DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 OCTOBER 1931 No. 2838 No. 2838 i" l' t Y KOFFIE, COFFEINE EN COFFEINEVRIJEKOFFIE DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 OCTOBER 1931 longaandoening Organische ziekt Congesties. A$ t h ma. en. 'ten. Hartzenuwhjdert. Volbloedigheid. Slagaderverharding. Leverziekte. Maagcatarrh. Maagzenuwlijden. Zweren aan de maag. Chronische Spier- of Cewrichtsrheumatiek. Nierziekten en ziekten der Urinewegen. Overdreven darm. gevoeligheid Suikerziekte, Jicht. De uitwerking van genotvergiften op het menschelijk organisme is in het algemeen zeer individueel. K. B. Lehmann, Professor aan de Universiteit te Wurzburg, schrijft na uitgebreide onderzoe kingen hierover als volgt: Van groot belang is de individueele gevoeligheid voor coffeïne. Het is bekend, dat koffie met Vio gram of Vis gram coffeïne reeds slapeloosheid, hartkloppingen, congesties e.d. kan veroorzaken. De gevoeligheid is afhankelijk van de persoonlijke constitutie, van het aJ of niet gewend zijn (aan koffie) van het verloop der stofwisseling en van het centrale zenuwstelsel/' Door bekende professoren der geneeskunde zijn zeer uitge breide onderzoekingen gedaan en de resultaten van hun studies hebben aangetoond/ dat in de hierneven genoemde ziekte gevallen het gebruik van alle coffeïne-bevattende dranken (koffie en thee) moet worden ontraden. Koffie Hag, gegarandeerd coffeïnevrij overeenkomstig de voor schriften der Warenwet, is een keur uit de edelste koffiesoorten, door Zuid- en Centraal-Amerika, Java en Arabiëvoortgebracht; niets is eraan toegevoegd, alleen het schadelijke bestanddeel/ de coffeïne, is er uit verwijderd. Koffie Hag verschaft alle genoegens van een lekker kopje koffie, doch zonder een enkel nadeelig gevolg voor de gezond heid. 25860 geneesheeren in binnen- en buitenland bevelen Koffie Hag aan en zijn met hun gezinnen verbruiker, in de over tuiging, dat Koffie Hag meer genot en betere gezondheid beteekent. Koffie Hag is wat smaak en aroma betreft even verrukke lijk als andere koffie van gelijke samenstelling en wat den prijs aangaat... ja, inderdaad, Hag is duurder. Per kopje berekend, is het verschil echter nog niet eens een halve cent en dat zal een verstandig mensch wel voor zijn gezondheid over hebben. Wacht dus niet tot morgen, doch maak nog heden een begin met Koffie Hag, want het gaat om Uw gezondheid en het welzijn van Uw gezin. KOFFIE HAG SPAART H ART EN ZENUWEN ! SPREEKZAAL Ex-Marine en Ex-Koopvaardij IX de Groene Amsterdammer van l U dezer komt een artikel voor getiteld ..Onze Koop vaardij", waarin de schrijve!' zich een vefoordeeling van een verdienstelijk Rijksambtenaar veroorlooft, die volstrekt ongegrond is en voor mij alle waarde aan de rest van het artikel ontneemt. Ter inleiding moge ik vooraf mededeelen, «lat ik in de vorige eeuw eenige jaren zeeofficier ben geweest, dat ik prima en nietswaardige xeeofficieren en dito koopvaardijofficieren heb gekend en dat ik met groot leedwezen af en toe bespeur. dat men tracht antagonisme tusschen die twee categorïn te stichten. Zoolang zij varen bestaat er naar ik meen een' behoorlijke wederzijdsche waardeering, doch bij de concurrentie om een baantje aan den wal bespeurt men uitingen van het kaliber, waartegen ik thans mijn protest laat hooren. , De schrijver /egt: ..Doordat officieel de onge schiktheid van den vorigen havenmeester -- een ex-marine officier "?was'komen vast te staan" zulks in verband met een aanvaring vnn de Hembriig. Deze x-/,eeofficier, die zijn havciunecstertic.hap gaarne doch geenszins onvrijwillig heeft verwisselt voor de betrekking van Hoofd-Inspecteur van Kunstzaal van