DE GROENE.AMSTERDAMMER VAN 26 SEPTEMBER 1931 No. 2834 No. 2834 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 SEPTEMBER 1931 l Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE Vestigingen in Nederlaadsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch Indië, China» Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. Een polis der LEVENSVERZEKERING Mij. ARNHEM" Is de beste geldbelegging. N. V. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE Anna Paulownasttaat 97 TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE. Hypotheekbrieven in circulatie f 17.500.000.'?. 4 pCt. Hypotheekbrieven tegen 99'/* pCt. Directie: K. E. ABBING, D. VAN OORDT. U. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK Leden der Directie: ^Z^JgS^ Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. E. TH1ERRY DE BYE DOLLEMAN Hypotheken f 41.380236. Pandbrieyen f 41.429950. Reierret . . f 1.099.275. \ N.V.. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bonk geef t onder controle van het Algem.' Administratie- en Trustkantoor 4è% Pandbr." tegen beurskoers uit. NI Insulaire Hypotheekbank te. ZIERIKZEE, geeft uit 4% Pandbrieven a 100 %. Aan Pandbrieven In omloop voor ± f 22.000.000. N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000, waarvan geplaatst f 8.400.000, waarop 10 p Ct. gestort. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor dei San k, Schiedamsche Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie: Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C.v. Wijk, Mr. B. van Rossem. De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG .70. De Bank verstrekt gelden tot elk, bedrag met een minimum van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgevmg eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000 . f 500.- en f 100.- tegen Beurskoers. .V. Bataaf s o h Hypotheekbank AMSTERDAM . A n n o 188 9 Geeft uit tegen beurskoers: 4% PANDBRIEVEN in stukken van f 1000,-, f500,. en ff 1OO,-. Coupons Januari n Juli Brabant's Industriëele Opkomst NOOKD-BKAHANT is eeuwen lang een stiefkitul geweest onder ilt« Nederlandsche provinciën. De bo dem was arm. de bevolking weinig talrijk, do industrieele ondernemers loken er minder energiek dan in de andere provinciën, de landbouw stond er op een lagen trap van ontwikkeling. een groot deel van den bodem werd niet ontgonnen, en het gewest werd eenige eeuwen lang als generaliteits land door de Generale Staten van uit Den Haag geregeerd. In de 14e en 15e eeuw. onder het bestuur der Bourgondiërs, was Bra bant de kern van het liijk der Neder landen gewvest. Kr hoersehto toen groot e welvaart. De bouwwerken. die uit den tijd ever zijn. de kerken in 's-Hertogenbosch en Breda en enkele verspreid liggende kasteelen. getuigen niet alleen van de welvaart, maar ook van den hoogen trap van kunst en beschaving, waarop Brabant in dien tijd stond. Onder de Hepubliek der Vereenigde Nederlanden begon de afbraak. Bra bant werd als een soort van winge west beschouwd. In het kapittel van 's lands bestuur had Brabant niet den minsten invloed. De Fransche revolutie opende do mogelijkheid tot herstel. Doch eerst de opkomst der industrie, die van de tweede helft der vorige eeuw dagteekent, heeft Brabant tot een nieuwe periode van bloei gebracht. De onlangs gehouden Brabantsche Industriedagen bedoelden dezeontwik keling aan de buitenwereld te tooncn. Zij zijn daarin ten volle geslaagd. De armoede van bodem en be volking is, hoe vreemd het ook moge klinken, de eerste aanleiding geweest tot de opkomst van Brabant ale industrieel centrum. Omdat de loonen er laag