Historisch Archief 1877-1940
-J
r.
ff
M
i
20
De Groene Amsterdammer van 21 November 1931
No. 2842
Letterraadsel
l Vit onderstaande lettergrepen
moe2 ten 21 woorden gevormd worden,
o wier Ie en 4e letters, de laatsten van
o. «...
beneden naar boven gelezen, een
spreekwoord vormen, (sch = l letter)
4.
6.
6.
aan - aan - al - baan - boot - da - do
ij der - dri - duik - e - ei - er - en - gen
' gcr - ger - gin ? heids - hou - i - knecht
8 '? ko - koof - krom - laar - ling - me
g mor - mon - naar - ne - ne - neel - nio
niel - nin - nis - pen - rak - re - ri
" ro - schap - school - schoon - sen
l stel - ton - ter - too - toon - us - ve
_ vel - ven - vul - ijs ? zau - zen.
13.
n.
16.
16.
17.
18.
' De omschrijving luidt:
l. winterberoep. 2. zomerberoep,
:->. onderwijsinrichting, 4. kampioene,
."». hoedanigheid, . deel v. Azië, 7.
^f ^ Persisch vorst, 8. bijbelsch persoon,
U. filmster, IQ. schrijfgereedschap,
11. kamertje, 12. Hom. keizer, 13.
19 schil, 14. aanstoot, 15. schilder. 10.
bouwer. 17. spreker, 18. Ned. plaats,
19. expositie, 20. toiletartikel, 21.
- kwaad.
20.
21.
Voor do inzender» van de goede oplossing zijn als prijs beschikbaar:
Boekwerken o]f G r u in m o f o o u> laten
naar keuze van den winnaar tsr waarde van tien gulden
Inzendingen, liefst op een briefkaart, voor Woensdag a.s. 2
uuradreszijde vernielden: Opl >ssing Letter-Raadsel.
Op
Het bloed kruipt wa*r heb niet gaan kan.
1. Hannibal, 2. Erasmus, 3. Tokio, 4. BL-utheim. 5. Leander. 6. oratorium.
7. Engadin, 8. Deterding, 0. Kreta. 10. reiger. 11. urnen, 12. internationaal,
13. Peelwerkers, 14. Teheran, 15. Warhold, 10. Adam.
Prijswinner, werd (na loting), Ir. M .J. Idema Greidanus, Jul. v. Stolkpl. 17,
Den Haag, die gelieve op te geven wat verlangd wordt aan het secretariaat
van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel.
Charivaria
OP DE i.IKBKKIGK l'ADEX
Wij kunnen nu eenmaal niet zou
wegloopen niet «lic reusachtige beelden.
Mac Donald en Balchvin zien hem in het
Lagerhuis toch nog liever met hun rug
dan met hun wangen aan." (X.R.C.)
PAARDENDIKNS1J.VER
Van oen in vollen galop rennend
paard sprong diens overeincl.staandc be
rijder op een smal plankicr." (Tel.)
Orncsson's danscomposities zijn af,
hoewel wat sterk in twee dimensies liggend
en op statisch effect gebaseerd." (X.R.C.)
Oplossing in ons volgend nummer.
H. D. schrijft: Deze symphonie is
uiet tot de meestbeteekenendc van
Kaydn te tellen," maar Hel Volk:
Hefc kraiiterilezcnd publiek wordt
utueds veeleischender."
ONS GEHEUGENSTKHEl'JE
Bij privaatrechtelijke overeenkomst
zou worden geregeld wat ingevolge van
de Woningwet door speciale maatregelen
moet worden voorzien."
(Min. v. Arb.)
Het aanbod om de
brandvcrzekcringspremic voor het huisje van mej.
Gcrlach te willen betalen." (Tel.)
COUHESPONDENTIE
S. U .V. Met hoeveel plezier ik ook
l.'w Charivaria lees, niet het minst die
keeren dat ik er zelf de dupe van ben,
moet het me toch van het hart, dat ik
t.o.v. Uw laatste naasting" de motieven
niet kan deeleri.
