No. 2832 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 SEPTEMBER 1931 K .ir GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 SEPTEMBER 1931 No. 2832 GENERAAL, AGENTEN VOOR AMATEUR-KINO-UITRUSTING FOTO-SCHAAP & Co. . SPUI 8 AMSTERDAM Josef vön Sternberg en Mariene Dietrich BIOSCOPY (Slot van pag'. n) BOEKBESPREKING »an Pabst's. ..Freudlose Gasse" doet denken het magistrale carnaval de geweldige climax in de muzikale verklanking van het geheimschrift .... het heeft alles die suggestieve klaarheid «n dat imposante formaat, zoo karakteristiek voor Sternberg. Maar vooral dat prachtige moment, aan velen wellicht onbemerkt voorbijgegaan, wanneer de half verdoof de Mc. Laglan vraagt, wat zij in den wijn deed en Dietrich met haar giftig-zoet accent antwoordt: ..A few drops of sleep.... l", is van een aangrijpende grootheid. Als een gedolde stier slaat de athletengestalte tegen den grond en wanneer den slag van het vallende lichaam verklonken is. schuift de camera geluidloos naar voren, tot het bleeke masker van Dietrich, stil, raadselachtig, triomfantelijk, bijna het geheele projectiedoek vult. Dit is in zijn zuiver filmische conceptie wel een van de schoonste momenten uit de heele film. Tenslotte is daar het onvergetelijk gebaar» waarmede zij den officier, die haar blinddoeken wil, de tranen uit de oogen wisent. Een gebaar, dat wij niet zien maar raden wonderlijk schuw en kuisch en dat vreemde, onvermoede senti menten verraadt bij den cynicus, die het mystei'ieuse driehoeksspel van regisseur, filmsujet en camera, dirigeert. Rohert Sloclmak. ..Vorunter.HuehunR". Rembrundt Ik schreef reeds over deze film, welks Fransche versie ik te Parijs za^ al?: Autour d'üne en quête". Ook bjj het weerzien handhaaft het werk ziih als een sterk, superieur oeuvre. Merkwaardig is daarbij de vergelijking der verschillende bezet tingen. Merkwaardig en verrassend. Want tegen alle verwachting in blijkt de Fransche, dus de vreemde" bezetting, beter dan de Duitsche. Vooral de hoofdfiguur van den instructierechter 1 was in Parijs oneindig gaver, dan hier. Jean Perier, menschelijker en milder in verschijning, stem en gebaar, maakt van den magistraat een bewogener, tragischer figuur dan Bassermann. Speciaal in de groote scène van het nachtverhoor, moet de Duitsche speler met zijn krassende stem, zijn koud, hard masker, het volledig afleggen tegen de warme, vibreerende menschelijkheid van zijn Franschen collega. Ook Scherr, het doove oude heertje, hoewel zeer Verdienstelijk (iets te vaudeville-achtig) in de Duitsche bezetting, blijft verre achter bij Paul Olivier, dien wij reeds uit een dergelijke rol in Clair's Chapeau de paille" kenden. * Zelfs de vrouwenrol, het beruchte -/.wakke punt bij de Franschen, was in Parijs beter door Annabella vertolkt. Alleen de Berndt van Willm, bleek 1 even neutraal en onbeduidend als die van Gustav De Vervulde W<ens:h, door DéVan der Staay. P. N. Van Kampen en Zoon. liet is een bepaald genoegen over dit boekje iets te mogen zeggen, zooals het lezen ervan een vreugde inhield. Sprookjes schrijven en uitgeven mag in onzen tijd een hachelijke onderneming lijken, ik durf hopen dat er ook thans toch velen zullen zijn, die met graagte dit boekje in handen zullen nemen en lezen. Want déze kleine verhalen steken wat gedachte en gevoel betreft uit boven wat sinds langen tijd in ons land in dien trant werd geschreven. Frisch zijn ze, geestig en oorspronkelijk, zóó warm en levend, dat we den mensch die ze schiep vlakbij ons voelen. Wat betreft den uiterst eenvoudigen vorm zijn ze voor kinderen te ge nieten; maar de diepe menschkundige kijk, de scherpe blik, een wonderwel gekozen woord om een gansche situatie ontroerend of sarcastisch te teekenen, dit alles kan pas ten volle door volwasse nen worden gewaardeerd. Ze zijn niet alle gelijk waardig. De vervulde