DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 SEPTEMBER 1931 No. 2832 \ j t i Tikblaadjes door Dr. R. Feenstra H KT is ong«>twijfeld «'en beroenle tijd. «-«'il tij«l vtutr velen «<m er triest of gek van te \v«»rden. Ni«-t al leen het ln'teljuffie «>p Higi-Kaltbad klaagde da-t zij en haar collega's «'«-n maand te vroeg weg moesten, «lat «Ie fooienpot schier leeg was. en het mooi z«tn /,ijn als het terugreisgehl er uit kwam; «Ie hi'tolliers klaagden, «lat het aantal logeernachten met dertig tot veertig pr«>eent 'was ingezakt; en inplaats «Ie zon zag men deze vacantio don regen. Pe kranten in Zwitserland klaagden over het kapseizen van «Ie Imrlogeiudustiïe; de gast«in keken naar «Ie beursberiehton. en trokken vie/e gezichten. nls«>f zij buiten lawines hoorden donderen. Pas bezuiden den (««ttthanl voiulen wij «Ie zon. zonnige kleeren. zonnige meivschen; en trokken ons van de rest van de wereld' niets aan. dan van het rijke licht in deze rijkgefoeliede spie gels, die do lago's zijn. De heliophanie staat er n«"g homlerd procent genoteonl; al is alles er omhei-n op :?5 of 3S ingezakt. * * Op de terugreis lus ik in de Duitsche kranten de droeve historie van Max Pallenberg. Ks ist oine rtlte (Ji1schic.hte: rnunr -tegenwoordig is zij dagelijks nieuw. ? Pallenborg. de groot e komiek., de man van Fritzi Massary. is. ... zijn spaarpot kwijt. Dat zijn er tienduizenden «»p het oogenblik. Maar Pallenberg lieeft ni«'t g«'gokt: Pallen berg had «vil atmlige cent: te Weten i227 duizend Amerikaunsche dollars. Hij li.-id 7.1' .<oli«-<l in <l«'posit«» of «»p rek-couraut bij een bank mét «-i-n Hollandsclieii naa.ni staan: maar wist niet «lat- achter «leze «h-ftigedegelijke gev«'l der Amstelbank. de Oostenrijkse!»' gesjochten!? i«l huisde, de Oostenrijksche lichtvunrdigheid. Zoodra «leze komiek het l»tor«|«>: de Amstelbank betualt niet meer uit. was liet godaan ijvt y.ijn komiekigl».'i«l. Hij werd trayr«:«U<-speler. en verwisselde «Ie i»lanken voor de harde keien van het woi'kolijkheids- en «?risis-lovoii. Hij kan niet m<-nr larhen en laten laeheii. Hij kan nlleen 'noy m;>:ir orall'-i) en I.U'ies'fheil. l l ij V.'eet «hit «Ie sclloolle dagen van Aranj'iey. vttorbij zijn:'de dngeM van sterguges en contractenstoi-mloon; nuiur hij ha«l niet Jils ».n«lere kunstenaars er ojt los geleefd. hot treld 'stukgesljigen: hij had zijn dikken spaarpot voor «len kuieren s«jberder .dag. * * i *?' \"ele dikke sjtafrjxitten zijn' tot scherven geg«toid «-n liet ge|d is foetschie; v<'l<- spaarpotten, «lie er zoo solied uitzagen «Is het stoencn spaarvarken uit «mzo' jen^d. zijn inplaats van steen van le< v <if gummi gebleken; 'en de ,.kracht" sl«tnk er uit weg, toen de ,.krach" kwam. Maar Pallenberg had geen.'aundeelen; Pallenberg had gèl«l; all«-en was hij zulk «-en kind. dat hij het niet over vijf zes schijv«-n. in vijf zes landen ver deelde: maar tip n huis met een b«>diïegelijken v«>org«'vel zette. Xu is hij zij u geld kwijt: nu»et af wachten wat er nog van terecht komt; hij heeft in gencraaldireciics en presidenteu van groot e banken geloofd, als een to«)iu>elspeler in den rijkdom «>p <le planken. Kn moet nu merken. «lat het leven nog vél vaker een s«if presenteert dan.... het 11 >« meel. * * * Hij