Naast" is volgens het Gr.N.W. een
voorzetsel met débeteekenis van ,,ter
zijde van". Louis de Vries zocht zijn
moderne speelstukken wel degelijk naa&t'
de rollen van het klassieke repertoire.
Het woord duidt zoowel de juxtapositie
als de gelijktijdigheid aan. Hij ging door
(tot heden toe) met het spelen van klas
sieke rollen, maar terzelfdertijd trachtte
hij daarnaast voortdurend moderne
speelstukkcn te vinden. i(Naast" ia hier dus
niet de ook door mij afgekeurde stoplap
voor behalve", maar het is het ecnige
voorzetsel, dat ik zou weten te bedenken,
om het gelijktijdige en gescheidene aan
te duiden.
Anliï. Ik ben nog niet heelemaal
overtuigd. Kaast mijn vele andere
slechte eigenschappen ben ik 'n beetje
koppig. .
Vanmorgen is hij overgebracht naar
het huis van bewaring, waar hij is
op.; gesloten." (N.R.C.)
; Het laatste was te voorzien geweest.
BARBEBTJES
D. te S. schrijft: Ik'weet niet of
u <lu twee volgende rangschikt onder
deze rubriek: Eer gaat een kemel
(kabel) door het oog van een naald....
en: Hij spreekt als een koe het
Fransch?- il parle comme une vachc
(un Basquc) l'Espagnpl."
STOOKT DEN KETEL
van uw centrale verwarming met een
HERINGA-JOHNSON
OLIEBRANDERI
Geen bediening, zindelijk, eenvoudig
HERINGA & WUTHRICH
CENTRALE VERWARMINGEN
Amsterdam, HAARLEM, Den Haag
ik heb het nog niet, maar gesteld dat
ik eindelijk eens weer wat geld had
dan aeeg ik Je dat
- ik in d'uitkijk" nu zat
bij Mdie flegeljahren einer weltstadt".
connnEtiTAL
VOOR
UW KANTOOR
STANDAARD
EN
PORTABLE
MODELLEN
VOOR uw
PRIVÉ-GEBRUIK
N.V, HANDÊLMAATSCHAPPU
ADR. KOLLER & VAN OS, ROTTERDAM
AMSTERDAM
'S GRAVENHAGE
VEILINGGEBOUW DE ZON
L. GUSELMAN & ZOON GEVESTIGD
Singel 118-12O en Blauwburgwal 15, AMSTERDAM (C.)
DINSDAG 24 NOVEMBER en volgende dagen
VEILING VAN INBOEDELS, ENZ.
Kijkdagen: Heden, Zondagen Maandag van 1O-4 uur
Catalogus a 25 cent verkrijgbaar.
»f|
23 l l
Sin t' Nicolaas- geschenken
J l fraai en degelijk
in velerlei genre
Het is vaak moeilijk iets passends
te vinden.
Ook al weet U niet, wat U geven zult,
U slaagt zeker b ij:
VEERHOFF
Co.
Inhoud:
I. B. Nierstrasz, Nederland en Belgii. 2. Dr. Th. H. van de Velde, Huwelijksgeluk.
3. L. J. Jordaan, De overwinning der Nazi's, r 4. Herman Wachter, Openb. Vermakelijkheid,
{tekeningen door Harrnsen van Beek. J>. B. van Vlijmen, Amsterdam als Wereldstad. C. van
Wessem, Muziek. 6. Dr. R. Feenstra, Tikblaadjes. 7. Dr. Jac. P. Thijsse, Duinstudies.
Mr. Frans Coenen, Kroniek. 9. Albert Helman, Problemen en therapie. 10-11. Mr. Sem
Davids,"C0«/ca. 12. A. Plasschaert, Schilderkunst. 13. J. W. F; Werumeus Buning,
Kroniek van den dans. 15. C. A. Klaasse, Met een nieuwen gulden uit de crisis?
