Historisch Archief 1877-1940
i
tf
TV*
W'r
I- ..!
l l
'
. 't l
22
Historische
discografie
door Lou Lichtveld
Als pendanten van do platen
collecties met instructieve doeleinden.
verschijnen thans ook leerboeken.
welke naar grammofoonplaten ver
wijzen, en die Imn gebruik vergen
als onontbeerlijk illustratie-materiaal.
Zoo heeft de vooruitstrevende
Fransche musicoloog And n* ('oenroy, die
o.m. ook een lezenswaardig boek
over de grammofoon op zijn naam
heeft staan, in de loop van dit jaar
in samenwerking met Kobert
Jardiler gepubliceerd een ..Histoiro de la
musiime avee l'aide du disque". een
werk van een paar honderd
bla:l/ijden. waarin de courante grammo
foonplaten-voorraad werd gebezigd
als punt van uitgang voor een uit
«raard niet zeer diepgaande, maar in
het algemeen goed-oriënteerende
nuziekgesehiedenis. (Uitgave: Libraifie
Delagrave. Paris).
Vlekkeloos en geheel geslaagd is
dit werk nog bij lange na niet. Maar
het is ook een van de allereerste op
dit gebied, en er moet nog heel
wat praetische. paeilagogische. we
tenschappelijke en artistieke onder
vinding opgedaan wol-den, voor nieti
eon werk krijgen kan dat aan alle
redelijke eist-hen voldoet. Maar de
resultaten die men tluiit-; reeds heeft
met het doorwerken van ('oeury's
boek en het hooren van de belang
rijkste der doi»r hem a-.inj;egeven
platen, zijn zeker beter en van in
grijpender aard dan die welke men
vroeger had met het louter theore*
tisch doorwerken van veel dikkeren
boeken en het'doorspelen op de piano
Van allerlei uittreksels en
meuten van muziekstukken.
('oeury heeft zich ook geen
stivngweteiischappelijk doel gesteld, maar
wil in de eerste plaats populariseeren.
Zijn stelling is eigenlijk: de grammo
foonplaten waarnaar de men.schen nu
eenmaal toch luisteren, kunnen in
een systematisch verband gebracht.
meteen dienen om ons wegwijs te
maken in. de muziekgeschiedenis, en
om ons een heele Miorraa'l van
apperceptie-materiaal te bezorgen. De tekst
van zijn ..Ilïstoire'' is dan ook heel
licht, en heeft de bevattelijkheid (eiv
ook de gemakkelijke sprongen) van
een causerie. Het voornaamste is de
discografie die op ieder hoofdstuk
volgt, en die alfabetisch volgens de
componisten-namen representatieve
werken noemt onder bijvoeging van
het nummer der 'grammofoonplaten.
Jammer is het. dat de genoemde
opnamen in de tekst van het vooraf
gaande hoofdstuk niet in
bizonderheden'worden besproken..'maar dat
er alleen een onderling' verband gelegd
wordt tusschen de platen en somtijds
vergelijkings-materiaal uit lateren tijd
wordt genoemd. Daardoor bestaat
deze muziekgeschiedenis uit veel te
weinig analyse en een te goedkoope
synthese.
Er is nog 'én ernstige aanmerking
op het boek van Coeury. Hij heeft
Waar het in zijn kraam te, pas komt
ook opnamen van bewerkingen aan,
en verantwoordt deze weliswaar door
een sterretje, maar helpt toch een fout
in de hand werken die juist in verband
met de muziekgeschiedenis hoogst ge
vaarlijk wordt. 'Hij verwaarloost de
klankkleur als een intrinsieke stijlken
merk, terwijl naar mijn meening mu
ziekgeschiedenis in hoofdzaak ontwik
kelingsgeschiedenis van stijlen is» en
ieder verwaarlooze van stijlkenmerken
dus leidt tot aparte onjuistheden.
amingeDe Groene Amsterdammer van 28 November 1831
No. 2843
; et klooster Oostbroek",
heti welk thans een buitenplaats is»
werd in de middeleeuwen door eenige
vrome ridders gesticht en door hen
gewijd aan de Heilige Maagd en den
Heiligen Laurentius, den diaken van
Rome die in 258 na Christus op een
rooster aan den langzamen vuurdood
is prijsgegeven. - Zoo vertellen de
oude archieven over het wapen der
gemeente De Bilt.
