.* ! t i l 'V ' . f ,i DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 OCTOBER 1931 No. 2839 LETTERRAADSEL LXXX VI Vit onderstaande lettergrepen moe ien 10 woorden gevormd worden, wier Je on l c letters een spreekwoord vormen: l 2 3 4 ? g aal - au - blijk - bol - clo - cy - de de - die - dor - o - cc - een - eet - en-gen o. .............................. 7 8 O 10 11 12 13 haan - ko - laar - land - lo - Inst mem - nor - nou - ni - pa - po - ra - re ivu - rig -run - sard ? tan - te -1« -teux ver - vous. - vlaau - zee. De omschrijving luiJt: 1. deel van België', 2. trek. 3. frausuh dichter, ?!. visch, 5. hulde, 14 0. familielid, 7. dirigent, 8. woorden boek. 0. zenuwachtig, 10. wapen, ', 11. dier. 12. filosoof. 13. ropubliekje, 16 11. solduH.1, 15. algemeen, 10. draler. 15. Voor de inzenders van de goeie oplossing zijn als prijs beschikbaar: BOEKWERKEN OF GRAMMOFOONPLATEN naar keuze van den winnaar ter waarde van tien gulden Inzendingen, liefst opeen briefkaart, voor Woensdag a.s. 2 uur. Op adreszijde vermelden: Oplossing LETTER RAADSEL LXXX V L Oplossing Letter-Raadsel LXXX V Onze uren zijn bestemd en oh/e tijd beperkt. Vondel. 1. utvlulatie, 2. n^ji-iUwhtig. o. zeutlcUivj:. J. epus, 5. urnen. t>. i'Hzernij. 7. clemiMil. S. notaris, J). Zwijndrocht, 10. ijldienst, 11. Xabob. 12. Brentano, l-'!. Empcdocles, 11. Stendal, 15. tarief, 10. Eukermanu. 17. matglas. Prijswinner werd (na loting), J. Ivuoistrcu Meppol, die gelieve op te geven wat verlangd wordt aan het secretariaat van de re lactie, doch zonder ver melding ,lx;tter raadsel. Charivaria MERKWAARDIGE BERICHTEN ,,Mijnheer de Redacteur, dat Barbertje hangen moest, Is reeds uit liet Oude Testament bekend." (Ing. Prov. K, B. cn's II. Ct.) Zij heeft donkerzwart haar." (Tel.) ,,De statistiek vertelt ons dat het vorige jaar 300 Duitscherb elkaar om politieke redenen vermoord hebben." (Sum. P.) De weinige' Jitudsche gasten, die er zich nog bevonden, waren zonder uitzondering vertrokken." (Tel.) ALSDAN De botsing is erger geweest als uit het eerste bericht bleek." (N. P. C.) Anders als in het burgerlijke recht." (Gr.) Toen stak Wegcner minder boven zijn mede spelers uit als thans het geval is." (Volk) Ons publiek kan zich evengoed een weg vinden in deze talen dan in de eigene." (De Kantoorbockh.) Een verbetering van 2 op 4 vordert dubbel zooveel tijd dan een van 4 op 8." (Clubkr.) Nergens schijnt ze I talie zoo duidelijk voor oogen te staan den in den triomfwagen." (Lel.) BEHOORT TOT EEN Het Stadhuis van Veere behoort tot een der mooiste historische gebouwen in ons land." (O. H. C.) Deze dialoog behoorde tot een der geestigste toonecltjcs." (Dc^Rcs.) DIE.NSIJVER Zij vervolgt den vermoeiden man en diens gezin." (Tel.) Deze kennis danken wij aan Freud zelf zooals deze ze heeft neergelegd in diens monumentale werk." (N. K. C.) . Dat was een andere verhouding dan die heerschtc tusschen een plantage-bezitter en diens menschelijkc eigendommen." (Gr.) Aan Prof. Simo'n van der Aa werd op diens' verzoek eervol ontslag verleend." (Stim. P.) SCHRILLE TEGENSTELLINGEN Dit is juist een bock voor de vacantic, geestig maar toch niet flauw." (Adv. Tel.) De kerk, half Remonstr., half Gothisch, dateert uit de 12de eeuw." (HM.) Prins Hendrik onthulde hierna'cigenhandig het doek." (.V. R. C.) Terecht. Niet-cigenhandige onthul lingen /, ij n de Ware niet. CORRESPONDENTIE n. te E. Waarom schrijft men Cees Laseur en Cccs Specnhoff? Als die lieeren zich liever , Kees dan Cornelis laten noemen, goed, maar dan ook Kees en niet Sees. .''?'..'