DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 OCTOBER 1931 No. 2836 No. 2836 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 OCTOBER 1931 i?j H MORTONS HOEDEN van echt haarvilt, bestand tegen weer en wind. De modellen hebben een speciaal karakter dat den individueelen smaak bevredigt. Alleen bij Nieuw Engeland verkrijgbaar. f5.507.50 9.50 10.75 Een uitgelezen collectie van de bekende merken CERVO - BORSALINO FU LAZZARRO en MOSSANT in groote verscheidenheid van modellen en tinten. ' reSP. fl2.50 13.50 15.50 DE HAARLEMSGHE HYPOTHEEKBANK Leden der Directie: XggrgP'' Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. E. THIERRY DE BYE DOLLEMAN Hypotheken £ 41.380236.~~ P.ndbricTcn f-41.429.950.Reierrei . . f 1.099.275. A propos van het Gouden Kalf Kedurtie. Ten zeerste spijt het mij. «lat mv 7.00 uitstekend blad een artikel plaatst als dat van den lieer Waterman, in No. 2SH5. liet is te betreuren, dat uw blad hier het eonigo voorzoover mij bekend althans - is. dat officieel een lans breekt voor de inflatie van den gulden, en dan nog wel op 7.00 oppervlakkige wij/.o. Indien dit niet het officieele standpunt van uw eco nomisten is. had u toch in een zoo belangrijke materie in dezelfde uit gave aan een verstandig woord een plaats moeten geven. Ter zake zou ik het volgende willen Keggen. Heeds de titel van het artikel Het (ïouden Kalf is tendentieus en voor een wetenschappelijk artikel ontsierend, immers onzinnig. Aan de oorzaken van het wantrou wen in den gulden is een scheeve beschouwing gewijd. De heer W. bagatelliseert de beurssluiting door haar ..eendaagsch" te noemen. De duur der sluiting is van minder belang, dan de gevolgen: beginnende BEURSSPIEGEL onzent is het belangrijkste nieuws van deze week het plot selinge aftreden van Mr. Vissering als president van de Xedeï-landsche Bank. Le roi est mort. vive Ie roi. Mr. Trip heeft dan ook niet nagelaten terstond te laten blijken dat de traditioneele krachtige en conservatieve politiek van onze circulatiebank zal worden voortgezet. Deze persoonswisseling heeft ter beurze dan ook geen enkelen invloed uitgeoefend. Mocht wellicht hier en daar in het buitenland aan andere consequenties zijn gedacht, zoowel de onbeAvogen houding van de Amsterdamsche koersen, als de persoonlijk heid van Mr. Trip. zijn feiten, waar mee men rekening heeft te houden ? en die daar dan ook wel tot nadenken en bedachtzaamheid zullen leiden. * * Een ander nieuw feit is het ..tweedo Hoover-plan". Waar dat precies op neerkomt, is nog niet recht duidelijk. Wat tot nog toe bekend is, is niets anders, dan een serie maatregelen, die uitsluitend gericht zijn op het in standhouden van de solventie en liquiditeit der Amerikaansche hy pothecaire en crediet-instellingen. Mochten deze maatregelen doeltref fend zijn, dan zal daardoor in ieder geval ook ten onzent de druk op houden, uitgeoefend door het steeds aanhoudend gedwongen verkoopen, ? door dégroote Amerikaansche banken, van de tallooze buitenlandsche, meest Duitsché, belachelük laag genoteerde leeningen. Die leeningen heeft men daar namelijk niet uit eigen middelen verstrekt of overgenomen. Vandaar de liquidaties'1 en vandaar de onheil spellende geruchten, die hier over Amerika de ronde deden. Dat er hier en daar, in het begin van de week, eenige koersstijging is geweest, gevolgd door een ' geringe reactie en verder over 't algemeen een kalme stemming, behoeft geen nadere verklaring. Het wachten is op verder nieuws omtrent Hoover's plannen, die, willen zij vruchtbaar zijn, niet alleen het interne credietwezen van Wall Street moeten schra gen, maar ook daadwerkelijke sa neering moeten .voorstellen» voor de Zuid-Amerikaansche en Europeesche financiën. Makkelijk gezegd .... i AD. INTER inflatie of althans de vrees en d«> propaganda daarvoor. Het is oou ergerlijk feit dat uw klaarblijkelijk onbevoegde inzender tegen het advies van alle deskundigen in Nederland in, een machtshandeling met econo misch funeste gevolgen aanprijst. Het wantrouwen in den gulden berust waarschijnlijk mird >r op berekeningen. dan wel op een