Historisch Archief 1877-1940
del
v
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 29 AUGUSTUS 1931
No. 2830
J. D. STRUIJS & Zn.
Tel. 37906 - AMSTERDAM - Prinsengr. 837
BEGRAFENISSEN CREMATIE TRANSPORTEN
N. V* JVÏeubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG - AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
HOTEL - CAFÉ- RESTAURANT
HET GOUDEN HOOFD
REMBRANDTPLEIN , - AMSTERDAM
Modern Comfort-Lift-Stroomend water-enz.
Logies met ontbijt f 3.50 per persoon
Koldewey & Corbière
Leidschestraat 30 - Amsterdam
Specialiteit tas
WIT LACQUE MEUBELEN
VOOR SLAAP-, LOGEER- EN KINDERKAMER
GERARD B.'RIJKE Jr.
BINNEN ARCHITECTUUR
KEIZERSGRACHT 559 Telef, 30559
Complete Meubileering
NORDDEUTSCHER-LLOYD BREMEN.
LLOYD-EXPRESS
-- ' NAAR NOORD-AM ER l KA
Snelste dienst der wereld met de snelvarende Mailschepen
BREMEN"-, , EUROPA"-, ,COLUMBUS"
OVERTOCHT SOUTH AMPTON/CHERBOÜPG-NEW- YORK IN 5 DAGEN.
Verdere inlichtingen en brochures verstrekken de HOOFDAGENTEN
N.V
M H. MLLER & Co.,
PASSAGE- EN REISBUREAU, AMSTERDAM, DAMRAK 90 - TELEFOON 47008.
BEGRAFENISVEREENIGING
N. SAX Jr.
AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor)
P. C. Hooftetraat 38
T«l. 20341 24250
BUSSUM (Bijkantoor v/h Gooi)
Brinklaan 138
Telefoon 2275
BEGRAFENISSEN - CREMATIE
TRANSPORTEN
STEENHOUWERIJ D. WEEGEWIJS
Rapenburg 44 AMSTERDAM Tel. 42662
ARM ERWERKEN
W. H. POLMAN TUIN
OVERTOOM 526 - Telefoon 82660
Begrafenissen - Transporten - Crematies
Pendules, Horloges,
Stijlklokken, Wekkers,
Barometers, Gouden en
Zilveren Werken
.Grootste Sorteering
Goedkoopste Prijzen
N.V. v/h. Gebr. B REEN
NIETJWENDIJK 172
HAARLEMMERSTRAAT 64
ROZENGRACHT 53
Ateliers voor reparatiën aan
Uurwerken. Goud en Zilver
VERWEEGEN
KOK
AMSTERDAM
DEN MAAG
Kastkoffers in meer dan 70 modellen
Prijzen van f 60.?af
PEEK & CLOPPENBURG
Voornaamste Kleedinqinrichtin
r
op elk gebied
i '
No. 2830
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 29 AUGUSTUS 1931
EEN GROOT REGENT
Dr. F. 31. Wlltuut
4 MSTERDAM heeft het voorrecht gehad in
/"V zijn perioden van bloei door sterke, onafhan
kelijke en machtige regenten te worden geleid. De
traditie verhaalt, dat het stadhuis op den Dam 8
toegangspoorten heeft, opdat elk van de burge
meesters door zijn eigen deur het kapitool kon
binnentreden.
In de 17e eeuw waren het de regenten-geslachten
-der machtige kooplieden, die voor zich uitsluitend
het regeeringskasteel bezet hielden. De handel
beheerschte niet alleen het gemeentehuis van Am
sterdam, maar ook de regeering der Zeven Pro
vinciën. De Amsterdamsche regenten lieten zich
r/elfs niet door de stadhouders de wet voorschrij
ven. En Johan de \Vitt ontleende een groot deel
van zijn invloed aan zijn familiebetrekkingen met
*en Amsterdamsche regentenfamilie.
Misschien is het niet waar, dat Amsterdam uit
sluitend aan zijn regenten zijn opkomst en bloei
heeft te danken. Het feit is niet te ontkennen, dat
telkens als de stad welvarend was, met name in de
gouden eeuw en in de halve eeuw, die achter ons
ligt, er regenten en kunstenaars waren, die de stad
op waardige wijze vertegenwoordigden en haar
1-oem en gezag door landgenoot en vreemdeling
?wisten te doen eerbiedigen.
De historieschrijver, die de geschiedenis van
.Amsterdam in het eerste gedeelte van de 20ste
?eeuw zal beschrijven, zal zonder aarzeling als de
meest karakteristieke figuur in die periode aan
wijzen: Dr. F. M. Wibaut, die gedurende 24 jaar
in den gemeenteraad zitting had en gedurende 15
jaar als wethouder heeft gefungeerd.
