--.v 20 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 OCTOBER 1931 No. 2839 \ , H r.i il LETTERRAADSEL LXXX VI i. 2. 3. 4. 6. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Vit onderstaande lettergrepen moe ien 10 woorden gevormd worden, wier Ie en lu letters een spreekwoord vormen: ual - au - blijk - bol - clo - cy - de ? de - die - «lor - e - eo - een ? eet - en-gon haan - ko - laar - land - lo - lust mon - ner - neu - ni - pa - po ? ra - re ivii - rig -run - sard - tan - te - te -teux vt-r - Veus - vltuiti - nee. He omschrijving luidt: 1. d»-el van België, 2. trek, 3. fratisch dichter, ?!. visch, . hulde, (J. familielid. 7. dirigent, 8. woordenbock. 0. zenuwachtig, 10. wapen, 11. dier, 12. filosoof, 13. republiekje, 11. soldaat. 15. algumeen. Itl. draler. Voor de inzenders van de goeie oplossing zijn als prijs beschikbaar: BOEKWERKEN OF GRAMMOFOONPLATEN naar keuze van den winnaar ter waarde van tien gulden Inzendingen, liefst op een briefkaart, voor Woensdag a.s. a uur. Op adreszijde vermelden; Oplossing LETTERRAADSEL LXXXVL Oplossing Letter-Raadsel L XXXV Onze uren zijn bestemd on 011750 tijd beperkt. Vondel. 1. o'ilulatic, 2. ne^r-ilaohtig. o. zendeling. J. cpus. j. urnen. 0. raxi-rnij. T. element-, B. notaris, 9. Zwijndrceht, 10. ijldienst, 11. Xabob, 12. Brentano, K». Empedocles, 14. Stendal, lö. tarief, 10. Eckernuum. 17. matglas. Prijswinner werd (na loting), J.' Kooistra. .Mepjicl. die gelieve op te geven wat verlangd wordt aan het secretariaat van do re lactie, doch zonder ver melding Letterraadscl. . Charivaria MERKWAARDIGE BERICHTEN Mijnheer de Redacteur, dat Barbertje hangen moest, Is reeds uit het Oude Testament bekend." (Ing.'Prov. A'. B. en's II. Ct.) Zij lieeft donkerzwart haar." (Tel.) ,.Dc statistiek vertelt ons dat het vorige jaar 300 Duitschers elkaar om politieke redenen vermoord hebben." (Sum. P.) De weinige Joodschc gasten, die er zich nng bevonden, waren zonder uitzondering vertrokken." (Tel.) ALSDAN , De botsing is erger geweest ais uit het eerste bericht bleek." (N. R. C.) Anders als in net burgerlijke recht." (Gr.) ,,Toen stak Wegener minder boven zijn mede spelers nit als thans het geval is." (Volle) Ons publiek kan zich evengoed een weg vinden in deze talen dan in de eigene." (De Kantoorbockh.) Een verbetering van 2 op 4 vordert dubbel zooveel tijd dan een van 4 op 8." (Clubkr.) Nergens schijnt ze Italiëzoo duidelijk voor oogen te staan dan in den triomfwagen." (Let.) BEHOORT TOT liEN ,,Het-Stadhuis van Veere behoort tot een dtr mooiste historische gebouwen in ons land." (O. H. C.) Deze dialoog behoorde tot een der geestigste tooneeltjcs." (Dc^Rcs.) Prins Hendrik onthulde hierna eigenhandig liet d(»ek." /,V. R. C.) Terecht. Xiet-eigcnhandige onthul lingen /Jju de ware niet. D1ENSIJVER Zij vervolgt den vermoeiden man en diens gezin." (Tel.) Deze kennis danken wij aan Freud zelf zooals deze ze liecft neergelegd in diens monumentale werk." (N. K. C.) Dat was een andere verhouding dan die hecrschtc tusschen . een plantage-bezitter en diens mcnschclijkc eigendommen." (Gr,) Aan Prof. Simon van der Aa werd op diens verzoek eervol ontslag verleend." (Sum. P.) SCHRILLE TEGENSTELLINGEN Dft is juist een bock voor de vacantic, geestig maar toch ntet flauw." (Adv. Tel.) De kerk, half Remonstr., half Gothisch, dateert uit de 12de eeuw." (llbl.) CORRESPONDENTIE n. te E. Waarom schrijft men Cees Laseur en Cccs Specnhoff? Als die lieeren zich liever Kees dan Cornelis laten noemen, goed, maar dan ook Kees en niet Sees. Atittv. Deze brokjes zijn af kortingen van C'esar en C'csarine. Césarine Speenhoff, wolbekend. Hij is de vrouw van Koos. BARBEET JljJS D. te H. vond een opschrift in de Telegraaf: Zij kunnen niet wachten, geen dag on geen nacht, en schrijft: Pit is een onverslijtbaar barbertje. Kuyper heeft natuurlijk niet gezegd: geen dag