Historisch Archief 1877-1940
16
De Groene Amsterdammer van 7 November 1931
No. 284O
No. 2840
De Groene Amsterdammer van 7 November 1931
17
; i
\
? i l
Galsworthy
Huid i ii
,.(,^ii nc coiunu'iuv p«s, va n»- finit
pas, nutte V11 dim-..." i'lsworthy.
eens t>t>n opstand i jro. die y.ijn nirm'Ti'
bfjjon nu't «.vu ffllcn aanvul op
BritKcht» schijnheiligheid. kan do gt>fst«>n
die hij opHop nit't moor iH'hcMTsrhi'ii
«?n doolt als een ..hauntfd mr.ii" in
Forsyl o-land rond. Toon SOKIIU-S
mstorvon was na van spijkoi-hai-d
bo/.ittor tot boininnolijkt n grijsaard to y.ijn
vorwookt. hebben wij mot jroinoii^do
Kovoolons van rouw on opluchting arn
y.ijn graf gostran. Wij nanioii afschoid
van oon woroldjo. dat weliswaar steeds
onwerkelijker was geworden, nui«r ons
om vele oude herinneringen lief on
tl ierbaar bleef. Dat (ialsworthy in ..On
Forsyto Tlmnge" nog wat
familiepaperassen bundelde, vonden wij be
grijpelijk on best: /.ij hadden n u- 1 voel
om het lijf on niet de uitdrukkelijke
belofte, dat liet nu was afgoloopon.
keerden wij terug in de hardt» Werke
lijkheid.
Waarschijnlijk hooft (.ialsworthy
oorlijk getracht. 7.ijn belofte to houden.
Fleur, Michael Mont. Sir Lawrence en
andere kennissen zijn inderdaad in
..Maid in Waiting" stevig naar den
achtergrond gedrongen. Voor de ..plot"
had (ïalsworthy een uitgever noodig:
het feit. dat zijn lezers Michael Mont
kennen, spaarde hem de moeite een
nieuw exemplaar van dat interessante
soort uit te denken. Fleur hooft na
haar belofte van beterschap op
Soames' sterfbed, blijkbaar alle karakter
verloren en is niet meer dan een cliché.
Aan Sir Lawronco ontdekt de lezer
daarentegen een nieuwen kant : hij
praat honderd uit in een allermodern
ste dictie, die eiken leergang van
Engelsch-as-it-is-spoken-to-day in de
schaduw stelt. Maar of do duvel er
mee speelt, komt oen heel dozijn figu
ren van het eerste plan ons kersverse!»
uit de handen van hun schepper zóó
bekend voor. dat wij er den burger
lijken stand der Forsyte ('Immieles
op moeten naslaan om ons van hun
nieuw-zijn te overtuigen. Wij kennen
hun gezichten, hun spraak, hun sen
saties en meeningen; wij weten, hoe
zij zich in welke situatie dan ook zullen
gedragen en raden do soorten wijn on
cigaretten, die zij na hun discrete
maaltijden preferooren. liet is grieze
lig: de wereld blijkt een imitatie van
de Forsyte Saga en honden en do
country zijn dicht bevolkt mot kleine
en groote Forsytes. O. ze zijn ondanks
voortschrijdende schimmigheid be.«
langwekkend gebleven, en natuurlijk
moeten wij precies weten, waar ze nou
weer in te lande zijn gekomen, maar
de bijtende hoon van den vlotten
George: ..Any little Hoameses yet?°'
heeft alle gif verloren : er zijn er 'te
veel !
Gelukkig is de intrige frisch en oor
spronkelijk, en heeft Galsworthy 's
vertelkunst weinig geleden. Een jon
gere editie van Val Dartie, dit keer
Hubert Cherrell genaamd, heeft op
een expeditie in Bolivia een halfbloed
neer geschoten, en daar hij voor den
Londenschen rechter niet kan bewij
zen, uit noodweer te hebben gehan
deld, dreigt hij te worden uitgeleverd.
Heel Forsytia komt in beweging en
drie generaties roeren zich om hem te
redden. De »,very young ones" kiezen
de directe methode en bereiden een
ontvoering voor op het transport naar
Bolivia. De oude heeren wenden hun
invloed in regeeringskringen aan. om
den minister te bewegen, déuitleve
ring te weigeren. Audiënties op ver
schillende departementen, lunches mot
referendarissen, een reeks typeeringen
in bekenden stijl, en groote onrust op
Forsyte 'Change als het nu's schijnt te
OP DE
HELLINGEN
VAN DEN
BLAUWEN BERG
op Java groeit een prachtige koffiesoort. Evenals met wyn 't gevaf is.
wordt koffie op berghellingen verbouwd, om de allerbeste kwaliteit te
verkrygen. Geen prys is te hoog. om de beste soorten van zu'lke uit
stekende plantages voor Koffie Hag aan te koopen.
