Historisch Archief 1877-1940
rni
l :
16
De Groene Amsterdammer van 21 November 1931
No. 2842
HENBY FORD BEGON ZIJN LOOPBAAN
NET HET BEPAHEEBEN VAN HORLOGES.
Als jongen kreeg hij van zijn vader een horloge. Nadat hij het
eenige maanden met trots gedragen had, kon hij niet nalaten,
het uit elkaar te nemen. Toen hij het echter weer in elkaar
wilde zetten, mislukte dit hem steeds weer. Wekenlang
peuterde hij zenuwachtig en opgewonden aan zijn
horloge, tot hij eindelijk tot de conclusie kwam, dat
hij slechts met absolute kalmte en zekerheid
zijn doel zou kunnen bereiken. En zie, het
gelukte! Het horloge liep weer en bleef
prachtig gelijk. Dat was het begin
van zijn loopbaan. Opl7-jarigen
leeftijd was hij een handig
werk tuig kun d i ge,
die 's nachts in een
winkel horloges
repareerde.
Wat
Henry
Ford tot
succes voerde,
waren, naast ijver.
en begaafdheid, zijn
onverstoorbare kalmte en
zelfbeheersching, die hij uit 't
avontuur met zijn eerste horloge
zijn heele leven bewaard had.Wie in
alle levensomstandigheden kalm, zeker
en doelbewust wil handelen, drinke Koffie
Hag, de volkomen onschadelijke,
coffemevrije koffie. Inderdaad drinkt Ford coffeïnevrij
koffie, sedert hij die heeft leeren kennen.
EEN GEZOND HART EN KALME ZENUWEN VORMEN
DE BESTE UITRUSTING VOOR DEN WEG ONHOOG:
DAARON KOFFIE HAGI
Tentoonstellingen
door A. E. v. d. Tol
Plet van Wijngaerdt bij Kvezer «&Zoon,
Amsterdam
In het winkeltje in de Wijde Kapelsteeg, dat,
in den loop der jaren, reeds verschillende
kunstzaken herbergde, is de firma Keezer en Zoon ge
trokken, die er thans temidden van haar antiqui
teiten, porceleinen, enz., een kleine tentoonstelling
houdt van eenige, grootendeels nieuwe, werken
van Piet van Wijngaerdt.
De ruimte is beperkt en waar van Wijngaerdt
over het algemeen sterk geconcentreerd werk geeft,
dat bij het beschouwen dikwijls veel afstand vergt,
zou men hier voor een schier onoverkomelijk be
zwaar gestaan hebben, ware het niet, dat het for
maat der doeken dit keer, terecht, klein werd ge
houden en ware het óók niet, dat deze schilder den
laatsten tijd van zijn uiterst wilskrachtige,
visueelëconcentratie ietwat schijnt los te komen....
Houdt bij een kunstenaar als van Wijngaerdt de
sterk-geconcentreerde kijk op,:?en de yensterk
geconcentreerde weergave van de uiterlijke
verschijning (met de kleur vooraan) min of meer op,
dan blijkt dat er daarachter weinig spankracht,
niet zoo héal veel geestelijke verdieping meer over
blijft, die in staat zou zijn dit lichtelijk losraken"
aan de oppervlakte te blijven binden. De diepe
visie, die desnoods de felle kijk" ontberen kan,
ia niet in voldoende mate aanwezig; de intensiteit
van het oog behoudt bij zulk een schilder, in wezen,
altijd den voorrang boven de intensiteit van het
TUYNENBURG MUYS
gemoed. Het duidelijkst gedemonstreerd vind
ik dit hier, voor mij, aan de Boerendeel, waar
het geheel omdat die eerste intensiteit eenigszins
aflaat reeds dreigt te gaan rammelen".
