Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 SEPTEMBER 1931
No, 2831
No. 2831
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 SEPTEMBER 1931
4
LEVENSVERZEKERING
Mg. ARNHEM"
de basis voor een zorgenvrij bestaan.
gaaiiiiaiaiafgl^^
N). Maatschappij nor Hypothecair Met in Nederland,
gevestigd te VGravenhage, Nassaulaan No. 23,
waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor
Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8.
BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2,
Utrecht, Boothstraat No. 15.
Groningen, Turfsingel 9.
DeDirectie.
N.V.ZUIDER
HYPOTHEEKBANK
4 pCt*
Pandbricven
a 100 pCt*
Directie:
Mr.AUG. L. HEIJBROEK
Mr. K. A. NEDERLOF
.V. Bataafsohe
Hypotheekbank
AMSTERDAM
A n n o l H 8 9
Geeft uit tegen beurskoers:
4% PANDBRIEVEN
In stukken van
f 100O,-, ff 50O,- en f 1OO,-.
Coupons Januari en Juli
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie :
Air. /?. H. C. CASTENDIJK en
L MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle van het
Algetn. Administratie- en Trustkantoor
4i % Pandbr. tegen beurskoers uit.
25
STE
JAARBEURS
INTERNATIONAAL
UTRECHT
8 T|M 17 SEPTEMBER 1931
HET GEREGELD BEZOEKEN DER NEDERLANDSCHE
JAARBEURZEN IS EEN ONAFWIJSBARE EISCH
VOOR IEDEREN ZAKENMAN, DIE VOLKOMEN.OP DE
HOOGTE VAN ZIJN VAK EN ZIJN TIJD WIL BLIJVEN
T IJ D S O M S T A NP I G HE D E N.
Door OIIK is tl 11 n gekocht het meubilair van
2 GROOTE HANDELSKANTOREN
waaronder voorkomen: «livrnse l»l II. 1IIMST1IK. ItAXKIKIt
JU HKAI X. KANTKX. TAFKI.S. NTOFLKN. F,I,K< TH. M<
1III1.II-'JIAOHIYK. «?HKftl K UltlTKHS. TKLKFOOSCRL. KAIII>FX
EX ItOXF.O «VHTKF.M. ItFKF.X- KX AI>HFWNFFK.MAt HIXF,K,
KI XI»M:FICF-X <-M «FAIT.
Zeldzaam fraai noten wortel h. Heerenkamer,
bestaande uit: praclitvoHc boekenkast niet glazen schuifdeuren, gebogen Bur. ministre,
tafel, 2 stoelen en fauteuil, lieeft f 1800.?gekost, nog zoo goed als nieuw f W5O.?.
VERGADERZAAL AMEUBLEMENT
met 12 rundleeren fauteuils en tafel f 025.?.
Oude Hoogstr. 1
Amsterdam.
MOZES KNAP N.V.
Nederlandsche
Handel-Maatschappjj, N.V.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE
Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlementst
Britsch-Indië, China» Japan en Arabi
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DËPOSIT. KOFFERKLUIS.
*>
N. V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland
Opgericht in 1864
Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000,
waarvan geplaatst f 8.400.000,
waarop 10 pCt. gestort.
Verstrekt geld op eerste hypotheek.
Voor inlichtingen wende men zfch tot
het kantoor der Bank, Schiedamsche
Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten.
De Directie:
Mr. Th. Rcepmaker, Mr. N. P. C. v. Wijk,
Mr. B. van Rossem.
De HolL Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70,
De Bank verstrek: gelden tot elk bedrag
met een minimum van f 1000.?op zake
lijk onderpand en onder borgtocht, met
In pandgeving eener polis van levensver.
zekering van gelijk bedrag, en verkoopt
5% schuldbrieven in stukken van f 1000 ,
f 500. r- en f 100 tegen Beurskoers.
S>
BOB^BIMDER
KOESTRAAT 55
AM5TSRDAM
Adverteert
In f, O o Groene*'
EVENWICHT
door G. A. Klaasse
H KT klinkt wellicht wut weltfremd om juist
nu, in dit tijdvak vnn lu-vi^e sebokken op
allerlei, -/oowel politiek als eeoiiomiscb. gebied
te gaan filosofeeren over den altijd en overal
waarneembaren dranif nu;u- het evenwicht. Wanneer
men de op bijna alle markten ? product -nmavkt.
