DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 SEPTEMBER 1931 No. 2833 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 SEPTEMBER 1931 . t ' f Een polls der LEVENSVERZEKERING Mg. ARNHEM" schept kapitaal voor moeilijke tijden. BSHgaaaaggiai^^ Hl Maatschappj voor Hypothecair Crediot in Nederland, gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23, waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8. BIJKANTOREN: Amsterdam, Westcrmarkt No. 2, Utrecht, Boothstraat No. 15. Groningen, Turfsingel 9. De Directie. Onder L Glas-Verzekering-Mij* GEVESTIGD TE AMSTERDAM OPGERIOfT 1876 Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163 Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN Verzekeringen tegen vaste jaarlijksche premie, voor schade door breuk aan M M SP1EGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN M H IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD De Holl, Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70, De Bank verstrekt gelden tot elk, bedrag met een minimum van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5°0 schuldbrie ven in stukken van f 1000 , f 500.?en f 100.?tegen Beurskoers. N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H, H. C. CASTENDIJK tn ?. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trustkantoor 4|% Pandbr. tegen beurskoers uit. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH w.v. AL GEMEEN E HYPOTHEEKBANK Gepl. Maatsch.Kap. 1 8 000.000. Reserves ruim l 100 000 Pandbrlef omloop ±88 *H)Uo«n Gld. 4 Pct. PAND BRIEVEN, zonder verplichte uitloting tegen beurskoers .$ M'« L- 1- VaB Tou'on .; Hr. R. S. Vin Happen. Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straf t s-Se 11 lemen t s, Brirsch-Indië, China, Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, GEVESTIGD TE UTRECHT. UITGIFTE VAN ,- 4 pCt. Obligatiên. Van het bedrag, hetwelk na uitoefening van het voor keursrecht vooraandeelhoudersen houders van bewij zen van oprichtersrechten overblijft, zijn f 3.OOO.OOO, obligatlën (of zooveel minder als eventueel beschik baar mocht zijn gebleven) reeds op inschrijvingsvoorwaarden geplaatst,, terwijl op het daarna eventueel overgebleven gedeelte een vrije inschrijving wordt opengesteld. De.Heeren VAN LOON & Co, berichten, dat zij op Dinsdag 22 September 1931, van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur, te hunnen kantore de gelegenheid openstellen tot inschrijving pp bovengenoemde uitgifte tot den koers van 100 pCt., met recht van voorkeur voor houders van aandeelen aan toonder en voor houders van bewijzen van oprichtersrechten. Prospectussen, formulieren van inschrijving voor aandeel houders en oprichters en inschrijvingsbrieven zijn ten kantore van inschrijving verkrijgbaar. AMSTERDAM, 16 September 1931. HOOFDKANTOOR: KEIZERSGRACHT 570, AMSTERDAM. OPGERICHT A«? 1094. t..u DENvVERZEKERING-MAATSCHAPPU MERCURIUS 7 VERZEKERT, BEHALVE TEGEN INBRAAKSCHADE.ooK TEGEN BRAND,ONGEVALLEM-EN WATERLEIDINGSCHADE. i N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000, waarvan geplaatst f 8.400.000, waarop 10 pCt. gestort. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Sank, Schiedamsche Singel 80 te R'dam of tot hare Agenten. De 'Directie: Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. v. Wijk, Mr. B. van Rossem. Ons huishoudboek door G. A, Klaasse VI. wat pi-u of srh]'ijfimu'lim«' hanteert in ons Ik-vi' viuU'l'huul pleegt /.U'li te^en den dertien Woensdag in Sc'p(einl)er op te maken om met \vaivii hartstocht een betere /aak waardig, t rooimtU' en bi-j*r«n)tinji aan flarden te scheuren, fel critiek uit te oefenen op «l«> spilzucht van de rejjeerinjj. op het slappe finnncieele beleid, op den an<?st om het mi's er in te zetten, en. . . . vult t' scelf maar verder in. Kon. trouw Ie/er hoeft al niet eetvs meer de bladen op te slaan om te weten dat de troonrede. dit jaar weer niet?