was mooi op de crediteurenvergadering. Hij was agiel als op 1-et tooneel. maar hij kraaide met Shakespearotoorn. en de woorden dieven, schavuiten, gnnnefen en zwendelaren waren niet van de lucht. De advocaat. «lie deze onbekende in de financiële. wereld het eerst herkende: ..tlasist ja der Pallenberg"?lachte fijntji's tegen een ctillega. Xij krijgen wij go«l«lank «len ..menschelijken" toon. Kn zij hebben hem gekregen: den menschelijken toim., Alle anderen op tl«i creditenreiivergadering waren handelsadvocaten en kooplieden, die weten, dat verliezen tegenwoordig schering en inslag is: dat wie geld bezit ook het risico moet dragen dit kwijt te raken: hetzij zus. hetzij zoo. Maar Pallenbei-g was als een geloovige irewecst: eu hij «mtp«ipte zich nu als tien meest onstuimigen atheist. Zooals in de oude gc.«chied<>tüs. vlucht hij met al zijn hebben en houden, zijn verontwaardiging' en zijn eerste tragi sche rol, tot Jan Publiek die hem zijn spaarpot verschaft heeft, en steeds een gewillig oor leende. Hij zal ze. Hij zal ?/.<??: de Uotschiltls en de Khrenfests. Ze hebben niet met een Piet Snot te maken, die stic'kum af wacht, de handelsailvoeaten naloopt. en tracht te redden wat te rcd«l<-ii is. Hij eisch't zijn volle pond. Hij wil zijn 227.1)00 dollars terug. Hij reist tusschi'n Amsterdam en \Veeneii oj) en neer. hij stormt trappen ,op i-n af; rammelt en vuist beukt op deuren, en guichets. Hij kiintliüt vo«»rdrac.hten aan: Die Amstelbank. ihre ?(leneral(lirektioii \m<l i< h. die hij in «Ie Kon,z<-rthans-zaal iu Weeiieu en in de l'liilhanuoiiie in Berlijn zal houden. Ster ker. Hij schrijft CM lant zich sch.rijven, een stuk: De Amstelbank. <-u in dat stuk,zal hij de rol vsui Khreiifest of 'HotschiM spelen. IIij-zal ze. liet pu.bliek zal oj) zijn ko>ten komen!! liet'inibliek stellig;'-maar /al Mtix het óók;* Ken komiek moet komiek biij\en, ook al is liij geniaal, en niet naar Shak<'sj>eave-fonkeliug in tragis<-he opstan«lg«-voelens grij]>en. Ken komiek zolder geld kan nog komii-kei' xijti dan een met. Maar een declainatoi-improvisator met verdw«'nen jxirtefeuille en verschenen woe<l«-tranen, doet. lu-t, hem hoogstens een paar avonden van opgestuwde sensntielijst. ? w beginnen boven de vijftig is UN CEWAARMERKT F. SINEMUS Leldsohestraat 2O.22 AMSTERDAM C. Overhemden maat vanaf f 8.50 naar PRIMA COUPE Eigen Atelier. Sea~Horse de e/leróesie nouJwjn Jenever M.P.POLLEH 6- ZOON ROTTERDAM loiin(ÏDTÏaT[üTla{)o|ïnTInTIa|IïTlD|ratt5| G.]. DE KONINGSZOON Keizersgracht 447, Opgericht Ao. 1739 LOOD- EN ZINKWERKEN. No. 2832 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 SEPTEMBER 1931 Voor zieken: roomkaas van OUD-BUSSEM THE AMERICAN LUNCHROOM Cy. KALVERS T RAAT 10-18 AMSTERDAM RESTAURANT A LA CARTE PLATS DU JOUR . »?EN DE ff ^ ^ D. H. LAWRENCE * ^Vjft» onthult met den oneindigen takt, die alleen ^ J m de heel grooten bezitten, den wezensIng. f2.25 % aard v°n het jonge meisje van vandaag" ^Geb f 2 90 IN IEDEREN \ (Nieuwe Roth Crh) SOEKHANDEL % ZOO JUIST VERSCHENEN '* \j DEN HAAG Snel schrift ** -r *n?lf^*g ln den Boekh- en na l RIENTS BALT *-**^ ^ ' *^ postwissei bij RIËNTS t j o n tnrf 'e2~± /^^ï*"^ BALT» Den Haai» Zelfond» 95 Ct ff. + ~^^*L^ ***" . Daguerrestraat 