i 8 De Groene Amsterdammer van 12 December 1931 No. 2845 J. D. STRUIJS & Zn. Tel. 37906 -Amsterdam - Prinsengr. 837 Begrafenissen (naar verkiezing met auto's en rijtuigen) Crematie en Transporten van uit alle plaatsen R V. Meubelmagazijn Eden0 MOLSTEEG AMSTERDAM BOE K'E N KASTEN NORDDEUISCHER-LLOYD BREMEN. LLOYD-EXPRESS NAAR NOORD-AMERIKA Snelste dienst der wereld met de snelvarende Mailschepen BREMEN" - EUROPA" - COLUMBÜS" Over ocht SOUTHAMPTON/CHERBOUBG-NEW-YORK In 5 dagen. Verdere inlichtingen en brochures verstrekken de HOOFDAGENTEN N.v.W"! H. MULLER & Co., PASSAGE- EN REISBUREAU, AMSTERDAM. DAMRAK 90 - TELEFOON 47008. BEGRAFENISVEREENIGING N. SAX Jr. AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor) P. C. H o of t »t raat 38 Tel. 2O341 2426O BU88UM (Bijkantoor v/h Gooi) Brinklaan 138 Telefoon 2275 BEGRAFENISSEN - CREMATIE - TRANSPORTEN HOTEL -CAFÉ- RESTAURANT HET GOUDEN HOOFD REMBRANDTPLEIN AMSTERDAM Modern Comfort - Lift - Stroomend water * enz. Logies met ontbijt f 3.50 per persoon EUAS PBBONMEL! KERKSTRAAT 53 AMSTERDAM C. J. de Koning & Zn, Keizersgracht 447 Opgericht Ao. 1739 Warmwatervoorziening FIRMA KRÖNER NIEUWENDIJK 167 AMSTERDAM TEL. 43186 JAEGER ONDERGOEDEREN N.W.O. van JANSEN-TIL ANUS a/d laagste prijzen. ? HALF WOL prima kwaliteit Heeren Borstrokken (m.lange mouw) Gr. 4 5 6 4.10 4.45 4.80 Heeren Pantalons Gr. 4 5 O 3.90 4.20 4.50 Jongens Borstrokken (korte mouw) Gr. 2 345 6 78 1.90 2.10 2.30 2.50 2.70 2.90 3.10 Jongens Kniebroeken Gr. 2 6 8 1.80 1.95 2.10 2.35 2.50 2.65 2.80 Een goede gelegenheid om Uw goederen voor de Kerstdagen te laten behandelen. W^ ^ l Voornaamste Kleedinginrichtinq op elk gebied Mo. 2845 De Groene Amsterdammer van 12 December 1931 9 Huw In deze reeks verschenen bijdragen van: W. Wijnaendfs FranckenDyserinck, Famke, Nel Stönts, Magda Janssens en A. GreshoffBrunt. Hieronder volgen antwoorden van C. F.. E. H. OosterwijkOnderwaofer en J. Riemens?Reurslag. Indien onze lezeressen zich geroepen achten eveneens een antwoord fe geven op de in hef artikel van Dr. v. d. Velde opgeworpen vragen, dan zullen wij deze antwoorden gaarne ontvangen voor eventueele publicatie. Redactie Ik voor mij geloof, dat er heel weinig of in het geheel geen gelukkige huwelijken bestaan. Man «n vrouw zijn zoo totaal andera, dat ze elkaar toch nooit begrijpen en men altijd alleen is. Ieder Jheeft zijn eigen gedachten, die men elkaar niet openbaart. Wat men diep in zijne ziel bewaart, dat weet toch niemand en als de vrouw het haar man vertelde, zou hij het toch niet begrijpen. Men is dus oppervlakkig wel gelukkig, dat lijkt ten minste zoo, maar het echte het ware huwelijks geluk is het niet. En hoe kan dat ook, de man is doorgaans fik sey dooryaana) veel hartstochte lijker aangelegd dan de vrouw, dus dat geeft al ?disharmonie. De meeste vrouwen v.ijn ijskoud en begrijpen absoluut niets van ecm man, begrijpen niet, wat er op sexueel gebied allemaal in hem omgaat. Dat moet hij dus dikwijls verbergen of liet bij eene andere vrouw zoeken. En omgekeerd «Is de man koud is.... Ik wil niet zeggen, dat ?zulke toestanden bij ieder huwelijk voorkomen, maar toch dikwijls. Er zijn maar zoo heel weinig liuwelijken, waar het op sexueel gebied goed gaat. Ja, men kan geestelijk goed samen overweg, maar ?dat is niet genoeg voor een huwelijk. Precies, wat TFamke zegt, (dat een huwelijk niet poëtisch kan blijven zonder