De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1931 17 oktober pagina 1

17 oktober 1931 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

\ voor Nederland Kleine Adver ten tien 50 cent per regel Aanbieding vóór Woensdag 10 uur ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS J1TTA Redacteuren: L, J. JORDAAN, F. G. SCHELTEMA EN M. KANN. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 355. AMSTERDAM ~ C. ~ Telefoon 37964 Postgiro 72880 Gem, Giro G. 1000 OPGERICHT IN 1877 No. 2837 ZATERDAG 17 OCTOBER 1931 HET DOKTERSMANDAAT D K koning van Kngeland heeft op raad van het nationale kabinet MacDonald liet 1-agerhuis ontbonden en de kiezers opgeroepen. door het uitbrengen van hun stem den koers te bepalen, waarin Engeland in de naaste toekomst /al moeten worden gestuurd. Dat is een procedure, die in Engeland, het klassieke land van liet parlementaire stelsel. vaker dan in eenig ander parlementair gere geerd land pleegt te worden toegepast. Men zou er daar te lande niet aan denken in het programma van de regeering en van de meerderheid in het parlement, waarop die regeering steunt, wijzigingen van ingrijpende beteekenis aan te brengen, al vorens de burgerij in de gelegenheid te hebben gesteld uit te spreken, o t' zij met zulk een koers wijziging accoord gaat. Voor zeer korten tijd is MacDonald van deze ulomle gewoonte afgeweken, toen hij zijn natio-, nale kabinet formeerde en in enkele weken de maatregelen trof, die de nood van liet oogenblik onverwijld noodzakelijk maakten. Maar nauwelijks is dat onmiddellijk gevaar geweken, of hij doet een beroep op het volk. om een nieuw mandaat te verkrijgen, dat tevens zal bet eekenen een oordeel omtrent zijn gedrag in het jongste verleden. -Het wonderlijke in de huidige situatie is niet. dat hij een beroep doet 'op de burgerij, maar (lat hij dat beroep niet als gewoonlijk vergezeld doet gaan van een bepaald programma. Hij vraagt een rtokterttHiandafit, waaronder blijkens de toe lichting moet worden verstaan een. blanco vol macht om naar bevind van zaken te handelen. een mandaat, zooals men aanneemt, dat eeii dokter van zijn patiënt zal vragen, alvorens hij tot een ingrijpende operatie overgaat. Wat kan ons land, wat kan de wereld van zulk een mandaat verwachten, gesteld dat het. zooals het mij aannemelijk lijkt, wordt verleend? . ? .?#.*?.: * Be conservatieve partij voert den strijd voor de handhaving van de samenwerking tusschen de groepen, waarop het nationale kabinet steunt. maar zij doet haar candidaten optreden met een bepaald programma, dat afwijkt van het blancomandaat, dat MacDonald voor zich zelf en de kleine groep Labourmannen, die hem getrouw is gebleven, vraagt. Terwijl MacDonald voor zich zelf de vrijheid opeischt om alle middelen, die verbetering in de heerschende depressie kunnen brengen, te mogen overwegen, stelt de conser vatieve partij op den voorgrond, dat zij in de eerste plaats heil verwacht van een beschermend tarief. Men kan er zeker van zijn, dat, wanneer de conservatieve candidaten op zichzelf in het Lagerhuis een meerderheid mochten verwerven, Kngeland, wat er nog van zijn vrijhandelspolitiek over is, zal prijs geven en welbewust een protec tionistische handelspolitiek in toepassing zal brengen. ''. Dat zal niet allén voor Engeland, dat door zijn ligging, zijn natuurlijke hulpbronnen en zijn geschiedenis op den vrijhandel is aangewezen, allerbedenkelijkst zijn, maar het zal ook zeer ernstige gevolgen hebben voor de geheele wereld. Wanneer Engeland, dat niet alleen het moeder land van het parlementaire stelsel, maar ook het moederland van een vrijzinnige handelspolitiek is. het roer wendt, dan i> er iedere kans. dat de regeeringen van andere landen dat verderfelijk voorbeeld zullen volgen. Op dit terrein, evenals op zooveel andere terreinen, vindt het slechte voorbeeld veel eerder navolging, dan het goede. Alle landen, die hoe lanuer hoe verder op het hellend vlak van het protectionisme zijn afgegleden, erkennen in den regel wel. dat zij verkeerd hande len, doch zij plegen zich te verontschuldigen met een beroep op den noodtoestand en op het voor beeld van anderen. Baldwin. de leider van de conservatieve partij. gaat in zijn verkiezingsmanifest zelfs zoover, dat bij een beschermend tarief verlangt, om andere landen te dwingen ook hun tariefmuren te ver lagen. Hij noemt zich dus. zo «als sommige personen hier te lande dat /.ouden formuleeren, geen voorstander van protectie, maar v;-n actieve handelspolitiek. Op