nuasa DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 SEPTEMBER 1931 No. 2832 No. 2832 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 SEPTEMBER 1931 l : kff 'i.. J Hoe maakt de Regeering de Begrooting sluitend ? DINSDACr a.s. zal tloor den Minister vau Financien met «U' begroot ingsst ukken de millioenennota aan tle Tweede Kamer worden aangeboden. Het gerucht, dat tle begroot ing aanvankelijk niet sloot en een tekort had van ?~>0 millioen gulden, lijkt geenszins onwaarschijn lijk. Hoe moet in dat U-kort worden voorzien? Dat kan op twee manieren: men kan tle in komsten vermeerderen on men kan tle uitgaven verminderen. Het is aannemelijk, dat tle regeering. wanneer het tekort zoo groot mocht zijn. wel genoodzaakt zal zijn beide middelen tegelijkertijd in toepassing te brengen. Verschillende middelen komen i:i aanmerking en na;vr het gerucht verluidt Overweegt men: een beiv/.inobelasting. en een verhooging van ons tarief van invoerrechten. l [et komt mij Voor. dat er tegen een benzinebelasting de minste bezwaren kunnen worden aangevoerd. Het is in het algemeen natuurlijk niet gewensrht in een crisistijd de lasten, die op het bedrijfsleven rusten, te verzwaren. Ma;.ir liet geld zal toch ergens A-andaan moeten komen. De prijs van de benzine is in den laatst en tijd zeer snel gedaald. Dat is een voordeel voor tle verbruikers, /.ij hebben ia dat opzicht tengevolge van de crisis een voordeel ondervonden. Do crisis dwingt de regeering om tal van bedrijven en personen, die buitengewoon zw.var door tle crisis getroffen zijn. te st.-unoti. Wat ligt nu meer voor de hand. dau da-t ni"n de bedragen, noodig om degenen U- steunen, die extra zw«i:M' getroffen zijn. vindt door een belasting te betalen door degenen, die althans in n opzicht van tle crisis een voordeel hebben ondervonden? Heel veel bedenkingen kunnen er echter tegen een verhooging van ons tarief van invoerrechten worden aangevoerd. Dat is een belasting, die armen en rijken, degenen, die extra zwaar en liegenen, die minder zwaar getroffen zijn. volktini'-n willekeurig belast. Die nwitregel belemmert den handel en houdt het herstel van het evenwicht tusschen productie en consumptie, het oonigo middel om op den duur uit de crisis te komen. tegen. Hij heeft tengevolge, dat de goederen niet op d:» goedkoopste wijze worden geproduceerd en gedistribueerd. Het bet eekent een bescherming van degenen, die het minst iu staat zijn in de. boluu'fton van het publiek te voorzien, ten koste van degenen..wier werk nu-er efficiënt is. Natuurlijk zou een verhooging van invoer recht en als een crisismaatregel worden aanbevo len. Die maatregel zou echter het omgekeerde bereiken, van wat men zegt daarmede te beoogen. Hij versterkt de oorzaken van de crisis en houdt hot horst;'l tegen. Wij zijn in ons land gewond dat men een ver hooging van de invoerrechten als een crisismaat regel, om in den nood der schatkist te voorzien. aanbeveelt. Als couvprotoctionistischo maatregel zou hot publiek er bezwaar tegen maken. Daarom pleegt men er aan toe te voegen, dat protectie niet in de bedoeling ligt; Wanneer de crisis echter voorbij is, denkt niemand er met-r aan, tle invoerrechten weder te verlagen. Dat is ook zeer moeilijk. De industrie heeft zich aan tien gewijzigileii toestand aangepast en zij /ou opnieuw verstot uil worden, indien men de invoerrechten Weer ging verlagen. Ken maal een stap op dezen gevaarlijken weg gezet hebbende kan men niet meer terug, doch loopt men integendeel groot gevaar, uog vorder t))) het hellend vlak af te glijden. l'iorson meende indertijd zijn begroot ing niet sluitend te kunnen maken zonder een verhooging van ons tarief van invoerrechten van 5 op t» procent. Minister de Vries beriep zich op dut illuster voorbeeld, toon hij zijn verinniging t.'t ~ p('t. aanbeval. Kn in beide gevallen heeft tiet ervaring geleerd, dat die vorhoogingen niet on misbaar waren. Toen is ten slottc Colijn er in geslaagd in een tijd van crisis ons tarief van invoerrechten te vefhoogcn tot S pt't. Nederland onvervindt de gevolgen van de crisis minder sterk dan de meeste andere landen. Dat. is voor een belangrijk deel het gevolg vnn <!