Historisch Archief 1877-1940
il'
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 OCTOBER 1931
No. 2839
No. 2839
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 OCTOBER 1931
J. D. STRUIJS & Zn.
Tel. 37906 -Amsterdam - Prinsengr. 837
Begrafenissen
(naar verkiezing met auto's en rijtuigen)
Crematie en Transporten
van uit alle plaatsen
N,V* JMeubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG - AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
i;
C
HOTEL -CA FE -RESTAURANT
HET GOUDEN HOOFD
REMBRANDTPLEIN , AMSTERDAM
Modern Comfort-Lift-Stroomend water-enz. .
Logies met ontbijt f 3.50 per persoon
1
\
WQLLf ZN
WAACLCM
BW5TEUOei«TO.Qö-Q9
NIEUWE MODELLEN
BEGRAFENISVEREENIGING
N. SAX Jr.
AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor)
P. C. Hooftstraat 38
' T«l. 3O341 2428O
BUSSUM (Bijkantoor v/h Gooi)
Brinklaan 138
Telefoon 2276
BEGRAFENISSEN - CREMATIE - TRANSPORTEN
DirkScimobei
Amaterdam.
G.]. DE KONINGSZOON
Keizersgracht 447,
Opgericht Ao. 1739
GASFORNUIZEN.
l
NORDDEUTSCHER-LLOYD B REM EN.
LLOYD-EXPRESS
NAAR NOORD-AMERIKA
Snelste dienst der wereld met de snelvarende Mailschepen
BREMEN"-?EUROPA"-,,COLUMBUS"
OVERTOCHT SOUTHAMPTON/CHERBOUFG-NEW-YORK IN 5 DAGEN.
Verdere inlichtingen en brochures verstrekken de HOOFDAGENTEN
N.v.W*! H. MULLER & Co.,
PASSAGE- EN REISBUREAU, AMSTERDAM, DAMRAK 90 TELEFOON 47008.
EUASPSBOMVB:
KBRK5TRAAT55
AMSTERDAM
BIJ EEN BEELD VAN BOURDELLE
Studiekop Apollo"
KODIN heeft destijds in het voetstuk van hot
monument van President Sjirmientu moei'
plei/ier gehad dan in do hoofdfiguur «elf: zijn
pfachtige Apollo-gostalte, niet breed gespreide
amien, in de rechterhand den juist ontspannen
boog houdend, is er een treffend bewijs van. Kun
stenaars hebben vonk van dergel ijk bijwerk meer
voldoening omdat zij daarin meer vrijheid vinden.
Bourdelle op zijn beurt had meer plei/.ier in de
viel' allegorische figuren welke /ijn
ruitei'standheold van (ienoraal Alvéar (de bevrijder van Argen
tiniëvan het Spaansehe juk) flankeeren, dan van
diens portretbeeld en het is voorn! /.ijn drie en een
halven meter liooge figuur der ..Eloquentia" het
welk zijn liefde had: een jonge man is daarin voor-'
gesteld als symbool van overredingskracht v wor
stelend met het woord, de blik omhoog gewend.
de rechterhand half geopend in een verstild gebaar.
do linkerhand een rol papier omklemmend. . . .
Bourdelle heeft altijd gezocht naar grootheid.
zich boven de stof verheffond.neigend naar eenvoud.
evenwicht, eenheid, drie eigenschappen waarvan
de ..Eloquentia" een treffend voorbeeld kan heeten.
Hoezeer harmonisch en /.onder pose is hierin de
leidende gedachte vastgelegd. liet strijdvaardige
karakter is als het ware door gansch de houding en
uitdrukking dezer gestalte onderstreept en in t'n
enkele, onweifelbaar vaste greep is ook het losse
kleed behandeld dat de naakt figuur, omhult in
wijde, gestyleerde plooien.
Breed op de., voeten ..geplant staat daar de rede
naar uitgebeeld als verheven symbool van wils
kracht en overtuiging. ?
Evenals bij Kodin reikt in Bourdelle's werk het
oude aan het nieuwe, het is in zekeren /in gedrenkt
met aan de eeuwigheid ontleend»' elementen; even
als Kodin heeft Bourdulle de ganse hèGrieksche
sculptuur tot verheven achtergrond en ondanks
het feit dat laatstgenoemde zich later aan Itodin's
sterken invloed heeft onttrokken blijft er verwant
schap.