Elk pakje Koffie Hag bevat bons op premies en wapen,
zegels voor het artistieke verzamelwerk Nederlandsche
Heraldiek". Prospecti op aanvrage verkrijgbaar.
Koffie Hag brengt meer genot en betere gezondheid in Uw
huis. Ze is gegarandeerd coffeïnevrij en bezit door een bijzonder
hoog extractgehalte alle kenmerken van een uitgezocht njm
pittige plantaRekoffie.
De nieuwe
"His Master's Voice"
Portable 99
EEN geschenk, dat allerwegen
met gejuich ontvangen zal
worden, dat dagelijks aan den
gever zal herinneren, dat j aar in
jaar uit vreugde brengen zal...
deze nieuwe portable van "His
Master's Voice".
Alle goede hoedanigheden,
die den beroemden Portable 102
wereldfaam schonken... rijke^
volle en zuivere tqoii... groot
klank volume... sound-box N°16
automatische rem... en binnen
het bereik van ieders beurs!
Laat U dit prachtig instrument
eens bij den dealer voorspelen,
hoor ook de nieuwste platen...
het verplicht U tot niets.
SPECIALE SINTERKLAAS PLATEN :
Eerste serie kinderplaatjes in album.
Asschepoester, Doornroosje, Sint Nicolaasverhaal,
Grootmoeder's verjaardag, Roodkapje en Klein
Duimpje. ANTOINETTE VAN DYCK. EU 1-6
Der Zigeunerbaron - Schatzwalzer, Staats^
oper Orchester, Berlin o. 1. v. Leo Bleek
STRAUSS ... . . . . . EH 335
Dubbel Concert in a. min. op. 102 door
Jacques Thibaud, Pablo Casals en Casals1
Ork. Barcelona. BRAHMS. . DB 1311^14
Ontvangt U geregeld van
onze afnemers onze
maandelijksche "Voice"?
"HIS M ASTERS VOICE"
Pf. V. Dutch Gramophone Company. 22-22 a, Amsterdamsche Veerkade, Den Haag
Dat Ooeury zelf het gemis aan
analytisch onderricht in zijn boek
gevoeld heeft, bewijst het slot ervan,
waar hij plotseling voor den dag
komt met Trois commentaires de
disques'1, waarin hij een koraal van
Bach, het Andante, van Beethoven's
Vijfde symphonie en een scène uit
acte I van ,%Pelléas" behandelt. Hij
neemt ze echter geheel geïsoleerd,
feitelijk vanuit de compositieleér,
en niet in eenig historisch verband.
Het is alles nog niet de juiste
methode, maar is er een begin ge
maakt, en dat is het voornaamste.
Wat wij op het oógenblik het meest
behoeven is een Muzikale vormleer'
aan de hand van grammofoon-op
namen, en liefst met behulp van een
aantal speciaal daartoe vervaardigde
platen. Het is nog een desideratum,
maar een welks vervulling waar
schijnlijk niet lang op zich zal laten
wachten.
No. 2843
De Groene Amsterdammer van 28 November 1931
23
Uit het kladschrift van Jantje
Croquante croquetjes
door Alida Zevenboom
\
Neen, ik heb geen klagen. Als ik mij
vergelijk bij andere monschen .. ..
gauw af tikken, op ruw hout, want
een mensch kan niet weten. Lacht
u maar, maar zou een mensch niet
bijgeloovig worden in dcy.on tijd nu
het met het geloof zoo achteruit gaat 'f
Wie en wat moet je nog gelo»»veni'
Neen, ik heb geen klagen. Alle ver
diepingen heb ik behoorlijk verhuurd
en iedereen betaalt op tijd. ook de
dame van twee hoog, die daar de
suite heeft en het kleine kamert je ook.
