DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 22 AUGUSTUS 1931 No. 2829 L'\ 4 J. D. STRUIJS & Zn. Tel. 37906 -Amsterdam - Prinsengr. 837 Begrafenissen (naar verkiezing met auto's en rijtuigen) Crematie en Transporten van uit alle plaatsen N* V, Meubelmagazijn Eden" MOLSTEEG ~ AMSTERDAM BOEKENKASTEN l '. 7. 13 de Een geheim van onschatbare waarde om tandaanslag te verwijderen. Het g.oote publiek geraakt heden U n dage meer en meer op de hjogte van de verzorging der tanden. Het is algemeen bekend, dat dieet een belangrijke rol speelt om weerstand te kunnen bieden aan het bederf der tanden en verdere tandkwalen. Veelvuldige bezoeken bij Uwen tandarts bieden U een groote mate van zekerheid. Dank zij een nieuwe en moderne methode Is thans iedereen in staat om zelf eveneens zijn tanden op de beste wijze te kunnen ver zorgen. Op Uw tanden bevindt zich een kleverige tandaanslag. Deze tandaanslag bevat bacteri n. die de oorzaak kunnen woidon van het vergaan der tanden tn andere tandkwalen. Deze t.mdaanslag moet dagelijks verwijderd worden. Pepsodent is dan oo.k de aange wezen tandpas'a om tandaansuy te verwijderen. Pepsodent bevat geen piiimsteen of andere schadelijke bestanddeelen. Het heeft een zachte uit werking, waardoor het glazuur niet aangetast wordt. Neemt een proef met Pepsoden't. Koopt nog heden een tube. De Tandpasta die den aanslag verwijdert* - CAFÉ- RESTAURANT HET GOUDEN HOOFD REMBRANDTPLEIN Modern Comfort Lift AMSTERDAM logies met ontbijt enz. Stroomend water f 3.50 per persoon BEGRAFENIS VEREEN l GING N. SAX Jr. AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor) P. C. H ooft straat 38 Tel. 2O341 2425O BU88UM (Bijkantoor v h Gooi) Brinklaan 138 Telefoon 2275 BEGRAFENISSEN - CREMATIE - TRANSPORTEN ?? ^ lederen dag AfternoonTea Diner "Concert Soiree^ Dansante. OTEL AMDORFF LAREN (Gooi). J MICHAEL GOLD JODEN ZONDER GELD DERDE DRUK Ing. F 3,00 ge b. F 4, 9 O Joden zonder Geld" is een boek, bijna op iedere bladzijde diep aangrijpend". ( Boekenschouw 15 Juni 1931). Joden zonder Geld" is een aangrijpend boek, een schrij nende aanklacht, maar het is niet bitter, omdat de menschenwaarde er als een zachte bloem uit opbloeit." (Het Volk 21 Juli 1931). Een pracht, rauw en indrukwekkend boek". ( Jan R. Th. Campert Nieuwsbron 18 Juli '31 ). Gold is een onverbiddelijk minnaar der waarheid en zegt dingen, die men ter wille van den lieven vrede overeengekomen is te verzwijgen; en die dan opeens zoo hardop te hooren uit spreken, nu dat verschrikt en doet pijn. Maar wie er schrik en pijn voor over heeft zal zijn loon ontvangen in een vermeerde ring van zjjn kennis van de wereld en een vermeerdering van liefde voor de wereld. Er is geen grooter winst. (Augusta de Wit. N. R. Crt.). Een met knap_talent geschreven werk". . (Limburger Koerier 2 :5?'31). Het ia een epos over de armoede". (Arnhemsche Courant 9 fc-^-' VERKRIJGBAAR BIJ DEN BOEKHANDEL EN BIJ DE UITGEVERS N .V. LEITER-NYPELS MAASTRICHT. l r^ l Voornaamste Kteedinginrichtinn o op elk gebied No. 2829 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 22 AUGUSTUS 1931 Duitsche Boeken Anna Seghers en Joe Lederer door Nico Rost Anna Seghers Au f d f m Wege zur Amerikanlachen Botschaft" G.Kiepenheurr, Berlin. Annu Seghers kreeg eenige jaren geleden van Hans Henry Zdhn de Kleistpreis voor haar roman ,, Au f stand der Fischer von St. Barbara" (waarvan bij Servire een Hollandsche vertaling verscheen) en haar novelle Grü~ betsch". Thans verscheen