waren, lager dan in de andere pn vinciën. hebben zich tal van in dustrieën in Brabant gevestigd. De arme' bodem leende zich voor namelijk voor teelt van schapen. De wol van die schapen leverde dc> grond stof voor het vervaardigen van wollen strffen in huisindustrie. De ondernemers uit de andere pro vinciën lieten een deel van hun arti kelen bij voorkeur in Brabant ver vaardigen, omdat ? de productie er. tengevolge van die lage loonen. zoo goedkoop was. Zoo is Tilburg opge komen in afhankelijkheid van de wolstad Leiden, \ Icl'nlond' in afhan kelijkheid van liet linnenbedrijf in Haarlem. Inde l Se eeuw vervaardigde N.V. UTRECHTSCHE HYPOTHEEKBANK , . .'? .' UTR ECHT , ? : -..; Pandbrieven f 60.000.000.- Reserves f 1.652.263.26 De BANK stelt beschikbaar: 4 % pand b r ie ven a 99 % in stukken van f 10OO?, f 500.?en 100. D e D i r c c t i e: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. men in de Langstraat schoenen voor 2 :i van den prijs, dien zij moesten kosten in Ix-iden. Philips heeft zijn industrie van gloeilampen en radioartikolon in Kindhoven gevestigd, om dat hij t r op gemakkelijke voorwaar den een fabriek en grond voor uit breiding kon koopen, en omdat hij er» tengevolge van de lage loonun in den landbouw, goedkoope arbeidskrach ten kon vinden. Thans hebben echter de typisch Brabantsche industrieën de coricureerende bedrijven in de andere pro vinciën overvleugeld. Van de ruim 205.000 spin spillen in de wolindustrie in ons land staan er 170.000 in Tilburg; .van de ongeveer 5000 weefgetouwen. die wollen stoffen vervaardigen, staan er 3500 in Tilburg. Leiden telt slechts 'W.000 spinspillen en 245 weefgetou wen. «SO pCt. van het schoenwerk, dat in Nederland wordt vervaardigd, is uit Noord Brabant afkomstig. Met deze opkomst van de typisch Brabantsche. van oudsher inheemsche. industrie', n, de wollensjoffon- en sehoenindustrie, is de stichting van nieuwe moderne groot-industrieën ge paard gegaan. Philips heeft zijn fabriek, die haar grondstoffen voor een groot deel uit het buitenland impor teert en een belangrijk deel van haar productie levert voor de internationale markt, met opzet in Brabant geves tigd. Onze margarine-industrie is uit Brabant afkomstig. En onze tweede kunstzijdefabriek staat in Breda. Van den invloed, dien de groei van het bedrijf van Philips op de omgeving, heeft uitgeoefend, blijkt uit de be volkingscijfers van Eindhoven ; die stad telde in 18ÜO 11000 in-vyoners, in 1900 22000 inwoners, terwijl d« bevolking in 1930 tot bijna 100000 was gestegen. De bloei van een industrie lokt de vestiging en de ontwikkeling van nevenindustrieën uit. De onderneming. die aanvankelijk alleen het hout vooisigarenkistjes leverde, is de grootste. fabriek van triplexhout in ons land geworden. Do voorziening met voedsel van degroëiende bevolking bracht den land bouw tot nieuwen bloei. De schapenteelt is ingekrompen. De grondstof voor de vvollenstoft'enindustrie, die aanvankelijk uit de omgeving af komstig was, wordt uit alle d celen van de wereld naar Brabant vervoerd» Terwijl tot voor kort 10 pCt. van den bodem van Brabant onbebouwd was, is dat thans nog maar niet 20 pCt. van den bodem het geval. Men heeft zelf* steenkolenmijnen in de Peel gepro jecteerd en denkt aan de mogelijkheid van'de ontwikkeling van Bergen oj> Zoom tot een zeehaven. Op het gebied dei' handelspolitiek heeft Brabant langen tijd de reputatie/ gehad het achterlijkste deel van Ne derland te zijn. Men verweet do Brabantsche industrieelen, dat zij er de voorkeur aan gaveu achter een hoog tarief de kleine binnenland schemarkt voor zich te