28. DEGELIJKE OPLEIDING» mond. en schrift, aan bovenstaand adres. VICTORIA-WATER In Literschroefflesschen OBCRIAMMSTCIM voor huishoudedelijk gebruik niet giMii.ikkclijk. Munt*.ulliclii vnltli«'t> daafin staat hij gunstig jiaast h«»nuïtkc('ring.s(iii«jt,uin nioi;; «'ii t«-n sl«)tt«; «k!rddui/cnd«'ix nndcrr kJialgcpUikt*-!». kan- een I 'al h-nhorg «>i>ni«-inv starten. Ook al /.uilen tnntièiiicK en «'rtttv«oindat liij do vooi-gift In-cft van naam tickets strak»op I en dooivx'fi'nd kuilKtonnaisoluip. ;Kn '/ukken. Witte Tanden: Chlorodont de heerlijk verfrisschend smakende pepermunt tandpasta Tube 35 cent en 6O cent Uit de Natuur WAALENBURG door Dr. Jac. P. Thijsse \VT ANNKKH ergens in de wereld, lu-t/.ij hier 'T of in Zwitserland. Frankrijk. Kngelaml Amerika of Nctlerhuulseh Indie, (U- beroemde eu onovertreffelijke vogelfilms van Hurdet worden vertoond, dan ontvangt de begaafde auteur, al of niet aanwezig onvermijdelijk rechtmatige hulde voor zijn kennis en kunstzin, vaardigheid en geduld. Xu xou ik van dat geduld ongelooflijke en aandoenlijke staaltjes kunn-n verhalen. Maar liet kan ook wel eens meevallen. Ken van de allermooiste films, die Burdet heeft gemaakt. niet alleen mooi, maar ook leerzaam en weten schappelijk van groot belang, heeft hij klaarge speeld op een middelmatig mooien xomermorgen binnen liet half uur. I Tut is de film van de kemphaantjes op den polderweg in Waulenburg op Texel. /e vechten er den heelen dag van April tot Juni en wel het levendigst vroeg in den morgen en vroeg in het seizoen. /ij zijn z«»o in beslag genomen door hun emoties, dat ze haast palle schuw verliezen en een nuttig wandelaar kan hen 'benaderen tot op een meter of tien afstand. Xu zijn de vogels voor een auto nog veel minder bang dan voor een mensch ea we reden dan ook met ons wagentje tot op de kampplaats zelve; de kop van de auto geen twee meter van den voorsten vogel af. Hurdet kon kalmpjesaan de belangrijkste phasen uit den strijd vereeuwigen, ik maakte mijn aanteekeningeii en oefend»: mij in het herkennen van de verschillende indi vidu's. Sommige hebben witte, andere mooi parelgrijze. weer andere warm bruine, zelfs zwarte en een enkele een heul aardige afwisseling van bruin en blauw. Ook de kleur ,der pooten loopt zeer uiteen, bij sommige zijn ze grijzig bij andere geel tot sterk oranje toe. haast de kleur van tureluur-pootjes. Ook vei-schilden /e sterk in manieren en in de .fijnheid van reactie op de aanwezigheid der wijfjes. De vogel op den voorgrond van onze foto stond' maar steeds in strakke verbijstering en leek niet te merken of er wijfjes kwamen of ging<-n. Het groepje t.isschen hem en de zwarte echt«>r is een en al passie, de beide wit-kragen links en rechts zijn in adoratie voor het geval, dat zich afspeelt tusschen een mannetje en wijfje op het wagenspoor. Ook de zwarte, haan heeft .er aandacht voor. maar raakt niet onder den indruk. Soms is het heele gezelschap rustig, maar wanneer nieuwe vogels, hetzij haantjes of hen' netjes, uit de verte aankomen over het bloemrijk hooiland, dan gaan ze al staan, strekken de nekken en spreiden de kragen. Kn wanneer de nieuwelingen neei-strijken. dan gaan ze alleinaal hevig dansen en duelleeren, vooral wanneer. er wijfjes van de partij zijn. Uren lang zou je daarnaar kunnen kijken en dat heb ik trouwens ook wel gedaan. Maar dezen dag wachtten ons nog andere bezigheden en niet een goede honderd meter film en vier pagina's aanteekeningen tuften we terug naar onze vrienden van de Vereeniging tot Bescherming van Vogels. ? ».