Historisch Archief 1877-1940
\
voor Nederland
Kleine Adver ten tien
50 cent per regel
Aanbieding
vóór Woensdag 10 uur
ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS J1TTA
Redacteuren: L, J. JORDAAN, F. G. SCHELTEMA EN
M. KANN. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM
KEIZERSGRACHT 355. AMSTERDAM ~ C. ~
Telefoon 37964
Postgiro 72880
Gem, Giro G. 1000
OPGERICHT IN 1877
No. 2837
ZATERDAG 17 OCTOBER 1931
HET DOKTERSMANDAAT
D K koning van Kngeland heeft op raad
van het nationale kabinet MacDonald liet
1-agerhuis ontbonden en de kiezers opgeroepen.
door het uitbrengen van hun stem den koers
te bepalen, waarin Engeland in de naaste toekomst
/al moeten worden gestuurd.
Dat is een procedure, die in Engeland, het
klassieke land van liet parlementaire stelsel.
vaker dan in eenig ander parlementair gere
geerd land pleegt te worden toegepast. Men zou
er daar te lande niet aan denken in het programma
van de regeering en van de meerderheid in het
parlement, waarop die regeering steunt, wijzigingen
van ingrijpende beteekenis aan te brengen, al
vorens de burgerij in de gelegenheid te hebben
gesteld uit te spreken, o t' zij met zulk een koers
wijziging accoord gaat.
Voor zeer korten tijd is MacDonald van deze
ulomle gewoonte afgeweken, toen hij zijn natio-,
nale kabinet formeerde en in enkele weken de
maatregelen trof, die de nood van liet oogenblik
onverwijld noodzakelijk maakten. Maar nauwelijks
is dat onmiddellijk gevaar geweken, of hij doet een
beroep op het volk. om een nieuw mandaat te
verkrijgen, dat tevens zal bet eekenen een oordeel
omtrent zijn gedrag in het jongste verleden.
-Het wonderlijke in de huidige situatie is niet.
dat hij een beroep doet 'op de burgerij, maar
(lat hij dat beroep niet als gewoonlijk vergezeld
doet gaan van een bepaald programma. Hij vraagt
een rtokterttHiandafit, waaronder blijkens de toe
lichting moet worden verstaan een. blanco vol
macht om naar bevind van zaken te handelen.
een mandaat, zooals men aanneemt, dat eeii
dokter van zijn patiënt zal vragen, alvorens hij
tot een ingrijpende operatie overgaat.
Wat kan ons land, wat kan de wereld van zulk
een mandaat verwachten, gesteld dat het. zooals
het mij aannemelijk lijkt, wordt verleend?
. ? .?#.*?.:
*
Be conservatieve partij voert den strijd voor
de handhaving van de samenwerking tusschen
de groepen, waarop het nationale kabinet steunt.
maar zij doet haar candidaten optreden met een
bepaald programma, dat afwijkt van het
blancomandaat, dat MacDonald voor zich zelf en de
kleine groep Labourmannen, die hem getrouw
is gebleven, vraagt. Terwijl MacDonald voor
zich zelf de vrijheid opeischt om alle middelen, die
verbetering in de heerschende depressie kunnen
brengen, te mogen overwegen, stelt de conser
vatieve partij op den voorgrond, dat zij in de
eerste plaats heil verwacht van een beschermend
tarief. Men kan er zeker van zijn, dat, wanneer
de conservatieve candidaten op zichzelf in het
Lagerhuis een meerderheid mochten verwerven,
Kngeland, wat er nog van zijn vrijhandelspolitiek
over is, zal prijs geven en welbewust een protec
tionistische handelspolitiek in toepassing zal
brengen.
''. Dat zal niet allén voor Engeland, dat door
zijn ligging, zijn natuurlijke hulpbronnen en zijn
geschiedenis op den vrijhandel is aangewezen,
allerbedenkelijkst zijn, maar het zal ook zeer
ernstige gevolgen hebben voor de geheele wereld.
Wanneer Engeland, dat niet alleen het moeder
land van het parlementaire stelsel, maar ook het
moederland van een vrijzinnige handelspolitiek
is. het roer wendt, dan i> er iedere kans. dat de
regeeringen van andere landen dat verderfelijk
voorbeeld zullen volgen. Op dit terrein, evenals
op zooveel andere terreinen, vindt het slechte
voorbeeld veel eerder navolging, dan het goede.
Alle landen, die hoe lanuer hoe verder op het
hellend vlak van het protectionisme zijn afgegleden,
erkennen in den regel wel. dat zij verkeerd hande
len, doch zij plegen zich te verontschuldigen met
een beroep op den noodtoestand en op het voor
beeld van anderen.
Baldwin. de leider van de conservatieve partij.
gaat in zijn verkiezingsmanifest zelfs zoover,
dat bij een beschermend tarief verlangt, om andere
landen te dwingen ook hun tariefmuren te ver
lagen.
Hij noemt zich dus. zo «als sommige personen hier
te lande dat /.ouden formuleeren, geen voorstander
van protectie, maar v;-n actieve handelspolitiek.
