"V ? Eten. Drinken en Ce id door L J. Jordaan M IDI Uit het kneuterige dorpstorentje zeurden twaalf vreedzame slagen de klankfilm-studio's liepen leeg en door de nauwe, broeiige zonstraatjes trok een miniatuur-volksverhuizing naar de paar kleine kroegjes, die de Fransche filmkunst op de ietwat wakkelige beenen moeten houden. Men is aan de Seine niet bijster vóór-lij k en de koene on dernemer, die op de fantastische gedachte zou komen aan de uitgebreide filmfabriek een behoorlijke cantine te verbinden, moet nog van zich doen hooren.... zoo hij alreeds geboren is. Een zonderling pêle-mêle van hon gerige f ilmkunstdienaren haast te zich dus déjeuner-waarts: mecaniciens, regisseurs, soundmen, figuranten, lampenisten en acteurs. Vooraan onze kleine groep Hollanders: de cineast, de musicus en een paar krantenmenschen. Het eerste, wat men in een Fransch film-restaurant tot stillen vai? zijn honger noodig heeft is een plaats en wij stortten ons dus in e'én run langs het poovere buffet in de salle-a-manger en r gel6 * P recht op de lange banken, waar p wij ons tusschen de reeds geTwaalf vreedzame slagen...." zeten gasten inpersten. Het was een dier typisch-Fransche restaurants, waarover de Hollander thuis met verteedering spreekt, maar die hij op eigen bodem onverwijld een proces zou aandoen wegens mishandeling en poging tot oplichterij. Op keiharde, smalle banken, zet het geëerde publiek zich aan lange tafels, waar men bij middel .... ons tusschen de reeds gezeten gasten inpersten...." van de resten zijner voorgangers een grondige voorstudie kan maken van het menu. Overigens oefenen deze localiteiten een merkwaardige suggestie uit op den vreemdeling: zij zijn volstrekt niet goedkoop, maar omdat hij in plaats van een behoorlijken stoel spit in den rug krijgt en in plaats van een servet een niet nader te omschrijven stuk papier, heeft hij de rotsvaste over tuiging dat hij bijna voor niets" eet. En aangezien hij, al stond zijn leven op het spel, met geen moge lijkheid kan zeggen wdt hij er eet, zweert hij, dat het goed is. Wat de wijn betreft.... zet den Hollander in zoa'n gelegenheid een glas water met aniline voor en hij zal u aanstonds verklaren, dat men een dergelijk wijntje toch alleen maar .... een g|as water met muziek» in Frankrijk vindt waarin hij ditmaal schoon gelijk heeft. Er circuleerden geheimzinnige palympsesten grillige fragmenten papyrus, waarop indrukwekkende hiëroglyphen stonden gegrift. Wij bestudeerden het ernstig sommigen onzer met den zijkant, anderen met den onderkant boven. Wat beteekent dit sanskriet?" vroeg ik, eerbiedig fluisterend aan den cineast, die hier om zoo te zeggen kind-aan-huis was. Dat is het menu" was zijn antwoord en als ik je een raad mag geven, neem dan dit " 7ijn ervaren voorvinger wees een gerecht aan, dat er orthografisch-bezien ongeveer uitzag als amenhotep". Wat is dat?" vroeg ik wantrouwend. Weet ik niet maar het is erg goed !" Ja, maar " drong ik aan zeg me dan tenminste of het vleesch is " Dat kan best zijn". Of visch " Ook niet onmogelijk maar het lijkt het meeste op chocolade pudding". Daar het in een Fransch restaurant geenerlei zin heeft, het bedienend het gerecht: AMENHOTEP...." personeel aan te roepen, staken wij kalm een sigaret op en deden of wij vast voornemens waren nimmer iets te nuttigen. Aanstonds ver scheen de juffrouw: Ces messieurs désirent " Wij haalden ónze palympsesten voor den dag en wezen het gerecht amenhotep" aan. Civet de-lièvre?" las het lieve kind