<? omstandigheid, dat ons productieapparaat niet kunstmatig is vervormd en dat het zich snel aan tle zich wijzigende economische omstandigheden weet aan te passen. Het zou in hooge mate bedenkelijk zijn. indien wij om aan een tijdelijk gevaar het hoofd te bieden,. datgene, wat de basis is van ons economisch bestel on dat ons gunstig onderscheidt van and cm landen, overboord zo'iden werpen. A. l'. JOSKlMirs JITT.V V* Amsterdamsche Hypotheekbank HEERENGRACHT 581, AMSTERDAM (C). OPGERICHT 1882 Geeft uit: 4 pCts. PANDBRIEVEN ~ü^ in stukken van ZH f 1000.-, f 500*- en f 100.en sluit Leeningen onder Ie Hypothecair verband op zeer bi llijke conditiën. DE DIRECTIE N.V. Bataafsoha Hypotheekbank AMSTERDAM A n n o l 8 8 9 Geeft uit tegen beurskoers: 4 % PANDBRIEVEN In stukken van f 100O,-, f500,- en flOO,-. Coupons Januari en Juli DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad vaor Nederland kost slechts ? 2.70 per kwartaal (f 0.20 voor incassokosten) af fio.?per jaar bij vooruitbetaling NI Insulaire Hypetheekliank te ZIERIKZÈE, geeft uit 4 % Pandbrleven a 100 %. Aan Pandbrleven In omloop voor ± f 22.000.000. N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. C ASTEND IJK tn L MOSSELMAN De Bonk geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trusthantoor ^è% Pandbr. tegen beunkoen uit. De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70, De Bank verstrekt gelden tot elk, bedrag met een minimum van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver. zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000. , f 500.?en f 100.- tegen Beurskoers. N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000, waarvan geplaatst t 8.400.000, waarop 10 pCt. gestort Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Schiedamsche Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie: Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C.v. Wijk, Mr. B. van Rossem, Een polis der LEVENSVERZEKERING ARNHEM" Is een waarborg voor het welzijn van Uw gezin. Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE Vestigingen in Nederlaodsch-Indië, Straits-Settlcments, Britsch-Indië, China, Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. N.V. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97 TRUSTEE'SEN ACCOUNTANTSCONTROLE. Hypotheekbrieven in circulatie f 17.500.000?', 4 pCt. Hypotheekbrieven tegen 99 '/4 pCt. Directie: K. E. ABBING. D. VAN OORDT. N.V. DE HMIiLEMSGNE HYPOTHEEKBANK ii Leden der Directie: ^^TT*^ Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. E. THIERRY DE BYE DOLLEMAN Hypotheken £ 41.336.346.P»ndtmeTen £ 40.894.600.Reierrei . . £ 1.099.275. .. BEURSSPIEGEL door G. A. Klaasse 17* K N lozer herinnert mij aan een ttiezogging ^ reetis meer dun een maand geleden aan het slot van een artikel gedaan: om eens een beschou wing te wijden aan de vraag welke aandeden in tle eerste plaats voor aankoop in aanmerking '/ouden komen wanneer straks de opleving door?