? Antic. rPezo brokjes zijn afkortingen van C'esar en Cosarine. Césarine Speenhoff, welbekend. Hij is de vrouw van Koos. BA.RBERTJES i . ? D. te U. vond een opschrift in de Telegraaf: Zij kunnen niet wachten, geen dag on geen nacht, en schrijft: Dit is een onverslijtbaar barbortje. Kuyper heeft natuurlijk niet gezegd: geen dag en geen nacht, maar: geen dag en geen uur." Huldeblijk J oh a n Braakensiek Den lsteri November a.s. zal de teekenaar Johan Braakensiek na gedurende ruim 45 jaar aan de Groene Amsterdammer verbonden te zijn geweest met pensioen dat blad verlaten. Hij heeft in die 45 jaren ongeveer 4000 caricaturen geteekend, die bijna zonder uitzondering geestig waren in hun overdrijving, goed gelijkend voorzoover zij op bekende personen betrekking hadden en nimmer kwetsend voor de politici, die werden gehekeld. Ondergeteekenden hebben zich tol een comitévereenigd, dat beoogt een Braakensiekfonds te vormen, dat ter beschikking van den Heer Braakensiek zal worden gesteld. Zij zijn overtuigd, dat vele lezers van de Groene Amsterdam mer, niet het minst degenen, die door Braakensiek zijn geteekend, bereid zullen zijn een bijdrage voor dat fonds te geven. Die bijdragen kunnen worden gezonden aan het adres van Mr. J. W. van Rees, Heerengracht 260-266, Amsterdam C of gestort worden op postgirorekening No. 21540. Dr. J. Th. de Visser, Voorzitter Prof. Mr. P. J.M.Aalberse Dr. C. J. K. van Aalst Dr. Mr. A. van Andel J. F. Anker&mit D. J. vort Balluseck Mr. Joh. J. Belinfante Dr.J.W.Berkelbach v.d.Sprenkel Arn. v. d. Bergh E. Boekman Prof. Dr. H. Brugmans Dr. H. Cqlijn Q F. van Dam Mr. Chr. P. van Eeghen Prof. K. R. Gallas A. Goudsmit J. Goudstikker Prof. Dr. A. G. van Hamel Prof. Dr. J. A. van Hamel DrJ.v.d. Hoeven Leonhard A. B. v a p Holkerha J.M. Holtz L. J. Jordaan Mr. A. C. Josephus Jitta Prof. Dr. G. W. Kernkamp Th. M. Ketelaar Mr. L. G. Kortenhorst Dr. G. Nolst Trenite Dr. A. F. Philips Dr. Louis Raemaekers Mr. J. W. van Rees Dr. P. H. Ritter E. R. D. Schaap Prof. Mr. F. G. Scheltema J. C. Schröder Dr. N. v. d. Schatte Olivier Jan Sluyters J. Valkhoff Sr. M.'S.Vaz Dias Prof. Dr. J. A. Veraart A. H. Verkade Ed. Verkade J. A. E. Verkade Cornelis Veth Mr. G. Vissering Prof. Mr. C. W. de Vries Mr. S. K. de Waard Dr. F. M. Wibaut r- AMSÏ. BOEK- EN STEEN DRUKKERIJ V/H. ELLERMAN, HARMS & Co. c; i ? i i DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland Onder Hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der Redactie: C. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam C. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2838 Zaterdag 7 November 1931 Doelmatige bedrijfsbemoeiïng door Dr. F. M. Wibaut Professor A. F. G. Scheltema heeft in het num mer van 2 October over Doelmatige Bedrijfsbt.'moeiing" behartigenswaardige dingen gezegd. Wij denken er niet aan hem te betwisten, dat naarmate de economische taak der overheid in omvang toeneemt'.' de democratie bedacht moet zijn op doelmatig beheer van economische overheidsbedrijven en-diensten. Evenmin denken wij er aan te verwerpen, dat in democratisch ctverheids-bedrijfsbeheer delegatie of te wel over dracht van bevoegdheid in uitvoerend beheer, door de gekozenen in het beheerslichaam aan een <leel dezer gekozenen zal plaats hebben. De 45 gekozen leden van het bestuur der beheersgemeenschap bekend onder den naam van de gemeente Amsterdam, hebben onlangs op het gebied van uitvoerend beheer een delegatie ver leend, die geheel ligt in de lijn van de democratie. Het ging er om wijziging te brengen in de richt lijnen door het bestuur dezer beheersgemeenschap tot nu toe aanvaard, ten opzichte van het gemeen telijk vervoerbedrijf. De wijziging werd tweeledig gedacht. De eene wijziging betrof het tarief. De andere betrof het beginsel om de vervoergeJfgenheid zoo nauwkeurig mogelijk aan te passen ?aan gebleken of blijvende vervoerbehoefte. Ten op zichte van het tarief heeft het gekozen bestuur ronder meer een beslissing genomen. Ten opzichte van gezegde aanpassing van vervoergelegenheid »an vervoerbehoefte, heeft het gekozen bestuur ?eensdeels een beslissing genomen. Anderdeels een delegatie