en geen nacht, maar: geen dag en geen uur." Huldeblijk Johan Braakensiek DenlstenNovember a.s. zal de teekenaar Johan Braakensiek na gedurende ruim 45 jaar aan de Groene Amsterdammer verbonden te zijn geweest met pensioen dat blad verlaten. Hij heeft in die 45 jaren ongeveer 4000 caricaturen geteekend, die bijna zonder uitzondering geestig waren in hun overdrijving, goed gelijkend voorzoover zij op bekende personen betrekking hadden en nimmer kwetsend voor de politici/ die werden gehekeld. Ondergeteekenden hebben zich tot een comitévereenigd, dat beoogt een Braakensiekfonds te vormen, dat ter beschikking van den Heer Braakensiek zal worden gesteld. Zij zijn overtuigd, dat vele lezers van de Groene Amsterdam mer, niet het minst degenen, die door Braakensiek zijn geteekend, bereid zullen zijn een bijdrage voor dat fonds te geven. Die bijdragen kunnen worden gezonden aan het adres van Mr. J. W. van Rees, Heerengracht 260-266, Amsterdam C. of gestort worden op postgirorekening No. 21540. Dr. J. Th. de Visser, Voorzitter Prof. Mr. P. J.M.Aalberse Dr. C. J. K. van Aalst Dr. Mr. A. van Andel J. F. Ankersmit D. J. von Balluseck Mr. Joh. J. Belinfante Dr.J.W.Berkelbach v. d.Sprenkel Arn. v. d. Be r g h E. Boekman Prof. Dr. H. Brugmans Dr. H. Colijn C. F. van Dam Mr. Chr. P. van Eeghen Prof. K. R. Gallas A. Goudsmit J. Goudstikker Prof. Dr. A. Q. van Hamel Prof. Dr. J. A. van Hamel DrJ.v.d. Hoeven Leonhard A. B. van Holkema J.M. Holtz L J. Jordaan Mr. A. C. Josephus Jitta Prof. Dr. G. W. Kernkamp Th. M. Ketelaar Mr. L. G. Kortenhorst Dr. G. Nolst Trenite Dr. A. F. Philips Dr. Louis Raemaekers Mr. J. W. van Rees Dr. P. H. Ritter E. R. D. Schaap Prof. Mr. F. G. Scheltema J. C. Schroder Dr. N. v. d. Schatte Olivier Jan Sluyters J. Valkhoff Sr. M.S.VazDias Prof. Dr. J. A. Veraart A. H. Verkade Ed. Verkade J. A. E. Verkade Cornelis Veth Mr. G. Vissering Prof, Mr. C. W. de Vries Mr. S. K. de Waard Dr. F. M. Wibaut TYP: N.V. AMST. BOEK- EN STBENDRUKKBKIJ V/H. BLLBBMAK, HARM8 & Co. '.-?' "v ir*-L ?J l DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland Onder Hoofdredactie van A. . Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der Redactie: C. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam G. * Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2838 Zaterdag 7 November 1931 Doelmatige bedrijfsbemoeiïng door Dr. F. M. Wibaut Professor A. F. G. Scheltema heeft in het num mer van 2 October over Doelmatige Bedrijfsbemoeiing" behartigenswaardige dingen gezegd. Wij denken er niet aan hem te betwisten, dat naarmate de economische taak der overheid in omvang toeneemt" de democratie bedacht moet zijn op doelmatig beheer van economische overheidsbedrijven en diensten. Evenmin denken wij er aan te verwerpen, dat in democratisch overheids-bedrijfsbeheer delegatie of te wel over dracht van bevoegdheid in uitvoerend beheer, door de gekozenen in het beheerslichaam aan een deel dezer gekozenen zal plaats hebben. De 45 gekozen leden van het bestuur der beheersgemeenschap bekend onder den naam van de gemeente Amsterdam, hebben onlangs op het gebied van uitvoerend beheer een delegatie ver leend, die geheel ligt in de lijn van de democratie. tiet ging er om wijziging te brengen in de richt lijnen door het bestuur dezer beheersgemeenschap tot nu toe aanvaard, ten opzichte van het gemeen telijk vervoerbedrijf. De wijaiging werd tweeledig gedacht. De eene wijziging betrof het tarief. De andere betrof het beginsel om de vervoergelegenheid zoo nauwkeurig mogelijk aan te passen -aan gebleken of blijvende vervoerbehoefte. Ten op/.ichte van het tarief heeft het gekozen bestuur ronder meer een beslissing genomen. Ten opzichte van gezegde aanpassing van vervoergelegenheid ;aan vervoerbehoefte, heeft het gekozen bestuur ?eensdeels een beslissing genomen. Anderdeels een delegatie verleend. De