* /.egt, en dat de belastingbe taler als een citroen wordt uitgeknepen. Dexe traditioneele critiek. '/onder welke de pers geen pers moor zou zijn. wordt natuurlijk in oen tijdvak van economische inzinking met verdubbelde hevigheid onzon, regeerders naar hot hoofd geslingerd. Als eerbaar lid van hot gilde heb ik dus mijn pen gescherpt, en trok daarmee te volde. Voorwaar, een begrooting opmaken in inalaisetijd is geen gemakkelijke taak; er zijn. altijd twee groepen die /ich bedreigd voelen en al schreeuwen voor zo geslagen worden: zij die aan don uitgaafktmt zitten, in de eerste plaats dus de staatsambtenaren, en zij die de inkomsten voor *le schatkist moeten leveren, de belastingbetalers. Die beido groepen moet zich do minister van het lijf houden, terwijl hij toch do twee eindjes aaneen moet knoopen. Kr is heel wat karakter vastheid toe no«Klig om beide groepen een deel te laten bijdragen in het gat dat de depressie in ons .staatshuishoudboek heeft doen ontstaan, en dan bovendien nog zich do blaam op den hals te halen van do solide financiers die oen begroot ing. die sluitend wordt gemaakt mot hot overschot van oen vorig jaar, feitelijk zwendel vinden ! Dat staal tje van durf hooft onze huidige minister van financiën getoond: hij heeft bezuinigd, salarissen verlaagd, belastingen verhoogd, on tenslotte. ... in don mist goivden. d.w.z. gehoopt dat hot nog wol wat moe zou vallen, on voorloopig maai- iti do nog welgevulde portefeuille van hot jaar 15121» getast. In de-eerste plaats dus. er is bezuinigd. Gedeel telijk door oen paar groepen uitgaven tijdelijk te verminderen of op te schorten (storting in het invalicliteitsfonds. on uitvoering Zuider/ee-inpoldoring) on anderdeels door vermindering dor .salarissen, die ook als tijdelijk bedoeld is. Hiermee komen we al dadelijk in het meest netelige vraag stuk: hoe zit hot nu eigenlijk met de bezuiniging. waarom van allo kanton geroepen wordt. Wanneer mijn inkomsten achteruit loopen dan moet ik ' ook. mijn - uitgaven inkrimpen; doe ik dat niet <lan maak ik schulden en bon een slecht financier. Wat ligt er nu meer voor do hand dan dat do Staat donz'.'lfden stelregel volgde als i k. en de tering naar do nering zet 'f Als zijn onderdanen-minder ?verdienen, dan moeten /ij op al hun uitgaven beknibbelen en dient dus ook de. dienst die den Staat hun bewijst goedkooper te worden verstrekt. In dit licht bezien is bezuiniging niwt slechts een wens.rht'ljkhoid, maar een absolute noodzaak. Nu is het nooit prettig om oen bepaalde levens standaard -waaróp 111011 ? zich- heeft ingesteld te moeten prijsgeven, en zich te UK toten ..bekrimpen",! en wanneer men weet dat do inkomsten niet regelmatig vloeion, maar wel -OOMS schommelen. (lan is uien onwillekeurig geneigd, om ..een appeltje voor den dorst"opz'ij te loggen. In de ..vette jaren" vormt molt een klein reservetjo'om in do ..magere jaren" op toteren, on dan nog wat van den ouden. -overvloed te kunnen savoiieeren. Zulk oen politiek is voor het individu gewohscht, maar in.de allereer-. sto plaats wol voor «Ion Staat, die systematisch on. met vooi'uitziendon blik zijn budget voor jaren vooruit katl opmaken: gouvernor. c'est prévoir. Nu -moot helaas erkend worden dat hot niet. dat próvoir niet al te vlot is gegaan, blijkbaar i's de mist waarvan de millioononnota spreekt niet pas komen opzetten, maar feitelijk rijden we al jaron er in. Wij hebben inderdaad jaren van relatieven overvloed meegemaakt, maar ,in plaats van toon wat op zij te leggen,1 hebben wij .alles opgegeten. Men doet het steeds voorkomen alsof ,pas nu de beztiiniging zich als noodzakelijkheid opdringt, maar niets is minder waar. voor den Staat is be zuiniging, relatief gesproken althans, juist noodig als er overvloed is. Want. . . . wanneer men wacht totlat do inkomsten trager gaan vloeien, on het bedrijfsleven en retour is, dan isliet voor bezuiniging eigenlijk te laat. dan moet men mot bezuiniging boel voorzichtig zijn. Want elke vermindering van uit ga vendoor den Stasit beteekent vermindering van consumptie, en dus.... een stap dieper in het moeras. De fout van den te hoogoii levensstan daard van Vader Staat is in do afgeloopon jaren gemaakt, maar die is niet nu te hei-stellen, doch pas i n de eerst volgende hoogconjunctuur (optimist!) Als er voor den Staat n taak is weggelegd ten. aanzien van do verzachting der conjunctuurinvloeden, dan is hot wel «leze: temper inde- hausse het verbruik door belasting te heffen, en die niet heolemaal uit te geven, maar ton deelo op te potten, on stimuleer in de depressie het verbruik door van diéoude potjes te verteren ! Daarmee komen wij metoen op het volgende punt: hot dekken van een doel van het tekort d ooieen beroep te doen op hot overschot van 1U2U. Dat is inderdaad n van do lichtpunten in het financieel beleid van de laatste jaron; hoewel er niet bewust naar werd gestreefd een reserve te Vormen voor slechte tijden, is toch zulk oen reserve ontstaan: sedert 1021 hebben wij begrootingsoverschotton gekend, die tezamen rond 300 millioon bereikten. Niet een doelbewust principe. maar alleen conservatieve ramingen hebben ons dat spaarpotje bezorgd, maar. . . , hot is er dan toch ! In het licht van bovenstaande beschouwing is er niets logischer dan dat wij van die spaar centen een dankbaar gebruik maken. Door voor loopig alleen het overschot over 1029 aan te sproken houden we voor komende jaren nog oen paar hon derd millioen onder het zout. Nog een enkel woord over do techniek van deze financiering: die over schotten liggen natuurlijk niet voor het grabbelen, hot geld is er niet moer doch is aangewend voor extra-aflossing op geconsolideerde schuld. Wil men dat weer A-rij maken, dan zullen er dus nieuwe looningen moeten worden uitgegeven: en dat is juist wat do ..solidon" zoo angstig maakt: wij stoken ons in schulden om de uitgaven maar niet te hoeven verminderen. Maar wanneer men bedenkt , dat het feitelijk een spaarpot is die men opteert (spaargeld dat ..belegd" is door delging van schulden vóór don vast gestelden termijn, on dat nu wordt vrijgemaakt door die schulden, die zonder do besparingen ook nog zouden hebben bestaan. Aveer te doen herleven) dan klinkt het heel .wat minder losbandig. Zoover nu niet do dorst door die gecoiifoito appeltjes kan worden gelesscht. bleven er dus twee wegen: bezuinigingen of meer belasting, tenslotte eigenlijk nog een derde: geld loeneii om hot tekort te dekken (naar den vorm gelijk aan vorengenoemd opsoupeeren van reserves, in wezen principieel «laarvan verschillend). Van do bezuiniging in dezen tijd noemden wij reeds de bezwaren, ook reeds in vorige beschouwingen over dat onderwerp. Na tuurlijk ni'iet elke stelling in haar juiste verhouding word«'ii gezien, en daarom-kan men niet zonder moor beweren dat elke vermindering der uitgaven thans uit den booze zou zijn.' Hot lijkt alleszins waarschijnlijk dat de juist .ingediende begmotihg de juiste maat houdt. Ken vermindering der sala rissen met 5 p('t. is zeker niet onbillijk, nu de kloinhandolsprijsindox. de kosten van levensonder houd in de laatste jaron minstens ook mot zulk ??on percentage zijn omlaag g«-gaan. Als ieders in komen vermindert, is er allo reden «mi ook de ambtenaren daarin te' laten dooien. Kn nu «leze maatregel niet gepaard gaat met. vermindering' «lor belasting, integendeel met verhooging behoeft men niet. te vreezon dat vermindering van «Ie koopkracht der ambtenaren gepaard xal gnan met moer ? besparing «loor do .belastingbetalers. ' ' - - * ' * . . - ? ' , * . Dit vo«>i;t ons tot de laatste kwestie: do botockenis van de bolastingvorhooging in. depressie! jjjd. ? J U-t spreekt van zelf dat het zuur is om wanneer do inkomsten --dalen vun het orersclmt nog meer' aan belasting af te staan, Kn /oker zou hot falikant verkeerd zijn «jin nu Inlast ingen t e ? gaan ' hef feit «if vorhooging, d ie'direct handel en bedrijf be zwaren. Maar 700ver de belastingen alleen maar op inkomsten wórden geheven kan men,-algemeen 'maatschappelijk, oen relatief vor/waarden druk in flopivssiotijd niet al te zeer afkeuren behoudens «lan hetgeen hierboven ..word opgemerkt: dat Jiet veel beter is dat die verhooging niet behoeft plaats tévinden, omdat voldoende reserve is gevormd' in betere jaren want.de. t«itale consumptie gaat er in, elk geval niet door achteruit (als do belastingbetalers minder verteren kan do staat pivoios ovonvo"! lU'Vr opmaken), on waarschijnlijk wordt zij erdoor gestimuleerd, omdat een d«-el van do belust ing\orhooging ten lust e van «Ie kapitaalvorming komt, en die kapitaalvorming kan ons op hot oogotihlik gestolen worden. Kr hangt echter heel veel ji,f van «ie keuze dor belastin gen, die men inst.