17. Paul Brombirg, Salon d'Automne, teekeningen door L. J. Jordaan. 18. A. E. v. d. Tol.
Tentoonstellingen. 19. Alida Zevénboora, Croquanie Croquetjes, Jantjes kladschrift.
420. Letterraadsel. Charivaria:
Typ: N.V. Amst. Boek- en Steendrukkerij, v/h, Ellennan, Harms & Co.
DE GROENE AMSTERDAMMER
'Weekblad voor Nederland
Onder hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta
Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der redactie: C. F. v. Dam
Keizersgracht 3SS, Amsterdam C. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000
Opgericht in 1877
No. 2843
Een gewetensvraag
Toenadering van Nederland en Belgi
Kortzichtigheid belet somtijds het ware nationale
belang te onderscheiden en niet zelden zijn de
regeeringen niet bij machte vermeende nationale
belangen te doen wijken voor het werkelijke
algemeene, Internationale belang.
(Mem.v. antw. begrooting Buit. Zaken voor 1932).
Tn het oude centrum van de beschaafde wereld.
tusschen do drie grootste industrieele en
handelsjuachten van Europa Engeland. Duitschland
<-n Frankrijk liggen Nederland en Belgi
broederlyk naast elkander. Het zijn de dichtst
bevolkte streken van Europa: Belgiëheeft meer
<lan 260 inwoners per vierkante kilometer, Neder
land 225, Engeland 130, Duitschland 132 en
Frankrijk 74. Nederland en Belgiëbehooren tot
?de welvarendste landen ter wereld.
Nederlandsch Oost-Indiëen de Congo te zamen
vormen een koloniaal gebied, dat grooter is dan dat
van eenige andere koloniale mogendheid met
uity.ondering slechts van Engeland. De export van
Nederland en Belgiëte zamen is bijna even groot
als die van Frankrijk, 2/3 van dien van Duitschland
en niet ver van de helft van den export van
Engeland. Landbouw, handel en industrie in beide
landen vullen elkander in veel opzichten aam
Nederland en Belgiëzijn van oudsher verbonden
?door een gemeenschappelijke cultuur, die duidelijk
in de schilderkunst, de architectuur en de de lite
ratuur tot uiting komt. Een buitenlander kan niet
?over de Nederlandsche schilderkunst en architec
tuur spreken, zonder tevens de Vlaamsche ver
wante kunsten aan te roeren.
Zijn die twee landen niet van nature op elkandev
aangewezen?
* * . '
Belgiëheeft het ons niet gemakkelijk gemaakt.
Bij de onderhandelingen over het vredesverdrag
te Parijs deed Belgiëaanspraken gelden op de
.Schelde, op Zeeuwsch-Vlaanderen en op een deel
van Limburg. Die aanspraken zijn pertinent
afgewezen. Over aantasting van de territoriale
souvereiniteit van Nederland viel niet te praten.
Overweging werd echter toegezegd van de wen
schen van Belgiëmet betrekking tot het beheer
van de Schelde: over de vaargeul, de betonning,
de bebakening, den loodsdienst. de verlichting
enz. Ook over verbetering van de van oudsher
bestaande verbinding te water tusschen de Schelde
ct»n den Rijn.
Dat onze onderhandelaars te Parijs, Minister
van Karnebeek en Prof. Struycken, allerminst
geneigd waren aan onredelijke eischen van Belgi
tegemoet te komen, blijkt duidelijk uit de artikelen
?die Struycken kort voordat hij die onderhande
lingen voerde, anoniem in het Handelsblad heeft
geschreven en die later in zijn verzamelde werken
zijn opgenomen.
De Eerste Kamer heeft in 1927 het Moerdijk
kanaal verworpen. Men krijgt den indruk, dat de
tegenwoordige Tweede Kamer* die sinds 1927
werd hernieuwd, thans het standpunt van de
meerderheid van de Eerste Kamer heeft omheltt.
