Historisch Archief 1877-1940
* f
?
De Groene Amsterdammer van 12 December 1931
No. 2845
Spreekzaal
Mevrouw Mr. O. Bakker ??v. Rosse
merkt op. dat ..het heele congres meer
het karakter van propaganda dan van
studie droeg". Vraagt men nu: Pro
paganda waarvoor? - dan geeft
Freiherr von Itheinbaben. een der
Duitsche eorypheeen van dit vreemd
soortig pacifisten "-congres, in de
..Deutsche Allgemeine Zeitung" (4 Dec.
j.l.) een antwoord, dat aan duidelijk
heid niets te wenschen laat. Na te
hebben opgemerkt, dat /,ich alle
delegaties reeds te Voren op een be
paalde motie luidden vastgelegd
(xoodat onaangename verrassingen voor
de D.ütsrhers waren uitgesloten).
stelt hij vast. dat de geest en tendentie
dier motie geheel en al strookte met
het Diiitsehe standpunt, gelijk uiteen
gezet door ('uvtius. den Daitschen
pneifisteiivervolger minister (IriKMier.
f il schrikt u niet in de Xati
maalKoi-ialistisehe Monatshefte van de
.Ilitlerinneii. Zoodnt de vraag' ge
wettigd is. wie /iel i in Parijs ..blinde
lings liftuii meesleepen". de neutrale
delegaties (welke het zuiver
proDuitsche karakter der
propagandabetooging mochten eamonfleeven) of
wel de Fransche nationalisten:'
liet ging in l'avijs niet voor (of
tegen) den vrede, m u ar vooi- (of tegen)
de Daitsche politiek. Kn heeft de
schrijfster van ..Dies Ater" zich afge
vraagd wat er achter de
ontwape? ningsnctie steekt J* Frhr. v.
Kheinbabeti is nog uitermate, bescheiden.
wanneer hij verklaart: ..(?'ermany can
and will never accept the Versailles
f routiers in the Kast" (..Timc-s II) X«»v.
'ïi(l): de Hilterianen /.uilen voor de
noodige uitbreiding van dit program
ma /.org, dragen. Bovendien is het de
vraag waar men de kweekplaats voor
nieuwe ooi-logen mort zoeken: in de
Fransclie kazerne of in d" Pruisische
.school. Om den lezer up het spoor te
helpen zij hem slechts verzekerd, dat
de D.iitsche jeugd wordt opgevoed
naar de wenschen van president Paul
von llindenburg.. die kort voor zijn
ambtsaanvaarding de/e gedenkwaar
dige woorden tot de Haniioveraansche
gymnasiasten sprak: ,?Sii' wei-den
wiederk» muien sehen die hrrrlii-he
Zeit der grossen siegreichen Kriege.
und Sie. mt'ine lierren Lehrer. haben
die koesüiche Aufgabe, in diesem Sinne
die Jugend zu erziehen".
Nietwaar? De jeugd wil vrede: zie
haar in het Overrijnsche Hitler
omzwermen !
Maar mijn ernstigste bezwaar tegen
de schrijfster van ..Dies Ater" geldt
haar verslag van de avondvergadering,
die op 20 Xovember was vooraf
gegaan, en die bij het Parijsche publiek
den maat deed overloopen. Drie dingen
zijn mogelijk: of de schrijfster heeft
die vergadering gespijbeld", of zij
heeft wegens het kabaal in alle
vreemde talen niets van Painlevó's
betoog kunnen verstaan, of zij negeert
in haar verslag den inhoud van dit
betoog, Jiet nige waarin de Fransche
these verdedigd werd. D^ ontvangst
die den Franschen oud-minister ten
deel viel was wél in staat op de
,.politesse francaise" te werken !
Maar de motie was immers reeds
bij voorbaat vastgesteld, in overeen
stemming met het Hitleriaansch
program, en het congres beoogde
slechts propaganda, geen onderzoek.
Tegen heel deze vertooning kwamen
de Franscho nationalisten in het
Trocadéro op, de vrienden die Frankrijk
,nog'* heeft, kunnen zich slechts
verheugqn over het verloop van dezen
dies irae. ' , .