het gebied .van d«- buitenlandsche politiek is er geen enkele politieke partij in Kngeland. waarin men y.ooveel vt-i-trouwen kan stellen als in de arbeiderspartij. Die partij ijvert meer dan beide andere partijen voor vrijhandel, vooi ont wapening, voor den wereldvrede en voor den Volkenbond, leder buitenlander, hij moge van huis uit conservatief o t' vooruitstrevend zijn voor Nederland moet -er aan worden toegevoegd. hij moge in politieken zin kerkelijk zijn 'of vrij zinnig?moet wensrhen. «lat in Engeland de buitenlandsche politiek van de arbeiderspartij als politiek door de ivgeering wordt aanvaard. Op het gebied van de binnenlandsche politiek kan men echter in de arbeiderspartij niet zoo groot vertrouwen stellen. De arbeiderspartij is te nauw verbonden met de vakvereenigingen. dan dat zij het aan zou durven, de werklooslieidsuitkeeringen te .verminderen, de loonen te verlagen en op den overheidsdienst te bezuinigen. Het is niet alleen voor Engeland, maar voor de geheele wereld van het grootste belang, dat het pond op een zoo hoog mogelijk peil wordt ge stabiliseerd. Het is weinig aannemelijk dat dit mogelijk zou zijn. indien de arbeiderspartij op zich zelf een meerderheid in het Lagerhuis zou verwerven. ,,'.-*?'* / . - . De invloed, die in de naaste toekomst in Enge land van de liberale partij zal uitgaan, is uiterst gering. Die toch reeds zeer kleine partij is bij deze verkiezing in drie groepen uiteengevallen: de volgelingen van drie leiders met de oud-testamentische namen: Samuel (Sir Herbert), Simon (Sir John) en David (Lloyd George). Sir Herbert Samuel behoort tot het nationale kabinet en hij wil met MacDonald de deur voor protectie open laten. Sir John Simon is tot protectie bekeerd en hij verkondigt ook op ander terrein een poli tiek, die ten nauwste met die der conservatieven is verwant. Lloyd George zal onvoorwaardelijk aan den vrijhandel vasthouden en hij zal slechts die partijgenooten uit zijn rijk voorzien verkie zingsfonds steunen, die in dit opzicht zijn voor beeld volgen. Het ziet er voorloopig naar uit, dat hij niet al te diep in den buidel zal behoeven te tasten. INHOUD: 1. .Mr. A. C. Jo»ephus Jitta, Engelsclie Verkiezingen. 2. Dr. Jan Romein, Htrbert Hoorer. 3. Joh. Braaken?iek. Vnlkenbmdsinterventie in Alantsjnerije. Prof. Dr. C. G. N. de Vooy», Spellingrrauxstuk. 4. Herman Wachter, ,\Vt'. tante, nee, met teekenmgen door Harmsen van .Beek. 5. L. J. Jordaan. Militair Gndsdienstonderricht. C. van AVessem, Mu'ifk. 6. .Mr. C. Bakker?van Bo*se. Votkcn^ndsbijeenkfimst. "i. Dr. l', van OUt. ut' Crisis er de Termieten. .Mr. E. Etias. Boekbespreking, 9. L. J. Jordaan, Bi^scopy. 10?11. A. Pla;<chaert en A. E. v. d. Tol. Schilder kunst. 12. .Mr. H. Scholte. Dramatische Kroniek. 13. B. .Merkelbach. \ieuwe \Vv>n>iui:er.. 15. A. Waterman. fif '? C. A. Klaa?>e. Beursspiegel. 16. .Mr. Fran» Coenen. Kroniek. l". Kans, Poolrcis. 18. L. J. van Looi. De Bechstein-vleugel. 19. Alida Zevenboom. Croquante Croquetjes.Kladschrift fan Jantje. 20. Prijsvraag. Chariraria, Omslag: Spclproblemcn. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, Lit het Viooltjes Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Let op den naam f ?N*iet alleen ons land. maar.de geheele wereld heeft in het resultaat van, de Engelsche ver kiezingen het grootste belang. Als import land, van grondstoffen en levensmiddelen, als exporteur van fabrikaten, als internationale markt, niet in de laatste plaats op finantieel gebied, zal de toe komstige politieke leiding van Engeland op het herstel van de wereld den grootst mogelijken in vloed uitoefenen. Uit dat oogpunt bezien is het niet gewenscbt, dat hetzij de conservatieve partij, hetzij de arbeidersparty, op zichzelf een meerderheid v rwerft in het Lagerhuis. Dat dit de liberale partij zou overkomen is bij voorbaat uitgesloten. Te wenschen is. dat MacDonald zijn dokters mandaat, dat hij verlangt, verkrijgt. Maar wil de patiënt genezen, dan is het niet voldoende» dat aan zijn dokter de vrije hand wordt gelaten. Het valt te hopen, dat de kiezers bij deze gelegenheid tevens duidelijk zullen uitspreken, dat zij niet gediend zijn van een wijziging van Engeland'» klassieke handelspolitiek en dat zij voldoende vertrouwen zullen blijken te stellen in de nationale regeering, om haar te veroorloven de ingrijpende finantieele en economische maatregelen te treffen,. die de toestand noodzakelijk maakt. . A. C. JOSEPHUS JITTA l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl