Historisch Archief 1877-1940
De Groene» Amsterdammer van 2 Januari 1932
No. 2848
Fransche boeken
Rond den Prix Goncourt
door Jan van Nijlen
l Zelden heeft de prix Goncourt"
. ssooveel stof opgejaagd als dit jaar.
' J>ébekende uitgever B. Grasset had
j bét noodig geacht te Verkondigen,
L diM>: de .roman als literair genre had
? afgedaan en de prix Goncourt derhalve
: ieen reden van bestaan meer had.
' Deze bewering lokte een vinnig
ant; woord uit van een lid der Académie
i Qoncourt, Jean Ajalbert en een vrij
' groot aantal schrijvers mengden ^ich
in den strijd. Zoodat ten slotte aan
' den prijs dit jaar meer belang werd
. gehecht dan vroeger ooit het geval
j was geweest. Na de toekenning van
den prix Fémina" aan Vol de Nuit
\ *F8ai, Saint-Exupéry en na de
bekroi nihg van Le Scandale van P. Bost
;, met den prix interallié" hadden,
' volgens de ingewijden beweerden, de
l volgende werken de grootste kans:
'. Saint-Saturnin van J. Schlumberger,
Claire van J. Ohardonne, Marie
ga; lante van J. Deval. Het was Mal
' d'amour 1) van Jean Fayard dat werd
i bekroond.
? * *
..... * .
». Jean Fayard is eeii jong schrijver
l yari hög geen dertig jaar, die reeds
; pen respectabel aantal boeken pu
bliceerde: Mar gaf et ei Oxford, Mes
? IflaHresses, Trois quaris de monde,
, Dans Ie monde ou l'on s'abuse,
Ma! déleine et Madeleine. In eenige dezer
l boeken maakten wij reeds kennis met
Jacques Dolent, den jongen man,
die ook de held is van Mal d'amour.
T)eze Jacques Dolent is een moderne,
modieus gekleede joftge man, die een
tijdje in Engeland heeft verbleven,
die Gide heeft gelezen en Proust en
, Valéry, een jonge man die de mode
volgt, die niet onsympathiek is, die
heel wat aardige amoureuze avonturen
beleeft, maar wieri, als mensch, toch
. een, zekere moed en edelmoedigheid
ontbreken.
-Hij is juist het tegendeel van een
. held, zoowel in den romantischen zin
als naar den geest van Stendhal.
Men neemt het hem. niet kwalijk;
hij is intelligent, hij is heel netjes
gekleed, hij is wat men noemt ,,de
bonno compagnie". Hij heeft een
ronischen geest en een zeker charme:
typische hoedanigheden van den
verWAT
N l LLM IJ
LEVENSVERZ.MIJ
'S GRAVEN MAGE
AMSTERDAM UTRECHT
ROTTERDAM
tegenwoordiger van een deel der
jongste generatie, die van meening is
dat het nu maar uit moet zijn met al
die zwaarwichtige problemen waarvan
hunne voorgangers zooveel last had
den. Het is zijn goed recht.
In Mal d'amour beleeft Jacques
Dolent ditmaal een vrij ernstig avon
tuur. Hij maakt kennis, in de meest
zonderlinge omstandigheden, met een
vrouw, die het model en de vriendin
is van een bejaarden en beroemden
engelschen schilder. Het begint als
eene lievelijke idylle. .Tacques vergeet
echter geen oogenblik dat hij een
modern jongmensch is. Hij is sceptisch
en wenscht zich niet voor immer aan
banden te laten loggen door een liefde
zonder uitkomst. Hij weifelt, kent de
pijniging der liefde, maar wil zich niet
laten overwinnen. Van zijne weifeling
maakt de vrouw gebruik om Jacques
en den beroemden schilder te ver
laten voor een zeeofficier die sedert
jaren op haar verliefd is en met wien
zij naar Amerika vertrekt. Zij keert
terug om met dien man in armoede
te leven en ten slotte eenzaam te
sterven. De roman eindigt tragisch,
te tragisch voor het lichtzinnig begin.
Ik heb principieel niets tegen eene
dergelijke tegenstelling, maar zij moet
natuurlijk zijn, zooals in Manon
Lescaut bijvoorbeeld.
In Mal d'amour zijn zoowel de
lichtzinnige als de tragische toon on
natuurlijk; beiden zijn te literair. Ik
kan in het boek van J. Fayard niets
anders zien dan het werk van een
zeer knappen dilettant, die een bepaal
de literaire mode volgt. Er waren
destijds onder anderen Jean de Tinan,
Toulet en Louis Codet, die romans
publiceerden van een beminnelijk
dilettantisme. Maar zij bleven binnen
de grenzen van hun natuurlijk en
vriendelijk talent. J. Fayard, wiens
talent, in natuurlijken staat,
eenigazins verwant schijnt aan dit van
hoogergenoemde fantaisisten, wil ver
der gaan. En dadelijk valt hij uit
den toon. Mal d'amour is een oneven
wichtig, soms bevallig geschrift, waar
in de conventioneelc personen nooit
menschen zijn van vleesch en bloed.
* *
*
Er blijft nu nog de vraag waarom
de Académie Goncoui-t den prijs toe
kende aan Mal d'amour boven
SaintSaturnin van J. Schlumberger, die
slechts twee stemmen bekwam. Men
heeft daarvoor allerlei min of meer
geldige redenen opgegeven, maar die
doen hier niets ter zake. Het is
trouwens niet de eerste maal dat de
académie Goncourt zich duidelijk
vergist. In zijn testament had de
Goncourt aldus beschikt: Mijn uiter
ste wil is dat de prijs zal toegekend
worden aan de jeugd, aan de origina
liteit van het talent...." Fayard is
nog jong zooals honderden concur
renten. Maar het is buiten kijf, dat
het talent en de originaliteit aan
den kant zijn van Schlumberger. Men
kan natuurlijk aanvoeren dat deze
laatste niet jong meer is. Maar waar
in 's hemelsnaam is de originaliteit
van Fayard?
Moraal: de toekenning van een
prijs bewijst niets.
1) Jean Fayard, Mal d'amour.
Paris. A. Fayürd. 1931.
OOSTERbEEK
voor uw
WOMfMCfHftfCffTfMC
BEETHOVEN
KREUTZER-SONATE
gespeeld door
BRONISLAW HUBERMAN
en IGNAZ FRIEDMANN
compleet op
4 dubbelz. 30 cm.
platen
PARLOPHON
Imp. I. Stad & Co Rotterdam
Sea~Horse
de allerbeste'
oever
M.P.POLLEM&ZOON ROTTERDAM
DOOF?
Hiervoor is slechts
Eén afdoende hulp:
DE ACOUSTICON
Vraagt ons gratis 8O l)lz. boek!
Goed nieuws voor hen die doof zijn."
ACOUSTICON MIJ. NIEUWE PLEIN 34
A K N H E M.
Zee/0/ %fen hij
ST\ S ? /_« *
b,'j hef k
The. föepi/fz School of
nuaes. a
prospectus.
OUD-BUSSEM: alleen honing met
Rijksmerk is Nederlandsche honing.
Lit-Do leeslampje
eenvoudig aan boek of leesplank
te bevestigen; geheel compleet met
tusschenschakelaar en Philipslamp
f 3.50 franco per post.
Bij bestellingvoltage op te geve n.
Ceintuurbaan 308
Amsterdam Z.
Postgiro 106880
VICTORIA-WATER
Heeft gunstigen
invloed
OBCRtANMSTCIH
op de spijs
vertering