Iedereen in Nederland wenscht een tegemoet
koming aan Belgiëwat betreft een bétere ver
binding te water tusschen Schelde en Rijn. Dat
mag natuurlijk geen verbinding zijn, die in werke
lijkheid den mond .van den Rijn van Rotterdam
haar Antwerpen zou verplaatsen. Maar aan den
anderen kant is het onredelijk eiken waterweg, die
aan de wenschen van Belgiëtegemoet komt, als
.een pseudo-Moerdijkkanaal aan te duiden.
Het feit, dat eenig Nederlandsch belang
ge. schaad wordt, mag op zich zelf geen reden zijn.
om alle wenschen van Belgische zijde af te wijzen.
Wanneer het vraagstuk van de verbinding tus
schen Schelde en Rijn zal zijn opgelost, zullen de
vraagstukken van het Hchelderegiem. van de
Wielingen en'van het kanaal im Maastricht aan
de orde worden gesteld. En tevens het gewich
tigste van allen: dat van een tolverbond met
België, althans van een economische toenadering
tusschen beide landen op het gebied van de handels
politiek.
Wie zich nog slechts globaal van de handels
politiek en van de economische belangen van
beide landen op de hoogte stelt, ziet moeilijkheden
rijzen bij de vleet. Het Nederlandsche tarief heeft
nagenoeg uitsluitend rechten naar de waarde:
Belgiëheeft voornamelijk zoogenaamde specifieke
rechten. De Belgische rechten varieeren van 10
tot 20 pt't..terwijl het Nederlandsche tarief 8 pC't.,
binnenkort vermoedelijk 10 pl't.. bedraagt. Het
Belgische tarief kent het retorsiebeginsel. het
Nederlandsche niet. l [et Belgische tarief heeft een
maximum- en een minimum schaal: het
Nedeilandsche tarief heeft slechts? n schaal.
Men moet zich de moeilijkheden niet ontveinzen.
mits men maai' tevens het groute belang, om het
werk van Oslo voort te zetten, niet uit het oog ver
liest.
Economische toenadering is nooit en nergens
mogelijk, wanneer de partijen die om de groene
tafel zitten niet bereid zijn. elk eenig nationaal
belang op het altaar van het gemeenschappelijke.
internationale belang te offeren.
De buitenlandsche politiek van ieder land
pleegt in de eerste plaats te worden ingegeven
door het eigenbelang. In Nederland is dat in niet
mindere mate het geval, dan in het buitenland.
De Fransche gezant te 's-Gravenhage schreef
in April 1050 aan zijn chef. kardinaal Mazariu
te Parijs, dat de koopmansgeest in ons land in
zulk een mate heerschte, dat alle staatszaken
werden teruggebracht tot kwesties van winst en
verlies, alsof het handelszaken waren.
In zooverre heeft echter de buitenlandsche
politiek van Nederland altijd iets bijzonders ver
toond, dat het Nederlandsche belang in veel
opzichten met het internationale belang samen
viel. Toen ? Grotius het internationale beginsel
van dévrije zee verdedigde, diende hij tevens
tegelijkertijd het bijzondere. Nederlandsche belang,
om een weg te vinden naar Indië. Wij'hebben
geen specifieke Nederlandsche belangen, die uiet
strooken met het volkenrecht. Nederland is door
zijn ligging en zijn economische structuur meer dan
' eenig ander land gebaat bij vrede en economische
toenadering tusschen de volken.
Dat werd reeds, eeuwen geleden treffend ingezien
door den Abbéde Saint-Pierre. toen hij consta
teerde: les Hollandais sont de tous les peuples
de la terre ceux qui font Ie conmierce Ie plus fre
quent et Ie plus ctendu" en daaruit terecht afleidde,
dat wij dientengevolge waren Ie peuple Ie plus
paisibléde tpus les peuples et Ie plus intéresse de
tous a la conservation de la paix".