al ruikt ze Wel wat erg lekker n al
zie ik den meneer die den tweeden dag
dat zo mijn ,,gast" was betalend
natuurlijk niet meer, want dat heb
ik meteen uitgemaakt. Hot is mijn
broer," zei ze. maar dan toch zeker
van Adamswege. liet ik er op volgen.
want hij lijkt net niets op u ! Toen
werd het haar stiefbroer en als ik
nog langer had aangehouden, y.ou het
haar aangenomen broer en toen
misschien wel een vondeling-broer
geworden zijn.'11 ij is niet meer terug
geweest, want de tweede keer dat hij
kwam, heb ik hem zelf open gedaan
en naar beneden geschreeuwd dat hij
hier niet terecht was en dat hij. maar
gaan moest naar den overkant, naai
de dame met haar vier dozijn mormels!
Neen, iedereen betaalt nog op tijd,
het acteurtje natuurlijk uitgezonderd,
want de kunst is allang failliet, zegt
hij, eri hij beweert dat hij alweer tien
percent gekort is cri dat de \vethouder
niet meer over zijn zak gaat en dat
na de Kerst al de schouwburgen
gesloten zullen worden. Ik begrijp
niet veel van die crisis, want toen ik
de vorige week met een kaartje van
het acteurtje en nicht Tonia naar
den Hollandsehen Schouwburg ging,
want er moest zoo'n mooi stuk gaan
met niets dan spattend bloed op het
tooneel, werd ik terug gestuurd
geen vi-ijbiljetten vanavond zei meneer
Schocht. zoo vol is het en ik hoorde
dat meneer t i-lus voor den tweehon
derd s t en keer een rol iu den Stads
schouwburg gezongen heeft waarbij
het ook tlitverko'-lit 'was en de heele
zaal moet van onderen tot bo\ en
onder de juweelen hebben gezeten »-n
toen ik Dinsdagavond bij Carr
kwam niii dien beroemden
Italiaanschen zanger te hooren. want onder
ons gezegd ik ben dol op opera.
kreeg ik aan het loket ten antwoord:
..Alleen nog een loge van zeven gulden
.vijftig . hebben wij" en toen heb ik
mijn 'geldje nog eens nageteld , en
ben met nicht naar de bioscoop
gegaan en toen wiuvn wij voor drie
kwartjes de man en het was misschien
net zoo mooi.
Kr moest maar weer eens een
oorlogje komen, zei meneer
Stanislafski van de week tegen me en hij
zei het net zoo kalm alsof hij gezegd
had: .,het mo?st maar eens gaan
vriezen" en toen ik de dekscluml
met prei bijna van schrik liet vallen.
begon hij te lachen. ...la. een oorlogje.
zei hij. dan raken wij de r-risis kwijt
en valt er weer wat te verdienen" en
dat uit den mond van zoo'n zacht
moedig man die geen kip kwaad zal
doen ! Ik kreeg het gevoel of iemand
tegen me zou zeggen: .?ik heb geen
kleingeld meer, ik moest die juffrouw
daar op, den hoek, die er nog al goed
bij zit, maar om zeep helpen, dan was
.ik geholpen." Kn ik hoor dat meneer
.Stanislafski niet de eenige is dio zoo
redeneert!
Waar gaan we naar toe. waar gaan
We naar toe als de menschen zoo
rustig over elkaar dood slaan praten,
als meneer Stanislafski dat deed en
nicht Tonia, die een aangetrouwde
zuster in Indiëheeft» vertelde me
dat zij haar geschreven had dat ze
«laar bij hen de woorden ..Chinees"
en ...lapnnees" niet durven uitspre
ken, zoo bang zi.in /.e dut de
.Tapaneey.en hét x.e kwalijk zullen nemen en
morgen uu-t 'een vloot voor Batavia
zullen liytien. Kn dan heb ik me twee
jar.r geleden laten bepraten om een
suikci-aandeel te nemen van een
f«bi.-n-k op .Jjiva.eu <>ok beklaag ik
die arme l'hiive/.en. want ik her
inner me nog dat de iimendiuc altijd
d<-n mond vol hud van de ('hinetv.en.