HUB. OUYPKRS Jr.'
(Van redactiewege bekort).
Zoodra het voorjaar nadert, doen ook Griep en Influenza hare Intrede.
Been beter middel om deze te ontloopen, dan een heerlijke reis naar:
ALGIERS EN DE BALEAREN
Van 13 Februari 1932-1 Maart d.a.v. organiseeren wij deze
prachtreis. Het programma omvat o.m. tocht naar de woestijn
in Algiers, heerlijke reis naar PALMA (Majorca) - bezoek aan
BARCELONA etc. Reissom alles 1e klas, uit en thuis f625,?.
N.B. Van 14 JanuarI-11 Februari 1932 organiseeren wij een
speciale goedkoope reis naar EGYPTE en den NUL voor
RHEUMATISCH aangelegde personen. Een en ander op advies
van bekend Haagsch Medicus ======================
Vraagt programma's aan de V.6.R. Zandvoortsche taan 6 - Heemstede,
i, N.V.
AMSTERDAM.
AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE
Vestigingen in NederlandscEi-Indië, Straits-Settlements,
Britsch-lndië, China Japan en Arabi
ALLE BANKZAKEN
SAFE DEPOSIT. - KOFFERKLUIS.
Een polls der
LEVENSVERZEKERING
My. ARNHEM"
schept kapitaal voor moeiiyke tyden.
Ondergeteekenden berichten, dat zij krachtens overeenkomst
met het Gemeentebestuur de inschiijving op bovengenoemde
obligatiën op
MAANDAG 14 DECEMBER 1931,
van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur,
tot den koers van 99V4pCt. openstellen:
te hunne kantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM en
's-GRAVENHAGE, alsmede te DORDRECHT ten kantore
van de INCASSO-BANK N.V., op de voorwaarden van het
prospectus dd. 9 December 1931, waarvan exemplaren, alsmede
inschrijvingsformulieren, verkrijgbaar zijn bij bovenvermelde
kantoren,
Incasso-Bank N.V.
Nederlandsch Indische Handelsbank, N.V.
i ' * ' *
AMSTERDAM, 9 December 1931.
GEMEENTE DORDRECHT.
UITGIFTE van ? 2.000.000.
5 pCt. vijfjarige O b l i ga t i en,
in stukken van ? 10OO.-.
De Holl. Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 100(1.?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, mot in
pandgcving eener polis van levens
verzekering van gelijk bedrag,
en verkoopt 5% schuldbrieven
in stukken van f l OüU?, f 500.
en f 100.?tegen Beurskoers.
N.V. Bataafsche
Hypotheekbank
AMSTERDAM
Anno 1669
Geeft uit tes«n beurskoers:
5 % PANDBRIEVEN
in stukken van
f 1000,-,f500,-en f
100,Coupons Januari en Juli
N.V. Rotterd. Hypotheekbank
voor Nederland
Opgericht 1864
Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000,
waarvan geplaatst t' 8.400.000,
waarop 10 pCt. gestort.
Verstrekt geld op eerste hypotheek.
Voor inlichtingen wende men zich tot
het kantoor der Bank, Schiedamsche
Singel 89 te R'darti of tot hare Agenten
De Directie:
Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. van Wijk,
Mr. B. van Rossum.
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. C AST EN D IJK en
L MOSSELMAN
De Bank geeft onder contrólévan hel
Algem. Administratie' en Trustkantoor
5% Pandbr. teqen teurskoen uit.
AAN
INZENDERS
VAN MANUSCRIPTEN
wordt verzocht bij hun
bijdragen een gefran
keerd briefomslag met
adres van den afzender
in te sluiten.
,.
No. 2845
De Groene Amsterdammer van 12 December 1031
17
Radio en Grammofoon
Brengt zenderversterking
de oplossing?
door L. J. van Looi
Sedert wij in ons land het eerste
bescheiden omroep-zendertje lieten
werken, namelijk PCKJG van Idzerda
in den J laag. ben ik in het vuur getre
den voor vergrooting der energie.