reserveeren, in plaats van in scherpe concurrentie zich op de wereldmarkt tt> kunnen uitbreiden. Thans verwerpt de. voorzitter van de Hoomsch-Katholieko werkgeversvereeniging in zijn redo op de Brabanlsclu» industricdagen de protectie met grooten nadruk. ..Brabant is niet achterlijk en schuwt geen eerlijken concurrentiestrijd," zeide hij bij die, gelegenheid. De Koomsch-Katholieke Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid verklaart op het middagmaal in Den Bosch, dat iedere moderne industrie van eenige betvekenis moet werken voor de wereldmarkt. De Brabantsche industrieelen geven een aan Brabant gewijd nummer van de Manchester Guardian Commercial Weekly uit en zij publiceeren een propagandaboekje voor de Brabantsche industrie in vier talen. Dat alles spreekt vanzelf. Want. hoewel men aan Brabant de bescher ming, die het van een tarief verlangde, heeft onthouden, is zijn industrie tot zeer groote ontwikkeling gekomen. De kunstzijde-industrie, die haar grond stoffen ijit het buitenland moet in voeren, exporteert meer dan 90 pCt. van haar productie. De sigarenindustrie levert 90 pCt. van haar producten voor de binncnlandsche markt en slechts l pCt. kan worden geëxporteerd. Maar het binnenlandsch verbruik van sigaren en zelfs van sigaren van goede kwali teit is per hoofd der bevolking groot er dan in eenig ander land. Een Amerikaan rookt per jaar 55 sigaren, een Belg 80, een Deen 90. een Duitscher 120, en een Nederlander (vrou wen en kinderen inbegrepen) 171 sigaren. Zoo sterk heeft de Brabantsche sigarenindustrie zich ontwikkeld, dat zij niet alleen de sigarenindustrie in alle andere deelen van Nederland heeft overvleugeld, maar dat zij zelfs groote groepen arbeiders uit Belgi moet laten overkomen. Die bloei van de Brabantsche sigarenindustrie heeft. wonder boven wonder, een argument opgeleverd om in het buitenland de tarieven op Nederlandsche sigaren niet te verhoogen. Men heeft immers kunnen aantoonen, dat er meer sigaren door Belgische onderdanen in Nederland worden vervaardigd, dan er Nederlandsche sigaren in Belgi worden ingevoerd ! De ontwikkeling van Brabant ten gevolge van de opkomst van tal van moderne industrieën levert het bestebewijs, hoe een klein land. dat arm aan grondstoffen is, door de energie van zijn ondernemers en de werkkracht van zijn arbeiders tot groote welvaart kan komen, door grondstoffen uit het buitenland in te voeren en voltooide producten naar het buitenland uit to voeren. Moge Brabant, die les en de con clusie die er voor onze handelspolitiek uit valt te trekken, nimmer uit hut oog verliezen. A. C."JÖKKlMir.S J1TTA Correspondentie Den Hcor$. B.?u te Berlijn. Neen; wij zijn niet van plan onzen mede werker Dr. Feenstra te verzoeken ..zich te excuseei'en voor zijn beleedigend artikel aan het adres van J acob Goldschmidt", al nemen wij het bericht van de rehabilitatie van Dr. Goldschmidt en de verlenging van zijn mandaat als president der Dn nat ban k gaarne over. Wij onderschrijven het artikel \ an Dr. Feenstra, hoewel ondcrteekend en op eigen verantwoording gepubliceerd, ten volle. Bij het lezen ervan hebt U zich door het misver stand laten leiden, Düi.tschc toestan den en tegenstellingen niet Hollandsche te verwarren. Dr. F. schilderde Goldschmidt als een idealist, die aan Duitschland's toekomst geloofde en aan de Streseiiumn-politiek van Kuropecsche toenadering en opkomst. tloldschmidt zag de zaken als Jood en veronachtzaamde het Duitsch-nationale defaitisme. Die verwanrloo/ing bleek een fout. Men mag dat toch werkelijk in een llollandsche krant zetten ! Wanneer in een