De koffie wordt dan op zoo ingenieuse wyze van coffeïne gezuiverd.
dat absoluut geen nadeelige invloed op 't aroma of den smaak
ontstaat. Deze veredeling is noodzakelyk. omdat by onze moderne
levenswyze de stofwisseling zelden sterk genoeg is, om de prikkelstof
coffeïne voldoende af te scheiden.
Koffie Hag brengt meer genot en betere gezondheid in Uw huis. Ze
is gegarandeerd coffeïnevry en bezit door een byzonder hoog extract
gehalte alle kenmerken van een uitgezocht fyne pittige plantage koffie.
gaan. Doch op hot kritieke oogenblik
vindt Hubert's zuster Dinny de
oplosüing: druk op den minister door te
dreigen met een perscampagne, waarin
mot do eer van Engeland en dergelijke
geschermd zal worden. Xa door een
wijzon Michael te zijn bijgevijld. werkt
het middel probaat: Hubert komt vrij
en dr gemoederen bedaren. Dat alles
wordt voitold in een sneller tempo.
dan wij van (ialsworthy gewend zijn,
mtt virtuoze dialogen, tintelende con
versatie en eenige ..siib-plots''. van
welke de terugkeer van don
abnornialen Captain Fei.se- bij zijn vrouw
onze volstrekte bewondei ing zou heb
ben, als Diana Foise ons maar niet
voortdurend aan Winifred Dartie
hirinnerde. ?
En de .,Maid in Waiting"? Dat is,
de zuster, Dinny Cherrell, die als
dienende maagd tusschen vele ver
wanten en verwikkelingen naar de
liefde rijpt, die haar wacht. Zij heeft
de charme van Trene, de ,,wit" van
Fleur en blijft overigens een der
zwakste figuren, welke Galsworthy
heeft gemaakt. Zij wordt ons voor
gesteld als ,.tenger en nog al lang; zij
had kastanjebruin haar, een
onregelmatigen neus, een Botticelli-mond,
korenblauwe oogen en den blik Van
een bloem op een lange steel, die ge
makkelijk kon worden afgeplukt maar
het nimmer werd. Haar gelaatsuit
drukking gaf den indruk, dat zij pro
beerde het leven geen grap te vinden.
Zij was inderdaad als een van die
natuurlijke bronnen, waaruit men
geen water kan putten zonder bellen
te maken. ..'*
Misschien zijn, er lezers, die dit
duidelijk vinden. E. STPA'AT
Binnenkort verschijnen bij ALLERT DE LANGE, AMSTERDAM
VERTROUWD GELEIDE
door E. VAN LIDTH DE JEUDE
ing. f. 2.90 geb. f. 3.9O
AFRIKA'S HEL
De Roman van een Soldaat in het Vreemdelingenlegioen
door ERNST F. LÖHNDORFF
ing. f. 3.25 geb.f. 4.25
TERUG IN DE
. f. 2.9o door WERA FIGNER geb.>< 3.90
ONDER DE BEWONERS DER
BETOOVERENDE ZUIDZEE-EILANDEN
door L. R. GRATAMA
met kaartje, 112 reproducties naar foto's en afbeel
dingen in kleuren naar aquarellen,
houtskoolteekeningen en omslag In kleuren van Mevrouw J.
H.QratamaSchultz van Haegen ing. f. 5.5O, geb. f. 6.9O
LENIN
SAMENZWEERDER EN DICTATOR IN HET OOSTEN
door VALERIU MARCU
ing. f. 4.5O VERLUCHT MET VELE ILLUSTRATIES, geb. f. 5.9O
ALOM VERKRIJGBAAR BIJ DEN BOEKHANDEL
Werkelijkheid op Bali
Nabootsing te Vincennes
Werkelijkheid op Bali en nabootsing te Vincennes
door Th. van Erp
Wie het voorrecht heeft gehad
t.» zwerven op het gebenedijde
? ?iland Bali en ook eens rondgekeken
heeft op de koloniale tentoonstelling
to Parijs, moet wel even verrast
\ i ebben gestaan, toen hij zich bevond
..p het pleintje vóór de kampong dor
Halineezen. de behuizing van dat
wakkere troepje, dat ons het
aller>ehoonste hooft weten te bieden van
wat er aan Oostorsche danskunst in
hot Bosch van Vincennes to genieten
viel. Wij althans waren verbaasd
toon we op .een stralenden morgen
hot nog rustige plekje betraden
tussohen do beide Nederlandsche pavil
joens, en een eersten blik wierpen op
.lit brokje getrouwelijk nagebootste
Halineesche architectuur. Even waren
we in den waan op Balisehon bodem
to staan, zóó bedriegelijk was hier
alles ? geïmiteerd. In het midden do
ranke statiepoort, de ..padoeraska".
bewaakt door een paar ..rakshasaV'.
hoeders tegen de booze. mystoiïeuso
machten, die in het primitieve
gedachtenleven van den Balinees zulk
oen overheerschende rol spelen.
