Historisch Archief 1877-1940
r
*
r
?/ l
DJ? GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 OCTOBER
No. 2839
SPREEKZAAL
Geacht? JR&Jactie
In Groene" nummer 2838 van 24 Octobor
werd mrjn aandacht getroffen door een artikel
van uw financiëelen medewerker, waarin hjj een
plan voorsloeg om de wereldcrisis te beëindigen.
Ken zeer lofwaardig denkbeeld. Maar de weergaloos
lichtzinnige opzet van zyn plan, noopt mij tot
<»tm woord van protest. Tot een protest niet alleen
togen den heer Klaasse, maar ook tegen de leiding
van uw f inancieele en economische rubriek waar
voor de redactie van de CJroene" wel verantwoor
delijk zal zijn die alle begrip voor onze
VaderUndsche en conservatieve handelstraditie schijnt
t i hebben verloren en blijkbaar een de/tniistische
l><ilitiek voorstaat.
Tegen het plan van den heer Klaasse dit: waar
voor is het in hemelsnaam noodig, dat de Staat,
of verschillende staten tezamen, in goederen en
voorraden gaan speculeeren? In welke goederen?
Kn als die speculatie nu eens verkeerd afloopt.
wat dan? Bovendien, hoe moeten die
goederenmauupulaties gefinancierd worden? Geld is er ook
al niet meer. Wanneer er voor dat doel leeningen
n.oeten worden uitgegeven, dan is dat tooh niets
anders dan de zuiverste inflatie? In zooverre zijn
wij toch reeds een goed eind op weg naar de
allernatuurlg'kste oplossing van de crisis, dat alles op
oen lager en vooroorlogsch niveau wordt
gestabili.seerd. Nu nog alleen maar de loonen.
(Van redactiewege bekort).
Uoogacutcnd,
B. TEN KATE
Onderschrift van de redactie.
Uw vragen, op welke wyze het plan" tot be
indiging der malaise moet worden verwezenlijkt,
mi de in verband met andere f inancieele vraag
stukken, worden reeds door opname van uw
schrijven aan den heer Klaasse overgebracht.
Wat uw verwijt aan do redactie van de Groene"
betreft: artikelen in du Groene" plegen
onderteekend to worden en zijn voor rekening van de
schrijvers. Wij herhalen dit in den treurt».
Intusschon brengt do redactie, en naar zij meent
niet zonder succes, die onderworpen van die schrij
vers naar voren, waarvoor zij, in verband met de
actueele vraagstukken, belangstelling vermoedt.
Er zit dus wel oen lijn in, maat' geen politiok".
V- SAUTIER
ETFIIS
EPERNAY
Overvloed) gebrek en bezuiniging
Met volle instemming las ik het artikel over
bovenstaand onderwerp. Naar aanleiding van den
zin ,,zelfs staat te vreezen, (Jat zij nog meonen
goed werk te doen ook, zoo iets als te lijden met
de lijdenden".... schrijf ik u 't volgende:
/elf zakenvrouw zijnde en, ondanks malaise
tijd, door groote energie de zaken toch op peil
wetende te houden (al is inderdaad <le koopkracht
van het publiek veel minder, ergo prijzen omlaag.
omzetten zien te vergrooten) kom ik in aanraking
met vele dames uit den z.g. gegoeden middenstand'.
Deze dame neemt geen nieuwe wintermantel.
omdat het zoo'n malaise tijd is; gene laat weer
iets anders, wat in normalen tijd w M gekocht zou
worden, maar in zoo'n slechten tijd" eigenlijk
overbodige luxe is, en zon gaat het maar door. Nu
vraag ik sinds eenigen tijd zijn de inkomsten van
uw man inderdaad verminderd?" en negen van
de tien dames geven 't zelfde antwoord. Neen.
dat niet, maar je hoort y.ooveel over bezuiniging
praten, dat je van /elf mee doet en 't kan immers
nooit kwaad."
Ik voor mij zelf vuig een ander systeem.
Klaagde ik eerst mee (ook zonder reden) nu wijs ik
een ieder er op, van wie ik weet of vermoed, dat
Brut 1922
Private Cuvée
Un Champagne
delkieux
Seuts
Agent*»
Gcbr.
BOER
VLAARDINGEN
de inkomsten zeker nog geen reden geven om mede
over malaise te praten, hoe juist de malaise ver
ergert door al deze bezuinigingen, want als de
menschen die het nu nog wél kunnen missen ook
al gaan oppotten waar blijft dan de middenstand?
En tot de pessimisten zeg ik nu dan zal dit wel
een weg zijn, die naar betere tijden moét leiden
en dien zullen we dan trachten zoo goed mogelijk
te gaan."