«rbeidsmarkt. geldmarkt beersellende cha< >s <
iverxiet dun kun men xicli bijna niet indenken dat er
ooit weer een geregelde toestand -/al ontstaan,
waarbij verliesgevende prij/.en uiet regel maar
uit/.ondering H ij n. Kn to«;h is altijd, na elke
inxinkitur op economist-h terrein, waarvan wij er
in de jonaste halve eeuw al /.eer he\ igearhterden
rug hebben, weer een herstel ingetreden, een
herstel waaruit handel en nijverheid weel- heel
wat robustei' tevoorschijn kwamen dan //ij x.elfs
op het toppunt van de vorige hausse waren
geweest !
De wereld heeft al heel wat nieegemaakt:
oorlogen, epidemieën, hongersnood, overuevolkhigi
overproductie en wat al kwalen nu-er. en nog
nimmer is ..de y.auk melknar gedonderd", xoouls'
dit keer ietwat kernachtig anders be/adigde lieden
ons willen voorspellen. ICr //ijn inderdaad crises.
die lu-el lang geduurd hebben., en bij elke depressie
'/.i j u slachtoffers gevallen, .die niet Weer opgestaan
y.ijn. maar een permanente algeiueene
kladderadatsch is nog nooit vertoond. Wat intusschen
niet wegneemt dat er op het oogenblik nog maar
bitter weinig lieht]mtiten 7.ijn. en dsit het ietwat
meelijdende schouderophalen der pessimisten.
wanneer /.ij hun psychische tegenpolen hooren
verkondigen dat een opleving vroeg of laat. nmrt
komen, omdat er nu eenmaal nog nooit na een
«?risis het herstel is uitgebleven, alles/iiis te ver
klaren, is.
Dit keer wil ik het trouwens niet hebhen
over de tendens naar het evenwicht in den
algeineene cotuuuisc.hen toestand, t'o 'h eens eenspeciaal
gebied belichten: «Ie situatie in Duitsehland. die
nog steeds in het middelpunt van de belangstelling
staat, en ten a'an/.ieix waarvan de vrees voor een
definitieve, dus onherstelbare,
evenwichtsverstoring steeds meer voedsel vindt. Kn toeh.... ook
op dit aan alle kanten bedreigde terrein is nu al
de graviteit. het /.oeken naar een
evenwichtstoestand aan het werk. Wanneer men /iel» op een,
ychip te midden van een woeste y.ee bevindt, dan
kan men '/.ich niet indenken dat ooit dat water
oppervlak weer glad /al .worden.... en toeh
gebeurt dat.
Hoe/eer Duitschland's economische positie ten
nany.ien van het buitenland »»it de balans geslagen
was behoeft wel niet uitvoerig uiteengezet te
worden. Hek-veeren wij slechts dat een paar jaar
geleden de handelsbalans sloot ongeveer met een
.passief saldo van twee milliard ^lark.
Kn (lat terwijl eigenlijk een oversehot op de
handelsbalans moest voor/ieii in de tekorten uit
anderen hoofde op de betalingsbalans, eeher/.ijds
door de herstelseluilden. ander/.ijds door ? rente*
on aflossingsbetalingen op de commercieele schul
den aan uitheemsche obligatiehouders. Terwijl
Duitsjhland dus niet export niet alleen y.ijn in
voeren maar ook nog andere verplichtingen moest
afdoen, verbruikte het integendeel IKtgineer waarde
aan buiteiilandsche goederen dan het in simpel
ruilverkeer kon betalen. Toen heeft menigeen
? ?en waai-schuwende stem laten hooren. en aange
kondigd', dat /uik een toestand, waarbij
buitenlandsche beleggers Duitsehland niet alleen het
geld verschaften cSm rente n aflossing op' vroegere
k'eningen. enoorlogssc-hulden af te betalen, maar
ook nog «Ie 'middelen verstrekten, om ..boven /.iju
stand" te leven niet kon voortduren, y.oodrtt vroeg
of laat de xaak móest vastloopen. Dat vastloopen
is altijd een geliefkoosd topic van pessimisten.
Welnu /uit gij antwoorden, /ij hebben dan toch
maar1 gelijk gekregen, want'nu is de boel
vastgeloopen, en wel 700 vast als een muur. Kr is geen
verwikken of verwegen meer aan, het is alleen
maar ,,still/uhaltcii". Kn toch..... is er hier geen
direct verband, want het is niet. in de eerste plaats
vastgeloopen,' omdat b» >venomschreven jaarlijksch
tekort op de betalingsbalans niet meer weggewerkt
kon wolden door nieuwe leeningen. De loopende
xaken hadden met de financieele crisis an sich
niets, althans weinig uit te staan. Duitsehland
duikelde niet op de onmacht om de betalingsbalans
in evenwicht te houden, maar op een plotselinge
verschuiving in de .schuldenbalans, doordat
kortloopende crcdieten uit het buitenland werden
opge/egd. Op «lat gevaar: de bedreiging van de
betalinsbalans door de schuldenbalans hebben muur
weinigen tijdig gewe/en. en Schacht is onder hen
Wel de meest pertinente geweest !
