18 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 AUGUSTUS 1931 . 2827 No. 2X27 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 AUGUSTUS 1931 De wereldgeschiedenis in TOERISME vijftien jaartallen door Walter van Zwolle BEZO1UÏD om het heil der huiswerkleerende kindertjes heeft men in Amerika onlangs aan drie bekende schrijvers gevraagd om de vijftien absoluut onvermijdelijke jaartallen der wereldgeschiedenis in een welomschre ven formule samen te vatten. Het deed dit geheel volgens de lijn dier typisch Amerikjiansche methodiek, die records wenscht van maxima en minima en genegen is. van elk ezels bruggetje terstond een systeem te maken. De vraag werd achtereenvol gens gericht aan Dr. Hendrik Willem van Loon. die nu eenmaal in Amerika verondersteld wordt, op alles een ant woord te weten; aan Will" Durant, den rijkelijk beruchten schrijver van de ..Story of Philosophy", die zich tot levensdoel gesteld heeft, den on wetende de sacramenten der ..cul tuur" bij mondjesmaat te leveren; en tuin H. G. Wells. Het antwoord van Wells is stellig het merkwaardigst, niet alleen om de argujjientatie, maar vooral ook omdat het hem nog weer eens gelegenheid gaf, zijn diverse stok paardjes, die sinds het verschijnen van zijn Outline of llistory" nu al tien jaar op stal stonden, successieve lijk voor te rijden. II. U. begint met zijn opdrachtge vers duchtig den mantel uit te vegen. Amerikaansehe kindertjes en hun geschiedenislessen? Er is geen natio nale geschiedenis, er zijn alleen maar nationale leugens. De vijftien data van Wells gelden derhalve niet .alleen voor ('hicago en Pittsburg, maar even goed voor de kindertjes van Peru. van Anatolië, van Peking of waar dan ook. Men moL't deze kindertjes afleeren. in jaartallen te denken. 7A\ moeten zich het verleden realiscerun in ..blok ken" van jaren, blokken van een duiVACANTIE! Aardige kiekjes kunt U het beste maken met Selo .rol film. Altijd heldere nega tieven, altiid scherpe foto's, altijd goeae resultaten met Selo, de betrouwbare, snelle rolfilm! Ook met 'n eenvou dige camera. Neem Zondag eens Selo rolfilm l Vraag Uw fotohandelaar, afdrukken t* maken op Selo-afdrukpapler. U krijgt prachtige foto'*. zend jaar of zoo. l^aten er, ruw ge schat, een duizend van die blokken voorbij zijn sinds de wildeman in 's werelds steppen rondzwierf, dan gebeurde alles wat wij geschiedenis met namen en jaartallen noemen, in de laatste drie blokken". Zelfs we reldgeschiedenis te doen aanvangen met 776 v. Chr.: de eerste Olympische spelen, of 753 v. Chr.: de stichting van Rome, is zooiets van opmetingen doen uit een verteekend perspectief en een ridiculen gezichtshoek. Data pro memorie worden volgens Wells eerst veel later onvermijdelijk en als eerste kiest hij, de groote worshipper" van Alexander uit de ,,Out line" natuurlijk: 323 v. Chr., Dood van Alexander de Groote. Deze dood was een catastrophe. Had Alexander zich niet in zijn jeugdige megalomania doodgez.... gedronken, dan zou hij zijn plan om na het Oosten Home en Carthago te veroveren, hebben kunnön uitvoeren en dan zou het utopi sche systeem der Grieksche philosophen: n wereldrijk, voor de eerste en misschien eenige maal werkelijk heid zijn geworden. Dezelfde speculatieve overwegingen, die ook de Outline" tot zulk een boeiend werk in grooten stijl maken, hebben de keuze van het tweede jaar tal beheerscht: 140 v. Chr., uiteinde lijke vencoesting i'on Carthago. Had Carthago en niet Home den voorrang in het Middellandsehe zeebekken ver kregen, dan.... Minder begrijpelijk is hiernaast de keuze van het derde jaartal: 44 r. Chr., Dood van Julius Caesar. Wells heeft zich nimmer een groot vereerder van Caesar getoond, wiens idealen en levenstaak hem steeds vele stadi n onder die van Alexander toe schenen. Hij voegt er echter aan toe, dit jaartal gekozen te hebben als centraal punt voor de Romeinsche gemeenebest, tevens aan duidende de entree van Oalliëen Brittanniëin het wereldstrijdperk. Geen lezer van de Outline" zal het verwonderen, dat Wells het begin van de Christelijk tijdrekening niet met een jaartal wenscht