Almanak 1932 42 19 December 1931 s**45 ^4 $0 «*& AMSTERDAM WEGENS OPHEFFING FILIAAL ARNHEM ENORME UITVERKOOP Toegepaste kunst door Otto van Tussenbroek D Tentoonstelling Haagsche Kunstkring E Haagsche Kunstkring heeft in de een zoozeer eigen cachet bezittende benedenzaal van het Binnenhof te den Haag een tentoonstelling ingericht van teekeningen, foto's en werkstukken op het gebied der bouwkunst, beeldhouwkunst; sier- en nijverheidskunsten, welke inderdaad een keurigen indruk maakt. Tegen de van baksteen gemetselde wanden onder een welvend plafond van hetzelfde warmkleurige materiaal zijn schotten geplaatst, met jute bespannen, waartegen tal van ontwerpen getoond worden. De verschillende vitrines en toontafels zijn zoo gezet dat de bezoekers der tentoonstelling er steeds omheen kunnen loopen teneinde alles ongestoord van alle zijden te kunnen bezien. Mij bepalende tot hetgeen op het gebied der toegepaste kunst werd ingezonden dient vooral het werk van P. A. H. Hofman te worden genoemd, vooral zijn het hier de talrijke zeer fraaie en uitermate verzorgde boekbanden, welke het oog verheugen. Ik hoop binnenkort daarop uitvoerig terug te komen. Ook heeft hij veel ramen in gebrand schilderd glas gemaakt waarvan teekeningeii en foto's het resultaat aantoonen. In een aantal vensters voor de Rijks Hoogere Burgerschool te Harlingen (architect Crouwel) bleek Hofman wat al te sterk onder invloed van Roland Holst te hebben gewerkt (de koppen vooral en ook de indeeling), maar daarvan wist hij zich op gelukkige wijze geheel vrij te maken in een zeer levendige compositie voor een glasraam in een door arch. Verschoor gebouwd flatwoning-complex in den Haag. Daarin werd het verlangen gesymboliseerd zich een beschuttend dak te scheppen. In het midden een mans- en vrouwefiguur, links het bouwen eener middeleeuwsche stad, een brug met arbeiders en daarachter een stadsbeeld; daaronder Egyptenaren aan den arbeid en oude schepen en vervoer te water; rechts hooge, vierkante skyscrapers, de nieuwe tijd en de moderne stedenbouw met arbeiders en daaronder oceaa'nstoomers. In het bovenvak: de strijd om het bezit, het geheel geflankeerd door totemistische teekens, de saamhoorigheid verbeeldend. Ook van 'A. M. Luyt noteerde ik een ontwerp voor een glasraam, in vlakke kleuren en van een weloverwogen, rustigen bouw, waarop men arbeiders aan ver schillend werk bezig ziet. Het komt mij voor dat Luyt hier zijn schilder-zijn terzijde stelde voor het decoratief .beginsel, een zelf-overwinning dus en hetgeen hij geeft verdient dan ook wel geprezen te worden. Van halfom" tot speciaa Een culinair natuurverschijnsel door Mr. E. Elias Proloog. MIJN germain-neef de cynische rijk aard Izaak Henri Akoestiek Szoon, die zich I. Henri a'Costick noemde, sinds hij den zuidvruchtenhandel beheerschte, heeft eens het is jaren geleden, in den tijd, dat hij zich nog niet iederen Zaterdagmiddag liet manucuren door de svelte en geoxygeneerde juffrouw Dolly een waar woord gesproken. Het was na n van die overladen maal tijden, die vóór den oorlog vier en nu zes gulden doen en die men op uniforme wijze pleegt te nuttigen in steeds de zelfde volg orde in de aristocratische volksgaarkeukens met fransche namen, die men in onze groote steden aantreft. Wij hadden een pousse-cafégebruikt (ge zult er niet aan twijfelen dat mijns gennainneefs voorkeur crème de menthe was) en spraken over de hoedanigheden van den overwonnen maaltijd, toen I. H. een bedachtzamen trek aan zijn havanna