De Groene Amsterdommer van 12 December 1931 No. 2845 l. Israëls wezen en willen door Prof. Dr. D. Gohen ..Jiula v Moii zegt wel. dat bepaalde symptomen in dezen tijd wijzen op een groeiende barbaarschheid, die de vernietiging der Kuropeesehe beschaving ten gevolge moet hebben; en men trekt dan verge lijkingen met den ondergang van het WestBomeinsche rijk, die op soortgelijke oorzaken zou berusten. Wie dieper in het wezen der verschijn selen doordringt, beseft al spoedig dat de ver schillen tusscheii beide tijdperken groot er zijn dan de overeenkomst. Maar het valt niet te ont kennen, dat, oppervlakkig beschouwd, er reden is voor de pessimistische opvatting omtrent den achteruitgang der cultuur. De kreet ..Juda verrecke'' thans door duizenden jonge mannen met academische ontwikkeling als strijdkreet gebruikt. mag als een der bewijzen gelden. Men denke over de beteekenis en de uitwerking dezer leuze niet met geringschatting. Zij klonk uit den mond van honderden studenten te Halle, toen zij de afzetting eischten van een hoogleeraar die, naar getuigenis van twee dames, den offerdood van Christus had gesteld boven het lijden van de strijders in den wereldoorlog. Zij was het parool van de benden, die. onder aanvoering A~an een drager van een adellijken naam. op den Kurf rstendaimn te Berlin voorbijgangers afrosten, die den smaad van een Joodse!» uiterlijk met zich droegen. Zij brengt onrust en angst in de huizen van vele brave Joden, die hun zonen aan Duitsehlaud hebben geofferd en hun arbeidskracht aan de welvaart en de ontwikkeling van hun staat. Wel wordt /.ij niet klem door de leiders deivnationaal-socialisteii veroordeeld, maar zij weergalmt, schrikwekkend als het ..Hep-Hep Jude verrcck" uit het begin der 19e eeuw. door de landen, moord en brand voorspellend als toen. Dat de vrees voor haar uit werking niet denkbeeldig is. heeft men kunnen zieu aan het in Hessen ontdekte document, waarbij de Joden, voor het geval de nat ionaal-socialistende communisten /.ouden- overwinnen, eenvoudig worden uitgesloten van de arbeidsgemeenschap en daarmede van alle voedsel. Men kan dit plan tot uithongering de fantaisie van een verhit brein noemen, maar vergeet dan. hucveleh in deze wanhopige tijden soortgelijke gedachten koesteren. Reeds nu Worden in Diiitschland de Joden vrijwel uitgesloten uit alle betrekkingen: wat zal er ge schieden bij een nationaal-socialistische zegel' Wat. erger nog. indien de instincten, eenmaal losgelaten, niet. meer kunnen worden bedwongen? Heeds speurt men dciwlfden geest van feilen rassenhaat ook in andere landen. Ware de Putsch' in Hongarije gelukt, hij had zich eveneens tegen de Joden gericht: liïOO van hen waren ter proscriptie uitverkoren. En in Polen heeft men in de afgeloopen weken aan de universiteiten en daarbuiten uitbarstingen gezien van Jodenhaat, die. wel niet in omvang, maar toch in karakter aan middeleeuwsche vervolgingen deden denken. .?.*.».' * Elk land, zegt men, heeft de Joden, die het verdient. Men kan ook, in anderen zin, gelooven, dat de verdienste, het karakter van elk land uitkomt in zijn behandeling van het Joodsche vraagstuk. In het vorige nationale kabinet" in Engeland namen twee Joden een belangrijke plaats in, Lord Reading en Sir Herbert Samuel. Men moet hieruit geenszins afleiden dat Engeland geen anti semitisme kent; wie beter wil weten, behoeft slechts het boek te lezen van AndréMaurois over den staatsman Disraeli, die in zijn jeugd al het leed had geproefd van een Joodsch kind in vreemde omgeving en ondanks zijn doop nog op het toppunt zijner macht the Jew" werd genoemd. Maar Engeland weet zijn groote Joden te waardeeren en te gebruiken, te vereeren zelfs, omdat zij, naar het getuigenis van Lord Balfour en Lloyd George, iets van de hoogheid van den Bijbel in zich dragen. De Rothschilds, toegewijde dienaren altijd van hun staat en het Joodsche volk