aan te duiden, allerminst met de geboorte van Chris tus, die trouwens merkwaardigerwijze in het jaar 4 v. Chr. voorviel. De doop van Constatijn de Groote op zijn doods bed in 337 is voor hem echter aanlei ding om daarmee Arius, Anastasius, het concilie van Nicea en tevens de stichting van Constantinopel te fixeeren. (De val daarvan, ons beroemde jaartal 1453, is voor Wells slechts a sluggish af f air", .die hij overslaat). Behouden bleef echter de val van het West-Romeinsche Kcizerrljlk in 476 en het herleven van het keizerlijk Europa onder Karel de Groote f800, Kroning, makkelijk jaartal), waarmee de treurige politieke affaire begon,. die eerst in 1918 met Versailles (vol gens Wells dan altijd) werd opgelost. 032, Dood van Mohammed, is om zijn onmiddellijken invloed op de stichting der rijken in het Oosten uiteraard gehandhaafd. In 1005: Urbanus II wekt tot den eersten kruistocht op, ziet Wells vooral het Christendom, dat zichzelf voor het eerst bewust en in waarheid ontdekt wordt. In 1250, Dood van Frederik If, Barbarossa, wil hij opnieuw, als bij Caesar, blijkbaar niet zoozeer het individueele feit als wel de periode karakteriseeren. Volgt 1415: H nes verbrandt op het NAAR DE POOLSTREEK Onze reizigers naar de Poolstreek zijn Dinsdag ?./., na een buitengewoon geslaagde reis met de Sierra Cordoba", behouden in Nederland teruggekeerd. Op de foto zien wij een groep Nederlandsche deelnemers tijdens een uitstapje op hst ijs. In een onzer volgende nummers zal de reisleider Ivans (Mr. J. van Schevichaven) een fen ander over de reis vertellen. Concilie van Constam, onsterfelijk. omdat hier voor het eerst, en vervol gens in de gansche vijftiende eeuw, de droom van het Christendom ver bleekte en te niet ging. Wordt aldsan voor de zestiende eeuw gecontinueerd en gesymboliseerd in 1558: Dood i-an Karel V. In de zeventiende eeuw ziet Wells met 1048: Vrede van Munster (einde lijk thuis!) het beslag van de landenverdeeling van Europa en het begin van de ..ellebogen-wringen" der be narde staten en staatjes. Voor de achttiende eeuw duidt 1770: Onaf hankelijkheidsverklaring r«n .1 nterika de breuk met de traditie vanden Vrede van Munster aan. de breuk met de politiek" van het Britsche konink rijk, de breuk met elke politiek". Onbelangrijk is daarnaast de Fransche . revolutie, onbelangrijker nog het korte Bonaparte-adventure, a vulgar career" (zie de Outline" passim !). Het was het op een na laatste incident in het ontbindingsproces van Europa. Het laatste was het Hohenzollernadventurc". Maar dan laatste en grootste stokpaard uit de stal van Wells! 1917: Twee Russische revoluties. Rus land volgt Amerika in rebellie tégen de interpretatie der politiek" door de diverse ministeries van buitenland sche zaken. Oost volgt West in dat, wat tenslotte bekroond zal worden door de organisatie van Cosmopolis, de federatieve republiek van het menschdom als zoodanig. Wat zou iemand, die een ,jblok" verder in de wereldgeschiedenis deze aanteekeningen van H. G. uit de asch van een vergaan Europa 7.011 opdelven, uit deze vijftien beste jaai-tallen" willen behouden? De datum van hun verschijnen? Nieuwe Uitgaven De Geschiedenis van San chele do:,r Ajrel Munthe, vertaald door J. E. Gört r-^Keijter. Uitgave: H. J. W. Bccht, Amsterdam. Een dik boek, waar ik geen weg mee weet. Vijf honderd drie en zestig bladzijden vol van verbeeldingen, paraplmisen. herinneringen-van-een dokter. Memoires en sprookjes, grepen uit het leven het leven der povereii: dieren en menschen geschiede nissen van de erbarmelijkste, droefgeestigste. koudste ziekenzalon der wereld, eenige tientallen jaren geleden. Axel Munthe is een Zweedsch dokter, die dit staat in ieder gexral wel vast een goed mensch, want een mensch met een hart. boordevol van deernis, en een begaafd schrijver is. Of hij een jokkebrok is staat niet vast. Hij schrijf t bij voorbeeld veel over den beroemden Franschen zenuwdokter prof. Charcot en niet in prettigen zin. Integendeel. Hij beweert zijn assistent geweest te zijn. Maar dr. Charcot, de zoon, heeft in de Berlingske Tidende verklaard, dat