hoeveel er door de machine ver
werkt wordt. Eenen aestheet van dit kaliber
ontV.ROSSEM
OCeureVARinAS
gaat het dagelijksche bestaan. Hij beweegt zich
temidden van een wereld vol curieuze vormen
en aangezien zijn belangstelling zich bij voor
keur op psychologische verschijnselen richt, ziet
hij het leven als een verzameling merkwaardige
aandoeningen en wonderlijke ontmoetingen. Hij
is als een kleuren-blinde, die een bijzonder zintuig
voor ultra violette stralen zou bezitten. Als een
wiehelroede-looper, die over elk k eitje, struikelt
waarlangs zijn weg leidt. Kenen schrijver met een
dergelijken aanleg staan twee middelen ten dienste
om zijn egocentrieiteit te maskeeren. Of hij zoekt
een gegeven zóó ongewoon, zóó interessant en
bijzonder dat de neiging van den schrijver de we
reld tot een kijkspel te degradeeren, door dit spe
ciale onderwerp geifeeht vaard i gd wordt.
Dezemethode heeft de schrijver te baat genomen bij zijn
debuut met the Cabaüa", een verward boek, waarin
eenige schatrijke excentrieke vrouwen, gegroepeerd
om een twijfelzieken kardinaal intrigeeren ten
einde de goddelijkheid van het koningschap in de
kerkelijke dogmatiek opgenomen te krijgen. Of wel
zulk een schrijver verheft zijn zeer persoonlijke
wereldbeschouwing tot wet, tot noodlot over
figuren van zijn schepping en wil ons dan doen
gelooven dat de mikrokosmos van zijn geest een
reproductie is van het heelal. Volgons een zoodanig
principe werd The Bridge of San Luijp KeyM
geschreven. Ons wil het evenwel voorkomen dat
het slechts een quasi-goddelijka kijker is. die op
de pei-sonen in ..The Bridge'' werd gericht en dat
uit hun al t« logisch verklaarbaren levensloop,
het onvatbare, het aan alle formules ontsnappende
weggesteriliseerd werd. >,'a het ongehoorde succes
dat Wilder met The Bridge of San Luis Hey"
mocht oogsten, gaf hij op het finam-U'el gunstige
moment ..The angel, that troubled the waters"
uit. Ken serie korte dramatische aanteekeuingen.
die de schrijver vanaf zijn zestiende jaar placht
neer te schrijven, notities, zooals elk auteur ze
in zijn lade heeft liggen, eerste aanduidingen van
werken, die misschien ooit. of ook wel nooit, ge
schreven zullen worden. Krabbels, die mi don
dood van een vermaard kunstenaar misschien
verzameld en uitgegeven mogen worden, maar
waarvan de publicatie door een jongen man omlei
den invloed van zijn verbijsterend succes, beden
kelijk is.
Thans verscheen dan een mot grooten letter
en wijden druk tot romannetje uitgedijde novelle
The woman of Andros".... De aarde zuchtte
terwijl zij wentelde, de schaduw der nacht kroop
zachtjes langs de Middellamlsehe zee en Azi
werd in duisternis gehuld. De groote klip. die eens
Gibraltar heeten zou, ving langen tijd een glimp
rood en oranje, terwijl aan den overkant het
Atlasgebergte diepe schaduwgroeven toonde in zijn
glanzende flanken."
Zoo begint het boek precies als een Duitsche
film en de gewaarwording, dat een ietwat
gemaniereerd, op effect berekend cineast de lens van
zijn filmapparaat op een boi-dpapieren Grieken
land richt, wil ons niet verlaten. Na de wentelende
aarde volgt een close-up van twee eerwaarde
zakenlieden van 't eiland Brynos in de Aegeïsche
Zee. Dan het stadje zelf met zijn steile straten, een
herder met schapen, de haven, fluisterende vrou
wen ; waarover praten zij ? volgend beeld: Chrysis,
courtisane uit Alexandriëis tusschen de jaloersche
provinciale bevolking van Brynos komen wonen.
Drinkgelagen bij Chrysis, waarbij zich de jonge
lingschap van het eiland niet onbetuigd laat. Doch
Chrysis is niet enkel verleidelijk, boeiend en belezen,
ze heeft tevens een ruim, warm hart. In haar huis
herbergt ze een schare, schipbreukelingen in 't
leven; ook deze worden ons getoond, zooals de
ondankbaren, tijdens de afwezigheid hunner
schoon e meesteres, deze belasteren, landelijk inter
mezzo: Chrysis heeft,. een zusje (i lycerium, on
schuldig, jong, onbewust van haar scheeve positie
ten huize eener hetaere. Er ontwikkelt zich een
liefdesgeschiedenis tussehen Pamphilus, den zoon
van 's cilands rljksten zakenman (dezelfde van
het close-up !). Algemeene verslagenheid en ver
warring. Chrysis sterft. Verzoening tusschen
Pamphilus en de zijnen.