Op het gebied .van d«- buitenlandsche politiek
is er geen enkele politieke partij in Kngeland.
waarin men y.ooveel vt-i-trouwen kan stellen als
in de arbeiderspartij. Die partij ijvert meer dan
beide andere partijen voor vrijhandel, vooi ont
wapening, voor den wereldvrede en voor den
Volkenbond, leder buitenlander, hij moge van
huis uit conservatief o t' vooruitstrevend zijn
voor Nederland moet -er aan worden toegevoegd.
hij moge in politieken zin kerkelijk zijn 'of vrij
zinnig?moet wensrhen. «lat in Engeland de
buitenlandsche politiek van de arbeiderspartij
als politiek door de ivgeering wordt aanvaard.
Op het gebied van de binnenlandsche politiek
kan men echter in de arbeiderspartij niet zoo groot
vertrouwen stellen. De arbeiderspartij is te nauw
verbonden met de vakvereenigingen. dan dat zij
het aan zou durven, de werklooslieidsuitkeeringen
te .verminderen, de loonen te verlagen en op den
overheidsdienst te bezuinigen.
Het is niet alleen voor Engeland, maar voor de
geheele wereld van het grootste belang, dat het
pond op een zoo hoog mogelijk peil wordt ge
stabiliseerd. Het is weinig aannemelijk dat dit
mogelijk zou zijn. indien de arbeiderspartij op
zich zelf een meerderheid in het Lagerhuis zou
verwerven.
,,'.-*?'* / . - .
De invloed, die in de naaste toekomst in Enge
land van de liberale partij zal uitgaan, is uiterst
gering. Die toch reeds zeer kleine partij is bij deze
verkiezing in drie groepen uiteengevallen: de
volgelingen van drie leiders met de
oud-testamentische namen: Samuel (Sir Herbert), Simon (Sir
John) en David (Lloyd George). Sir Herbert
Samuel behoort tot het nationale kabinet en hij
wil met MacDonald de deur voor protectie open
laten. Sir John Simon is tot protectie bekeerd
en hij verkondigt ook op ander terrein een poli
tiek, die ten nauwste met die der conservatieven
is verwant. Lloyd George zal onvoorwaardelijk
aan den vrijhandel vasthouden en hij zal slechts
die partijgenooten uit zijn rijk voorzien verkie
zingsfonds steunen, die in dit opzicht zijn voor
beeld volgen. Het ziet er voorloopig naar uit, dat
hij niet al te diep in den buidel zal behoeven te
tasten.
INHOUD:
1. .Mr. A. C. Jo»ephus Jitta, Engelsclie Verkiezingen.
2. Dr. Jan Romein, Htrbert Hoorer.
3. Joh. Braaken?iek. Vnlkenbmdsinterventie in
Alantsjnerije. Prof. Dr. C. G. N. de Vooy»,
Spellingrrauxstuk.
4. Herman Wachter, ,\Vt'. tante, nee, met teekenmgen
door Harmsen van .Beek.
5. L. J. Jordaan. Militair Gndsdienstonderricht.
C. van AVessem, Mu'ifk.
6. .Mr. C. Bakker?van Bo*se.
Votkcn^ndsbijeenkfimst.
"i. Dr. l', van OUt. ut' Crisis er de Termieten.
.Mr. E. Etias. Boekbespreking,
9. L. J. Jordaan, Bi^scopy.
10?11. A. Pla;<chaert en A. E. v. d. Tol. Schilder
kunst.
12. .Mr. H. Scholte. Dramatische Kroniek.
13. B. .Merkelbach. \ieuwe \Vv>n>iui:er..
15. A. Waterman. fif '? C. A. Klaa?>e.
Beursspiegel.
16. .Mr. Fran» Coenen. Kroniek.
l". Kans, Poolrcis.
18. L. J. van Looi. De Bechstein-vleugel.
19. Alida Zevenboom. Croquante
Croquetjes.Kladschrift fan Jantje.
20. Prijsvraag. Chariraria,
Omslag: Spclproblemcn.
Bijvoegsel: Joh. Braakensiek,
Lit het
Viooltjes
Voortreffelijke
chocolade in den
vorm van viooltjes.
Een specialiteit.
RINGER5
Let op den naam f
?N*iet alleen ons land. maar.de geheele wereld
heeft in het resultaat van, de Engelsche ver
kiezingen het grootste belang. Als import land, van
grondstoffen en levensmiddelen, als exporteur van
fabrikaten, als internationale markt, niet in de
laatste plaats op finantieel gebied, zal de toe
komstige politieke leiding van Engeland op het
herstel van de wereld den grootst mogelijken in
vloed uitoefenen.
Uit dat oogpunt bezien is het niet gewenscbt,
dat hetzij de conservatieve partij, hetzij de
arbeidersparty, op zichzelf een meerderheid v
rwerft in het Lagerhuis. Dat dit de liberale partij
zou overkomen is bij voorbaat uitgesloten.
Te wenschen is. dat MacDonald zijn dokters
mandaat, dat hij verlangt, verkrijgt. Maar wil
de patiënt genezen, dan is het niet voldoende»
dat aan zijn dokter de vrije hand wordt gelaten.
Het valt te hopen, dat de kiezers bij deze
gelegenheid tevens duidelijk zullen uitspreken, dat zij
niet gediend zijn van een wijziging van Engeland'»
klassieke handelspolitiek en dat zij voldoende
vertrouwen zullen blijken te stellen in de nationale
regeering, om haar te veroorloven de ingrijpende
finantieele en economische maatregelen te treffen,.
die de toestand noodzakelijk maakt. .
A. C. JOSEPHUS JITTA
l