In Nederland vielen door alle eeuwen heen
de liefde voor het internationale recht en de inter
nationale toenadering nagenoeg altijd samen met
het belang van het land.
Zaterdag 28 November 1931
?V"
Inhoud:
i.
2.
3.
4.
6.
7.
9.
10.
II
12
15
17
18.
19.
21.
22.
23.
24.
Mr. A. C. Josephus Jitta, Een gewetensvraag.
C. Verhulst, Interview met M ah at ma Gandhi.
L. J. Jordaan, Bewapenings-vacantie.
K. Araguez, Ven-al van begrafenissen. Voet'
lichtjes.
Constant van Wessem, Evert Cnrnelis. B. van
Vlijmen, Colijn en de vrijhandel.
H. O. Cannegieter, Een nieuw leermiddel.
Mr. Frans Coenen, Om des lieven vredes wille.
Otto v. Tussenbroek, Toegepaste kunst.
W. Wljnaendts Francken-Dyserinck en Famke,
Huwelijksgeluk
Albert Helman, De vlucht in den vreemde.
Mr. E. Ellas, Boekbespreking.
13. L. J. Jordaan, Bioscopy.
Mr. E. Straat, Amerikaansch gevangeniswezen.
M. L. J. Lemaire, De kunst der Boschjesmannen.
A. Plasschaert en A. E. v. d. Tol, Schilderkunst
Marlen N. Damstra, Heraldiek.
C. A. Klaasse, Ceteris Paribus . . ?"
Lou Lichtveld, Historische discografie.
Uit het Madschrift van Jantje. Alida Zevenboom,
Croquante Croquetjes.
Letterraadsel. Charivaria.
Viooltjes
Voortreffelijke
chocolade in den
vorm van viooltjes.
Een specialiteit.
RINGERS
Let op den naam J
Men doet verstandig zijn oordeel over iemands
deugdzaamheid niet te laten afhangen van de
wijze, waarop hij handelt in de gevallen, waarin het
ethische beginsel denzelfden weg wijst als zijn
eigen belang, maar van zijn gedrag onder omstan
digheden, waarin zijn belang door handelen over
eenkomstig de voorschriften der ethiek zou worden
geschaad.
Bij de procedure, die in oorlogstijd in Engeland
werd gevolgd, om de gewetensbezwaren van hen,
die niet in het leger wilden dienen, te toetsen.
placht men aan den^ene. die zich op deze bezwaren
beriep, de vraag voor te leggen: ..Hebt gij ooit door
eeniy'e daad getoond, dat gij bereid zijl aan het
beyinscl. dat U heilig is. eenig persoonlijk belang
te offeren ?" .
Die vraag dient Nederland zich ook te stellen.
wanneer het een richtsnoer zoekt bij de oplossing
van de moeilijke vraagstukken, die betreffen de
toenadering tusschen Nederland en België.
Het is goed, dat regeering, volksvertegenwoor
diging en burgerij zich ter dege rekenschap geven
van de belangen van Nederland, die daarbij op
het spel staan. Tot die voorlichting kan het hoofd
artikel van den h3er Nierstrasz in de Groene
van de vorige week het zijne bijdragen.
Maar met het zich realiseeren van het stricte,
tastbare en voor de hand liggende, materieele
belang van Nederland alleen, kan dat vraagstuk
niet worden opgelost. Daarnaast is onmisbaar:
de bereidheid om zoo noodig iets van dat natio
nale belang te offeren voor het gemeenschappe
lijke, internationale belang.
Niet slechts door het verkondigen van schoone
beginselen, maar door? het brengen van een offer
- zij het ook een weloverwogen offer -?zal het
land van Grotius metterdaad toonen, dat het
zich van zijn roeping, het internationale recht en
de internationale toenadering te dienen, bewust is.
A. C. JOSEPHUS JITTA