beslissing betrof het beginsel der aanpassing. De delegatie betrof de ?onderdeden van de uitvoering dezer aanpassing. -Er waren in het voorstel aan dit bestuur voorge legd, ten opzichte van de uitvoering dezer aan passing zekere richtlijnen getrokken. Doch de mogelijkheid of waarschijnlijkheid was gesteld, dat de uitvoering dezer aanpassing nog anders zou moeten zijn, dan in het voorstel was of kon worden aangegeven. Terecht verleende toen het College der 45 gekozenen voor de preciese uitvoe ring dezer aanpassing aan twee kleinere colleges die zich voortdurend rekenschap zouden geven van zich wijzigende omstandigheden in het vervoer, '4e delegatie om de vereischte uitvoeringsmaat regelen te treffen. Waarbij door die kleinere colle ges het in hét voorstel vooropgezette doel: door nauwkeurige aanpassing of het bedrijf te doen functioneeren zonder te kort, zou worden in het «og gehouden. De twee kleinere colleges, eveneens bestaande uit gekozenen, zelfs uit tweemaal gekozenen, zijn het Dagelijksch bestuur, Burgemeester en Wet houders en de Commissie van Bijstand in het beheer der Bedrijven. Tusschen die twécolleges ligt de beslissing in hoogste instantie bij het Dagelijksch Bestuur, krachtens zijn algemeene verantwoordelijkheid aan den Baad voor alle onderdeelen van zijn beheer. Gesteld dat zulk een delegatie van den Baad -was gevraagd ten opzichte van het tarief van ?den vervoerdienst? Dan zou heel zeker, de op democratische grondslagen gekozen Baad, zulk een delegatie hebben moeten weigeren. Het tarief, zou de Baad gezegd hebben.beheerscht deze geheele ver voerdienst. Dus ligt de beslissing daarover bij den Baad zonder meer. Ten opzichte van het tarief kan het met noodzakelijkheid of wenscheltfkheid van wijziging, binnen een paar weken of binnen een paar maanden niet anders komen te staan dan het vandaag staat. Hier is dus voor delegatie bij onderdeelen der uitvoering geen plaats. Doch het zou een Raad zijn geweest, die van democratisch bedrijfsbeheer een bekrompen op vatting had, indien hij de delegatie voor de aan herhaalde wisseling onderhevige eischen van uit voering der aanpassing, zou hebben geweigerd. Hier gaat het niét om n maatregel die den geheelen vervoerdienst beheerscht. Hier gaat het om een dozij n of meer maatregelen, die met elkander vormen de andere stelselmatige wijziging in het gemeentelijk vervoerbedrijf die door den Raad is aanvaard. * Doch kan men nu meenen dat dit bestuur van de Amsterdamsche beheersgemeenschap hiermede de stelling aanvaardt. Door overlading en tekort aan deskundigheid zijn de bestaande politieke organen niet meer zoo goed in staat om te voldoen aan de steeds toenemende eischen, die de maat schappij in haar tegenwoordige structuur aan hen stelt''. Prof. Scheltema ontleent deze stelling aaneen rapport uitgebracht door de meerderheid van een commissie ingesteld door de S.D.A.P. Hij zegt.niet of hij zelf ook van meening is, dat de mocratisch gekozen organen, zooals gemeente raden als geheel, noodzakelijk te kort moeten schieten in doelmatig bedrijfsbeheer. Er was, het blijkt uit een bijlage bij genoemd rapport, een minderheid in deze commissie, die deze noodlottigheid niet aanvaardt. Deze minderheid, waarvan wij deel uitmaken, zal, nog wel nader van zich laten hooren. Wij spreken hier nu alleen over de Maatschappij voor Nijverheid en Handel. Immers het was de Maatschappij voor Nijver heid en Handel", Prof. Scheltema herinnert er aan, die in 1025 de beschuldiging van onbruik baarheid voor bedrijfsbeheer tot de democratie heeft gericht. Zij had vooral anders dan de commissie tut de S.D.A.P. gemeentelijkbedrijf s-' beheer op het oog. Nu de democratie in reeds sterke en in toenemende mate gemeentelijk be drijfsbeheer wilde voeren moest er een reorga nisatie van wetgevende en bestuursorganen" komen die deze in staat zouden