Er is daartegenover n voorbeeld waar dit lich
telijk loslaten aan de oppervlakte geleid heeft tot
een lichte, verteederde schoonheid, die men anders,
tot nu toe, in van Wijngaerdt's werk niet in die
mate aantrof. Ik bedoel het kleine stilleven met
druiven en het blauwe glas. Ook in de drie
landschappen-met-boomen kwam een zekere lichtheid,
een zekere teerheid, wat bij van Wijngaerdt een
nieuwe qualiteit mag heeten.
Houdt men dit nieuwe werk echter tegenover een
specimen van het oudere als b.v. de Aronskelken,
met het achtergrond je van gloeiend -roode daken, een
bootje en een plekje water, dan moet men, dunkt
mij, tóch wel erkennen, dat, al waardeert men-in
het eerste de genoemde qualiteiten, van winst over
de geheele linie niet kan gesproken worden.
Adriaan van Zeegen bij Aalderlnk,
Amsterdam
Adriaan van Zeegen, die nog kort geleden bij
de firma Spijer en Zoon een jubileums-tentoon
stelling had, waarop men een kort apper9ue kreeg
van het oeuvre van dezen kunstnijveren droomer",
komt thans bij Aalderink in , de eerste plaats
wederom op den voorgrond als glas-schilder. Hij
bereikt met dit glas-schilderen zeker vollediger
dan met welke andere techniek ook, de
aquariumeffecten waaraan hij zijn hart verpand heeft.
, Van Zeegen zal binnenkort in het
Aquariumgebouw in de Plantage enkele, muurschilderingen
aanbrengen en men mag bij voorbaat voorspellen
dat hier vél bereikt zal worden.
IA. Bootman, Etha Fles en Jan Vlwser MJ
Brok te Hilversum ,
Van de werken die de Haarlemsche schilder Jan
Visser hier laat zien, kan men de grafische nog het
meest apprecieeren; en onder dezen staat dan een
gelithografeerde Zee" vooraan. Wat er in Visser's
olieverfstukken, -waterlelies, -vruchtstillevens, enz.
nog te waardeeren valt wordt meestal, he
laas, op den achtergrond gedrongen door de
kleur; met haar, die kleur, wordt, kort
D. G. SANTEE LANDWEER
KUNSTHANDEL, Keizersgracht 207, AMSTERDAM C.
Van JB4 Nov. tot 23 Dec. TENTOON
STELLING GRAFISCH WERK,
EDW. CALVERT en S A 31. PALMER.
Geopend alle werkdagen van 10-12 en lYi-5 uur
gezegd, alleen maar gekleurd en zelden of nooit
geschilderd....
L. Bogtman toont enkele gelukkige stalen van
zijn fraai Ikat-weefwerk en van zijn gebatikt
fluweel en andere stoffen; en tevens eenige,
niet zóó gelukkige, (want halverwege het tech
nisch experiment losgelaten") stalen email
werk.
Het meest bijzondere wat wordt uitgestald is
wel het naaldschilderwerk van Etha Fles.
Hier kan men met recht van kunstwerken spre
ken, omdat de echtheid, de oorspronkelijkheid
van de inspiratie ten volle de oorspronkelijkheid
van het uitdrukkingsmiddel vult.
Keet* van L'r k In zijn atelier te ttlarlcum
Uit een aantal oliev erfschetsen een aanzetten
blijkt dat ook van Urk onder de bekoring kwam
van Canne's oude muurtjes, dorpskijkjes, enz.
er blijkt ook uit, dat hij hier studie materiaal
opdeed hetwelk, wordt hem de concentratie
en de rust gegund, kan leiden tot schilderwerken
die, wat voldragenheid betreft op een hoogte
kunnen komen met het peil dat hij thans reeds in
verschillende specimen van zijn zwart en wit
werk (dat onlangs bij van Lier te .ien viel) wist
te bereiken.