tegelijk, behooren tot de vrienden van den koning. De positie, die Engeland in het Oosten inneemt, steunt voor een deel op haar erkenning van den Jood als gelijk gerechtigde. En de Jood werkt er nu, in moeilijke dagen, als gelijke mee voor het herstel van zijn land. In Frankrijk, in België, in Nederland ziet uien, hetzelfde verschijnsel. Zelfs in de donkere dagen van het AbasDréyfus, a bas les Juifs" is het in Parijs nimmer tot felle uitspattingen gekcmen. In Antwerpen leeft een groot e Joodsche bevolking vreedzaam onder haar medeburgers. In Xederland, al valt een latent antisemitisme niet te miskennen. kunnen de Joden /.onder beperking payer de leur personne voor de vrijheid en gelijkgerechtigheid, die zij er genieten. Al deze landen geven in hun houding tegenover de Joden een bewijs hunner beschaving. * * * De Poolsehe nationalisten daartegenover onteeren nu door hun gedrag tegenover den Jood hun land. Het is in verschillende steden, in War schau. Posen. Krakau. Wilna en andere, tot uit spattingen gekomen, waarbij de studenten het voorbeeld hebben gegeven voor de meest ergerlijke tooneeleii. Kerst werden de Joodsche studenten uit de Universiteit gedrongen, in hun schuil plaatsen belegerd, met steeiien gebombardeerd. Bij de gevechten, die ontstonden, werden au n beide zijden velen gewond, enkelen gedood, onder wie n Poolsch student. Het verhingen om dezen'tt» wreken, was oorzaak van verdere excessen. Vrouwen werden door de jonge helden aange vallen, volgens vaste regelen: twee hielden haar bij de armen vast. n spuwde in.lu't gelaat, n roste hatir af. Winkels werden geplunderd, hon derden bewoners gewond. Als in de Middeleeuwen dreigen duistere aanklachten: in Krakau waren bij di- schermutselingen de ruiten van een klooster ingeworpeii: onmiddellijk heette het. op aanwijzing van een chauffeur, dat de Joden de kerk wilden overrompelen en een schrijven van den aarts bisschop, tot rust veuruiiiend. keerde zich tegelijk tegen ,.de vijandige .vzindheid tegen den katho lieken godsdienst". Alle Universiteiten Werden gesloten: zelfs de Technische Hoogeschool van Wawelberg en Hotwand. door twee Joden ge bouwd en onderhouden ..rui een betere verstand houding tusschen Joden en Polen te bevorderen". Zij zijn nu heropend, doch de Poolsehe studenten zitten gescheiden van de Joden en keeren hun den, rug toe. Kn deze zelf zijn. met reden, angstig voor hun toekomst, omdat rector en professoren nimmer blijk geven van afkeuring der buitensporigheden. Buiten de universiteiten heeft de mishandeling mulertusscheii plaats gemaakt voor een boycot tegen Joodsche handelaren, die onder leiding der iiatirmaal-demoeraten wordt doorgezet. Desnoods met geweld verhinderen deze bij Joden te koopen. Barbaarschheid uit zich hier onder het mom van nationale gezindheid. Friedrich Wilhelm Förster heeft onlangs in zijn tijdschrift ,,Die Zeit" uiteengezet, hoe deze tijden er op schijnen te wijzen, dat de wereld zich afwendt van den geest der 19e eeuw en terugkeert tot een sterk nationale gehechtheid aan den eigen grond en stam. Dit is de wetenschappelijke Verklaring voor het terugzinkên van Oost-Europa in de vaalheid der duistere tijden. In plaats van het bloedsprookje de aanval op een klooster; en in plaats van de zwarte pest, als motief voor Jodenmoord, de economische om standigheden. Men kent voor het antisemitisme vele redenen, die elk op zichzelf juist zijn: afgunst op den rijkdom der Joden, godsdiensthaat, ras verschil, the dislike of théunlike, gelijk het met een zachten term heet, en wat niet al. Hier echter wordt hooger spel gespeeld. De nationalistische studenten denken niet aan religieuze bezwaren, noch kan Joodsche rijkdom hun nijd wekken. De Poolsehe Jood verkeert in de bitterste armoede; Jodenmoorden zijn niet noodig, want de Joden dooden in groot aantal zich zeil, in bittere wanhoop. De nationa listen vieren slechts