Lier Rokin 126 Amsterdam Doorloopend tentoongesteld Kunstwerken van jonge Hollandsche en Buitenl. meesters Bezichtiging vrij den Havenarbeid te Amsterdam, heeft part noch deel aan die aanvaring gehad en heeft van geen bevoegde de beoordeeling ..ongeschikt" gekregen. Dat de organisatie en personeelsbezetting van zijn dienst te wenschen overliet is allerminst aan hem te wijten en ieder, d ie'de feiten kent, waardeert \vat hij met die middelen in het belang der koop vaardij gedaan heeft. Ik 'draag de verantwoordelijkheid voor zijn voordracht tot deze benoeming bij de llavenarbeidsinspeotie en voel mij daarom n om den goeden naam der Havenarbeidsinspectie te be schermen,verplicht tegen een zóó ongegronde poging tot afmaking van een bekwaam n verdienstelijk ambtenaar, die alleen in zijn nadeel heeft, dat hij. ex-niarine-rnmi is, op te komen. O. J. l». XAALBElUi Teneinde misverstand te voorkomen vraag ik nogmaals het woord in uw .,Spreekzaal": In uw nummer van IU Oct.. j.l. vestigt oudc.ollega Iv. weer de aandacht op Onze- Koopvaar dij". De motieven die hem tot schrijven zetten kan ik waardeeren. Velen moeten noodgedwongen de zee verlaten en trachten ecne betrekking aan wal te verkrijgen, liet verloop bij do Marine is altijd belangrijk geweest, 'waarschijnlijk omdat er te weinig gevaren en te weinig oorloggevoerd .werd. Het Departement van Marine niet vrienden in de andere Departementen en; vrienden in Hoogere Handelskringen zorgde er voor dat zij die de Marine op jongen leeftijd verlieten (dat waren niet de minst energieken) meer of minder goede posities aan wal verkregen n de ouderen, de gepensioneer den, werden niet vergoten. Dat deze voorkeur niet altijd goed werkte' en daardoor minder gewenschte toestanden konden ontstaan is te begrijpen. Maar .de wijze waarop heer K. de zaak voorstelt zou den buitenstaander doen vermoeden dat do Koop vaardij door Marine en ex-Marine in den grond V.KOSSEM wordt geboord. Dit nu is niet het geval. Integen deel, Marine en ex-Marine hebben der Koopvaardij voortreffelijke diëtisten bewezen. Daarop doelde ik toen i'k in de Spreekzaal" .sprak van .,niet vol doende overdacht". Dat de voorkeur waarover ik sprak inderdaad bestaat hl ij kt wel het best uit het volgende: Ik vroeg een oud-collega: ,,Uaan je jongens naar zee?" en uit zijn antwoord: Ja, zij studeeren voor ox-zeeofficier" bleek mij dat hij ver vooruit zag. Nu in deze tijden vele koopvaardijmannen de zee verlaten moeten en de marineman daartoe nog niet gedwongen wordt, diende de voorkeur buiten werking gesteld en geen positie gegund aan hem die pensioen geniet, als die positie evengoed kan worden bekleed door eéri ander die zonder eigen schuld buiten verdiensten kwam en geen pensioen geniet. K. WESTERMAXN, ond-yezagvoerder ter koopvaardij PIANO'&O&GELS ^ . BIOSGOPY door L,. J. Jordaan TWEEËRLEI AMUSEMENT « M H tav IVIrky. ..In KrhHntcn rtlrnut". Gczu von Bnlvnry. ..Dli- IniNtlt;<»n H'eibor voii Wien". IlciiihruiKlt Theater. Ziehier twee films, geen van beiden belangrijk genoeg om er een heele kroniek aan te wijden. Maar die zooveel eigenschappen gemeen hebben. dat het ne groote punt, waarin zij verschillen: film en {/een film, bijzondere vermelding en ver gelijking verdient. Zoowel In geheimen dienst" als .,Die lustigen Wciber von Wien" behooren tot een genre, al gemeen als .,aniusements"-fihn aangeduid en deswege met de noodige consideratie behandeld. Laat ons terloops constateeren, dat zulk een verontschuldigingétiquet vrijwel overbodig is: op zeer weinig uitzonderingen na, is iedere film vcrstrooiïngs-object. De amusante vorm is hoofd zaak op eenigen inhoud zijn wij zoo weinig gewoon te letten, dat het langzamerhand een misdaad is geworden va-n de film nog iets anders te verwachten, (ioed. goed, goed.... de film is veimaak en het zijn nurksen en betweters, die zich hieraa-n stooten. 