door de beurssluiting gevestigd gevoel, dat ook in Neder land gemakkelijk domheden worden begaan. I [et gaat hiermee als in het bekende verhaal, waarin iemand die een ander voor een blaf f enden hond ziet wegloopen tot den vluchteling zegt: weet je niet dat blaffende honden niet bijten? De vluchteling antwoordt dan: ik weet het wel. maar ik weet nipt of de hond het weet. Over de inflatie in Engeland kan de heer W. eens lezen wat Hir Walter Layton in The Economist" hierover schreef in het Xo. van Zaterdag 19 September j.l. De berekeningen van den heer W. zijn mij al te fantastisch, het gegoochel met 80 pCt, 20 pCt.. bijv. 10 pt't. en 7 a 10 pCt. is moeilijk te volgen en berust klaarblijkelijk op niet gepubli ceerde berekeningen. Ook zijn de bewijzen voor de nood zakelijkheid van een gewelddadige ver mindering van de marge tusHchoii groot- en kleinhandelsprijzen waar schijnlijk door een tekort aan plaats ruimte achterwege gebleven, hoewol deze na de studie van de hoogleeraren Kaag n Polak over dit onderworp we-1 interessant zouden zijn geweest. l f et rrijirillific loslaten van den gouden standaard verarmt allen die guldensvorderingen hebben, het komt neer op een minder ergen vorm van hetgeen do bolsjewiki hebben gedaan. n.l. het weigeren schulden te betalen. Formeel moge het kunnen, materieel is iedere rrljteUliye inflatie een opzet telijke en bedriegelijke bankbreuk van den staat als hoofddebiteur en voor andere debiteuren is het gebruik maken daarvan zeer dikwijls dom en, immoreel. Dit standpunt deelt ook de Unilever. zooals bleek uit de beschermings maatregelen, d<oor haar genomen-voor de houders van pond-shares. Verlaging der prijzen door in flatie is onoordeelkundig door de algemeenheid daarvan op dezelfde wijze als een tarief van invoerrechten onoordeelkundig en algemeen de be-volking belast Aangezien de heer W. mij hopelijk t.a.v. hét tarief gelijk zal geven, zal hij ook de inflatie moeten veroordeelen '?'..'? Om kort te gaan. 's heeren Water-. mans meening is dus een uitvloeisel van een denkfout die heden helaas algemeen is en die door Prof. van Embden wordt genoemd overschat ting van staatsmacht en staatstaak. Dat een loonsverlaging op; het oogeiiblik noodzakelijk is^ bewijst het feit, dat zij reeds is ingetreden. Haar omvang worde bepaald door het vrije botsen van de belangen der werk gevers en werknemersorganisaties, die allebei steeds eieren voor hun' geld plegen te kiezen en niet door ondes kundig .ingrijpen van den staat of eenig ander openbaar lichaam. Met dank voor uw aandacht ben ik. uw dw. K. SALOMON Tweeërlei Inflatie door A. Waterman IK waag de volgende veronder stelling: toen de Minister van Fi nanciën op 21 September sluiting van de Effectenbeurs gelastte ..de Gezant van Engeland gehoord", had Z.E. niet alleen de mededeeling te hooren gekregen, dat Engeland tijde lijk den gouden standaard overboord ?wierp, maar tegelijkertijd den broederlijken raad, zooal niet het verzoek of een in diplomatieke termen vevvatte toespeling op de mogelijkheid om ook maar vast hetzelfde to doen. Het zou dan niet de bedoel int/ geweest 7. ij n, van het fiere Brittanje, om een onverhoedsche, zuiver als protectio nisme werkende, valuta-aanval te openen op de andere, landen door middel van zijn industrieelen export, maar de anderen zouden zich dit zelve op hun hals halen, als zij aandengotiden standaard bleven vasthouden. Deze veronderstelde Engelsche rede neering was niet geheel juist, want de mate van depreciatie, die de respec tievelijke valuta's zouden hebben ..genoten", zou zeer verschillend zijn geweest, en nergens zoo groot als in Engeland, waar wel degelijk reeds inflatie mts, die alleen niet tot uiting kwam in een valutaire depreciatie, zoo lang de goud-uilwisselbaarheid open bk'of. En ju;st omdat deze Engelsche theorie onjuist was. werd. aanvan kelijk oi-eral de wenk der Britsche gezanten in den wind geslagen. Binnon oeiiigc dagen bleek echter in de Scandinaafsche landen, dat het beter ?was om toch maar mee te doen. * * w Mee- to doen niet wat? Met de inflatie? Heen sprake van. Wie