/ott«». l Tij schrijft, dat hij 011 waarschijnlijk vele lozers met hem verlangend uitdien naar du aan gekondigde tips. Hoewol ik. vrees «lat «leze lezer hot optimisme van zijn medeslachtoffers ietwat overschat, wanneer hij vermoedt dat zij nu al «lonken aan wat zij zullen moeten doen wanneer y.ich e«üi opleving aank«mdigt, die op het oogotiblik nog zot) oneindig ver in het verschiet schijnt te liggen, meen ik toch mijn toezegging gestand t«; moeten doen. Belofte maakt schuld. «>«»k wanneer men die belofte liever in de pen had gehouden. Inderdaad, ein grossos Wort habe ich gelassen ausgesprochen: welke fondsen maken de meeste kans van een ommekeer in de conjunctuur het eerst ou het meest duurzaam te profiteoren ! Wanneer men denkt aan een opleving van liet bedrijfsleven na een periode van depressie dan denkt men op den achtergrond steetls een special»* oorzaak, of boter nog: een bepaalde tak van nijverheid die de stoot tot het herstel heeft gegeven, waarvan de prikkel tot nieuwe be«lièij\igheid en nieuwe ondernemingsgeest is uitgegaan. Die rol van Animiermamsel is in de crisis-geschiedenis yole malen'vervuld door do spoorwegen, on tle electrisuhe nijverheid. Deze laatste is trouwens aan de laatste - betrekkelijke hoogconjunctuur ook niet heelemaal onschuldig geweest, en zeker niet wanneer men, tle radi«>-iridustrie ei toe rekent. Daarnaast was het «Ie ?tuitomobiolnijverlicid on tot op zekere hoogte <lo kim.stzij-tudustrie. Nu was hot geenszins mijn bedoeling om te trachten uiltovispuhenuitvvelke hoek straks- quostuietatuleni'?? «Ie haiisst<vviml zal waaien. Natuurlijk zou men dan do meest welomschreven voorspelling kunnen wagon, omdat <lo direct bij do topindustricën betrokken bedrijven in de eerste plaats en het sterkst van «U; opleving .zullen -prolitooren. on pas tl.-uirna vin, de terugslag op hot economisch leven in liet algemeen do ovori^.v bedrijfsgroepen. + * * , Kdoi-h, ik weet niet, en waag zelfs niet te \ eronderstellen, langs wolken weg wij .omhoog? zullen krabbelen. Dat- kun afhangen van oen uitvinding. i-on nieuwe werkmethode in een bepaalde tak van bedrijf, «m het komt vaak juist .«laar voor w.iar men het niet Verwacht. Veeleer wil ik j»:»ndacht wijden aan «Ie e«mse<mont ies voer bepaalde fondsen, en Ui'oepon- fondsen, «l ie bij feu algemeene oplovim: in de conjunctuur «!«? b;-.stc kans 'hebben meet eloopen. Xulk een altüemoeiie «iploving k'Mi wellicht na eeu hooi yjek-ülolijke inzet, overal tegelijk int roden(U'.'i.tinoor do o:irzaak voornamelijk oen psycholo gische is: herst«'l VJMI Vertiouvvon in <lo toekomst en-/..). .,''>!" «loorwerke.n van oen centraal punt uit 'indien «Ie stoot uitgaat VIMI «'on ..nieuwigl'u'id"). Aan zulk een algoiiu'eno yoi'betoring zonder be paalde ,,ha<urd"- «la-^'ht ik destijds: toen \y«i-s immoi-s juist het Ifoover-plan gopublu-oi-rd. «-n hot had or voel van .weg dat'di«' simpele geste imlordaiid liet. vertrouwen plotseling .een «vindwoegs doe«l terugkeeron, hetgeen hier on «laar --.vooral in do bouwiiijvoi''hoi«l r«>eds nioiiwo rrdors uitlokte alloen op do loutere verwachting ..dat het nu wel wat beter zou gaan". Waren er niet nad'u-n allerlei ..'zwarte. g«'beurtenissen gevolgd Krankrijk's .aaraeling, Duitsche financieelo crisis, Loti<Ion'.s iïetemp«'rdo financieele crisis -?«lan zou w-aars«thijnlijk eenig resultaat .niet zijn uitgebleven. Kn nu is het wachten maai- op een volgende geste 'Overhemden naar maat van het eekenis op economisch-politiek gebied. Maar het moet iets denderend» zijn; voor kleinig heden is onze huid na zooveel depressiejeed al te «lik geworden. Schrapping van internationale semi-politieke schulden, Kuropeesche of althans belangrijke regionale tolunies of iets van dien aard. Kn komt zooiets niet, dan maar wachten op een uitvinding, of.. .. een and^r novum. Gesteld nu dat op n of andere thans nog duistere grond een opleving komt waar mag men daarvan dan den