Dr. Wibaut is eerst vrij laat in het openbare
leven opgetreden. Hij was gedurende een langen
tijd werkzaam in den houthandel te Middelburg.
Onder den invloed van P. J. Tak, den redacteur
van de Kroniek, is hij daar tot het socialisme over
gegaan. De veel vernomen bewering, dat het socia
lisme een schoone illusie is, waaraan degenen, die
het in deze wereld slecht hebben, zich gemakkelijk
overgeven, doch waarvan de zakenlieden de ge
breken onmiddellijk onderkennen, kon op hem
moeilijk ^at hebben. Hij kende het zakenleven door
«n door, vóórdat hij zich in de practijk van het
politieke leven mengde.
Dr. Wibaut bezit de zeldzame verdienste, dat
hij niet alleen in wetenschappelijke kringen zijn
politieke en sociale ideeën met groot gezag weet
te verdedigen, doch dat hij er ook slag van heeft
?die denkbeelden in populairen vorm aan het volk
voor te zetten.
Hij was de eerste econoom van ons land, die het
verschijnsel der trusts en kartels wetenschappelijk
heeft beschreven. Hij pleegt op nagenoeg elke ver
gadering van de Vereeniging voor de Staathuis
houdkunde en de Statistiek over de onderwerpen,
<lie daar aan de orde worden gesteld, het woord te
voeren. Menig praoadvies van zijn hand voor die
vereeniging ,is vei-schenen. Maar het zou mij niet
verwonderen, wanneer de liefde \an zijn hart het
meest zou uitgaan naar zijn Economische kronie
ken in Het Volk.
Ook in de Groene is in den loop der jaren menig
Artikel van zijn hand versrbenen.
* * *
Teekening voor De Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
Het groote publiek kent hom het best als wet
houder van Amsterdam. In de moeilijke periode
van den oorlog trad hij als zoodanig in functie.
Hij was wethouder voor de volkshuisvesting en
voor de financiën. De voorziening van Amster
dam met levensmiddelen gedurende den oorlog
?was hem voornamelijk toevertrouwd. Het moderne
Amsterdam, het plan West en het plan Zuid, is
voor een groot deel onder zijn leiding tot stand
gekomen. Terecht is onlangs een- blok nieuwe
-arbeiderswoningen van een gedenkplaat met zijn
? beeltenis voorzien.
In de laatste jaren was hem de portefeuille voor
?de financiën toevertrouwd. Een wethouder van
TUYNENBURG MUYS
*Mffiï^^
De Machtige gaat heen
financiën heeft in een groote gemeente, die zich
snel uitbreidt, waar een periode van groeten voor
spoed in korten tijd door verschillende tijdperken
van ernstige economische crisis werd onderbroken,
Waar men heeft rekening te houden met een
krachtige, vooruitstrevende sociale politiek, de
ischen van de credietgevers, het toezicht der re
geering en last not least met een sluitende begroo
ting een uiterst lastige positie. Dat hij te midden
van al deze moeilijkheden het schip van de ge
meente den koers heeft weten télaten houden,
dien hij wenschte, heeft hem den bij naam van den
machtige" bezorgd.
: . * * . ?'
Amsterdam staat op het oogenblik, waarop deze
machtige regent, deze stuurman, die zijn positie
dankt aan het vertrouwen van het volk, het
Koggeschip verlaat, voor een zeer critieke periode in
zijn bestaan. Het heeft de grootste moeite gekost
de begrooting vooral 032 sluitend te maken. Men
heeft het geheele reservefonds voor dat doel moeten
aanwenden. Kr zullen 03 opcenten op de belasting
voor^het gemeentefonds geheven moeten worden.
Dat is niet ver van het maximum, dat de wet
toelaat. De crisisuitgaveix zullen worden gekweten
uit een leening op langen t?rmijn.
Voor de toekomst ziet liet er nog'moeilijker uit;
De inkomsten verminderen en de uitgaven stijgen.
En de ervaren financier, econoom en politicus, die
gedurende een kwart eeuw zijn machtigen invloed
deed gelden, geeft het stuur aan jongere krachten
over.
Moge het hem gegeven zijn van den vasten wal,
waar naar men zegt de beste stuurlui staan, het
Koggeschip de branding te zien passeeren en in de
open zee koers te zetten naar een schoone toekomst.
A. C. JOSEPHUS JITTA
T»-I?«AMSTEQDAM
einden naar maat
Bij ons verkrijgbaar N.R.V. M3NTA SCHOENEN