zonder blikken of blozen. Tres bien et comme boisson?" Daar had je de beroemde Fransche landwijn Du vin !" schreeuwde een opgetogen koor en de cineast, het woord nemende namens de overige habitué's greep mijn jaslapel in zijn vuist, boog zich naar mij over en zeide met diepe, nadrukkelijke stem: Nou zal je eens een landwijntjc proeven?. een landwijntje " Zooals je alleen maar in Frankrijk vindt" vulde ik aan. Hij keek een oogenblik beduusd over zooveel onverwacht kennerschap mijnerzijds en het gezelschap knikte goedkeurend. Daarna ging de broodkorf rond, . Het was een mandje met formidabele, goudgele draadnagels zonder kop staalhard en vuurvast. Wij namen ieder het ons toekomende deel pain riche" en bereidden ons tot den aanval. Als wij in Holland van der jeugd af aan dit brood hadden gegeten" zei de musicus waar deerend, dan hadden wij nu andere gebitten !" Hij hapte toe, klemde zijn kaken lang en nadrukkelijk op elkaar en legde tenslotte het ongeschonden broodje met een paar kiezen naaast zijn bord. Geef me je mes eens" zei de cineast, nadat zijn eigen snij-meubel als een reepje blik was omgebogen. Ik reikte hem het gevraagde instrument en keek belangstellend toe. Hij stond langzaam en vastberaden op greep het broodje met een ijzeren linkervuist vast, plantte met de andere hand het mes op de gepantserde korst en leunde met zijn volle gewicht op de geïmproviseerde guillotine. Het gezelschap wachtte ademloos op de dingen, die komen zouden.' Enkele seconden lang gebeurde er niets.... seconden van spannende stilte, die eeuwen leken. Men hoorde alleen den kreunenden.adern van den cineast men zag Almanak 1932 11 19 December 1931 .... legde een paar kiezen naast zijn bord .. de aderen op zijn bloedrood voorhoofd zwellen de armspieren trillend spannen onder het laken van zijn jasmouwen. Toen een kort, knappend geluid en ik raapte de helft van het lemmet van den grond. De cine ast zette zich zweetend en uitgeput c? f neer. A vous !" zeide hij het broodje, dat zelfs geen kras vertoonde overreikende aan een be jaarden Franschen statist naast hem. Deze nam het met een beleefd Merci" aan, opende een volslagen tandeloozen mond en ver orberde het broodje, met een afwezigen, peinzenden blik, als of het een versch beschuit ware De bijtende Fran sche esprit !" zei iemand verbluft. Amenhotep" werd opgediend en de vergelijking met de chocolade pudding bleek nog zoo gek niet alleen zou men gezworen hebben, dat het geheel met wat schoensmeer was aangelengd. Smaakte het goed? Wie zou het wagen bij iets zoo volslagen nieuws met een oordeel des onderscheids klaar te staan ! In ieder geval was het eetbaar en als zoodanig een vooruitgang na de broodjes. Het landwijntje, dat men alleen maar in Frankrijk vindt, kwam ook ter tafel. Het was lichtrood en zonder eenigen merkbaren smaak weshalve iedereen verrukt was over zooiets lichts en onschuldigs. Toen moesten wij een nieuw gerecht kie zen en de papyri kwamen weer op de proppen. Onder amenhotep" ontcijferde ik ptolemais". Donnez-moi du ptolemais" zeide ik de juffrouw met vasten blik aanziende. Tres bien.... ....bijtende Fransche esprit...." des pinards!" luidde de ietwat onverwachte repliek. En geef mij" zeide een ander der aanwezigen, die er een sport van maakt overal zijn moeder taal te spreken, vooral wanneer hij de landssprake niet ver staat, Geef mij. " hij stotterde o.... o...." toen triom fantelijk: Osiris". 