Duitsch llitlerblaadje geschre ven wordt, dat natuurlijk een Jood de Dana t ban k tot een deconfiture leidde", heeft dat een geheel andere bet eekenis. .DK HKDACTIK Boekbespreking J. W. van CMert, De van (joiida. L. J. Veen'» l'itycvcrs Mij. .V. l". j»isterdam. Als gij onder een kopje thee met een chocolaadje. een of ander aardig boekje van Vicki, of Jeanne of Selma gelezen hebt, moet ge uzelf eens een straffe Cats inschenken met een fermen tik. een góéd gesausde pijp opsteken en u gaan verdiepen in deze bewerking van Mr. Petrus Traudenius' aanteckeningeu uit den jare ir>:ïU. Mr. Petrus doet u dan kennismaken niet Dieiivvvr. de jonkvrouw van Vlist, die tevens de heks van d«r Ooude genoemd werd. Het was een wonderlijk wijf deze freule, die den doctor Warrebout leelijke lijkenschender noemt en hem toevvenscht dat de raven hem v reten zullen en die den argeloozen poortier (.'oppert Sjmonsz toevoegt: ..Wacht. gij vermaledijde schavuit, gij stinkende maden >.ak, ik zal u doodbidden !" Deze lijvige geschiedenis, die een der vermaardste heksenprocessen van ons land met "veel verve en couleur locale voor ons doet leven, is vol van ongedierte, krnchttes-nien en onwel riekende zwarte katten en de geachte freule is allerminst op haar mondje gevallen. Zij scheldt, raast en tiert tegen alle eerwaardige burgers van de stad. die thans zóó vredig ligt gestrekt in de ' vaderlandsehe'we-idevelden, dat wij niet zouden kunnen vermoeden dat er eens zulk een feeks de tempeesten van 'haar' giftigen peest rond de'muivn van den grijzen Sint Jan heeft laten Woeden. Maar op een goeden middag was het met Dieuwer's verschrikkelijke leven gedaan., /ij werd doodgemarteld!'-..Hu. hoe huilde en gilde zij. hoe kraakten hare droge beenderen onder ,de nijpende tangen, hoe zwollen haar leden op in de aangedraaide schroeven tot het pikzwarte bloed onder de nagels van teenon en vingers te voorschijn spatte'...." ? Als gij eindelijk gelezen hebt dat er toch nog een plechtige mis niet miserere en kaarsen Werd 'gelezen. voor de arme ziel van de booze Dieuvver en ge het boek dichtslaat en terzijde .legt, zal uw pijp zijn uit gegaan, zult ge uw vriendelijke vrouw eens zachtkens over de haren strijken en ge zult tot het besluit komen dat uw leven aan haar zijde nog zoo kwaad niet is. Dat is n van de vele goede kwa liteiten van dit boek, dat. kleurig en rauw, spannender is dan menige best seller en duidend keeren belangrijker dan de scharlaken leveiiHliederen die do tvvintigst<;-eeuwsche heksjes ons in de ooren fluisteren. E. E LI AS L' al dut er een nieuwe methode verschenen U, ie het mogelijk maakt om in korte» tijd zonder veel inspanning een xeer goed t> ekenuar te worden ? En il u t die methudc- reeds duizenden vu (telin gen telt. wa:irvan honderden in Nederland.' Alle moeilijkheden, di<; 1°wellicht l'ij vroPgere poginprn steeds ontmoedigden, zijn di><ir de bijzondere inrichting van ons A'«i tetkcniny vun ?'??'?n onzer >\a eenige maanden nieuwe tcekpnonderwüs KJli«el opgeheven. Kr srhuilt niet!, gcheiinxinnigs achter. De A. B. C. methfide benut heel eenvoudig de gniflArhe vaurdighri-J, die U bij het Itei-en S'Miryyen verworven hebt. en stelt U hier door in strtut zeer kuiHkteri*tU-ku schetsen nnnr de .natuur te ontweipen. Bfkwiime leeiknichten onderwijlen dunr in1i\irlueele .