M. J. S. TIMS?BROUWER
V.KOSSEM;
Een polls der
LEVENSVERZEKERING
ARNHEM"
schept kapitaal voor moeilijke tijden.
N.V. UTRECHTSCHE HYPOTHEEKBANK
UTRECHT
Pandbrieven f 61.000.000. Reserves f 1.652.263.26
DE BANK stelt beschikbaar:
SpGt. patidbrieven a 100 pCt.
in stukken van f 100O.?, f 500.?, en f 100.
met verplichte uitloting van Vu per jaar.
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG
Müuaai^^
Ni Maatschappij «w Hypothecair Crediit iu Nederland,
gevestigd te 'f-Gravennage, Nassaulaan No. 23,
waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor
Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8.
BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2,
Utrecht, Boothstraat No. 15.
Groningen, Turfslngel 9.
D,e Directie.
Nederlandsche
Handel-Maatschappij, N.V.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE
Vestigingen in Nederlandsch-Injlic, Straits-Settlements,
' Britsch-Indië, China, Japan en Arabi
ALLE BANKZAKEN
SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS.
De HolL Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden rot elk bedrag
met een minimum van f 1000.?op zake
lijk onderpand en onder borgtocht, met
in pandgeving «ener polis van levensver.
zekering yan gelijk bedrag, en verkoopt
5% schuldbrieven in stukken van f 1000.?,
f 500.?en f 100.- tegen Beurskoers.
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie:
Air. H. H. C. CASTENDIJK en
I. MOSSELMAN
DéBank geeft onder controle van het
Atgem. Administratie- en Triutkantoor
4f % Pandbr. tegen beunkoert uit.
N. V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland
Opgericht tn 1864
Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.006,
waarvan geplaatst f 8.400.000,
waarop 10 pCt gestort
Verstrekt geld. op eerste hypotheek.
Voor inlichtingen wende men zich tot
het kantoor der Bank, Schiedanucne
Singel 89 te R'dara of tot hare Agenten.
De Directie:
Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. Cv. Wijk,
Mr. B. van Rossem.
No. 2839
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 OCTOBER 1931
HOLLAND?AMERIKA LIJN
door C. A. Klaasse
DE obligatie!)ouders van de H.A.L. hadden
dezer dagen te beslissen over een voorstel
van de maatschappij tot voorloopige opschorting
van de rentebetaling op de obligatieleening. Ovor
dit voorstel is heel wat te doen geweest, en er ssijn
op de bijeenkomsten der belanghebbenden harde
nooten gekraakt over het beleid van het Bestuur,
inzonderheid over de beruchte transactie met de
dochter-maatschappij N.V. Maildienst nopens de
overdracht van de Volendam". liet is niet mijn
bedoeling om op deze kwestie diep integaan, ten
slotte heeft zij op het oogenblik slechts academische
waarde, omdat de transactie in elk geval voldoende
gefundeerd was om de rechtsgeldigheid niet te
kunnen aanvechten; en gedane zaken nemen
geen keerJ Op het oogenblik hadden de obligatie
houders zich slechts aftevragen of er aanleiding
was zich met het bestuursvoorstel tot uitstol
der rentebetaling te vereenigen of zich daartegen
te verzetten. Het wil mij voorkomen dat dit pro
bleem wel heel sterk is opgeblazen buiten proportie
tot zijn beteekenis. Een voorstel van dien aard
pleegt men toch niet te doen wanneer de zaak
van den debiteur gezond is, wanneer er nog vol
doende inkomsten zijn om de rente rustig te
kunnen doorbetalen. De eenige reden waarom de
obligatiehouders dit keer in protest to hoop zijn
geloopen is naast een element van minder
vertrouwen ingevolge de VolendanV'-transactie
het feit, dat inderdaad nog voldoende kasmiddelen
aanwezig waren om de coupon per l November te
betalen. Waar niet is verliest de keizer zijn recht,
maar zoolang er nog geld in het laiulje is doet
men van, zijn i-echten niet zoo maar afstand. Heel
begrijpelijk, maar toch onder de huidige omstan
digheden ook niet overmatig logisch. Wanneer
inderdaad nog intrest op de leening WeRl verdiend.
aou er geen enkele reden zijn om de coupons niet
te betalen, maar er wordt niet alleen geen rente.
verdiend, ook de afschrijving wordt in de bedrijfs
resultaten niet goedgemaakt. Het geld dat nog
in de kas aanwezig is, is eon overschot uit beter
dagen. Inkomsten om de rente uit te betalen zijn
er niet, dus wanneer men uit de kas de coupons
zou voldoen, beteekende dat niets minder dan
kapitaal uitkeeren! Trouwens het gaat tenslotte
maar om deze eene coupon, want wanneer er geen
grondige verbetering komt in de positie van het
scheepvaartbedrijf dan zal toch voor de coupon
per l Mei van het volgende jaar zeker geen geld
meer in kas zijn.