Munthe nooit een leerling van zijn vader is ge-. weest en ook nooit een voet in diens huis heeft gezet. Dit démenti kan van belang zijn. Het kan den schoonen indruk van het gansche boek beder ven, indien men het beziet uit het oogpunt van den inémoire. Maar beschouwt men De geschiedenis van San Michele als een roman, als een stuk verbeelding, dan blijft het voor velen een mooi boek. Voor velen want ik kan mij voorstellen, dat het anderen zooals mij vergaat: dat zij zich door veel heen moeten worstelen plichtsgetrouw en consciëntieus om dan weer uiterst geboeid en zelfs zér geroerd gansche brokstukken van dit wonderlijke werk te lezen. Want wonderlijk is het: door zijn inenschelijkheid en zijn warmte tusschen veel ik denk aan het Italiaansche" gedeelte in het begin dat de ctmventionaliteit en de'suikerzoetheid heeft van aquarellen aan een. huurkamervvand. . ELI AS Wasch Uw haar eens met Purolzêep. U zult dan zien hoe mooi. zacht en roosvrij uw haar wordt. Puroiucp u *vt«au PB rol vcikHIgbur bil Apoth. ca Drogisten. J Groquante Groquetjes door Alida Zevenboom HET pension waar ik ben afge stapt" ja, waarom zou een gewoon mensch ook niet eens afstap pen nu de heeren ministers niets andera doen en het verwondert me alleen dat je nooit eens leest dat ze ergens op stappen het pension heet Vreugdelust" en ligt volgens de advertenties midden in de bosschen. Dit is een beet je overdreven want ik heb tot dusver maar drie denneboompjes geteld in heel de omgeving maar er is wel een Boschweg" en toen ik een boer uit de buurt vroeg waarom dat zandpad, waar geen bosch te zien is, Bosch weg" heet, zei hij: mevrouw, omdat het bosch weg is, verstaat u?" Vreugde-lust... . hoe ze het" zoo durven noemen. Toen ik per brief huurde, op recommandatie van nicht die een kennis had die der nicht het er zoo goed gehad had, kreeg ik ten antwoord dat het pension volop en best zou zijn, van alles meer dan ge noeg en prima, maar ik had gauw in de gaten dat een mensch nooit weet wanneer hij genoeg heeft voor dat hij te veel heeft en den derden dag had ik al mijn buik vol van die waterige soep met een paar druppels citroensap er in van wege den smaak en ik hoor het de dame van het pension nog tegen me zeggen: natuurlijk eiken dag een volledig menu soep en vleesch, aardappelen en groente en een toetje na" en de eerste dag leek het heel wat: biefstuk en gebakken aardappelen en vanille-vla, maar de derde dag was het al hommeles en do vierde kocht ik in het dorp een paar pond biefstuk en liet die bij den bakker bakken en lei ze 's middags naast mijn bord en toen had u haar gezicht moeten zien ! En dan te slapen voor mijn lieve geld je op onfrissche lakens die ze even dooi de mangel halen en er dan voor vijf minuten uit zien of ze zoo van de bleek komen en dat allemaal voor zes gulden per dag ! En dan moet je het thuis je gasten zoo goed voor zetten dat meneer Stanislafski al een paar maal zijn overhemden heeft moeten uitleggen en toen ik weg wilde trekken. wou dat meubel van ..Vreugde-lust" mijn koffer niet af staan en ik heb Berend den veldwachter er bij moeten halen en die den Burgemeester en ik heb nog een knubbel op mijn achter hoofd als u inde buurt komt kunt u hèin gerust komen voelen. zo o heef t de dorpsjeugd mij uitgeleide gedaan toen ik eindelijk mijn koffertje te. ABONNEMENTSPRIJS van De Groene Amsterdammer" per jaar, bij vooruitbetaling franco per post: Voor Nederland .. . f 10. Ned.-Indic p/mail . 13.50 .. ., ,, p/zeepost 10. ab. binnen Europa 11.50 uitgezonderd: Engeland-Italie*. ) [ . . ) ~ . , , Zwitserland ,, Amerika . Zuid» Afrika 4 13.50 15.50 11.50 Postgiro No. 72880 Gemeentegiro G. 1000 UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE « pakken had en op den auto-bus stond te wachten. Och, waarom blijft een mensch in zijn vacantie ook niet thuis? En dan moet u weten dat die dame" op Vreugde-lust", toen ze mijn koffei-tje vast hield, daar een klein fleschje rum in heeft gevonden, onder mijn onder lijfjes, voor het schokken, en toen had u dat serpent moeten hooren over de blauwe knoop en over drankmisbruik