dat ttit mijn artikel in De Groene van de vorig»; week heeft gelezen, heeft zich vergist. Ik spreek er dan mijn leed wezen over uit, dat ik mij zoo ondui delijk heb uitgedrukt, liet was ech ter ondoenlijk op nog diepgaander wijze een verstrekkend betoog uiteen te zetten, waarbij ik reeds op onbe schaamde wijze de plaatsruimte over schreed, mij door de redactie uitge meten. Maar ter1 zake. Er is inflatie en inflatie. Er is een inflatie als bcwef/ing en er is een inflrtio als ioistand. Evengoed als er oen deflatic als beweging is. en een dof lat ie- als toestand. Of. om voor beelden te noemen,( de duizendon tienduizendvoud igo inflatie, w&aii>an Duitschland en Oostenrijk zich ?voor tien jaar overgaven, was een duidelijke inflatie-beweging. Evenals de v ijfvoudige inflatie, die Frankrijk'.s financieel», zoo paradoxaal als 't klinkt, weel' in orde moest brengen. ])<? vooze bloeiconjun'ctuur. in dezo landen, was echter een verschijnsel vtm den inflatio-/orafrmc/, die van do bciwyinij hot gevolg was. I il ons land iser.ter financiccring 'van.de. mobilisatie, eri ook om andere ivdenen, van 191">?1019 een inflatieIx-Weging geweest, gevolgd door een inflatie-toestand van 1.9ÏH-?102(1, die..' e«:ti basis bleek te zijn voor een, overigens niet zeer duurzame. Con junctuur-opbloei. Laten wij dus ge mak shalve uit elkaar houden inflatie-T «?n inflatic-Ü. Inflatie T, daar zijn we het alle over eens. is een /oer ongewonsHite toestand. Inflatie H is «U; ,wog. de gevaarlijke weg. om daar te k on ion. Het betoog van mijn vorig artikel was cehter dit (en dat hoop ik nu nader te kunnen preciseeron): Inflatie B is niet du gevaarlijke weg, die alleen maar naar tic inflatie" leidt, zooals de heer Salomon meent, maai ook een weg en, mits onder leiding van een goed bestuurder, gén gevaarlijke weg. om te komen uit de impasse waarin ons economisch wereldbestel nu geraakt is. In dit licht bexit-n. blijkt dart aller eerst al dat ook het plan van President Hoover alle symptomen draagt, die Inflatie B kenmerken: geforceerde woningbouw, maatregelen om kunst matig de liquiditeit te bewerkstelligen van banken, die met bevroren credieten zitten of leeningsportefeuille's hebben, die ze niet kunnen liquideeren. Ik kan het niet helpen, maar ik geef meer om de maatregelen van Koning Hoever, dan om het oordeel van den lieer Salomon. * * De laatste twee stadia, van de crisis, waarvan wij ons nu wellicht op den bodem bevinden, zijn geweest: A. Een geweldige prijsdaling der goederen (grondstoffen). B. Een geweldige koer'sdaling deieffecten, die ontaardde in een paniek, waarbij ook prima obligaties op die markt gesmeten werden. Uit den toestand .4 blijkt, dat yeld ..opgeld" ging doen op i/oed. \"\t toestand IJ blijkt, dat de beangstigde massa dit zoover doorvoerde, dat men zelfs geen waarde-papieren meer wilde. maai' geld. contanten, (jouil. Men ver liet het goed vóór het goud. Hoe nu deze beweging om U- keerenl-1 Onze economische wetenschap, die ongelukkigerwijze nog staat op het peil der medische wetenschap van de middeleeuwen, geeft, ons helaas niet veel middelen in. de hand om op de conjunctuur-beweging invloed uit te oefenen. En nl heel weinig middelen wanneer die be weging ontaardt in een stormvloed. Het is dan ook wel waarschijnlijk, dat men met al het gepraat niet veel bereikt en dat intussoben «Ie natuur. die zich voor ..de economie" uitgeeft, haar eigen wegen en middelen vindt. terwijl do ministers en bankpresidenten, die de vloed in banen trachten te leiden, zelf bemerken dat /ij ifcachobfn iwrrim. Maar laat ons. al thans in de theorie, nog niet zoo somber zijn. luiten wij trachten zelf liet perspectief nog niet te verliezen. tot deii grond der verschijnselen door te dringen en zoo on/en koers nog zooveel mogelijk zelf te bepalen. We zagen, dat er een geweldig sterke tonden/ heorso.hto om de goe deren nu maar in den steek te laten en geld-te hamsteren. Gant dit zoo dooi', dan is het einde dat de menschheid stikt in koffie en goud. Maar aange/ion het niet do aart l' van 't beestje is om te stikken, is er geen ?twijfel