Nederlandsche Munt
Holland'» beate 1O cents sigaar
No. 2842
De Groene Amsterdammer van 21 November 1931
17
De vernissage" van den
Salon d'Automne te Parijs
door Paul - Bromberg
Een kruising
Tous les
Arts" schil
der, teeken-,
beeldhouw-,
bouw-,
nijverheids- en
ambachts
kunst bergt
het Grand
Palais als er
de Salon
d'Automne
heerscht.. De
crisis woedt
bij deze ziek
te niet als
gewoonlijk
na 8 dagen,
maar in den
middag voorafgaande aan den eersten bezoekdag;
men noemt die bange uren de vernissage". Dan
is de Salon een aangrijpende demonstratie van
mens.helijke onmacht. Een kwaadaardige uitslag
openbaart zich op 2034 plaatsen, in lijst gevat en
geregistreerd in de catalogus als schilderij. Neem
bijv. eerst de onmacht om het geëxposeerde ,,sfeer"
te geven, de entourage van het Grand Palais met
/ijn fin-de-si<>cle stur-koekebakkers-ornament van
vuil bestoven slagroom-taartcn. Tijdens den Salon
des Artistes Dé. orateursinhet voorjaar spant men
tenminste een wit
tentoonstellings-tusschen-herneltje, maar nu steken achter en boven en naast
<Ie geëxposeerde plastieken, maquettes en inte
rieurs zuilen halverwege te voorschijn en
gedrochtelijke Kariathyden hangen in een groezelig net
werk van laurierkransen, bladeren in slierten.
harpen aan linten en een dikke brei van niet meer
te ontwarren krullen, juist boven de jute separaties
of afscheidingen in het materiaal.,Stic B" (een met
i'elief gecraqueleerde en overigens effen
stucbekleeding). In deze omgeving aanschouwen we
<lc dernier-ori's van de Fransche kunstenaar*.
Wanneer wordt die dernier-cri inderdaad de laatste.
maar dan zóó aangrijpend, zóó 'snerpend van nood.
dat het heele vet-pompeu/,e bouwwerk van room
en goud in elkaar dondert ?
De vernissage is als de pauze in het Concertge
bouw : om menschen te zien en een handje te kunnen
geven, een praatje met hem te maken of te doen
.alsof. In het pralende, van elk atoom schoonheid
gespeende gebouw, dazen de ojiluisterlingen der
De guillotine
Tevkvnlngen door L. J. Jordaan
vernissage, gespeend van elk atoom ziel. Nu worden
we langs de interieurs gestuwd, krampachtig
grijpen we de koorden en kettingen van de ba
lustrade-afscheidingen ore de maalstroom te kun
nen weerstaan, om zoodoende on/e opname een
iets langere belichtingstijd te geven. De artiest
lui-même etaleert nog de laatste elegante plooi
aan een achteloos neergelegde lap over een fauteuil,
tegelijk recipieert hij de oritiek", die voornamelijk
informeert: ,.Est-ce-qu'on paye ici?" De ver
maarde verleidelijkheid van het Parijsche vrouwe
lijk schoon heeft zijn renommée te danken aan
een geperfectionneerde opmaak-techniek. O^
schoonheid van vorm en materiaal wordt niet gelet;
in de plaats van deve essentieele waardebepaling
treedt de oppervlakkige bekoring van hot glanzend
uiterlijk vernisje. Als bij de meubels. Maar we ver
geten en vergeven veel, wanneer tenminste de
kokette charme van de geost aamve- ig is en juist
dat missen \ve bij 't geëxposeerde, helaas! Het blijft
alleen uiterlijke opmaak-techniek, die niet eens
behoorlijk Uit haar recht komt door de entourage
en derhalve haar betoovering mist.
Moderne witte sculpturen staan op smoezelig
druk-bemozaiktcn grond tegen den vermelden ach
tergrond van kuilen met ornament-groentensoep,
De nieuwe appartementen
onder een koepel \an lukraak gerepareerde ruiten
in« de meest wanordelijke samenstelling.
Een stijlloo/.e opeenhooping van zwakke en
daardoor overbodige uitingen.