stellen, de onder werpen, welke zij te regelen kregen voldoende te beheerschen." Beschuldigen loopt somtijds niet evenwijdig met bewijzen. De Maatschappij van Nijverheid en Handel" heeft, bij ons weten, zelfs niet ge poogd, de bewijzen te leveren voor de ongeschikt heid van gemeenteraden in bedrijfsbeheer. Zij was dit verplicht geweest, wijl sedert tal van jaren, de gemeenteraden in vele Nederlandsche ge meenten op ruime schaal bedrijfsbeheer voeren. Wie beweert dat deze bestuursorganen*' waar het bedrijfsbeheer betreft veelal niet bij machte zijn de onderwerpen welke zy te regelen kreeg voldoende te beheerschen", moet in het bedrijfs beleid van al deze gemeenten over zooveel jaren dan toch Wel een overladen zondenregister tot zijn beschikking hebben gehad. Het behoeft hierbij niet te gaan, om een enkele tekortkoming van een enkele gemeente raad in doelmatig bedrijfsbeheer. Er moet in den gedachtengang der aanklaagster overstelpenViooltj Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RIN6ER5 Lel op den naam f den overvloed van zulke, tekortkomingen aan toonbaar zijn. De Maatschappij van Nijverheid en Handel" staat op dit punt schuldig aan ongeoorloofde zelfbeheersching. Zij heeft zich ten onrechte onthouden de gronden van haar aanklacht te leveren. Gesteld dat deie aanklaagster wel bewijsmate riaal had gebracht! Dan zou er nog gereede aan leiding zijn geweest om voor tekortkomingen van bedrijfsbeheer door democratisch gekozen or ganen, verzachtende omstandigheden ie pleiten. Men had kunnen, aanvoeren: de Democratie is in Xederlandsche bestuursorganen nog jong. Zij moet zich nog oefenen en moet nog scholing ver krijgen. De beste gelegenheid voor scholing ligt in doen, in voor het doen verantwoordelijk zijn! Men had kunnen vragen: Heb met deze jonge, maar op het gebied van gemeentelijk bedrijfs beheer toch wel ijverige democratie ! een gepaste hoeveelheid geduld. Ontneem haar vooral niet de mogelijkheid om zich in bedrijfsbeheer nog verder te bekwamen. En verwar intusschen vooral niet twee zeer onderscheidene soorten van ,,des kundigheid". Er is de technische en administratieve deskun digheid van gemeentelijke bedrijfsdirecteuren en hun staf. Deze staat ook zonder eenige reorga nisatie" van bestuursorganen" de gemeenteraden onbeperkt ten dienste. Er is een andere deskundigheid" die daarin bestaat de adviezen van de technisch en admi nistratief opgeleidde deskundigheid naar waarde te schatten, van deze adviezen, de juiste plaats te geven in gemeentebeleid, zooals de gekozen gemeentebestuurders dat achten te zijn in het belang der door hen te leiden beheersgemeenschap en verzorgingsgemeenschap voor collectieve behoeften.' Deze tweede deskundigheid" wordt aan tech nische hoogescholen en. aan universiteietn niet gedoceerd. Voor deze tweede deskundigheid" is de leer school de democratie zelve, de toepassing der. democratie ha de verzorging van een aantal ge zamenlijke behoeften van de gemeentelijke ge meenschap. Wie in de democratie" geloof t, moet alles vermijden, dat de bevordering dezer tweede deskundigheid zou kunnen schaden. Doch zulke verdedigingsrede behoeft eerst ge houden te worden, wanneer de aanklacht van de onbruikbaarheid der democratie met bewyzen, of met aanwijzingen die er op gelijken, is gestaafd. Hetwelk bjj ons weten niet is geschied en zelf s niet is beproefd. Waar het zoo staat zouden we aan. Professor Scheltema willen vragen zich niet ongerust te maken ten opzichte van de geschiktheid der democratie voor bedrijfsbeheer. Beschuldigen ge schiedt somtijds zonder bewezen. Komen die bewijzen van de zijde der Maatschappij voor Nijverheid en Handel dan zullen we ze met elkander hebben te toetsen. Dan zullen we hebben na te gaan of reorganisatie" onzer gemeentelijke bestuursorganen ten opzichte van bedrgfsbeheer noodig is. Doch zoolang kunnen we wachten. !