een bun del novellen, nieuwe bewijzen van haar groot talent, die zekerheid geven, dat zij eens tot de belang rijkste figuren der moderne DuitHche literatuur zal gaan behooren. In den eersten roman van Au ia Seghers waren de verschillende figuren meer aardsche creatu ren" dan persoonlijkheden. Al deze visschers van St. Barbara waren door de schrijfster niet psy chologisch geschilderd en hun om geving niet gedetailleerd beschre ven. Deze menschen waren vóór alles armzalige creaturen, die stier ven, zoodra ze zich er van bewust waren geworden hoe armzalig hun leven in werkelijkheid was. Het was soms net of Anna Seghers in dit boek enkel menschen sterven liet. Deze visschers, die in hun hutten verhongerden, voelden dat er voor hen in dit leven geen kans meer was op een betere toekomst, voelden dat ze "gedoemd waren zoo zonder eenig geluk te ster ven. Onbewust wisten ze dat er voor hen in deze maatschappij nauwelijks plaats was omdat zoovele duizenden een plaats zochten en zij niet de kunst verstonden zelf om hun plaats te vechten. In heel enkele oogenblikken waarin ze zich verzetten tegen de willekeur der reeders verwachtten ze toch nog iets, doch stierven zoodra ze in verzet waren gekomen. Stierven zoodra hun gedachten tot daden uitgroeiden. Zóó sterft Andreas, de jonge visscher van St. Barbara, die plotseling van een revolutionair verzet heil verwacht, zóó sterft uit Anna uit ? Cirübetsch" en zoo sterft de familie Ziegler. Zoodra deze menschen zich van de ellende van hun leven bewust worden, zijn ze gedoemd te sterven. Seghers figuren zijn niet slecht, enkel hulpeloos en sterven omdat ze zoo hulpeloos en nog niet tegen het leven opgewassen zijn. Hen bemerkte in haar eerste werk reeds dat Anna Seghers weet, dat ook dit sterven, deze gestadige ondergang der vernederden en bedrukten niet eeuwig duren kan. Ze weet het en gelooft dan ook dat het in komende tijden - misschien anders zal worden. . * * In der Aufstand" is het de figuur van Huil, de revolutionaire propagandist," die\steeds~aan het kleine visschersdorp gebonden blijft, hoewel h|j vrij gaan kan, waarheen hij wil, doch steeds weer uit innerlijke noodzaak blijft en de visschers van St. Barbara steunt. Huil vecht voor zijn over tuiging, verliest zijn strijd doch weet waarom en waarvoor hij leeft. Deze Huil is meer dan een creatuur. Anna Seghera deelt ons door deze figuur mee hoe belang rijk het volgens haar is van arm zalige creaturen bewust-denkende menschen te maken. Haar andere figuren-visschers, arbeiders, kleinburgers en boeren vroegen, met stomme blikken om verlossing uit hun lijden en drongen naar het licht. Men merkte dit zelfs aan haar stijl. Deze stijl was zwaar en eentonig, donker en aardsch. Anna Seghers Zou het Anna Seghers in latere Avoorden gelukken al haar figuren een positieve levenshouding te ge ven? Een vraag, waarop ze ons in komende werken een antwoord geven zal. Reeds uit haar novellenbundel blijkt, dat dit antwoord bevestigend luiden zal. ,,Auf dem Wege zur Amerikanischen Botschaft" haar laatste werk bestaat uit vier novellen. Kleine burgers, sombere Dostojewski-figuren, hui zen met elkaar in donkere huurkazernes, leven liun armzalig leven en gaan ge bukt onder honger en ellende. Toevallig" geraken enkelen te midden van een demonstratie tegen de veroordeeling van Sacco en Vanzetti, loopen mee, nieuwsgierig, zonder innerlijke noodzaak en be langstelling. Creaturen ook hier, die nog niet vragen naar een waar heen en waarom. Die