'Tres bien" zei de maagd oeufs-brouillés". Zoo had dan een volkomen willekeurig lot beslist, dat wij onzen maaltijd zouden besluiten met spinazie en roer-eieren. In afwachting, koutten wij verder. Eten jullie altijd zoo?" vroeg ik de tafelronde, of liever gezegd: de tafel-allée, afziend. Een bejaarde Rus (een buitenlander van ondefinieerbare nationaliteit is in de filmwereld altijd een Rus), burleskespeler van beroep, zeide: Altijd ! Behalve wanneer we eten moeten tijdens een opname " Hij huiverde. Zoo slecht?" vroeg ik. Nee zoo vél. Vanwege de repetities ! Ik heb onder Mack Sennet eens een komische scène, waarbij macaroni gegeten werd, viertienmaal achter elkaar moeten herhalen. Sindsdien kan ik het woord mac...." Hij werd groen om zijn neus, rees plotseling overeind en verwijderde zich schielijk, met den zakdoek voor den mond. Tja !" zeide een andere Rus (uit Triest) peinzend en dan de kostbare uien. Ik heb een derdeplans-treurspeler uit Galiciëgekend, die een heelen bos uien aankon.... (in antwoord op onze ontzette blikken) natuurlijk om aan het huilen te komen.... die een heelen bos uien aankon, zonder een traan te laten. Het was het hardvochtigste crea tuur, dat ik ooit ontmoette en de regisseur verweet hem zijn on gevoeligheid in de hartigste termen. Tot hij al scheldende be landde bij 's mans vuile hemd en hem met een bad bedreigde. Oogenblikkelijk barstte de schuldige in de mooiste, vetste tranen uit, die wij in lang hadden gezien en sindsdien vervingen wij, om zijn steenen hart te vermurwen, de uien door een stuk zeep...." De juffrouw plaatste twee schoteltjes op tafel voor mij en mijn buurman het eene groenachtig bruin, het andere bruinachtig groen. Terwijl wij met onderzoekenden blik deze gerechten attaqueerden, ging de vorige spreker verder: Dan had-j e nog de slagroomtaarten. ... . des pinards...." Die werden in ongeloofelijke hoeveelheden verbruikt. Daar kon je nou ook letterlijk alles mee doen Ik heb een tijdlang bij Hal Roach gewerkt, toen Laurel en Hardy in hun opkomst waren. Dat was gewoonweg een tijd van slagroom-orgieën. Er werd rnee gesmeten, je ging er in zitten, je viel er voorover niet je gezicht in, je liet ze op andermans hoofden vallen en meestal eindigde Hal Roach zijn comedieën met een algemeen slagroomtaarten-gevecht. Ach ja,, ik heb zoodoende nog eens op het randje van den roem gestaan. Ik behoorde tot de statisten, die tijdens het gevecht vodrover met hun gezicht in den slagroom moesten vallen. Ik deed het al zeg ik het zelf mees terlijk en toen ik mijn facie, dik onder de witte brij ophief, riep Hal Roach: ,,Stop close-up van dien knaap.... wat een expressie !" Hij heeft het, nadat ik mijn gezicht gewasschen had, helaas, nooit meer gezegd...." Het was middeler wij l n uur geworden en wij moesten terug naar de studio. Wij hadden onze laatste gerechten verorberd en mijn geest driftige buurman vroeg opgetogen: Nou hoe was die spinazie voor zoo'n schijntje geld?" Voortreffelijk" bekende ik alleen zou ik nooit gezegd hebben, dat 'et spinazie was!" Wat blief-je?"riepde gallomaan verontwaardigd uit ik ken de spinazie hier op een prik en ik zeg je, ze is heerlijk. Xet als mijn roer-eieren trouwens ... .hoeveel, juffrouw?" De juffrouw telde prevelend op Civet-de-h'èvre.... dix francs.... des pinards...." . Ik protesteerde: Pardon, Mademoiselle, c'es.t moi qui ". De juffrouw wierp een vluchtigen blik op onze schoteltjes. Ah.... tiens, c'est un erreur alors...." Het schepseltje had onze porties verwisseld.. Maar vergissen is merischelij k. HET NIEUWE BOOTZ PRODUCT lr>