Deze aktie heb ik voortgezet in de
verschillende functies, die ik in de
Hollandsche omroepbeweging innam.
Mér energie dat was de strijdkreet,
opdat de bezitters van kleine toestel
letjes hun llollandschon zender goed
zoudon kunnen ontvangen, opdat ook
in de uithoeken van het land de ont
vangst gegarandeerd zou zijn on
vooral ook, opdat de kwaliteit van dn
ontvangst niet zou worden teniet
gedaan door luchtstoringen en door
te sterke terugkoppeling. Wie wel eens
in de gelegenheid was om in de buurt
van een sterken zender rmlio-muziek
te beluisteren, zal onmiddellijk met
mij eens zijn, dat zonder noemens- ?
waardige terugkoppeling zulke sterke
ontvangst werd verkregen, dat de
luchtstoringen gewoon weggeblazen
werden. Bij zulke omstandigheden kan
men pas spreken van goede ontvangst.
Ken dergelijke ontvangst was tot dus
verre in ons land alleen in het (!ooi
mogelijk. Kn de kortegolf zender Hil
versum was zelfs niet overal' in het
land hoorbaar.
Thans is men plotseling en met alle,
macht aan de versterking van de zen
derenorgie begonnen !
Xu werkt Hilversum des avonds
met 20 Kilowatt en de vraag rijst: kan
de aktie voor meer energie thans
worden stopgezet, omdat het doel is
bereikt? Neen, dubbel neen! Want
het probleem is nog lang niet opge
lost. De rapporten over de ontvangst
van den versterkten zender zullen
bewijzen, dat wij er niet zoo erg op
vooruitgegaan zijn. Kr zullen nog
steeds hoeken in ons land zijn. waar
geen bevredigende ontvangst kan
worden verkregen.
Dat ligt aan den eigen aard van do
gebruikte golflengte. Met de golflengte
tusschen 200 en -100 Meter is ons land
nimmer door n zender geheel te ver
zorgen. Ik moet daarvoor nog weer
eens zeggen, wat ik vroeger ook
reeds vertelde: de uitstraling van een
radiozender geschiedt niet gelijk
matig naar alle zijden, in alle rich
tingen. Er zijn bij een radiozender
twee soorten, van uitstraling - een
bodemstraling en een in de hoogte
gerichte straling. Op dit verschijnsel
berust het heele geheim van de ver
bluffende resultaten van de
HollandIndiëtelefonie en tegelijkertijd is hefc
de oorzaak van onze
omroep-moeilijkheden. Kort en duidelyk gezegd: een
radiozender straalt meet energie om
hoog en minder langs de oppervlakte
van de aarde, naarmate de golflengte
kleiner is. Voor de argwanende theore
tici zeg ik erbij: .misschien is het wel
zoo, dat de straling van de kortere
golflengten minder makkelijk gebogen.
worden dan die van de langere, zoodat
zij dus minder makkelijk het
aardopper vlak volgen, en het eerder verlaten.
Men heeft van de energie-verbrei
ding van radiozenders op de tot dus
verre gebruikte golflengten tamelijk
veel ervaring.en vooral in Duitschland
heeft men zeer veel opmetingen ge
daan. Daarbij is gebleken, dat de uit
straling van de zenders boven de
1000 meter langs de aardoppervlakte
zoo sterk is, dat met deze golflengten
geheel tëuropa tli rekt kan worden be
diend. De nadruk valt op liet woordje
rtirckt, hetgeen beteekent. dat wij van
die zenders onze ontvangstone.rgie,
onmiddellijk betrokken, zonder dat
die energie om weggetjes heeft ge
maakt. De energie .echter, die wij van
do meeste buitenlandsche stations
ontvangen, die op de korte
omroepgolven werken, heeft wel mmvtwtji-.s
gemaakt. De direkte straling van deze
stations is namelijk betrekkelijk ge
ring. Zij varieert tusschen de Nó en
110 Kilometer reikwijdte. D.? rest
van' de energie gaat omhoog, wordt
daar in de lIcavysidelaag omgebogen
en koert weer naar de aarde terug en
dat is de energie, die wij van de
buitonlandsche zenders krijgen. Kn door
dat niet steeds evenveel energie ons
toestel Wordt toegevoegd, als gevolg
van het feit, dat de llcavysulohmg
een beweeglijk sinjeur is. ontstaat
in do ontvangst ..fading". l">io fading
en do daaruit voortvloeiende sloelito
kwaliteit dor muziek is door <»ir/,e
normale ontvangstapparaten nii-t uit
?te roeien en wij zitten er «lus 'mee.