'Muur die vorm dan, dat uitdrukkings-instrument. die taal.... hoe gij het noemen wilt ? die vorm, willen wij dan ook met argusoogen bewaken en .controleeren. Op die uitdrukkings-techniek zullen wij u telkens en telkens weer wijzen, want zij is onze hoop en onze redding. Zonder haar waren wij. critici, die wekelijks nolens volens vermaakt worden, reeds lang dood geamuseerd. Haar groei, haar verfijning en ont wikkeling zijn het, die ons iedere week weer boeien en interesseeren -?soms geheel buiten het gegeven om. Zooals gij in den trein of de sociëteit luistert naar handelsreizigers-moppen en bitter tafelconversatie, alleen maar om de beeld-rijkdom van een vreemde taal te leeren kennen, zoo kunt gij ook de film volgen, louter en alleen om de verbazingwekkende kracht vu n haar plastisch vermogen te zien toenemen. En gij denkt in beide gevallen: Wat een zonde en jammer, dat geen diep denker of groot dichter aan het woord is J -?maar daarbij.: welk een feest, als flut eenmaal het geval zal zijn ! En zoo houdt men zich boven de geeuwende verveling en ellendige moedeloosheid uit, wanneer men gestraft wordt met ..Die lustigen Weiber von Wien", amusementsfilm. De vergelijking met ,,In geheimen dienst" maakt de zaak op eens interessant. Want in beide gevallen hebben wij te doen met een L'FA-film in beide gevallen werd zij vertoond in het Rembrandt-Theater in beide gevallen kan men bezwaarlijk volhouden, dat de inhoud van eeni^e beteekenis is in beide gevallen, wanneer men de vergelijking tot het uiterste wil drijven, werd de regie door een Hongaar gevoerd. Niettemin bestaat tusschen beide, dat diep gaande, moeilijk definieerbare verschil, hetwelk echt van on-echt scheidt. Let wel ??het gaat hier dus niét om een mees terwerk" en een mislukking. Xoch de oncontro leerbare en makkelijk te verzinnen avonturen van een spion in oorlogstijd, noch de vermakelijke nonsens van n operette-fiui behoeven het lot en het karakter van een fihmvérk te bepalen. Wüwil len zelfs niet strijden overliet genre dezer ,.Lustigen Weiber". Maar n ding zou ik dadelijk willen zeggen: Waarom, als men dan schik heeft in een Hofrat" met tien dochters, een pruik en een baard -waarom gaat men het geval dan niet in levenden lijve zien? Van echte acteurs en actrices. in een schouwburgzaal, die atmosfeer heeft door het directe, electriseerende contact tusschen pu bliek en spelers? Waarom voor de duizendste maal gaat men het dan zien in de kille, mecha nische imitatie van een machine? Terwijl die' machine, met intelligentie en intuïtie gehanteerd een fijn en gevoelig instrument kan worden en terwijl het bij Fritz Kirsch en zijn troep (aime schlemielen !) deze week slecht bezet was? En nu het verschil in vorm der beide films het verschil in uitdrukkingswijze, in gebruik der cinegrafische taal. Wij zullen niet aesthetiseeren, lezer, noch kibbelen o ver smaak. Beschouw het zoo, alsof wij tezamen, gemoedelijk naast elkaar. in de bioscoop zitten. Ik wil u als een goede kennis, trachten duidelijk te maken, waarom ik het eene werk beschouw als een knappe, intelli gente. goed -ge formuleerde toepassing van het vermuuksprincipe en het andere als een dwaas, zinloos en onlogisch product. IVicky's In geheimen dienst" heeft het be langrijke nadeel een pendant te zijn van Sternberg'* Dishonored". Het is de geschiedenis van een spion, die a-ls vioolvirtuoos door den Duitschen geheimen dienst naar Rusland wordt gezonden Anno l!)ln. Mij loopt daarbij