Bij Rodin is steeds een neigen naar bciccf/dijk'
heid kenschetsend, bij BourdeJle veeleer oen ver
langen naar het geven van rmt; bij den een is vaak
een zinnelijk aich vermeien in de schoonheid van
het menschelijk naakt, bij don ander veeleer oen
vergeestelijkt zich verpoozen in don adel van 's
inenschen Wezen. Zooals eenmaal Debussy een
Wagner bestreed, zoo kantte Bourdelle 7.ich tegen
Rodin's kunstopvatting. Van een studiekop voor
zijn Apollo", welke naar hot mij voorkomt een
sterke verwantschap vertoont, met dien voor de
Eloquentia," zeide hij destijds (in 1000): C'est
door Otto van Tussenbroek
53
Eloquentia"
ma plus cérieuso tude.j'cehappe lei Al'influenee
de mes maitres Falguièrc, Dalou et Rodin"...'".
Toch kon laatstgenoemde, niettegenstaande de
hatelijke vraag Van zijn geërgerden leerling of
diens befaamde Hellepoort bestemd was om open
of gesloten Ie blijven omdat het onaf ge werkte ka
rakter, het gemis aan bouw en het teveel aan ver
siering hem tegenstond, van Bourdelle getuigen:
Après les Grecs, il apporte les derniers nuances
de la Beauté, 11 sait pandre cette lumière normale
«mi enveloppe aux jours de beau ternps" J
* *
Vergelijkt men den studiekop voor het gi-oote
beeld van de Eloquentia" dan kan men daaraan
ten duidelijkste toetsen hoe Bourdelle als beeld
houwer te werk ging. Immers is de verfijning welke
hieruit spreekt, het scherpe der gelaatstrekken
bewust gewijzigd in de definitieve figuur. Het mo
del heeft gediend om tot breeder uitdrukking te
komen, het is, vereenvoudigd, doorgewerkt en ook
decoratief verantwoord, de eigenlijke, karakteris
tieke volumen en lijnen ajjn gebleven maar waar de
Studiekop Eloquentia"
oogholten meer vervloeien dan in het voorbeeld
(de studiekop), waar alles minder scherp van
teekening werd omdat het raé-T om den totaal-indruk
gaat bij een beeld dat dubbel levensgroot van af
meting is, is bij dit laatste alle aandacht op den
mond gevestigd en op den sterken, wilskrachtigen,
breeden kin.
Hoewel dit alles volkomen verdedigbaar is en
goed kan ik toch niet verhelen dat m.i. iets verlo
ren ging aan innigheid van expressie. Want wie
Bourdelle's studiekop in brons beziet (zelfs de
afbeelding toont het aan), herkent een zoodanige
innigheid als slechts zelden door een kunstenaar
van groote gaven kon worden vertolkt in 's
menschen wonderlijk masker. Zou Bourdelle nooit iets
anders gemaakt hebben dan dezen enkelen studie
kop, wij zouden weten dat hij was een u-aarathtig
rjrooi kunstenaar! Wat in een tijd van al te snel
wisselende waardeeringen nog wel gezegd mag
worden !....
Boeken voor Kinderen
Hef kind van Voorn?, door Johan neen.
Alkmaar. Gclirs. -Kluitman.
Een boek dat dooi" jongens en avontuurlijke
meisjes liever met een kaars in bed zal worden
gelezen dan' gehoorzaam terzijde gelegd. Kindereu
vereeren graag en de jonge schildknaap van
FlorisV is een ideaal held. Voorbeeld van moed,
openhartigheid eu eenvoud. De geschiedenis
van het door de edelen verdrukte volk en de
ondergang van der Heerlen God wordt de jeugd
op boeiende wijze bijgebracht. Aan de reputatie
van .Tohan Been valt niet te tornen, maar toch
waag ik het op t e merken, dat zijn zinnen soms wat
al te schoolmeesterachtig gemoedelijk zijn. En in
zijn romantische beschrijvingen is de beeldspraak
wat oudbakken. De illustraties van Pol Dom
/lijn zwierig, verbeeldingrij k en op de juiste wijze
aanvullend. In n woord volmaakt.
Jol Ku-ik. door Xanda. Alkmaar, Gcbra.
Kluitman.
Jol is het meisje, dat altijd kattekwaad uit
haalt, niet om verbieden geeft, haar school in
opspraak brengt, etc. Tot de ernstige ziekte van
haar moeder haar tot inkeer doet komen. Het is
moeilijk om nog iets nieuws van dit type te
maken, eigenlijk begint het ons een beetje te ver
velen. Maar Xanda vertelt opgewekt, zij is er
in." En aan haar verhaspelen van kennen" en
kunnen" zou ik bijna zeggen: zijzelf was het meisje
dat op school niet altijd oplette!
De illustraties van Henri.Pieck zijn niet altijd
geslaagd, het valt hem moeilijk den kinderlijken
geest te treffen.
JUUL ROGGEVEEN
D. G, SANTEE LANDWEER
KUNSTHANDEL, Keizersgracht 207, AMSTERDAM C.
V«n 14 Octohcr tot 15 November
nl tuten RO1>OLPHE
BRE8DIN10?1* en IVi?5