Maar niet alleen de huitenlaiidsrhe
stations vort»tonen dit euvel - ook de
Hilvorsum«>he zonder moet hot
ver.toonen.en hij zal het blijven vortoonen
al verhoogt men de energie ook nog
zoo veel. Hot oonige gevolg /al /ijn.
dut men in den kring van ongeveer
100 Kilometer rond den /.onder veel
betere'ontvangst krijgt, terwijl daar
buiten wellicht do' 'ontvangst wu>t
makkelijker wordt, doch nimmer zoo
kan worden, dat men sproken kan
van uitnemende kwaliteit dor muziek.
Da ontvangen 'energie blijft daar
variooren. misschien wordt het wel
zooveel beter, dat déniet al te erg
verwende luisteraars hot schitterend
vinden, doch het zal nimmer do ver
gelijking met werkelijk goede ont
vangst kunnen doorstaan. In do
plaatsen echter, waar stevig fading
optreedt, kan de energie verhooging
den toestand slechts slechter maken.
Want de luisteraar zal zijn toestel
in die plaatsen afstemmen op de
ontvangst van de zwakste geluiden.
die hij toch ook wil höoren.
Maatals dan de weggestorven muziek weer
opkomt, dan buldert ineens de luid
spreker het heele dorp bij elkaar.
De vergrooting der energie van den
HHversurnschen zender zal ons dus
niet voor goed uit de misère helpen.
Met deze golflengte is Nederland
nimmer heelemaal te bedienen. Wij
moeten niet probeeren om dingen te
doen, die in het buitenland met veel
meer geldopoffering zijn geprobeerd
en mislukt. Men moet er zich bij
neerleggen, dat Hilversum slechts een
gedeelte, zij liet'een betrekkelijk'groot
gedeelte van het land kau bestrijken
en voor de andere gedeelten door
onderzenders hulp verleenen. De ver
grooting der energie moet echter
voortgezet worden. Twintig Kilowatt
lijkt heel mooi. maar het staat toch
te bezien of het .voldoende is om in
de dirfekieOntvangstkring ongestoorde
ontvangst te verzekeren, ontvangst
bv. die in den Maag tegen een niet
Decoratief paneelvan anonymen
Hindoe-Javaansch beeldhouwer
Decoratief paneel door
Leo Gsstel
Twee boeken van journalisten
door Mr. E. Elias
Xfinil»'rl!nf!C lieiscn. Zwart o/i
ll*<7. doof Jnhun l.ii'frr en
Ju N//tVr. U!j An-lriri li!it~.
A ii«fcfiliihi.
-?Journalisten, die schrijven kuniv-n.
?komen h»»e lantfefhoe meer in de ni'i.le.
Vroeger, liet li.jkt la n;: ^.-leden.
waren de/.e heeren iu «lisrrediet.
Kr waren roursmtenhmva'.jx. waar
meneeron. ,.dk« \\vl e-n aunliu
*tukkie kunnen schrijven" x«»o'n' beetju
out-ea-st-waren. Il"t pleitte tt-^eti hen.
Aardig entrefilet hete;«kent inuu"i;s
hetzelfde als oppervlakkig en de cou
rant. die-zich zelf respecteerde,
verhaur recht van bestaan en
. do,ir niet oppervlakkig te
willen wftijni'H alihins.