van wi<- hij «-r Imnilt-rden bekeerd
luid. zooals Itij zei., t oen lii.j nog uit
wendig was en die je blindelings kou
v.-rirouwen. Nou .. .. Ik weet het
niet zoo. . . . Van 'de week k\\an> el'
y.<io een met van die spleet oogjes aan
de .deur met een koffertje met kaut.
echte ('hineesche kant. X.oo uit ik Weet
niet meer wat voor een dwarsstraat
hij noemde ei.» «laar de man er \\at
pipsch uitzag, heb ik hem nog een
kop koffie gegeven, echte ('hineesche
kant en ik bedacht dat die erg lief
y.ou staan. op. mijn bruint je. die
ik donkergroen, de mode-kleur en de
kleur van Napoleon.'heb ik gehoord.
ht>)> laten verven. z«»o'n strookje
kant om tien hals. dat staat altijd
goed vooral als je een hals hebt
zonder touwen, zooals die van den
overkant die aan het vermageren is.
v'a.ir het sjagrijn. denk ik. Kn ik kocl.it
'van het spleet oogje twee el voor vijf
gulden, wat te geef was. want echte
kant uit iets met ..ssjirig" er aan.
Kn toen ik eergisterenavond be/ig
was hem aanmijn bruint je te zetten.
kwam net nicht .Tonia-on vroeg of ik
die kant ook op de Nieuwmarkt
gekocht had. Zij had er vijf en zestig
cent de meter voor betaald en ze
bezwoer me precies dezelfde, met
hetzelfde werkje. En dan nog een
kop koffie met flink suiker op den
koop toe! Ik denk dat die Chinees
een Japanees geweest is, want het
onderscheid moet je zoo op het eerste
gezicht niet zien kunnen, is me later
verteld, omdat ze allang geen staart
meer hebben.
I feeft u wel opgemerkt, dat het
dragen van haar steeds meer uit de
mode gaat l' Nlevrouw zaliger had
een latat'el vol mc-t valsche vlech
ten elïik Zelf had er altijd tw«-r> en
hoeveel mannen zie je nu nog met
zoo'n mooie volle baard* Ik mag
het wel zien. niet omdat de inwendige
er een had en die was zoo vol dat hij
door de week niet eens een
halfhempje' en boord en das droeg, dat
deed hij alleen Zondags, omdat heter
toch allemaal onder zat. en ik geloof
nog altijd van al mijn leven dat hij
het nooit zoo vt-r bij me gebracht
zou hebben als liij kaal geschoren zou
geweest y.iju. want .dan' zou ik direct
zijn valsche lippen gezien hebbeu en
genjiarschuwd. /i.iu geweest dat hij
mijn lits jumeaux niet twee nacht
kastjes twee nachtkastjes !
y.ou verkocht hebben voor zeventien
gulden! Is'het ? niet om hem nu nog
y.ijri haren uit zijn baard te trekken.
tl ie zoo valsch-zacht was dat je je
ziel en zaligheid aan hem zou hebben
meegegeven. Neen. als er tegenwoor
dig zoo weinig getrouwd wordt, dan
zit dat daarin geloof ik. dat de vrou
wen de ; ma tuien veel eerder door heb
ben dan 'vroeger, omdat ze nu een
beteren kijk .op hun .gezicht hebben
en de valsrhheid er zoo af kunnen
scheppen als die er op ligt. Maar ik
herinner mij 'toch' nog eiken Zondag-.
morgen in het Handelsblad een ad
vertentie van meneer Theophile. den
kapper op het Frederiksplein. die pen
haarmiddel adverteerde met dat zin
netje er bij: ..Zonder baard en snor
geen vrouwenliefde !"
Ik zou toch wel eens willen weten
of de inwendige zijn baard nog hrcd..
C J. de Koning & Zn.
Keizersgracht 447
Opgericht Ao. 1739
W a se h t af e l s