De overwegingen Welke de obligatiehouder».
bij do beoordeeling van het bestuursvooistel
dus in acht haddon te nemen waren in hoofd
zaak deze: moet het bedrijf worden voortgezet
of ^moet er geliquideerd worden. Daarom draait
inderdaad het vraagstuk: volgens de cijfers
door de maatschappij verstrekt ter motiveering
van het voorstel is in het loopende jaar het be
drijfsresultaat reeds 4,2 millioen minder gunstig
dan verleden jaar. Houdt men dat cijfer voor het
heele boekjaar aan, dan beteekent dat een verlies
van 0,9 millioen (zonder winst op verkochte sche
pen). Rente en afschrijving beliepen verleden jaar
tezamen 4,9 millioen, zoodat niet alleen rente en
afschrijving niet verdiend zouden zijn doch de
loopende onkosten zelfs niet goedgemaakt. En
dus kost voortgaan met de exploitatie geld; het
kasgeld dat de obligatiehouders er thans nog uit
zouden kunnen krijgen kan derhalve verloren
gaan. '
Moet men deze 3 % wagen om te voorkomen ?
dat er een acute liquidatie moet volgen, waarbij
de schepen thans verkocht moesten worden tegen
de geldende afbraakprijzen, evenals de aandeelen
maildienst en de overige activa? Op het oogenblik
is de toestand van dien aard dat het bedrijf der
lijn practisch voor rekening en risico van do
obligatiehouders wordt gevoerd. Dan moeten zij
ook de consequenties daarvan aanvaarden en niet
koppig erop blijven staan, dat zoolang er nog een
cent in kas is hun rente wordt betaald, omdat het
couponnetje daar nu eenmaal recht op geeft, al
is dat aftappen van contanten ook geheel in strijd
met de belangen van de maatschappij. Wanneer de
obligatiehouders, wetende dat zij nu het risico van
de voortzetting van hot bedrijf nemen, hadden
verlangd dat, wanneer het straks weer goed gaat,
een deel van de winst aan hen werd uitgekeerd
dan zou dat alleszins verklaarbaar zijn geweest.
Zij nemen nu de kwade kansen van de toekomst,
en laten ten behoeve daarvan htm vordering op
rente in liet bedrijf, welnu dan kunnen zij ook ver
wachten dat de goede kansen althans tendeele voor
hen gereserveerd blijven. Maar daarover heeft
men niet gesproken, alleen de vraag of dit ne
couponnetje van de volgende neemt men al aan
dat betaling niet mogelijk zal zijn nog uit de
beschikbare middelen zal worden betaald, heeft
de .gemoederen verhit. Tenslotte heeft dan toch,
de meerderheid van het besehermingscomitézich
uitgesproken voor uitstolvi-rleeniny. mits onder
zekere reserves, die ten doel hebben de belangen.
der obligatiehouders te behartigen, en die dus
alleszins gemotiveerd zijn.
* *
Intussehen is men hieiniee noj: niet uit de
moeilijkheid, t k becijferde .hierboven op grond van
de door de maatschappij verstrekte cijfers een ver
lies van o".U millioen. Wellicht is dit cijfer over
dreven omdat de achteruitgang van de
brutobudrijfsresultaten duur alle schepen van het concern
inclusief Statemlam en Volemlain door de
tusschenschakeling van de N.V. Maildienst niet een precies
gelijke achteruitgang van de brut o-inkomsten van
de HAL. hoeft te beteekenen. Maar wanneer men
eens aanneemt, dat daar een millioen tusschen zit
dan komt men no^ tot een deficit dat rond l mil
lioen hoogor is dan afschrijving en rentelast. Dat
bedrag waarmee dus de uitgaven de inkomsten
overtreffen zelfs na stopzetting van rentebetaling
oti straks van aflossing moet op n of andere
wij/e Worden gevonden. Daarvoor moeten
voorluopig de kasmiddelen dienen, maar die zijn. thans
reeds niet grootor dan de opeisohbare crediteuren.