deed en zeide: Wat geef ik om cawwiaar, geewu mij maar een broodje pekelvleesch en 'n zoute bom". .Hiermede legde hij inén genialen slag een wond open, die reeds van de hors d'oeuvre af, in ons aller gemoederen gebrand had. Mijn germain-neef had schoon gelijk. Wij allen hadden gedacht wat hij gezegd had, wat hij had durven zeggen. Het was deze, zijn eerste moreele overwinning, die mij er toe heeft gebracht openlijk mijn liefde TUYNENBUPG MUYS voor het broodje halfom en zijn ontelbare nevenproducten te belijden, I. Het broodje in 't algemeen. Het broodje dit-of-dat (zie hieronder de afdeeling: nomenclatuur) onderscheidt zich van iederen anderen maaltijd in het algemeen en van iederen broodmaaltijd in het bijzonder, Teekeningen door Harmsen van Beek kalfsvleesch (/o.35); twéaugurken (/o.io); n gemberbole (/ 0.20) en een punt appeltaart (/ 0.20). Het voordeel in economischen zin valt onmiddellijk in het oog. II. Plaatselijk onderscheid. Topografisch gezien komen slechts Amsterdam en Den Haag in aanmerking voor deze studie. Rotterdam heeft weliswaar gebakken-visch- en pommes-frites-winkels, wonderlijk genoeg heeft het geen enkele zaak, die te vergelijken is met de paradijzen der Kerkmeesters, Cohens, Klinks, Biesmansen, van Crevelds, Langelaars of Salomonsen. Groningen heeft n Blok aan het been, doch, gedachtig aan het theorema van Bernouilli, kunnen wij dit Folkingestraatsche eethuis verwaarn bij onze beschouwingen. Het verschil tusschen Amsterdam en den Haag is duidelijk zonder meer: in Amsterdam bestaat het broodje uit een wee-vochtig en te zacht cadet j e, in den Haag daarentegen viert het harde en knappende galle'tje (Mexicaansch voor: waterbroodje) in den figuurlijken en letterlijken zin dezes woords, hoogtij. Daartegenover staat dat Amsterdam gratis glazen thee verschaft en een vork bij het doordat het zijn onweerstaanbare bekoring verliest zoodra het medegenomen wordt croquetje (zie: bijproducten). naar huis. Is het, achter de toonbank genoten, Na een van die overladen maaltijden een waar smakelijk wonder, op een borden een huiskamertafel wordt het een wangedrochtelijke, onkauwbare, al te massale hoeveelheid vleesch, onachtzaam verpakt in de twee taaie helften van een droog broodje. Zelfs de meegenomen augurk (zie de afdeeling: bijproducten) vermag dit niet te verhelpen. Een tweede eigenschap van het broodje in 't algemeen raakt zeer nauw den econo mischen kant der dingen. Voor de ne gulden, die ge moet betalen voor een zeer kleine halve biefstuk met gebakken aard appelen, verschaft gij u gemakkelijk: n broodje rauwe worst (/ 0.15); n brpodje III. Rassen-onderscheid. Men onderscheidt Arisch-Germaansche en Semietische broodjes en bijproducten. Te 's-Gravenhage is dit onderscheid meer in het oog springend, waar daar de Klink's, de Zonneveld's, de van Vugt's en Bies mansen lijnrecht staan tegenover de beide Keyls, de Salomonsonnen, de Cohens en de Bakken. Wij laten onze individueele voorkeur hier buiten beschouwing, ofschoon deze zeer ter zake doende en kundig is, teneinde gevoelig heden van de diverse kerkgenootschappen te vermijden. ? IV. De nomenclatuur. Er is een zeer eigen-aardige en bijzondere nomenclatuur aan het hier behandelde ver schijnsel inhaerent. Men kent behalve de gewone benamingen als kalfsvleesch, worst (spreek uit: wörs', Rustig en kalm, beheerscht in Uw denken, handelen en spreken zult ook gij zijn en blijven na het gebruik van Mijnhardt's Zenuwtabletten Buisje 75 cent. Bij Apothekers en Drogisten.