invloed verwachten? De oude theorie leert dat het meest aan corjunctuurschonmielingen onderhevig zijn de bedrijven van hoogere ordo" d. w. z. die welker producten voor nagenoeg alle andere industrieën noodigzijn, in dier voege dat bijna alle ..productiemiddelen" ermee gemaakt worden. Zulke producten zijn: ijzer, kolen, hout, en d t» bedrijfstakken: bouw nijverheid, metaalindustrie. Wannce» de algemeene bedrijfsgang gunstiger wordt gaat men weer denken aan vervanging van oude installaties, men gaat uitbreiden. Kn behalve de genoemde ,.Secundaire" takken van nijverheid profiteert daarvan natuurlijk ook de transport nijverheid omdat deze. meer wel licht dan eenig ander bedrijf, afhankelijk is van de omzetten in handel eix nijverheid. /oo zou men dus als de favorieten bij een wederopleving kunnen noemen: mijnaandeelen, spoorwegaanduelen en scheepvaartaandeelen. En waar tegenwoordig de plaats van kolen «ils grondstof tot opwekking van drijfkracht voor een belangrijk deel is ingenomen door petroleum zou -men ook olieas.ndeelen daarbij moeten noemen. Is zulk een advies inderdaad logisch:* 3Ieii moet in dit verband bedenken dat de oorza-ak van de mftlai.se in de bedoelde bedrijfstakken dit keer een heel andere is dan die vroeger phicht te zijn. Toen "WAs meestal de depressie in spoorweg-, scheepvaarten mi.jnbedri.jf (inclusief mineralen als petroleum enz.) secundair. ..afgeleid" van een nlgeinoeno inzinking op economisch gebied. Dit keer is da»McntoiroH tle crisis als het ware van all*- kanten op ons aangekomen, en niemand zal willen bewei-en dat in de oliën ij verheid «lies pais en vree zoii zijn Wtinnoor niet de depres>ie roet in het. 'eten 11 P. d gegooid. Integendeel, de overproductie en de petroli-um-nijvcrheid.is mede n van do oorzaken van *le algemeene malaise .geweest, en hetzelfde .was'het ge val. met velschillende andere mineralen als koper, /ink enz. V»n tle transportnrjvorheid kan nu-n trouwens hetzelfde zeggen: *le scheepvaavt ligt al jaren .achterover: ook daar' over productie a.an scheepsruimte niet alleen nu de .vraag er naar. is terugueloopen. maar ook al i»i» Jlet toppunt \'iï\\ de * * * w»« :i»c«'r kt-t-r sti^r iiH'«'i' -i' ten-plaats Bij ons verkrijgbaar N.R.V. MONTA SCHOENEN ilmirnict' valt dus nlli-. ?bpivkt'niiip; uit lu-t v )!>rpiau«li' vnlul «lat lu-t alle 'l i^ «l«t- i'*'" «l^«%ini>«'Hi- vcrbotoiiiijr in »!<? j)la!'.ts de l)tHl«'u>Ul(> bcdvijfstiikkfU uit het vs ?/.!?! luilcii. Want ;!»' factim-n «lic «l vóór de crisis iu «It'/i- bt'«ln.jvru xvofki-vilon /aUli-n ook sti'jiks 110^ voiu-twi-rkt-n. Djitu-uu-c is ni»-t tto'/oiid «lat ilc ouili; trjvilitiinuclt' i-i/isisliu-r nit-f t : allivn «lc oiuslancli^lu-(U>u y.i.ju dit s «>n najU' het. 7/u-li l» ut' ivm/.U'H i-rH qok dan vnn*)ït'iè. - Kr. */.i.jn Vt'*'" OH Vt-cl ,,haar«leii" \;an du nialaiso. Ku min «if nuuviillijï. schuilen d ii> nuk. «MI xclfs in «k« i in dt- upixcmi'ldu bedrij f slakken, ..van «i'ili;". N«>enien wij. b.V. naast «Ie ret-ds jJCen«»ein«l«' v«)«>vb(M'l«len n«^ 'eens do jViuerikaansi-lie sptuir? w<»nf<«n. Hot is /eer d<- vi-p.&a «>f de sp«Mii\vee:«'ii «>«)it >\v«>r. hun mulo plaats 'xullcn innemen. Na tuurlijk blijft «lat ntop-lijk, wanmvv inaav nieiiw«r iratvspoft <1«^ we^evellen vrachten veiVan^t, en bij een normale uitbreiding van lu>t verkeer is dat'Kw'nsxins uitgesloten. ^Iftur er blijven toch «>ok na «'en algebe»»! econonxisch bol-stel n«ig euvelen aan h«;t sptunave^bedrijf knagen.' en niet alleen in Amerika, want verschillende van de kwalen gelden overal elders. Het eenige voordeel van deze bedrij v?en dat .zij door hun momipolicpositie de tarief'/etting aldus kunnen toepassen dat langs dien Weg do Weggevallen ivndabiliteit wtH'dt herstelt. Maar het g«-val Amerika bewijst ook al weer dat «lit niet zo«» makkelijk gaat, omdut natuurlijk de overheid xi.