-lt of verhoogt, l lot voornaamste inkomstonac«-r«-s moeten wij verwachten uit oen tweetal ina-itregelen: instelling van een bonzhiobola-sting. en v«*rho<iging van het ..fiscale" in voerrecht van S tot 1O p('t. Ov«-r die hotizinoh<<last ing valt te twisten: hot argument: «lat «Ie mitobcziltors voor koi-t toch niet hadden gort-kond zulke lege prijzen te betalen houdt weinig steek, want op dcnzi-lfdrii grond zou nu-n allo grond stoffen kunnen gaan belasten, die sedert een jaar bijna allo op ."o p(.'t. of minder van hun prijszijn g«»daald. Daar misschien mot nog meer reden, want de prijsdaling der grondstoffen hooft maar zeer weinig effe«-t gehad op die der oindpr«iducton, zoodat een belasting der grondstoffen wellicht den verbruikersprijs niet ten volle zou Verhoogen, en do marge die tus.-ohon grondstof e« eindproduct aan don strijkstok blijft 1'j.Mwn eerder verminderen. Kn «Ie idee «lat benzine oen luxoaitiki-1 is moet toch. gezien hot «-norm aantal vrachtauto's en personenauto's voor zakongebruik wol als oen fictie wMi-don bochouvrd. Maar aan d<-n anderen kant valt het niet te 'ontkennen, dat bij do ex ploitatie van een auto de kosten van benzine ver bruik niet zulk' een belangrijke rol spelen, zoodat deze belasting wellicht niet te zwaar zal w«>rdoii ..gevoeld", en dat is uit politieke overwegingen ook al heel wat waard ! ..l'luck the goose.with as lirtle squawking as possibk-" heeft een oude Kngclsche belastingrol zijn opvolgers als raad meegegeven. Kn dat is ook wat waard. De verh«ioging van hot invoerrecht zal onge twijfeld ampel overw«)geh zijn. alvorens hot in do begroot ing is opgenomen. Kon recht van 10 pCt. (vijf jaar geleden was het nog ."> p('t.) begint al heel aardig op protectie te lijken, en bescherming is altijd nogal een stokpaardje van onze politici geweest. Afgezien daarvan heeft deze heffing ook. veel meer dan hot bonzmerocht.kansoppolitioken tegenstand, omdat het via do prijsverhooging. welke er allicht mee gepaard zal gaan. broede lagen van de bevolking treft. Fiscaal beschouwd is deze heffing wellicht een van de boste die men had kunnen kiezen, omdat immers, procentueel de prijsstijging die er het gevolg van zal zijn zoo gering is: economisch dankt zij haar betekenis voornamelijk aan hot feit. dsit een evontuoele ver mindering dor consumptie die eruit zon kunnen voortvloeien Wol in de «.'eiste plaats ten-la-sto van «Ion import on dus niet ton laste van do inhooinscho industrie zal komen. Natuurlijk zijn «>r ook bezWrttvn. Aan verbonden: een ft I g.'ineen invoerrecht treft allo goederen di«i toevallig over de' grenzen komen, nk-t bepaalde mot speciale bedoeling «laarvoor uitgekozen artikelen, die men om hun RMrd voor -een bijzondere belasting geschikt acht. K.-nige protectionistische strekking gaat er mitu'urlijk van .«leze hrffinii xnt. maai' «mdor do hoerschendo ,om<tandigh'.'don op dit gobie«l.in onze ?buurlanden kan dat z«>k,'r ge»-n kwaad ! Alles? bij elkaar genomen oen bogr«uiting. die W.lt iK'eft will» n- jjvvén en nemen. .('!oen' van «Ie drie oplossingen i-bezuiniging, belast ingvorluioging. looning hetzij «>p basis van vroegere «ver schotten of zonder v.ulk een basis,?werd tot.de. alleen zaligmakende verheven. Allo drie «Vroeiïen het hare ertoe bij oiiïhet irat te stoppen, on daarom is h«»t biulgot min ot meer op compromissen gefundeerd'. .Ma:ir do wijze w.varop ui Ie dVie wvrth-n 11 ?«?gepast is van'di'ii uard dat men van verschil lende kwaden de minste w«'l hoeft gekozen. Kn wat hot compromis betreft.... «lo economisch*» wetons'-hap is nog zoo \v»inig positief in zijn resultaten dat het bij gebrek aait betrouwbare ,.for«-cust" van do eónsoiiuentios van uitsluitende toopas.-irg' van oen dor drie methoden Wellicht maai- hot beste is.... om aan n hutspot van «Ie drie- do voorkeur te geven. Men zit er da/n t«»nminste niet heelemnal naast. Kxtrome kansen zijn in zulke gevallen al' to gevaarlijk ! CHAKEL SEv^S 11-17*AMSTEQOAM Klccrinakeri} Bij ons verkrijgbaar N.R.V MONTA SCHOENEN