erotiek) want zonder dat wordt liet een sleur, een saai gedoe zonder licht. Of de vrouw wijdt zich geheel aan de kinderen ten kijkt niet meer naar haar man; of omgekeerd ook wel. Maar dat is het niet, dat is geen huwelijk. «de kinderen zijn geen hoofdzaak. De hoofdzaak is: de man en de vrouw, die met lichaam en ziel samen door het leven moeten gaan. IMaar helaas, waar ziet men dit? Alle huwelijken zijn koud en egoïstisch, de menschen leven naast elkaar, ze geven elkaar niet dat beetje warmte en hartelijkheid, waar iedereen behoefte aan heeft. En als men daar geen behoefte aan heeft, moet men .niet trouwen en elkaar ongelukkig maken. Wat de leiding betreft: de man moet in naam ?de leiding hebben, maar de vrouw in de daad. Zij :moet zorgen dat alles in huis goed loopt en gezellig .is, dat ze sfeer kan scheppen. Al is het huwelijk niet 200 gelukkig, dan heeft ?de vrouw toch eene taak en dat is, om haar plicht 'te doen en het beste er van te maken. Ik vind niet, dat de man de baas moet zijn, de ?vrouw behoeft niet onder controle te staan; zij zijn ttwee Tzelfstandige wezens, die geeri druk op elkaar imoeten uitoefenen. Als ze een van beiden den baas spelen, gaat het aeker niet goetj. CV F. * ' * : Alhoewel zeer gebonden aan nvjn huisgezin, interesseerde mij toch uwe uitnoodiging aan ,,de vrouw" om hare meening te mogen z ggen. De enkele opmerkingen over huwelijksgeluk", ?door Dr. van de Velde, zijn zeer juist. Men kan niet anders dan bij enkele opmerkingen blijven, indien men zijn meening moet geven in een paar kolommen druks. Ik durf te zeggen, dat er zeer weinig huwelijken gelukkig zijn. Dit zou ik aan voorzichtige meisjes .steeds willen voorhouden. Daarom is het vaak beter niet te huwen. Hoeveleii lieden zouden, indien daarvoor een stichting bestond, voor een huwelijk niet worden ?afgekeurd? Hoevelen lieden zijn. er niet, die hunne ?eigen ikheid niet wenschen prijs te geven voor ?een andere nvsening? hoeveel heeft men niet in liet gemoed in te zouten, om, als men rustig te zamen is, te bespreken. Zijn er fouten begaan, ??licht elkander zoo ?spoedig mogelijk bij, om door hem o£»haar zelve ?die fout humaan te horstellen. Wees steeds be schaafd en verdragelijk jegens het kind en per soneel (ik spreek over eigen milieu) zoodat de harmonie niet gestoord worde. Een goede huisvrouw neemt leiding in haar huisgezin, behoort niet alleen smakelijk te kunnen koken, doch eveneens de kennis te bezitten van nuttige en sierlijke handwerken, ??zij behoort in tactisch overleg te kunnen treden met haar personeel; zij mag zich niet boos maken, zij dient er, als hare echtgenoot thuis komt, niet alleen een vriendelijke blik op na te houden (en dan echt natuurlijk) maar zij behoort te kunnen verstellen, mazen, machine-stoppen, en als het moet, aard appelen schillen, groenten schoonmaken, ruiten zemen, ja, tot schrobben toe, al was het maar, om het personeel daar in goed voor te gaan. Maar zoo behoort de man eveneens uit of door zijn roe ping als echtgenoot te gevoelen, dat de liefde niet van n kant kan komen. I let moet een man geen opoffering zijn, het clubleven vaarwel te zeggen; het moet hem een grootere aantrekking zijn. in zijn eigen miHimi zich gelukkiger te gevoelen, dan aan de bittertafel, kaart- of billardspel. Er zijn twee factoren, die zoo'n huwelijk kunnen tot stand brengen, als ik mij voorstel. ..het ge lukkige" huwelijk, n.l. deze: de echtelieden behooren aanleg te bezitten voor een sober, doch etisch en aesthetisch leven, zij behooren hun geluk te zoeken, anderen gelukkig te maken. zij behooren zooveel stof tot leven te bezitten. dat zij zich als een kind gelukkig achten, in de bezieling van en voor elkander, naast het leven in hun millieu. in die leerzame -groote natuur. De liefde, de onverwoestbare, en immer oplaaiende liefde voor elkander, ach, wat drommel nog toe. dat is toch niet te loeren, en evenmin is het een artikel dat te koop is. jKr is veel te leeren. maar beminnen, echt beminnen, zoo liefhebben, naast een geestrijk leven, is naar mijn overtuiging het ware ..huwelijksgeluk" ! Wie was het ook weer, die een gelukkig echtpaar aan het slot van zijn geliikwenschen zeide: ,.ik hoop, dat jelui elkander aan enters en flenters verslijten moge". In deze geïmproviseerde uitroep liggen diepe gedachten aan een gelukkig huwelijk gewijd. Kn dan die leiding toch ! In ons gezin gaat alles ongebreideld langs den natuurlijken weg zijn gang; en al hebben wij. mijn man en ik ieder voor zich de hoofdwerkzaamheden, zonder voorschrift of opdracht, vullen wij steeds ongekunsteld elkan der aan. Maar dat leert men niet. Het is de samen. loop der wegen die elkaar op het juiste moment kruisten op ons levenspad, waar wij elkander ge vonden hebben. E. H. OOSTERWIJK?ONDERWAATER * » ? - . . .' Het autoriteitsprincipe is misschien wel, het meest eyolueerende principe van onzen tijd. D<> verhoudingen vorst-volk, werkgever-werknemer, hoofd der school-onderwijzer, opvoeder-kind, hebben in dit opzicht een grondige verandering ondergaan. Het spreekt dus van zelf, dat de nieuwe ideeën ook de verhouding man-vrouw niet ongedeerd hebben gelaten. Nu zijn, naar mijn meening, in elke verhouding man-vrouw drie elementen, die van zoon-moeder, minnaar-geliefde, n vader-kind; voor de vrouw is dit natuurlijk dochter-vader; geliefde-minnaar, ?moeder-zoon. In verschillende levenstijden treedt een andere verhouding naar voren, ja, in den zelfden tijd loopen deze verhoudingen vaak door elkaar heen. Do man b.v.. die nog al ,,bazig" is, is dikwijls als hij ziek is, een lam, en laat zich helpen, als een zoon door zijn moeder. Het is ook mogelijk, dat door een oorzaak van buiten een verhouding zich plotseling wijzigt. Wat bepaalt nu de voornaamste verhouding in het huwelijk? . Het antwoord is: het type en de opvoeding. Allereerst het type. ? . j ? -' Om het leven te begrijpen, heb ik veel gehad aan de type-indeeling, die ik vond in een overigens onbetoekenend klein Duitwh boekje, waar ge sproken wordt van Mutter- en Hetearontypus, Kerl- en Schalktypus. (Jiu de ongunstige beteekenis van het tweede woord zou ik willen spreken van stabiel en labiel type bij jongens en meisjes. Hoewel men meest gemengde typen vindt, ziet men in bepaalde groepen toch jaén type overheerschend. Het valt op b.v. hoe jonge men sehen van een zelfde type een bepaalde school kiezen, die natuurlijk met hun type overeenkomt; daardoor lijken zoo vaak jongens of meisjes van een opleiding op elkaar, en herkent men den, jongen van de kunstambachtschool, het meisje van de huishoudschool direct van anderen. Men mag veronderstellen, dat in dit type de aanleg een zeer groote rol speelt. Reeds bij kleine meisjes herkent men het moeder-type. Ze is nu reeds de moeder in den dop van een tiental kinderen, die ze zal leiden