*.'' . 1 . * ? - - . ? ? Kr zijn maar weinig plaatsen in de wereld. zoo gemakkelijk te bereiken als Waalenburg. Koninkl. Bloemkweekerij Jilhelmina," Charles vanGinnekenA Zoon, Zundert,N.B.: Het van ouds gunstig bekende adres voor Dennen, ter bebossching (uitsluitend inheemsch zaad) Exotische Dennen- en Sparrensoorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Catalogi op aanvraag gratis en franco. Tel. Interc. No. 1. Telegr.-Adr.: Wilhelmina, Zundert. waar «-«-n rijk vogelleven v.nn aangenaam te g«iiieteu en t«- bi'stüileeren valt. Il«-t griiiuiu'U in di«in Inii'k van vogt-ls. niet alleen kemphaantjes. maar o«»k ki<-vitt«-rï. tureluurs, scholeksters. grutt(»'s. y.xvartkopmi'euu'eii. kluten, plevh-rtjcs. ?/warti' sterns.' water!»tentjes, koeten, lepeluurs. reigers. «4oda:irsj«'s, leeuwerikketi. ]>i«'iiertjes. kwikstiuu-tjes en wat niet al. Rondom u ligt het heer lijke eilund met /.ijn «lorpen, veisrhiilen in ge boomte, y.ijti forsche boerderijen en de bekoorlijke en grotttsi'lu1 «luinenreeks. (!een won«ler dat Waalenburg ber«tem«l en g«liefd is. niet alle«-n in Ne«lerhind. maar over «Ie lu-ele wereld. Thans echter is men op het denkbeeld gekomen. om den polder dieper uit te muien, '/««tdat het drassig hooilatid kan verk«'eren in bruikbaar bouwland. Over de waarde van een «lergelijke maatregel loopen «Ie nu'eningen x<M-r uiteen. Kchter is het plan in uitvoering gekomen en daardoor De KemphaantJQs in Waalenburg /ou een groot deel van «Ie bonte vogelwerehl moeten verdwijnen, tot groot verdriet van «U1 vele <lui/«'nden. die .WtinIcnhurg hebben liet' g«ivregen en tot n«»g grotiter schade van onxe nakonu'lingen. «He. als wei niet oppassen, een wan hopig arm, d<tr. «mnatimrl ij k bestaan te lijden /uilen krijgen. ij (ïelukkig '/iet d«- Veivehiging tot Hel»nul van Natuurmonumenten kans. om «i«in «leel van Waalenburg aan te koopen. dat buit«'ii «Ie n«todl«*ttige «mtwatering kan blijven en dat /.ij «his kan bishomlen als drassig^ hooiland. met smakelijke slijkerige plasjes, waar Veel klein ge«liert«- huist. dat tot voedsel n»iet «jiqnen voor vele van die vogels en hun jongen.' :J)at stuk grom! moet dertigdui/end gulden kosten. Binnenkort, bij gelegenheid van l»>t zilveren feest van N'atuurmonunienten /.al ik n«»g wel eens vertellen, welke /\Vare verplichtingen de Yerecniging reeds ter wille van haar grootsch werk «tp yjj-h heeft genomen. Op het «>ogenblik is het 'voldoende», wanneer ik zeg. dat zij die «lertigduizend gulden' niet voorhanden beeft eu dat zij een -beroep'.doet »»p alle vrienden van de natuur om dit sommetje bij elkaar te brengen. Wij hebben den tijd t«»t l October. Menigeen venvacht wellicht nu, dat ik een woordje over de malaise zal zeggen, maar dat doe ik niet voor dei-tigduizend gulden. Vele kleintjes maken een 'griwt en wanneer in dezen tijd de belangstelling in het natuurschoon werkelijk zoo algemeen is als men uit verschillende uitlatingen zou kunnen opmaken, dan moet zoo'n betrekkelijk klein KRONIEK lt;o»ciH>|>l»<tlitiek in 1> AlMOKr:ri{IN<;srOMM!SSlKSenbi«isc.