a,l de. risico der duizend-en een-gevaren, welke wij uit ..Dishonored" en vele andere films kennen - ontmoet het onberekenbare element: vrouw ontsnapt. na tal van avonturen, op het kantje at' aan den dood en belandt eindelijk veilig en wel in zijn heimat. (ielijk men ziet: analogie genoeg met Sternberg'*; voortreffelijke film. om het aller ergste te doen verwachten. Welnu het werk boeit desniettemin van begin tot einde. Kenvoudig door het belangwekkende en logische hanteereii der filmtaal. Dit. reeds uit den treiire geëxposeerde gegeven wot'dt ons verteld met zooveel verras sende zinswendingen niet zooveel kleur en gloed «lat het verhaal ondanks zijn cliché-figuren en situaties, ons geen uogenblik loslaat. Ken voorbeeld: De spion heeft na zijn aankomt in Kush'iul zijn hotel verlaten. Teruggekeerd vindt hij de kamerdeur geopend en zijn altijd alert instinct van opgejaagd beest ducht oogenblikkelijk gevaar. Langzaam doet hij een paar stappen in het vertrek en /.iet rond. Keiiige se conden diepe. stilte de camera, volgt zijn gejaagden, omlei zoekenden blik. die bereid is den dood in de oogeii te zien en snel wendt zij zich tot de stille, onbeweeglijke voorwerpen, als wilde zij een vonnis in hun roerlooze alledaairschheid lezen. De schrijftafel, de papieren, de gesloten kasten. het venster. . . . al les passeert in nerveuze schokken. blijft een ondeelbaar oogenhlik in onze aandacht vertelt zijn stom verhaal van ondoorgrondelijkheid en mysterie. Met iedere nieuwe wending van hel apparaat stijgt de spanning, verdicht zich de atmosfeer van dreigende fataliteit in dit roerlooze vertrek. De spion heeft zich orngeweiul. naar de tafel waarop zijn vioolkist een cassette, waarin twee instrumenten geborgen zijn - staat. Even het korte, gesaccadeerde geluid van snelle voetstappen in.de zware stilte het klikken van het slot der vioolkist. ... de camera schuift geluidloos naderbij. close-up van nervetise handen, van de langzaam geopende kist.. .. n instrument ontbreekt. Ken oogenblik staat de spion roerloos, hoofd gebogen. schouders opgetrokken, j'ls verwachtte hij iedere seconde den doodelijken slag. die hij achter zich voelt dreigen. Dan plotseling het tikkeleiid geluid van een viool-pizzicato .... mokerslagen in deze. tot liet uiterste geladen atmosfeer. Vit een verborgen hoek treedt een man te voorschijn. luchtig tokkelend op het vermiste instrument. ... de politie. Dit heele geval is noch verheven, noch diep zinnig noch ge\ oelig. Het is alleen maar intelligent en. virtuoos voorgedragen, maar het doordringt ons van de overtuiging, da' t: hier een macht van uitdrukking in beweging wordt gebracht, die wij nog niet kenden. Wij vergeten het op zich zelf doodgewone gebeuren, van een ontmoeting tus schen politie en verdachte, door de logische en oorspronkelijke toepassing van het materiaal, waarvoor wij tenslotte dan toch eigenlijk komen. Wij voelen bewust of onbewust hoe dit dwingen van doode voorwerpen tot een tragisch. omineus leven ? hoe dit suggestieve verwerken van stilte en geluid, de t oo verkracht openbaart van een nieuwe uitdrukkingsmogelijkheid. Geen tooneel geen litteratuur beschikt over dit merk waardige vermogen, de onverschillige dingen en geluiden eener alledaagsche omgeving aldus te betrekken in een beklemmende intimiteit. En wij vevheugon ons intu tief in dit gevoel van verrijking. Een contrast: De film Lustigen \\ iber" opent met dcv close-up van een pendule. J Ie t speelwerk tinkelt do camera schuift terug en draait even eens langzaam, onthult ons eveneens een interieur. Een leege, glimmende, barokke zaal monsterDit jaar geen catarrh wanneer U _ . .. , Doozen 25, 45 en 65 ets. neemt. achtige trapp.