met gestrengheid en rechtvaardigheid, terwijl haar man niets in te brengen zal hebben. Omgekeerd kiest een jongen met veel vaderinstinct een kind-vrouwtje, een onrijp wezentje, dat hij te leiden zal hebben. Kn dat kan nu maar naar twee kanten uitvallen: hij kan naast den minnaar natuurlijk -?de vriendelijke vader blijven, maar hij kan ook de huistiran worden, de bullebak Is dit kind-vrouwtje enkel maar zoo, omdat ze kind is. cmdat haar intellect en haar geest nog niet gerijpt zijn (bij velen komt dat pas omstreeks de dertig jaar), dan kan het gebeuren, dat zij dan van de rol van kind overgaat in die van moeder alles onbewust natuurlijk en, als de man er prijs'op stelt haar te behouden als minnares, als huisvrouw, dan schikt hij zich in deze nieuwe rolverdeeling. Haar vrouwelijk instinct zal haar zelfs er toe drijven, dezen overgang niet merkbaar te. doen zijn. en hom te laten besluiten, wat zij gesuggereerd heeft. Maar wat het tweede type betreft, de schalk, de Dun Juan. de Peer Gynt, de flirt, ik heb dit punt niet tot het einde kunnen doordenken. Ik geloof dat m-n aan moet nemen, voor sommige mannen en vrouwen, dat een gelukkig huwelijk tot het einde toe voor hen onmogelijk is; maar ik geloof tevens, dal men de brokstukken, die overblijven, toch nog heel goed tot een geheel kan lijmen. Ja. ik zou haast de stelling durven poneeren, dat iedere scheiding om een derde zooiets moest zijn, als een voorwaardelijke veroordeel ing. die pas naar drie jaar kracht krijgt. Peer Gynt konit toch telkens bij Solveig terug. liet type heeft dus grooteu invloed op de ver houding man-vrouw, maar meer misschien nog de eerste jeugdomstandigheden. Ho3 verleidelijk ook. het zou te ver voeren, dit met voorbeelden te illustreeren. Het leven van Pousseau heb ik elders zoo trachten te verklaren. Nu komen we dus op de vraag van de redactie en van Dr. van der Velde: .,Moet de man over de vrouw de baas spelen, haar onder controle houden, zijn autoriteit laten gelden en haar domineeren?" Gezien de verschillende type-verhoudingen zal dit vaak voorkom ?n, maar dat het het normale is, of gewenscht is, neen dat geloof ik niet. Toch zit in veel machtsuitoefening een sadistisch, in veel onderdrukt zijn een masochistisch element. Er is voor sommige, scheef uitgegroeide naturen, een wellust in om macht uit te oefenen, de baas te spelen; in andere om gecommandeerd te worden. Het zijn beide'perversies van het normale. Een goede basis voor een volmaakt" huwelijk zal het wel niet zijn, maar wie zich de baas laat spelen, ja. die verdient misschien niet beter, en heeft hieraan een diepe, psychische behoefte. Is het gewenscht, dat de man in het huwelijk leidt en dat de vrouw zich door den man laat leiden?" Ja. dat geloof ik wél, dat dit het normale is. In het meisje zit het instinct, tegen een man op te willen zien; m.a.w. in haar liefde is altijd veel van de dochter-vader verhouding. En veel vrouwen blijven, volgens Kretschmer, haar leven lang in de geestelijke puberteit, waar d? opvoeding in ? kostscholen enz. ernstig toe meewerkt. Waarom zou de rjjpe, de uitgegroeide vrouw zich niet schikken naar een leiding, die zij als juist erkent? Doch is deze niet juist, dan zal de verhouding vanzelf in hoofdzaak veranderen, zonder dat dit daarom het goede huwelijk behoeft in den weg te staan. 'Veel zal afhangen van de reacties der typett op elkaar. J. lUEMEXS?REURSLAG