Wenseh, de tooverbril die den drager de macht geeft zichzelf te zien door de oogen van een ander, is een geestig gedacht, ver makelijk ding; Het middel van Jurriba een oolijke grap, waarbij de dieren tot de conclusie komen: als ieder zichzelf maar meet naar zijn eigen voet, is volgens die maatstaf Jumba slank en heelemaal niet dik; De strijd in Kikjferland is een geslaagde miniatuur satyre en de dialoog tusschen De Twee Kranen, kostelijk. Maar dieper gaan Kabouter Peccavi, die een vlek in zijn levensboek heeft gemaakt en uitgaat om iemand te zoeken, die hem leeren kan alles weer blank te maken. De Echoput, waar vrouw Smart den prins gevangen houdt; xóó lang, t'»t op een dag hij medelijden 'krijgt met het lot van Echo, die nooit naar boven kan, omdat hij altijd antwoorden moet op de klacht van den prins: Zoo droef!" Oef!" Dan stijgt hij, bevrijd naar boven, en op zijn verheugden uitroep als hij de blauwe lucht weer ziet: Ik ben blij !" antwoordt de Echo tevreden: Ei!" Een fijn verhaaltje is, Hoe Pietepeutje moeder ten hemel droeg. Moeder die niet in den hemel mag van Petrus, omdat in haar oogen alleen de wereld van buiten zich weerspiegelt, de wereld van binnen afgesloten blijft. Dan vraagt Pietepeutje aan Petrus, moeder even onzichtbaar te maken en zegt: Moeder, als je nu onzichtbaar bent, kruip dan gauw in mijn hart, dan draag ik je zoo den hemel in." Er is zooveel meer, fijn gevonden en kleurig neergezet, dan ik hier noemen kan. Maar ik wil nog een der allerbeste aanhalen: Van den man die meten kon hoe vol het hoofd en hoe warm het hort was. Archie Pytoras gaat met zijn vernuftig uitge vonden instrument het meisje zoeken, dat het warmste hart en het volste hoofd heeft. Maar hij ondervindt tot zijn wanhoop, dat die twee goede dingen blijkbaar zelden samen gaan. En als hij ze eindelijk gevonden heeft in juffrouw Perfecta, zegt deze dame tot zijn verbijstering: Hoe staat het eigenlijk met jouw hoofd en hart?" En het jammerlijk resultaat van een meting bij zichzelf is: een hoofd tot barstens toe vol met geleerdheid, maar bij het hart verkiest de ther mometer niet te stijgen. Ik trouw niet met iemand met zoo'n koud hart," zegt juffrouw Perfecta en trekt haar neus op. Dan komt de onfortuinlijke wetenschappe lijke minnaar terneergeslagen terug bij zijn hos pita en haar dochter Simpla, die lang zijn trouwe onopgemerkte verzorgster was. Wil er niemand met je trouwen stakker, omdat jij een koud hart zou hebben? Ik geloof er geen steek van, dan wijst dat ding niet goed !" En als gevolg van deze, allernatuurlijkste vrou wen-logica trouwen Pytoras en Simpla, nadat het instrument in diggelen gevallen is. Ze wer den heel gelukkig, al is hij er nooit achter ge komen hoe het er van binnen bij zijn vrouw eigen lijk uitzag...." De vervulde wensch is zonder dat de jonge schrijfster het zóó bedoelde een zinrijke titel geworden. Als we dit boekje gelezen hebben, is voor ons de wensch naar iets frisch en schoons in vervulling gegaan. INA BOUDIER?BAKKER ^ . i t Wiens naam dan ook in glorie boven den gevel van het lieinbramlttheater prijkt. E. Fahrenkamp Hal (Uit Farbige Raumkunst") H Pieck Biljet (Voor een Néderl Linoleumfabriek) Edinburgh Peebles NAAR DE POOLSTREEK Op de heenreis: Eilanden \\7 IE van contrasten houdt, moet een Polar* . fahrt" medemaken, althans die Polarfahrt", waaraan wij door bemiddeling van De Groene" hebben kunnen deelnemen. Want eerst zagen wij Edinburgh: de schilder achtige stad met haar vele historische herinne ringen, met haar beroemd kasteel middenin de stad op een rots gelegen , met haar schitterend monument voor Sir Walter Scott, Schotland 's groot sten romanschrijver, die den modernen historischen roman in het leven riep; met -?op de binnenplaats van het kasteel de hoog-artistieke herinnerings kapel, die gewijd is aan de landskinderen, die in den