-n uit stuc een ontstellend pers pectief van spiegelende parkot vloeren, krullerige ornamenten, gapende vensters. Een deur gaat open en een kapper-acht ig jougmensch treedt binnen niet geaffecteerde danspassen .... glijdt uit valt in xittende houding <>\> den vloer en scheurt daarbij de achterzijde van zijn pantalon. Ziehier de onlogische, tegennatuurlijke toe passing van het materiaal. Het panorama van de/en opgestelde!» tooneelbouw, glad. levenloos, kunstmatig, is volkomen zinloos. liet heeft niets niet de handeling te maken, zegt ons niets, open baart ons niets tenzij de pralcrige rijkdom" van een duur decoratief, liet is niet het simpele gebeuren van een vallenden man en het ongelukje dat hem overkomt dat ons wrevelig maakt ('haplin maakt v«n zooiets een kunststukje! liet. i.-: de rcdelooze. botte, maar vooral onlogische vrij ze ?van niedt-drelmy. Het is t«-nslott««. het denatureer'en va u de film tot tooiieel. Dit/elfde ensemble: het dooile. ..teilnahmslose*'1 decor de grove, nietgedeti»-illeerde handeling zien wij precies zoo in de tooncclklucht. .Maar daar aanvaarden wij het. om dat het tooneel aan zijn bestciuinhu: getrouw blijft en n-kixiwi !i<tii<U >m'1 hel e/fwt. dut de (iiututi'1 tttw.-hcn -col en l-iilint' rf/rAsc/i' ' Hier wordt het geval onlogisch, t weesl.icht i u' en irriteerend. Vlij zijn eerst zelf m.-t de cjunera in die ruimt e'geweest dicht trciioeg bij. om te zien. dat het decor drc»r is d.w.z. koud. artificieel en zonder beduideuis. Kn nu dwingt men ons. in de zaz-.l terug te gaan en den schijn voor \vc/(-n t.' n.-men. Dit gaat niet dit is een combinatie van ongclijksoortivrheden. welke allen zin v»ior realiteit alle kracht van overtuiging vernietigt. Wij hebben niets tegen amusement wij hebben iets tegen mislukt amusement. Zoo het milieu 'zoo de personages, \\illy Forst behoort evenals Felix Bres?art tot de tooneelspelende filmsujetten. Zijn dictie, grime eii plastiek zijn volkomen o]) de schouwburgzaal ingesteld. In long-shot afgebeeld is hij «'invaardbaar zoodra de camera haar essentieele bet eekenis krijgt .en dichterbij komt. wordt hij onverdraaglijk. Alles is te.luid. te nadrukkelijk. . . . men speelt nu eeiiuuu.1 geen ..coniedie" in een tête-a-tête ! Hij keilt noch de waarde van een snellen blik. een stillen glimlach noch tl»? navrante werking van 'een. sotto-voce. Zijn masker werkt slechts 'niet de vér-dragende. stereotiepe plastiek van het tooneel. Van dichtbij gezien, is zijn expressie dood.Men moge van Willy Fritseh. zijn tegenhanger in ..In geheimen dienst" deiikemvat men wil. . . . deze is stellig een geVóren filmsujet. Hij heeft die typische intu tk> van den 'filmspeler, itllcvn te zijn niet de camera, d.i. met den toeschouwer. Hij speelt niet ..op de zaal". maar verdraagt do intieme nadering van het apparaat. Deze dames-afgod uit zooveel filmoperette?, beschikt wanneer het er op aankomt over een groot en gevoelig expressie-register. Zijn Veroveraarsblik kan plotseling verstarren in een trieste leegte zijn chamieursglhnlach in een vermoeiden ernst. Zijn stem staat niet in de eeuwige doordringende diapason van den operettezanger?- zij kan week zijn en stil en fluisterend Maar hij begint ..oud" te worden en /.ijn val zal dis wege niet verre, meer /.ijn .... Ik heb. uan de hand van deze enkele fragment en. getracht het groote verschil tusschen tweeërlei amusement aan te toonen. 'Moge ik het hierbij laten?? niet vele verontschuldigingen, zooal niet voor onvolledigheid, dan toch stellig voor de veel ernstiger zonde van zwaar-op-de-hand te zijn geweest.... A«E.\TE\ VOOB AMATEÜlt-KIXO-riTRCSTIWO FOTO-SCHAAP & Co. AMSTERDAM i