niot leven, doch geleefd worden. Plotseling in de laatste novelle een meesterwerkje van nauwe lijks veertig pagina's is haar toon anders. ,,Die Bauern von Hruêchcowó" heet deze vertelling, waarin Anna Seghers ons den strijd schildert van opstandige boeren aan de grens van Bessarabië, en Slowakije, die tegen hun regeering in verzet komen. Ze komen terug uit Rusland,, waar ze krijgsgevangen waren en Anna Seghers beschrijft ons de eenouder Hongaarsche revolutie en de onderdrukking hiervan door Horthy. Al deze figuren deze ouwe en jonge boeren, deze mannen en vrouwen, zijn nu bewuste menscher geworden, die tegen elke onderdrukking terstond in verzet komen. Omdat ze weten waarom en waar heen behalen ze de overwinning. Hun strijd gaat slechts om het halen van hout in de naburige bosschen, doch hun overwinning is waarde vol. Hun aanvoerder Weytechuh, die deze boeren telkens tot verzet aanspoorde, tot de regeering ten slotte de soldaten terugriep en den boeren vergunning gaf voortaan vrij hout te halen leende bij den secretaris der communistische partij 20 kronen. Voor eer reis. Om naar Sovjet-Rusland te kunnen reizen. Wenn ichdir, Weytschuh, auch zwanzig Kronen gebe, so nutzen sie dir nichts, denn Russland ist weit, und die Fahrt ist teuer". Gib nur und lass mich machen." Er bekam die Kronen und kaufte sioh dafiir eine Sense. Als der Herbst anbrach, verdingte er sich mit seiner Sense als Knecht von Feld zu Feld. Hinter sich die nackte, braune Erde, vor sich die Ernte, ennahte er seinen Weg nach Russland, wo er hinkam." Joe Lederer Drei Tage Liebe". Unirersilas Berlin. Joe Lederer is reeds eenige jaren de lieveling van vele honderden stenotypisten, gouvernantes, kantoorbedienden en de zeer velen die handigheid, schrijftechniek en flair met gedachtenrijkdom en karakter verwarren. Men vertelt mij, dat ze ook in ons land talrijke lezers bezit. Waarom deze merkwaardige voorliefde voor deze zoo weinig merkwaardige schrijfster? Bezitten we niet reeds genoeg schrijvende dames van deze soort! Dit nieuwe werkje, volgende op haar beide kleine romans das Madchen George" en Musik der Nacht", behandelt de korte, driedaagsche liefde van den meubeltransporteur Frans met het dienstmeisje Lena. Deze idylle lijkt zoo bescheiden beschreven en toch is Joe Lederer als het er op aankomt zoo onbescheiden mogelijk. Ze kent het milieu niet, dat ze beschrijft, weet weinig of niets van het leven van een meubeltransporteur, en nog minder van de psychologie van een dienstmeisje. Dan nog honderdmaal liever het werk van dergelijke romancières ten onzent, die ten minste de milieu's uit de Bocht" of de doktersgezinnen uit het Zuiden, die ze be schrijven, grondig kennen en wat dat betreft niet boven haar macht grijpen. Natuurlijk is ook dit roman netje Drei Tage Liebe" weer met een l zeker litterair raffinement geschreven, hetgeen echter geen reden raag zijn om de gedachtenarmoeer van over het hoof d te zien. Nieuwe Duitsche boeken: Joe Lederer Ferdinand Mainzer, Clodia, Po litik und Liebe auf dein Palatin, Klinkhart und Bierman Verlag, Berlin. Leo Matthias. Griff in den Oriënt", Bibliographischer Institut, Leipzig. Bruno Brehm, Apis und Erte, Piper und Co., München. Emmy Hennings, Hugo Ball's Weg zu Gou.Verlag Köschel und Zustet, München. Der Bruder Souha und die allgemeine Sar h e, oder das Wort gegen die Ordnung"^(Gedichten) Paul Zsolnay Verlag. Berlin. uo&i, ecMfieid enquatïbeit! infl GEGAMNDEERD COFFEÏNEVRII flAlU SRMRT H/IRT EN ZENUWEN