verleend. De beslissing betrof het beginsel der aanpassing. De delegatie betrof de ?onderdeden van de uitvoering dezer aanpassing. J2r waren in het voorstel aan dit bestuur voorge legd, ten opzichte van de uitvoering dezer aan passing zekere richtlijnen getrokken. Doch de mogelijkheid of waarschijnlijkheid was gesteld, dat de uitvoering dezer aanpassing nog anders ?zou moeten zijn, dan in het voorstel was of kon worden aangegeven. Terecht verleende toen het «ollege der 45 gekozenen voor de preciese uitvoexing dezer aanpassing aan twee kleinere colleges die zich voortdurend rekenschap zouden geven van zich wijzigende omstandigheden in het vervoer, <le delegatie om de vereischte uitvoeringsmaat regelen te treffen. Waarbij door die kleinere colle ges het in het voorstel vooropgezette doel: door nauwkeurige aanpassing of het bedrijf te doen functioneeren zonder te kort, zou worden in het <oog gehouden. De twee kleinere ooileges, eveneens bestaande uit gekozenen, zelfs uit tweemaal gekozenen, zijn het Dageljjksch bestuur, Burgemeester en Wet houders en de Commissie van Bijstand in het beheer der Bedrijven. Tusschen die twee colleges ligt de beslissing in hoogste instantie bij het Dagelijksch Bestuur, krachtens zijn algemeene verantwoordelijkheid aan den Baad voor alle ?onderdeelen van zijn beheer. Gesteld dat zulk n delegatie van den Baad -was gevraagd ten opzichte van het tarief van ?den vervoerdienst? Dan zou heel zeker, de op democratische grondslagen gekozen Baad, zulk een delegatie hebben moeten weigeren. Het tarief, zou de Baad gezegd hebben.beheerscht deze geheele ver voerdienst. , Dus ligt de beslissing daarover bij den Baad zonder meer. Ten opzichte van het tarief kan het met noodzakelijkheid of wenscbelijkheid van wijziging, binnen een paar weken of binnen een paar maanden niet anders komen te staan dan het vandaag staat. Hier is dus voor delegatie bij onderdeelen deiuitvoering geen plaats. Doch het zou een Raad zijn geweest, die van democratisch bedrijfsbeheer een bekrompen op vatting had, indien hij de delegatie voor de aan herhaalde wisseling onderhevige eischen van uit voering der aanpassing, zou hebben geweigerd. Hier gaat het niet om n maatregel die den geheelen vervoerdienst beheerscht. Hier gaat het om een dozijn of meer maatregelen, die met elkander vormen de andere stelselmatige wijziging in het gemeentelijk vervoerbedrijf die door den Baad is aanvaard. Doch kan men nu meeuen dat dit bestuur van de Amsterdamsche beheersgemeenschap hiermede de stelling aanvaardt. Door overlading en tekort aan deskundigheid zijn de bestaande politieke organen niet meer zoo goed in staat om te voldoen aan de steeds toenemende eischen, die de maat schappij in haar tegenwoordige structuur aan hen stelt". Prof. Scheltema ontleent deze stelling aan een rapport uitgebracht door de meerderheid van een commissie ingesteld door de S.D.A.P. Hij zegt niet of hij zelf ook van meening is, dat de mocratisch gekozen organen, zooals gemeente raden als geheel, noodzakelijk te kort moeten schieten in doelmatig bedrijfsbeheer. Er was, het blijkt uit een bijlage by genoemd rapport, een minderheid in deze commissie, die deze noodlottigheid niet aanvaardt. Deze minderheid, waarvan wij deel uitmaken, zal, nog wel nader van zich laten hooren. Wij spreken hier nu alleen over de Maatschappij voor Nijverheid en Handel. Immers het was de Maatschappij voor Nijver heid en Handel", Prof. Scheltema herinnert er aan, die in 1925 de beschuldiging van onbruik baarheid voor bedrijfsbeheer tot de democratie heeft gericht. Zij had vooral anders dan de commissie uit de S.D.A.P. gemeentelijk bedrijfs beheer op het oog. Nu de democratie in reeds sterke en in toenemende mate gemeentelijk be drijfsbeheer wilde voeren moest er een reorga nisatie van wetgevende en bestuursorganen" komen die deze in staat zouden