grooten oorlog vielen. En wij zagen de omgeving van de stad schilderach tige heuvels, lieflijke dalen tot waar het reusachtige hotel bij het kleine plaatsje Peebles ons tot rusten nood de", zooals de dichters het vroeger plachten uit te druk ken. Nu zeggen wij, dat wij te Peebles gingen teaën! Anderhalven dag later rezen de zware rots-klompen van de F&röer vóór ons uit zee: kaal, massief, met telkens 'n schilderachtigen doorkijk over een zee-arm, die twee eilan den scheidt, het grootste deel van het jaar door woeste stormen gestriemd. En Thorahavn, de hoofdstad: een niet onvriendelijk plaatsje. Hou ten huizen en veel graszoden inet bloemen op de daken. Van storm geen spoor: zwoele wind en zonneschijn. En nog anderhalven dag later het Westmann«iland, aan de Zuidkust van IJsland! Opnieuw hooge, massieve rotsen. Daar, waar een der vele voorgebergten in de zee uitspringt, grillig gevormde rotsnaalden, die tot op grooten af stand uit zee rijzen. Een klein gehucht ligt landwaarts-in tusschen twee massieve rotsheuvels. Wij hooren een klok slaan en op de groenende vlakte door IVANS tusschen liet gehucht en de zee zien teij 'n paar menschen. Zij wuiven, wij wuiven terug.... Kort daarop passeeren wij een geweldig rotsgevaarte, aan deze zijde den uithoek van het eiland. Wat wij ook op de Faröer reeds zagen, zien wij hier nog duidelijker: duizenden en dui zenden zeevogels, die tegen de steile wanden nes telen. Wij ontdekken witte vlekken en strepen Nederlandsche Munt \ Holland'* beste 10 cent» sigaar Thorshavn op de flanken van de rotsen: guano. En door onze kijkers zien wij ze zitten de groote zeemeeuwen, de stormmecuwen, de dwergmeeuwen, de zee zwaluwen, de zeepapegaaien, met hun gekromde snavels, en hoe zij allen heeten mogen in lange rijen, als in slagorde, op de smalle riggels van het bazalt. En nu verschijnen op den: top"van de rots drie mannen. Zij zwaaien met hun hoeden en hun luide roep bereikt ons. Dan vallen er eenige schoten. En een zwerm ? van vogels stijgt plotseling van do rotwm op. Angstig schreeuwende dwarrelen de dui/cnden dooreen tot vlak bij het schip: een belangwekkend en zelfs imposant schouwspel. Zeker, wij weten best, dat het 'n kijkspel" is, to onzen .behoeve gearrangeerd door de drie mannen daarboven op de rots. En toch zijn wij schande over ons ! blij, dat wij het gezien hebben. * * * Later op onze reis. noordelijk van IJsland en reeds halfweg Spitsbergen, passeeren wij opnieuw een der kleinere eilanden van de IJszee: Jan Mayen. bijna altijd onzichtbaar voor voorbij varende schepen ten gevolge van de dichte mist, die het zoo goed als steeds omgeeft. Ook nu zijn de bergtoppen door wolken omhuld, maar het beneden-deel zien wij duidelijk, ook het eenige huis.... En dan. nog later, reeds op de terugreis van Spitsbergen en de ijsgrens. duikt bij heerlijk weer en ?*'..-; zonnigen hemel in het Zuiden het Bèeren-eiland uit zee op. Eerst uren later zinkt het nu noordelijk van ons weer onder den horizon. Wij hebben de bergen en de sneeuwvelden. scherp omlijnd. kunnen zien; ook de hier en daar wat lage. langgerekte kust en zelfs het radio-sta tion, waar slechts enkele menschen, die elkander aflossen, korten tijd verblijven. Dat wij al het hier beschre vene hebben kunnen zien, is een buitengewoon geluk! Er is.'n oude Duitsche heer aan boord, iemand met'n grimtnig gezicht en 'n goed hart, zooals veel van z'n landgenooten. Ik heb de reis zestien maal gemaakt" zegt hij, maar nog nooit zoo mooi weer gehad, 't Is voor den eersten keer, dat ik Jan Mayen gezien heb en het Beereneiland zag ik nooit zoo mooi. Dat komt zeker omdat er 'n gezelschap Hollanders aan boord is. Die eilanden werden immers door de Hollanders ontdekt....? Welnu, nu zetten zij voor u hun beste beentje voor....." Hier. in het Noorden, is men als Hollander ??te huis".... ! ? TUYNENBURG X M