-01 respondentieleFten in de iloor l." gewenschte ri<-htin« vnn teekenen : Xt'ii'fsen. Lanilachttwe-ii. l'urtret. <:ariculinir. Illustratie von fco<>/;«j, Hi'cl>inttteekenen, Lecuratic. Mooc enz. Onze A B.C. scholen in Parijs, Londen, Brussel, Stockholm, Berlijn en Turijn danken haar poe Je n i nam niet alleen aan de resultaten van de oud leerlinten, die nu aN beroeps Uekennais en kunstenaars een bestaan hebber», maar ook a:m de me»r dan 50000 erkentelijke deelnemers aan de cursussen, die in alle deelen vnn de wereld verspreid wonen en die, doo dat zij den goeden \V«K om te leeren telkenen gevon den hebbon, de/» gave zi'-h ten nutte kunnen maken l' wilt ongeiwijf»ld meer hiervan weten; we nu. nok voor L" ligt een prospectus gereed: ..De nieuwe wtg om teekenen te leeren''. | GRATIS PROSPECTVS Uit frnai-i prospei.tus, door onze eigen leerlingen rijk peil mtreenl en dat alle bijl..ndeiheden uver de A.BC.-methode en het volgen dam van meedeelt, zal U op verzoek kosteloos en vrijblijvend worden toegezonden. Men vrage prospectus no. 018 DE A.B.C. TEEKENCURSUS, ZVUNSTIl. 138, ROTTERDikM DE BONTWINKEL. PERSIANER is d»- naam van «-en lamsvellt'tje. dat zoo jreiioeind wordt. omdat nu-n vroeyer ten onrechte in de ineeninp v«'ikt-erde. dat hét ras der schapen, die.dv/u lauinxeren voort brengen, uit IVrziëstamt. In .werke lijkheid komt dit i'as uit Bochara in Centraal Azië. Weliswaftr komen deze schapen ook in de Krim. Perzië. Thibet. Syriëenz. voor. maar de meest waardevolle vellen konu-n'uit, Bochara. Men noemt het o<»k earacul. naar het tïelijknamiire dist riet't u'ssehen de stad Bochara t-n de Oxus gelegen. omdat het daar het eerst zou zijn gefokt. In het ErigeUeh heet h*-t IVrsian' lamb. in het Franst-h Astracan. De volwassen dieren zijn niet zeer groot. Wegen hoogstens HO?80 pond eh zijn steeds donkergrijs van kleur. Hun wol. welke grof en lang i*. is vermengd niet' steile doch sterke haren, en wordt in hoofdzaak in do tapijtweverijen verwerkt. De lam meren zijn hij hun geboorte altijd zwart, welkt- kleur bij het ouder worden verandert ir. donkergrijs-. IV lammeren worden "> tot 10 dagen na de geboorte geslacht, omdat na. den tienden dag de lokken zich openen, hun, mooie .gesloten krullen ?verlieüiv en het \vl dus minder waard wordt. Of schoon de Hussische Sovjet tegenwoordig ook bont verve rijen opgericht hooft', is toch Lcipzig nog altijd de stadwaar de ververs het beste de kunst verstaan, den Persianers hun mooien diepen glans te geven. Eerste kwaliteit Persianer is dus Bocharapersianer, waarvan de lokken zich nog niet geopend hebben, maar ii het vel aanliggen n diepzwarten glans? (U'onlf als pijpjes. U' en lit-t geheel hi-t-ft. Alle vragen. d<'Ze rubriek betreffen de. t*- richten aan Bontmagazijn De Zilvervnjs. Ceintuurbaan 137. Amster dam. eerste Bontzaak van af de Ferdinand .Bolstraat. Mevr. .L. t»- A. Niet alleen minder waardige houtsoorten worden geverfd. Men verft ook vaak do kostbaarste soorten, zooals hermelijn. petit-gris. persianer. /wart e persianer. Zeker, die 'voor mantels gebruikt Worden. zijn haast altijd geverfd. Mevr. P. te A. In het algemeen loont het niet de kosten <>m goedkoop bont. dat Verkleurd is. opnieuw te verven. Met- het oog op do ' thans gi-ldendc' bont prijzen zeker niet. , Me\T. \V. te D. Dat Veiilenmantels zoove.-l gekoiiit worden i's heel begrijpelij !;. Deze mantels zijn zoer sterk. Vfivisclu'ii niet elk jaar. 'dure. reparaties, kleeden xoo slank als en zijn niet duurtier dan een goede stoffel! mantel. M.-vr. A, H. v. K. te IL Dat T uit ondervinding gebleken is, dat ook Bisam spoedig slijt,, moet ?aan den dóór l* gekochten mantel liggen. Ook in bisam lijn er. zooals in alles, kwalitfiten. (Joede bisam behotul tot de ''sterkste bont soort en. (Adv.) wat kan nog van deze benarde en sombere tijden vermeld? men noemt het avantgarde en als ,,uitkijk" wordt het gespeld,