-h <l«wt gelden. Kn wat b.v. de petroleunmijverheid betreft: de vooruitgang van de- boortetrhniek heeft /.ooveel outsiders tot prt K! neten Verheven «lat het nog wel geruimen tij«l /.al duren alvorons daar aan verbete ring gedacht kan >voulen. Wat blijft er dan over voor eventueele vo«>r- ? spellingen:' Al heel weinig. Xooals de /aken y.ieh thans laten aanzien xal men een verbetering het eerst kunnen verwachten daar waar of de natuur lijke survival-of -t h(;-fitt est -strijd het eerst z«j«»ver gevorderd is «lat door afsterven van de zwakke producten het evenwicht tusschen producten en consumptie hersteld is, <?{ een regeling tusschen pro ducenten het gemakkelijkst tot stand te brengen is. Het eerste schijnt zich t«jt op zekere hoogte voortedoen in de kunstxijdcindustvie, waar al verschil lende kleinere fabrieken gesloten zijn. waar bovendien nieuwe af zet -gebieden gevonden schijnen te worden, en waar tenslotte de producten in enkele concerns samenhokken, zoodat overeen stemming niet al te moeilijk te bereiken is. In de suikernijverheid is het niet zoozeer het afvallen van d«? zwakkere producenten dan wel de vrij hechte organisatie die tenslotte het ('hadbourneplan blijkt te hebben geschapen, tlie voor de toekomst hoop geeft. Ook in de t inn ij verheid lijkt «!«? samenwerking beter te- vlotten dan het aanvankelijk leek. Kn zo«) is h«,«t alleszins mogelijk dat men dit keer de verbetering eerder zal waarnemen op derge lijke spcciaalgebiedcii" dan in de traditioneele bedrijfstakken ..van hoogere orde". Maar niet het werken op zulkf tips kunstzijde, suiker, tin. kan men rustig nog wat wachten totdat de 'ont wikkeling vaster Vormen aanneemt: en.... de markt al in opgaande lijn is. De Volkenbond vraagt een filmscenario 1> l .\ X K XK O H 'J' /al tle /.iel der menigte x.ijn wat j , -' defilmervanmankt". Het was dey.o gedachte, tlie mevrouw Helene Yaearesco. tle bekende Koemeeiische dichteres en afgevaardigde van haar land bij tien Volkenbond, er toe dreef om. mot den steun van tle gedelegeerden '«-n vortegenwooj-digei-s van vijfendertig landen, te l'arijs op. te richten het ..ComitéInternational ]>our la D'iffusion Artistii[iie et Littéraire par Ie t in matoirraphio" (C.I.D.A.L.C.I Het voornaamste doel van dit Comitébestaat in hot uitschrijven van oen jaarlijkscho prijsvraag, voor een onuitgegeven filmscenario, dat in den ruimsten /.in on /.onder eenige politieke bijgedachte gebaseerd is op dotx vrede en'tle internationale toonadorinu. Kon internationale jury hooft tle volmacht om dit .scenario te bekronen met een prijs van löti.ooo francs (-- ongeveer l.Y.iioo gulden i. welke prijs voor tlo eerstvolgende drie jaren reeds bijeenge bracht is. Po Xodorlandscho-.lury tlie bestaat uit Mr. H. Scholte. Mr. ('...I. Craadt .van lioggon. D.J.van f-taveren. .1. v. Ammerft Kuiler, l '\: M. tor Braak. Albert Holman, .loris I yens. A. M. tle .long. L. .1. .lordaan. H. l h. (i. .1. van der Mimdere. H. D. ('chso. en /.ich op ver/oek.tier Kogeoring hooft ge vormd vraagt een /scenario iiv hovongonoemden /in. De nationale jury heeft tevens besloten, dat voor hot geval het door haar gekoy.cn ontwerp niet inter nationaal bekroond 'mocht worden, aan dit Xedei-l. ontwerp alsnog xal worden toegekend eet! nationale prijs van Tiiid .(vijfhonderd) gulden'. Ex. van de volledige voorwaarden voor deise prijsvraag /.ijn te verkrijgen bij het Secretariaat van tle d'roène Amsterdammer, Keizersgracht 355, Amsterdam, of Worden op aanvraag kosteloos toe* gezonden. GOOSEN .SWAGERHAN "T