aan. of hij is daar wel weer uit t o. jagen, lïit -zijn-'ongezonde Jiumstor-holen van gold ««n goud. I«aat-dat tijdig gebeuren ! Goed. maar hoe? Door lie.ni hel i/rmt! nf lp. ncnien en .fc tloorftrinycfi mn hel beur/. <fu( zijn fjeld ni f tor een relatie t c lamrtlc her il. Go wei-pt mij tegen dat, wanneer dit hainstordiei' op zoo luirdlmndigo wijzo gewekt wordt, zal hl ij kon dat het geld plotseling minder waarde hooft on dat do inflatie'dut!r is. .Goed. Maar zijn gold had een onbillijko'meerwaarde. Hot valt toch niet te loochenen, dat men /.onder dat Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch-Indië, China, Japan en Arabi ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. LEVENSVERZEKERING MU- ARNHEM" waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst. De HolL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zake* lijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver. zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000. , f 500.?en f 100.?tegen Beurskoers. H.V. Insnlaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE, Tijdelijke uitgifte van 4i % Pandbrleven a 98 %. Aan Pandbrieven in omloop voor ± f 22.000.000. N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000, waarvan geplaatst f 8.400.000, waarop 10 pCt. gestort. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Sank, Schiedamsche Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie: Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P.C.v. Wijk, Mr. B. van Rossem. N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en ?. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algtm. Administratie- en Trustkantcor 41 % Pandbr. tégen beurskoers uit. .daar-.iemand wel bij vaart. ? met een' gulden op dit oogenblik moer kan doen dan twee jaar geleden, on in den .groothandel zolf-s hél veel moor. Kn. toegegeven, do/e Inflatie U is een relatieve expropriatio van ore4 diteuron en bezitters van contant gold. maar dat 7. i j een'plotselinge til onbillijke meerwaarde hebben ge kregen, staat toch ook vast. I .aten wij ons verder over! dat goud maar niet ongerust maken. Feitelijk is do 'goudon? standaard allang door allo landen verlaten, want goud in het' vrije v<-'i'koor 7.ien we nergens. 'Wat er nog over ..is. is do goldexchange standa:ml. waardoor hot (kunstmatig) mogelijk is in hot inter nationale vorkeer aan goud te komen tegen een vasten prijsl Kr is ook niets tegen om deïseii gold-exclmnge 'stan daard later weer aan to vatten. Het ligt y.okor in do bedoeling' van de Bank of rpngland om dat te doen. /,«>«?« l s "hier reeds vroeger uitoengo/.et is. Do groote vriiag'is: hoe \vr. voornl hoe weinig vor. moot do7.o Ihflatio-H gaan 'f Alleen snorer. dat het luimstordior (htnnn-n(iiiirnn) in /ijn bewoging om gekeerd wordt on weer goed gaut zamelen in sto«'- van goud of geld. Het Kmrelsi'-ho voorbeeld be\vijst.dat dat gebeurt.' In >jccf\ i/t'1'til znnrfi: dat 'er ook maar veilige k.tns bestaat, dat de margo van hot ..<»pui-ld" dat ?/*'/</ op dit oiigeiiblik doet <>p '/<>«'</. wort't overschreden" l^ls 'n geen-' geval.zoover dat: Inflatio-T .ontstaat. Hot moot voor ooii statisticus niet moei lijk' y.ijn. to berekenen welke tolerantie or zit tussohoii den index van don groot- en don kloin'handel. Kn in it'di'.r Ut'Cttl in.goiheen overleg tusschon dio landoiV ^l'oiitra'le banken) tli" nu nog wan don gold -exchange standaard vasthouden.. Vóór do tegenwerping, dat hiermee. dooxprupriatio v»«n hot bezit binnenge haald wordt, bon ik niet doof. Ik heb oral iets ovorgo/ogd.'Mij dunkt echter dut wij do laatste jaren tor bouiv.o ' sterke-staaltjes van oxprc.pmtio in hot ..vrije, vorkoor" gezien hebben. Kon .mogelijke tegenwerping dat wij door uitzetting en /»/.?;?/>»;/>/>»;/. van boven «f, van den' goldómloop. anders dan door hot hantoeron van den sinds lang dolgowordoii disc«rtito-schroof. al aardig Op Weg xijn naar do ,.1'lanwirtschuft" begroot ik niet vreugde. Ik hoop dat do redactiu mij t.7.t do ruiinto /al afstaan, noodig om Kxproprintio on l'lanwirlschaft in ver band met don geldondoop to besproken. l