hun woede uit tegen een politiek regime, dat hun niet aanstaat, ter wille van den nood, die Polen kwelt. En hun toorn keert zich tegen den vreemdeling", dien zij niet dulden, en den zwakke, dien zij door hun meerderheid zonder gevaar kunnen overweldigen. Zij worden gedreven door het instinct van den primitieven CHAMPAGNE KRUG&CO REIMS IN KWALITEIT AAN DE SPITS? AGLNThN FONNLS& ZOON GPONINÜf-N mensch tegen den met-stamgenoot, dien hij niet kent en dus vreest; het Juda verrecke" is de. meer beschaafde, plaatsvervanger van den strijdbijl. Het is daarom onjuist, als een Poolsch blad beweert, dat ,,de Joden /iel» nu wel weer het, ongelukkigst volk ter wereld zullen noemen". Het ongeluk heeft in dit geval elders zetel gekozen. Want wat beteekent het verlies, bij de Joden, van een menscheiileven tegenover, bij de andere; partij, het verlies aan eer en het prijsgeven van tien roem, dien beschaving meebrengt:- Wie hou* durven gelooven, dat een eeuw na den dood van Goethe in zijn land de kreet, dien ik boven dit opstel plaatste, in deze bewoording weerklank zou vinden;' Bathenau, de man van verfijnde; cultuur, vermoord zijn moordenaars gehuldigd met de woorden, die elke gedachte aan beschaving; uitsluiten. Maar een ander verlies, dat uit dit alles voort komt, is in deze tijden nog ernstiger: dat aan volks kracht. ,,C'est u n dur obstaele". zegt Atulr»1 Maurois. ..que d'ét re. néJuif. mais c'e; t peut- trcaussi ime force". Wat men van de .loden moge zeggen, niemand zal kunnen ontkennen, dat zij hebben bijgedragen, in niet geringe nuitf. tot dei» bloei en de beschaving van de landen, waar zij daartoe in de gelegenheid werden gesteld. l'itsluiting van deze kracht treft niet alleen, zelfs niet. in de eerste plaats, hen zelf. Zij zullen uit het lijden wel de kracht putten om zich eindelijk een veilig en menschwaardig bestaan te scheppen in een eigen gemeenschap. Maar de eenwen der balling schap hebben hen in de huishouding der weruid tot een element gemankt, dat niet plotseling zonder schade vour elk der deeleii kan Worden gemist. Daarom is datgene, wat in ost-Kur«>pa,. maar evenzeer dicht bij Hollands grenzen gebeurt, niet uitsluitend voor de Joden vreeswkkend. maar ook van algemeen belang. De 'Joden worden er. het spreekt vanzelf, uitgesloten uit vrijwel alle openbare betrekkingen, dikwijls, uit angst voor wraak, ook uit particuliere. Reeds dit onttrekt een deel van hen aan het werk van dun herbouw vtin tien staat: een des te ernstiger gemis, omdat de energie van den Jood wordt gespannen juist in de ure des'govaars. Maar bovendien worden velen. die gaarne zouden willen en ook kunnen arbeiden. bij voorbaat daarvan teruggehouden. De Jood. die in een verantwoordelijke positie wordt geplaatst, heeft critiek te duchten niet alleen voor zichzelf, maar ook voor zijn volk. Mag hij deze aanvaarden, als fouten, die hij kan maken, gewroken worden niet op hem, maar op anderen? Reeds Herzl, de stichter der Zionistische beweging, heeft er in. zijn Judenstaat op gewezen, welk een gevaarvoor hun volk dikwijls de Joden hebben bet eekend, die een belangrijke plaats in de maatschappij in nemen. De latere geschiedenis heeft hem maar al te dikwijls in het gelijk gesteld. Is het dan wónder.' dat in de landen van Jodenhaat, wellicht ook daarbuiten, menig Jood van karakter kopschuw wordt, zich terug trekt en den achtergrond kiest, uit vrees dat de beschuldiging, als zou hij zich op den voorgrond willen dringen, naast hem zelf ook zijn volk zal treffen? Doch wie nagaat, welk een rol de Joden hebben gespeeld in de ontwikkeling van welvaart en c iltüur, zal moeten inzien, dat dit een verlies be teekent, ook voor de wereld. AKon. Meubeltransport-Maatschappij^ DE GRUTTER & Co* DEN HAAG].]. AMSTERDAM ARNHEM INTERNATIONALE TRANSPORTEN Textiel-co nf l iet Teekening door L. J. Jordaan De Jobsbode nadert ? wie[houdt1 hem tegeh ....? W