Rechts en links het bescheidene
dienstpoortje, de lawangan". be
stemd voor dagelijksch gebruik. En
. >p den hoek het geestige, verhoogde
paviljoentje, de baleh tegeh", naai
den eisch ingedekt met plantaardig
materiaal, en voorzien van
tongtong's: stukken uitgeholde boom
stam, waarop allerlei signalen worden
gegeven.
De illusie werd niet weinig ver
sterkt doordat de architecten het
groeisel met zorg hadden gespaard,
/oodat hier en daar een boom zijn
kruin wiegde boven het strak
geprot'jleerde muurtje, net zooals we dat op
Bali plegen aan te treffen. Maai»
vooral was het de zorgzame afwerking,
die het bedriegelijke effect verhoogde.
We zagen een schilder nog bezig op
den stuccowand het sausje te ver
nieuwen om de patina te imiteeren,
die het Balische muurwerk na verloop
van tijd vertoont. Steentje voor
steentje werd gekleurd oni toch vooral
do mozaïek werk ing in hot leven te
roepen, die de groote bekoring uit
maakt van do huid van het Balische
baksteen-bouwsel.
Maar ja. de illusie kon uit den
aai-d dor zaak slechts kort van duur
wezen. Want dra gaven we ons reken
schap van hot gftnseh andere aspect.
dat deze dingen in de werkelijkheid
hebben, door don toover van den
weelderigon. tropischen plantengroei.
We miston do karakteristieke
cambodja-boomen. waarvan takken on
twijgen doen denken aan een dui
zendvoudig vertakt hertengewei: we
misten vooral de statige waringin on
op don achtergrond de wuivende ki »k<
>spalmen. Ook ontbrak do omsingeling
door hot heil- van ..gladakkors". dio
den blanken broeder oen eeuwigen
Détail van een Goden-huisje op Zuid-Bali,
haat schijnen to hebbon gezworen.
on dezen luchten in onafgebroken
sohijnaanvallen on tergend geblaf.
Maar de sfeer was er weer oven.
toen de Tjokorda KakéGed
Soekawati. de cordate. beminnelijke leider
van het gezelschap, ons vriendelijk
de hand kwam reiken. Met echt
Balische hoffelijkheid, werden wo ge
nood do kampong to betreden on neer
te zitten in zijn nederige tijdelijke
woning. Onnoodig te zeggen dat deze
schril contrasteerde met die der vor
stelijke poori to Ooboed. Doch overi
gens walen er toch weer enkele Ba
lische accenten. Twee dor
gsmelaiispelers. verloren in hun arbeid, zaten
neer onder oen boom en sneden met
vaardige hand ornamenten, in hout.
Een slank kind-vrouwtje, een
legongdanserosjo. in keurig gewaad.- schreed
over hot erf. Hier en daar een
troepjewaggelende 'eenden.
Bij liet ophalen van i»ud«» her
inneringen uit 1925. in het land van
blijheid, kwam do Balische .sfeer
in al haar zonnigheid opzetten. Hoe
wreed knapte ze af' na het afscheid.
tijdens den aftocht naar de hoofd
poort der tentoonstelling. We moesten
ons weer heenworstelen door het
tróostelöoze kermisgodoe. 'dat nu een
maal onverbrekelijk vastzit aan der
gelijke ..manifestaties". Uncle Tom's
cabin. wafels, Donogoo. vins d'Anjou.
watemieloen,, Moana. limonade-ten
ten, choucroüte alsacienne,
prullariakiosken en aperitief-tempels in
kwamOosterschen stijl, dikke matrones op
droomerige dromedarissen, provin
cialen, toegetakeld met een
Anamitisch of Tongkineesch hoofddeksel»
dan wel een tropenhelm in zakformaat»
en daarbij om de veertig meter
aangeblaft door een loudspeaker, brutaal
weg in de .boomen gemonteerd: een
horreur!
Een en ander mogen wij wel eens
overdenken, wanneer er sprake van is,
dat de ..nabootsing te Vincennes" naar
Den Haag stal worden overgebracht.
jmfnwsf Tir-mf?tè*iiiium* inj£ «cwra