Een kruising van Napoleon de derde en Dirk
i-'chaefer beschouwt een witte plastiek, voorstel
lende een ezeltje, volgens opvattingen van een
troep jongelieden, echter met te veel gelijkenis.
zoodat zo ijlings voedsel komen aansleepen en een
bos peterselie en wortels in natura voor het beest
neervielen. In de hal is het iets minder angst
wekkend vol, men kan er tenminste flaneeren.
Pofbroeken trekken langs, jongens die het beslist
weten" met glimmende regenjassen (ofschoon het
verrukkelijk Indian-summer-weer is), blootshoofds
en keurig gehands'choend, puntbaarden, breed
gerande Garibaldi-hoeden, zeer zakelijk omdat ze
als regenscherm dienst kunnen doen, en zich ver
ongelijkt voelende modern-lingen, met de smaad
om de lippen voor een zóó fossiele .? collectie.
Schijnwerpers, de nieuwste Parijsche mode sinds
de koloniale expositie, ontbreken hier nergens.
Zooals ze het timpan van de Madeleine tot
grof gips maken en de Place de la Concorde
als een scène uit de opera grand style, zoo beschij
nen ze elk brok geëxposeerde architecture met een
felheid, die wél de aandacht trekt, maar alles
doodt van fijne stemming en innerlijk.... els het
er zou zijn. Aandacht-trekken is het parool,
Amerika in Parijs. Monteurs drentelen rond met
groote reflectors en kabels, die nog in dienst
gesteld moeten worden, de onafscheidelijke cigaret
tusschen de lippen, ze gaan de deuren voor een
Chapelle ardente van reusachtige dimensie, een
schavot \oor Goliath, onder het zoeklicht zetten;
nog hangen de takels aan de stutten, nog zit het
oeuvre van Lalique gedeeltelijk ingekrat en
bihekluiven de werklui over de stollage, ze wachten
op de Maftre, die hun aanwijzingen moet geven,
L
De artiest-zelf
maar voorloopig
zijn
pers-communique* probeert on
der te brengen. /«
wachten allen, dat
.is de
vernissagesymboliek. Da guil
lotine met de lad
ders en touw wacht,
de voorman niet
Ohaplin-dopje in
overall en de on
begrepen rol
teekeningen onder de
arm, de dwerg
boompjes onder de
giganten tegen de
'iuilen wachten op
hun eigen groei of
misschien op de \&\ van de versierde Ikarus, die
hun armzalig vlosje groenigheid bedelft. De
beuilenbrilde artiesten met honger-gezichten wach
ten; de geloovigen wachten.... op het wonder
van begenadigd creëeren, het eenige wat ont
breekt. Voor een etalage van Renee Herbst.
geenszins als voorbeeld bedoeld van interieurbouw,
discussieere!! eon gelaten oud ventje met een
verjongd grootmoeke: /ij wét dat dit een \oorbeeld
is voor de nieuwe appartementen., links stijgt
de grond onder een hoek. die geen 12 P.K. in eersto
versnelling kan nemen, rechts (er pal naast) nave
nante daling, links alles zwart, rechts wit.. .
om de aandacht te trekken, waarvoor nog een
juffrouw-in-gips is gere<iuireerd. die
vol-automatisch beschenen wordt in elkaar afwisselende
kleuren.
En dat eet meii al« zoete koek op: voorbeeld van
nieuwe meubileermg. hoewel Herbst geen ander
oogmerk had dan zijn meubels te toonen. meubels
met ruggen van sokkenophouders.
Men bekijkt de nieuwe stoel van Favre. een tot
veor gespannen plat stuk staal, rustend op een
houten hobbelende slee. die te koit bleek, ?oodat
de stoel uit zich zelf veort en valt. maar niet van
zelf weer overeind komt.... dit tekort aan tech
niek werd even op 't laatst verholpen door de
houten slee bij n \an de stoelen met een eind
metaal te Verlengen naar de achterkant....
Eén Marseülaise van den opstand der ras-arties
ten tegen dit salon-gedoe. dóar wachten we .op!
=S?»*?3^£!*
i-' 43^Y£rfkr^iss
Wifeii.
\
'.-m*
Materiaal 3ysüc B"