Hotel Duin en Daal" »Bloemendaal
S t r. koud en warm water op alle kamers
PKIVÊBADKAMEKS - LIFT ~ Telefoon 22223
VEILIG VERKEER!
HET ongeluk is als sluipend roof gedierto: het
schui t in duistere hoeken om
onverwachtzijn slacht jft'er ta kunnen bespringen. In een:
wereldstad als Amsterdam vindt het overal gele
genheid voor de t:>epussing dezer tactit-k. En het
bedient zich daarbij van het modorne middel: de
mot.jr, die letterlijk en figuurlijk, de openbare
wegen veroveit tut schrik en vrees van duizenden.
Maar deze kwaadaardige uitwerking wekt.
weer een heilzame: zij wekte het besef, dat
krachtige middelen noodig zijn om het groeiende
gevaar te bestrijden. De vereeriiging Veilig
Verkeer!" nam de leiding van dezen strijd in
handen. Men hejft het dezer dagen kunnen waar
waarnemen: C«een voertuig, geen pub
iekeaanplakplaats, geen filmdoek, of de strijdkreet: Veilig
Verkeer ! Is U al lid?" prijkt erop.
Dit was de aanvang van deze humane strijd, het
vervolg werd thans belichaamd in een vouwblaadje,
dat reeds in 10.000 exx. verspreid is en door nog
vele 10.000-tallen gevolgd zal worden. Drie bekende
kunstenaars illustreerden het: Van Vlijmen bracht
de schaduwkant in beeld: het slachtoffer op een
brancard,1 lleskes gaf de humane zijde: de jeugd
die de hulpbehoevende ouderdom behoedt voor
het gevaar; Jo Spier koos geen partij, hij richt
zich tut alle weggebruikei's, die van de gummiband
zoowel als die van de gummiha.k. Zijn teekening
is de geestigste van de drie. haar laconieke sober
heid, n schoen eu' een halve autoband zegt
meer dan lange zedepreeken.
Moge de- leuze van ..Veilig Verkeer": ..Helpt
elkander! liet gaat om menschenlevens!" zich
vestigen in het brein aller weldenkende menscheni
Dan zullen wij met recht mogen spreken van
hvt voordeel van toenemend ver.- e -r. D, at zij zoo !
WYBÓ MEYÈR
CHAKEL
\VE<S 11-17«AMSTEQQAM
emden naar maat
Bij ons verkrijgbaar N.R.V. MONTA SCHOENEN
(?lyceriuiu sterft. Einde.
Een film, maar een niet B eer geslaagde film,
want de eiisceneering doet weinig antiek aan.
Men zou zoo zeggen: een film op een koopje.
Bovendien valt het scenario in twee deelen uit
elkaar. Chrysis en den storm dien zij in 't doode
stadje verwekt. En daarnaast de blonde idylle
tusschen lilycerium en Pamphilus.
Doch niet alleen dat de schrijver, dit volkomen
amechtiire historietje baseert op: ..Andrea een
comedie van Terentius. die op zijn beurt zijn stof
aan twee (Jrieksche voor ons verloren comedies
van Mcnander ontleende." hij tracht bovendien
dit ohnoózel vertelsel tot een honger plan te ver
heffen, door er een sleutel tot een wijsgeerigen
onderbouw bij te verstrekken.
..De groote . tijd der (Jrieksche beschaving is
voorbij. De wereld kijkt hopeloos naar het ver
leden en is zinledig geworden. Er zijn echter enkelen,
Chrysis. de courtisane en Pamphilus. die iets van
den priester in zich heeft, die onbewust wachten
op het verrijzen van den nog onbekenden ster
in het land. dat nog niet heilig heet."
Het is mogelijk dat Wilder het een en ander
zoo heeft bedoeld; het is. gegeven Wilder's
mentalit&it, zelfs zeer waarschijnlijk dat hij zulke hoog
dravende plannen had, toen hij zijn The'woman
of Andros" concipieerde, maar van die bedoe*
lingen is in dit mislukte boek niets terecht ge
komen.
Nederlandsche Munt
Holland'i beste 10 cents sigaar
l
'f
?h
a
j