stellen, de onder werpen, welke zij te regelen kregen voldoende te beheerschen." Beschuldigen loopt somtijds niet evenwijdig met bewijzen. De Maatschappij van Nijverheid en Handel" heeft, bij ons weten, zelfs niet ge* poogd, de bewijzen te leveren voor de ongeschikt heid van gemeenteraden in bedrijfsbeheer. Zij was dit verplicht geweest, wijl sedert tal van jaren, de gemeenteraden in vele Nederlandsche ge meenten op ruime schaal bedrijfsbeheer voeren. Wie beweert dat deze bestuursorganen" waar ' het bedrijfsbeheer betreft veelal niet bij machte zijn de onderwerpen welke zij te tegelen kreeg voldoende te beheerschen", moet in het bedrijfs beleid van al deze gemeenten over zooveel jaren dan toch wel een overladen zondenregister tot zijn beschikking hebben gehad. ? Het behoeft hierbij niet te gaan, om een enkele tekortkoming van een enkele gemeente raad in doelmatig bedrijfsbeheer. Er moet in den gedachtengang der aanklaagster overstelpenViooltj Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Let op den naam f den overvloed van zulke tekortkomingen aan toonbaar zijn. De Maatschappij van Nijverheid en Handel" staat op dit punt schuldig aan ongeoorloofde zelfbeheersching. Zij heeft zich ten onrechte onthouden de gronden van haar aanklacht te leveren. Gesteld dat deze aanklaagster wel bewijsmate riaal had gebracht! Dan zou er nog gereede aan leiding zijn geweest om voor tekortkomingen van bedrijfsbeheer door democratisch gekozen or ganen, verzachtende omstandigheden te pleiten. Men had kunnen aanvoeren: de Democratie is in Xederlandsche bestuursorganen nog jong. Zij moet zich nog oefenen en moet nog scholing ver krijgen. De beste gelegenheid voor scholing ligt in doen, in voor het doen verantwoordelijk zijn l Men had kunnen vragen: Heb met deze jonge, maar op het gebied van gemeentelijk bedrijfsbeheer toch wel ijverige democratie ! een gepaste hoeveelheid geduld. Ontneem haar vooral niet de mogelijkheid om zich in bedrij fsbeheer nog verder te bekwamen. En verwar intusschen vooral niet twee zeer onderscheidene soorten van des kundigheid". Er is de technische en administratieve deskun digheid van gemeentelijke bedrijfsdirecteuren en hun staf. Deze staat ook zonder eenige reorga nisatie" van bestuursorganen" de gemeenteraden onbeperkt ten dienste. Er is een andere deskundigheid" die daarin bestaat de adviezen van de technisch en admi nistratief opgeleidde deskundigheid naar waarde te schatten, van deze adviezen de juiste plaats te geven in gemeentebeleid, zooals de gekozen gemeentebestuurders dat achten te zijn in het belang der door hen te leiden beheersgemeenschap en verzorgingsgemeenschap voor collectieve behoeften. Deze tweede deskundigheid" wordt aan tech nische hoogescholen en aan universiteietn niet gedoceerd. Voor deze tweede deskundigheid" is de leer school de democratie zelve, de toepassing der democratie in de verzorging van een aantal ge zamenlijke behoeften van de gemeentelijke ge meenschap. Wie in de democratie" gelooft, moet alles vermijden, dat de bevordering dezer tweede deskundigheid zou kunnen schaden. Doch zulke verdedigingsrede behoeft eerst ge houden te worden, wanneer de aanklacht van de onbruikbaarheid der democratie met bewjjzen, of met aanwijzingen die er op gelijken, is gestaafd. Hetwelk bij ons weten niet is geschied en zelfs niet is beproefd. Waar het zoo staat zouden we aan Professor Scheltema willen vragen zich niet ongerust te maken ten opzichte van de geschiktheid der democratie voor bedrjjfsbeheer. Beschuldigen ge schiedt somtijds zonder bewijzen. Komen die bewijzen van de zijde der Maatschappij voor Nijverheid en Handel dan zullen we ze met elkander hebben te toetsen. Dan zullen we hebben na te gaan of reorganisatie" onzer gemeentelijke bestuursorganen ten opzichte van bedrijfsbeheer noodig is. Doch zoolang kunnen we wachten.