Wanneer men de vraag stelt of niet dat andere
euvel: een sterk passieve'betalingsbalans toch ook
de crisis heeft versneld, dan moet er ongetwijfeld
bevestigend worden geantwoord. De vrees voor
de long-run-po.-itie van de betalingsbalans deed
de short-run-crcditeuren hun duiten terugverlan
gen. Maar een oorzaak sui genere was liet niet.
integendeel o;> dit gebied heeft nu-n een merkwaar
dig staaltje kunnen waarnemen van automatisch
evenwiehtsherstel ouder de minst gunstige om
standigheden.
Toen een paar jaar geleden inderdaad het ?ge
vreesde tijdstip intrad: dat de
buitenlandse!)!beleggers het ? verdraaiden langer de gaten te
stoppen. . . . kon de Heichsbank nog een paar jaar
lang haar positie onverminderd handhaven. Terwijl
de evengcnoenule pessimisten t»ch hadden voor
speld dat alles dan onherroepelijk moest
va-tInopell .'
Hoe kwam dat \m'; De eerlijkheid -rebiedt
toe te gevell dat telideele dit Wonder is yewroeht.
doordat banken korte credieten Braven, die. tijdelijk
'de lanire obligatieleeiiingen vervingen. Kn daawloor
groeide»» <lie korte credieten aan t<it het peil.
waarop /.ij'---, voor eenL'e maanden Duitsehland
fimest werden. >laa>r dit is maai' een klein deel:
veel belangrijker is ongetwijfeld..-, de mraviteit.
waardoor de betalingsbalans xich/elf redresseer<le
toen er aan n kant'een flinke stout tenen .werd
gegeven. Ik /.eide, dat i.iigeveer drie jaar gehnleii
on/.e Oosterburen een ]»a:»r? milliard «neer in den
vreemde kiH'htt-n dan /ij erheen stuurden. Kn mi
is de toestand juist andersom: de export
nv.-i-treft di- invoer niet ruim twee milliard. In een
paar jaar tijds een vooruitganu: dus van i milliard.
l>ij een haniK-lsbeweging van rond l'J millfard
inkomend e»i uitgaand. Pat /.ijn versi-.huivinvren.
waal van men destijds niet durfde droomen. en
al is daarmee nog de betalingsbalans »»iet heelenuial
van het passiet'saldo afgehol]>en: wanneer de
herstellasten te /ijner tijd verdwijnen, dan is er
nog maar een klein stoot je nootliu »f de dienst
deibuitejilandselie schulden 'hedruipt /ich. De stroom
van yreemd kapitaal ? naar .'l'hntschland staat nu
stop. . . . en toch /al afge/.ien van de Stillhalterei
tier bestaande 'korte verplichtingen - - straks de
machine misschien weer ;<.:»n het loopen gehouden
wonlen.
Hit staat wel vast. dat wil Dr.itschlimd uit ile'
permanente moeilijkheden komen, in de/.e richting
de oplossing ge/ocht moet worden: steeds gunstiger
verhoiuling' tusschen import en export. Alleen
daai'door kan het'?' m» 'opname van nieuw geld
onmogelijk is ? aan /iju verplichtingen uit oude
schulden voldoen, en een begin maken geleidelijk
de stil te houden korte credieten af te lossen.
Jlet ljiyton-report gewaagt ook van de/e ,not»d-.
/aak. maar het animeert de oplossing geen</ius.
Wat niet onbegrijpelijk is: de. buitenlandsehc
industrie /ü-t er v«tor /ich al.heel weinig heil in
wanneer Duitsehland. om buitenlandsche beleggers
en banken te kunnen afbetalen, nog minder in d«-n
vreemde koopt en nog meer «laarheen exp«»rtèert.
Dat moet men niet ;il te veel d«>en. /egt l.ayt >n.
M*iav gebeuren /al Jiet! Ook hier /al oiigetwïjfeld
«?en zekere mate vmi automatiek geconstateerd
worden. Hot is waar dat «l«- Duitsclu? importeur
noch de exporteur bewust ernaar willen streven
om de handelsbalans sluitende t(e maken, want
«lic balans is ? hun ? individueel wurscht. Kn hoe
komt ..het dan dat toch viel f s wanneer de
rcgcering, die natuurlijk wel in dit op/jcht «loelbeWust
te werk kan gaan, niet ingrijpt «loor
tariefverliooging. invoerv«-rbod, exptH't])remies en/.