Dus /.aten op alle redaotiekantoivn
heeVeti (inuai'tooh: in hem'Isni'.mwvn)
zeer ter zake kundiue artikelen te
scliri.jven. kolomni'.'n oiuU-
xikelijkheid. over Af^UanLsta'i.
poot-anr.lappelen ^n de btnvojrinj.' van tarhtir.
Tot mon tot de bedwelmende ont
dekking, kwam dat 'niemnnd deze
bij/omler gefundeerde ni
cMiinauitingen eigenlijk las Vn toen kwam de
jour-nalist-die-schrijven-kau in de mode.
Ik mag niet voor de verleiding
zwichten hier dieper in' dit verschijn
sel te treden, hoe verleidelijk dit voor
mij ook is. Voldoende zij het te
constateeren, dat de man van het korte
aardige couraiitenstnkje en van de
geestige reportage eindelijk,?dank
zij de gunst des Volks, die ik ditmaal
juist acht op de plaats gekomen is.
die hij verdient.
Johan Luger is een van de be
kwaamste min-of-meer litteraire re
porters van ons land. Hij is geestig.
Zö:> was het, dat zijn dagel jk^eh. werk
niet als eendagsvlieg den dood vond in
een prullemand of om een postpak
ketje, doch gedeeltelijk bewaard bleef
in het alleraardigste, kleurige uitgaaf je,
dat Andries Blitz er van gemaakt heeft.
Zoo kregen wij het verslag van twee
zonderling.' ivi/."H .i m -t .H nvnd
den anpje-itenuiu'!' en .i nati"
Schokhuid en l'rk iu bo.-kvorm. voor onze
vermaakte oogen .
Kii zoo krijn ik de gelegenheid
JohaüLUIT- -r fe zi-^ii-.'ii als man tot
man en d-it n'tj: w, -l als j'«urnalist tot
journalist dat ik 'n-m een \e(-ba7.eiid
knappe report-.-r vin l nii-t alleen, nutar
tevens, of lieve»: bo\\.iul ieii ee'i
f'ijn7,ittni'_' litterat«.r.
,To Sp K-r 's tfekenhiireii pa's^-n zioh
prachtig l'ij l-MiT'-r's werk aan. De
banden des blo^ds alsme'le onbevoegd
heid op het terrein der beeldende
kunsten dwingen mij me/elf al- bt»
o.ir«lei-laav van des illustrators hoe
danigheden te wraken.
Di'
JT /////i'.1. A
/i/i'/r.
.-l*>iWillink is een charmante
Ilaagsehe dwaas m -t ve -l fantasie eii weinig
durf. Zijn gebrek aan durf wordt ge
demonstreerd door de soms wel al te
groote ..netjes-heid" van zijn
zijliehtjes en de al te. welwillende vrien
delijkheid van zijn bioseooperitiekjes. '
(..Dames en hoeren, u moet die film
toch gaan zien. ..."). zijn fantasie
blijkt uit veel van zijn vaderlandèche
Werk en uit dit boekje, dat even dwaas
als onbeduidend is. Maar toch leest ge
zoo "n dinsigheidje .vergenoegd viit en
ge zegt tot u zelf: die Willink is
een handige kerel en hij heeft vél
geest, hij kan wis- en waarachtig
schrijven, maar hij moest niet altijd
denken aan de mevrouwen van
Lens'velt.en.de meneóren uit, het Paviljoen
van Wied en derzelver
betamelijkheidsbegrippen .
Deze meneeren en mevrouwen,
knappe collega uit den Haag. bemin
nen weliswaar Lenthéric. petits-fpurs
en vermouth, maar er zijn er zóó velen,
die meer van een beetje zeewind en
een straffe angostura houden ....
al te sterke tramstoring
op kan. Want ik ver
moed bovendien, dat de
uitdrukking ,.20 KW."
niet op de uitgestraalde'
energie betrekking heeft.
En tenslotte: ook de
energie van l luizen moet
vergroot worden. .Huizen
is ons kostbaarste bezit.
\acht d/e
'*</,
etot .
"/'ademt
Dooien 25, 45 en 65 dr.