«M.i>^ commissies zijn niet altijd gelukkig in bun goedkeuring en verb«»d. Dat is v«tor hier en elders. binnen- en buitenland, wel h«-t zachtste, «lat men er van zeggen kan. Nu is het moeilijk ulier in stemming t«- krijgen. cont«-nter tout !«? n»tnde «'t son pèiv; maar hun l)emoeiingen hebben m«-«'st t<tt ivsultaut. «lat noclt t«nit Ie monde, noch «!«' père eontent zijn ni"t het o«>r«leel. Kn vaak weteti zij blijkbaar niet naar welken kant <»m te vallen «-n zijn alle richting en positiv iteit z«x-k. Ho«- zou men eigenlijk ook van een veelhoofdig college, besluitende bij meerderheid van stemmen. anders kunnen verwachten!' Intusschen. niet altijd gaat het '/.>'»> krom toe als in DtiitschJand bij de keuring van ..lm Westen nichts Neues" g«-schied is. Kerst mocht «Ie \vrtooning «Ier film doorgaan. Ook het ministerie van Uuitenlandsche Zaken, «lat ten deze «-en woordje mee t«' spreken kr«-eg vanwege het gevaarlijk oorlogskarakter «Ier film waarschijnlijk vond er niets verkeerds in. Doch weldra'maakten de nati«maal-socialist«-n heibel «MI. inplaats van «lie hcrricmakers op t«' ruimen, trok men liever «Ie vergunning in. Zooiets kent men trouwens hier ook. Bij tooneelverto«tningeii bijv..heeft altijil «Ie Wanorde het in haar macht «Ie Onle te dwigen. Zoodra de eeiste gaat dreigen, krijgt zij lunr zin en wordt een vooistt l ing verboden. Aldus ging het nu precies in Duitschland. en ..lm Westen".... raïikt«- van «Ie baan. liet Itleek. dat «tok Buitenlandsche Zaken er toch iets tegen ha«l. Kn ..Oorlog" ook. Na «-enige maanden, «-chter mocht «land*- film vour ..beslot:-n kringen"1 gedraaid worden. Maar besloten kringen zijn v«xir uit breiding vatbaiir en «>p «len duur iik-t stabiel. Zoodat. weer na eenig»- maamlen ..lm AVi sten" nu ook voor het volle publiek v<-rtooiul mag worden. U. maar niet zoo in vollen omvang en luister!, Oorlog «-n Buitenlandsche Zaken, al valt er ni'-e te spreken, zijn niet z« ó gruwelijk inconsequent ! Twee heele scènes moesten vervallen. De schare ?des publieks zal niet mogen zien. dat en hoe een Fehlwcbel recruten «bilt. Dat r duldt het iKiitsrhe Nationalgefühl nit-t. meent de conunUsie. K u meenen B.Z. «?n.Oorlog. Kn ook niet. «lat een jongen.; /oo versch uit de h'opgraaf, weigert thuis een enthousiaste «lorlogsspcech te hiiuden. I Iet Nationalgefühl zou te zeer geschokt w«trdeti. als het van «lieweig» ring vev'nam. Maar overigens schijnt er mi. den nationaal-socialisten ten spijt niets ergs meer in Heniar<[u«-'swerk. Men zon meenen. «lat «Ie ??commissie.' plus B.Z. .-n O. eerth-r tot''dit besef hadden kun nen komen, -lis 't dan «'iikel om die scènes gingi Maar. in tegenstellintr tot «Ie .goddelijke, malen «Ie molens «lezer cttnunUsiën d«uu-gaans on lang zaam en gr«>f; Wij. hier. weten er o«>k vaii. F. C. bedrag zelfs wel aan rijks«laalders of tientjes bijeengebracht kunnen worden. Het. gironummer van Natuurmonumenten is H2KU1. Amsterdam. Wel aardig «»m eens wat' te geven bij gelegenheid van het zilveren feest. Wanneer er meer dan dertigduizend gulden' wordt, geschonken, dan bestaat er 'gelegenheid, het bezit op Texel nog uit te breiden. , I