«li«- drang naar herstel van het evenwi«-ht bestaat?
Hoe werkt dat apparaat:*
Hoe uit /iel» in Duitsehland «Ie huidige toestand?
Door civdietnood ! Kn wat is de normale
conse«mentie van cretlietnood: uitvei-koopen. en liefst
a contant. Dat is n van «Ie factoren geweest,
«lie «Ie export in het lantst<> jaar. voordat «Ie
moeilijkheden acuut werden, al sterk heeft gesti
muleerd. Herhaaldelijk kwam het voor «lat hier
te lande koopers. die een bestelling hadden op
gegeven, «-enige dagen later het drievoudige van
de bestelling voor hun «h-ur zagen staan plus «Ie
verkooper. «lie hun U» p<'t. korting aanbood als
/ij de heele partij wilden nemen «-n.... contant
betalen. Kn «lat gaat door. te meer omdat een groot
deel van «Ie industrie door invoerrechten tegen
wederinvoer yevrijwa-ard is. Als de Kussen het
? leden /.ouden wij het dumping noenu-n. nu zijn
het ..noodverkoopen". Afgezien nog van het feit
dat in het land waar «Ie nood het hoogst is men
het eerst»- kans ziet om loonsverlaging door te
drijven, en al kan men van meening verschillen
over liet nut van loonsverlaging indien universeel
«loorgevoert!. vaststaat wel, «lat als concurr.
ntiemaatregel van n lan l t«-tf«-ii'»\vr andei-e nauwelijks
een beter \v;q en te vinden is. Kn wat de
importbetreft: die /.al van /.elf terim loop»-n door «Ie/elfde
oor/aak: crediettmod. Waarbij nou komt «lat
voorloópig ony:etwijfel«l de centrale
devie/eii-controle //il blijven bestaan, /oodat ? het koópen in
het buitenland feitelijk aan yoedkeurinu iler auto
riteiten is gebon«len. Kn al heeft nu de r»'ireerimr
«Ie bericht;-»! volgens welke dit middel 7.011 worden
uitgebuit al> indirecte protectie iredeinenteerd.''
het is niet meer dan natuurlijk dat het daarin
ovei'uaat. of zoo men wiJ ontaardt. Wanneer
men «-i-g /uiniu moet xijn. zal men dan niet in
de et-iste ]'la«»ts be>]iareti «ip UÏtuaveU die niet
nood i ir /ijn. mndat men y.elt' d--xe behoeften kan
bevre«ligen '? Daarbij komt tenslotte nou: een.
heel belangrijke factor: 1>> nu'»*! iinlin>»<lr
b<~,.,?<?//< /?/>>>>>?/ r<nn' i?»' liititm-lif hiinilrl ctt itiitiixtrit ? i*
luim- li'iin inxnli'itiiilitïit tiiUhiin* IMif/>i"nlif>iti. Er
/ijn heel wat buitenlandsche fabrikanten, die bij.
deiihe -is<-hendeniiM/eken-n ti-estand in Duitsehland
er niet aan denken' daarheen te 'verknopen.
omdat /.ij voiïr de debit-'Ui'en banu' /.ijn.
Ongetwijfeld ]* de verbetering, van de
verhoudin.g tusschen in-en-uitvoer in de paar laatste
jaren in de hand '-werkt door de gewijzigde
vei-liuinlini: dei -waalde \-an ::ri>ndsto)'fen (de
importüntedefeii i en fabrikaten, en «.p «leix duur
nu iet die. vri.-hiaidinu1 x.icl» i>ok weer. ega'liseeren.
Maar er is «u-k heel veel in van blijvenden aard.
blijvend omdat het natuurlijk is dat hè* evenwicht
wordt hersteld. l>e cijfers bewij/.eii dat d'e theorie
hier niet grauw H ! Duits«-hlan«l is er notr niet.
? ?n het is de vraiiii 'n'f de crediteuren er zooveel
ple/ier \ail /.llllen VteleVell Wanneer straks het
doel wel bereikt i>. maar dat er een krachtige
tendens is oin.de 'handelshew'egim: aan te passen
aan de rest van de betalingsbalans, staat wel
va-t !
"AEG
u^i
SCHRUF -FACTUREER- EN ?
BOEKHOUDMACHINES MET REKENWERK
EUROPA SNRIinttllKltlllEL.U.
Amsterdam
RokinlIS Tel, 35660
Agenten door het geheale land.
?r
41
:r