./oudat men'hiei ook al heel spoedig aan het einde
van zij n lat ijn is. En >\ at dan? I s er wanneer de nood
aan den man komt geen aanleiding voor de regeering
om hier tijdelijk de helpende hand te bieden ? Er
zijn wel subsidies verleend voor minder econo
mische bestemmingen. Op het oogenblik nog worden
subsidies betaald aan stoomtrambedrijven, die
een paar procent dividend betalen en de volle
intrest op hun leeningen. En dat is een bedrijf
dat zichzelf overleefd heeft, vervangen door een
beter vervoermiddel 'voer zooVer althans niet
massa-vervoer de tram het karakter van spoorweg
geeft!
Tenslotte is er hier ook nog een ander
motief voor eventueele steun dan alleen het feit
dat het zoo beroerd gaat. Do malaise in de scheep
vaart is voor een niet onbelangrijk deel een gevolg
van de steunmaatregelen welke bijna alle
buitenlandscho ? ondernemingen van haar regeeringen
Ondervinden. Het is hier niet meer de gewone vrije
concurrentie waarin wij aan liet kortste eind
hebben getrokken.''
* *
*
Ging het om goederen dan zou men in dit geval
met recht van dumping kunnen spreken; de
buitenlandsche concurrentie werkt met
exportpremies". Nu moge ons land nog.steeds het
traditionecle laatste bolwerk van dm vrijhandel zijn, en
SCHAKEL
-17 ? AMSTBQOAM
Kleermakerij
Bij ons verkrijgbaar N.R.V MONTA SCHOENEN
van vrije concurrentie, men kan toch niet steeds
van alle kanten opstoppers krijgen zonder eer s
een enkele keer terug te slaan. De regeering blijkt
van het meest starre vrijhandelsprincipe trouwer »
reeds te zijn afgeraakt, want een anti-dumping-wi t
is in de maak. Tijdelijke steun verleen in g aan de
scheepvaart die dreigt te worden doodgeconcure
reerd door met subsidie werkende
uithcemschlijnen, zou volkomen aan zulk een
anti-dumpingwetgeving aansluiten. Men kan natuurlijk in dit
geval niet met beschermende rechten werken,, om
dat het juist de wereldmarkt en niet in de eerste
plaats de eigen markt is waarop wordt geageerd.
Wanneer de regeering aanleiding vindt om de Lloyd
te subsidieeren, of althans rentelooze voorschotten
te verstrekken, dan is daarvoor bij de H.A.L. zeker
aanleiding; men zit hier tenminste niet met een
geheel verouderde vloot, al zijn het evenmin mo
derne /.eekasteelen. En wat meer zegt, de omstan
digheden zijn op het oogenblik van dien aard, dat
practisch de heele niet gesubsidieerde scheepvaart
in byna alle landen, afgezien van lijnen met specia'e
inkomstenbronnen en met bijzonder karakter, niet
loonend is, het gaat hier niet om n enkele niet
levensvatbare lijn. die door onjuiste politiek, ver
oudering of een dergelijke speciaal aan die lijn
inhaerènte omstandigheid in de soep is geraakt.
* *
Maar wanneer de obligatiehouders op zulk een
steun willen rekenen dan zullen zij goed doen niet
al te zeer up hun rechten te blijven staan, en ook
wat water in de wijn te doen. Want men kan toch
van de regeering moeilijk verwachten dat zij steun
geeft om obligatierente te blijven uitbetalen. Haar
motief kan alleen zijn om een bedrijf te sauveeren.
waarvan in normale tijden de levensvatbaarheid
\-erondersteldwordt, doch dat onder de huidige
abnormale omstandigheder, voor een belang
rijk deel door staatsingrijpen in
buitenlandsch»scheepvaart, om nog maar niet eens te spreken
van de geheel veranderde Amerikaansche immi
gratie- wetgeving, dreigt ten onder te gaan. In do
gegeven omstandigheden kan het noodzakelijk
worden een dergelijk bedrijf boven water tt-houden
i-n te voorkomen dat de nationale welvaart veel
harder duw krijgt dan het bedrag van de ver
strekte steun. Van die steun zullen bij terugkeer
van normale verhoudingen de obligatiehouders
dan kunnen profiteeren, maar dan zullen zij voor
hun portie ook moeten meewerken!
ABONNEMENTSPRIJS
van ,,De Groene Amsterdammer"
per jaar, bij vooruitbetaling
. franco per post:
Voor Nederland . . . f 10.
Ned.-Indiëp/mail. 13,60
M ir ,, p/zeepost ,, 10.
ab. binnen Europa
uitgezonderd:
Engeland-Italiè** j
Zwitserland. . )
M Amerika . . . .
Zuid'Afrika. . .
11.50
13.50
. 13.50
. t, 11.60
Postgiro No. 72880
Gemeentegiro G. 1000