en ik had het toch alleen maar voor de koude voeten, want daar heb ik buiten altijd zoo'n last van en ze zei ook nog dat het niet te pas kwam om op mijn kamer te gaan zitten zingen midden in den nacht als mijn voeten erg koud waren" dat had u haar moeten hooren zeggen ..want dat het pension daar niet op gebouwd was" en wat voor een afront wordt een onschuldig mensch al niet aange daan want zij durfde ook te beweren dat ik 's morgens vroeg al naar de rum rook en dat kwain nergens anders van daan, als van het uitwendig gebruik. In dénatte dagen, die achter ons lig gen, kon een mensch niet \-oorzichtig genoeg zijn. En hu zit ik weer thuis en heb de schilders over den vloer, want dat is toch maar aardig van meneer Dolf Bruinsma dat hij woord heeft gehou den en mijn gevel een kwastje geeft en ik heb meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt en er Maison Alida" op laten .zetten. Dat staat beter. Het is, onder ons gezegd, eigenlijk nog een idee van den inwendigcn zendeling. Want toen wij onder de geboden gin gen staan, had hij mij zoover weten te kragen dat wij, als wij getrouwd zouden zijn, een groot familie-pension zouden beginnen en dan moest het heeten Maison Alida" had hij altijd gezegd. Je had vroeger in de stad, zei ? hij, een stuk of wat erg beroemde pensions die Maison Elize" heetten of Maison Fanny" of Maiaon Elly''-, naar de dames die ze bfiheérdi'n en zoo wilde hij mijn naam ook op den gevel hebben en als hij er niet met het pluche ameublement van door was gegaan, zou het er bok van gekomen zijn, maar nu staat het erop. in groene letters, en ik hoop niet veel, maar als de Engelsche regeering weer eens een Amsterdammer een onderscheiding geeft, dan hoop ik dat het er een aan meneer Dolf 2.al zijn en hij -voortaan op zijn kaartjes zal kunnen zetten Sir Adolf Bruinsma", want ik vind dat dat hem ook wel toe komt. ..Sir Dolf" klinkt minstens net zoo mooi als Sir Williatn", al moet ik zeggen dat ik het onzen Willem de Vlugt ook van harte gun en waarom Willem wel en Dolf niet. want komen ze niet allebei uit het bouwvak voort? Ik herinner het mij nog als de dag van gisteren dat bij mevrouw zaliger in de Bocht de vloer van de keuken een tikje aan het verzakken was en de wit-. geschuurde plankenvloer, die er los op lag' elke week werd die blank geschuurd en daar moest je tegen woordig eens bij de dames-dienstboden om komen !?aan het hobbelen ging. en toen kwam op een mooien dag Sir William in de keuken en bekeek met kennersblik het geval en ik hoor het hem nog tegen mij en mijn twee ka meraden zeggen: Tulle meisjes, ik zal zorgen dat jullie geen rheumatiek krijgt" en den volgenden dag was de vloer zoo waterpas als mijn geweten. Hheumatiek heb ik toch gekregenf maar dat kan Sir William niet helpen en ik hoop dat hij er ook vrij van loopt want het acteurtje heeft me verteld dat dat Sir-schap mee brengt dat je bij feestelijke gelegenheden min of meer in je kouseband moet loopen en dat vind ik voor een Burgemeester van Amsterdam eigenlijk geen passend costuum. En welken titel gaat Am sterdam straks aan meneer Wibaut ge ven als hij als wethouder is afgetreden ? Kunnen wij hem niet Eere-wethouder" maken, zooals hij*al Eere-doctor is of anders een tram-wagen naar h noemen ? Want doen moeten wij iets. P.S. ..Je liefhebbende Cornelia in haast" zendt mij een biljet van 10 milliard mark met een gevoelig vers. Het acteurtje heeft het voor me voor gedragen en het was net of je meneer Verkade door de radio hoorde, zoo mooi. Dank u wel, Cornelia en als u eens in de buurt komt.... Als u ten minste geen man is, want die dame aan den overkant met haar kennel, loert den heelen dag wie of er bij me in en uit gaat en zij heeft bij den slager op den hoek al verteld dat menee Dolf.... en dan moet u hem keuuen. nog netter dan Sir Arpad Weiss Ik mag AU tenminste mUn sigaartje weer rookén" Vraagt A Hillen'b Mini» mum Nicotine, minimaal nicotinegehalte wetenschappelijk vastgesteld., Het lichtste en onschul* digste op het gebied van sigaren denkbaar, toch heerlijk geurigen smake lijk. Alom verkrijgbaar \ i