De Groene Amsterdammer van 23 Januari 1932 No. 2861 De verbruikte staatsman door Dr. R. Fcenstra Alle serviezen, ook de zorgvuldigst-behoede, gaan op den duur in :diggelen; en van alle menschen, of het jonge dichters en schilders, of politieke kemphaantjes zijn, weten wij dat zij eenmaal oud worden en vervallen moeten, wanneer zij niet eerder, gelijk voorzegde serviezen, in .diggelen gaan. .] Staatslieden van formaat beginnen pas over of tegen de vijftig. Dan yangt hun geluid aan te dreunen over het land of de landen, als een toren klok ! Wat vóór dien tijd was, gold voor aanloop: was rugby-vol-streekijes-weglooptrucjes; was. een over en Weergeven voor scores van den" , Jxjütteken bal. En .opeens: het oogenblik is steeds moeilijk te determineeren, zijn ze Ms spelers,,uit het politieke stadion Weg. In den toren hangt een klok jfce dreunen. Hij is het werk van den geest en resonneert op alles wat geestelijk vooruit wil, in zijn land, !iu Europa, in de wereld. Hij klinkt kis onaantastbaar brons. Als had hij bet eeuwige leven. Zijn formaat, en zijn pathos, zijn boeiende diepe fclingergang kennen slechts het ' ied van de continuïteit, van den jeeuwigen vooruitgang van de tevolutie der gehéle menschheid; ? ;J»pe vaak deze juist gehinderd en 'gedwarsboomd wordt in de politieke Stadions, waar over de groote diepe (klokken het ver-dragende hoekgeluid ?^geven. '~' En opeens een goeden morgen ? jdat de lezer wakker wordt zegt (het Ochtendblad, dat het edele bronsigeluid beslagen en berstig doorklonk Kien laatsten tijd; dat de fut er uit is; ten de politieke vrienden staan met .hooge hoeden onder den toren; en '?zien toe, dat de klok goed wordt jneergetakeld, en zingen het clublied: |Voor portefeuilles en plaatsen, moet *gij op den beganen grond goed kunnen :kaatsen. Leve onze middelmaat bond. Van den lagen grond. j Staatslieden van formaat breken in (enkele dagen. Gister had het hart 'nog slechts wereldklop; morgen zit de dop van den stethoscoop er op. pok andere menschen van beteekenis, n zelfs menschen zonder beteekenis kunhen plotseling verouderen in e^en paar dagen door het koele pasfcbtllojir schuiven, zoodat zij voor insia,ér n outsider geteekend zijn 'aljs lièdieh der elanlooze en belangloözéoverzijde. Maar de kleine mensch in den 'gróoten staatsman geeft het niet op 'voor de allerlaatste minuut. Nog trekt de krachtelooze hand aan het klokketouw, en nog is het geluid edel en ruim, en van zijn for maat. Tusschen avond en ochtend editie van een krant breken vele besten van onze leiders. Ik schrijf Aristide Briand liever een afscheidswoord uit de politiek van zijn land en de geestelijke leiding van Europa, dan een necroloogje. Want al komt de staatsman misschien nooit meer tot reactiveering; de eeuwige bohémien in hem heeft menschelijk nog récht op een paar laatste erkentenissen en af legbare tochten; ook dan, wanneer hij net als vader Clemenceau tot huis- en tuinstoel zou worden ver oordeeld. Was hij als jong jurist reeds een echte bohémien onder de bohémiens; hij is dat in zijn staatkundig en wijsgeerig inzicht steeds gebleven. Een echte Bohémien verwerpt alle vooroordeelen, die van den adel, van de burgerij en van het proletariaat van klassen, kasten en klieken. En hij kan in geen partijhuis als vasten commensaal gaan liggen, waarin vooroordeelen als kinderen van ongemotiveerden en onverzoenlijken haat worden opgekweekt. De rooden heb ben hem vroeger een overlooper en verrader genoemd. En hij heeft er destijds op geantwoord, dat alleen dit overloopen hem er voor gevrijwaard heeft een spitsburger te worden; een permanente producent en consument van gestolde erkende ideeën. Wanneer iemand opschieten wil, moet hij af scheid kunnen nemen van hen, die zich gevestigd hebben, en die willen consolideeren al zijn het slechts de aanmatigingen van opkomende getallen. * * * Briand wilde opschieten. Van dat hij op het gym in Nantes kwam, heeft hij willen opschieten. Van dat hij bij de Democratie de l'Ouest kwam zeer zeker. En van dat hij in 1902 in het palais Bourbon kwam te meer. Niet voor zich zelf. Maar om den wég. En omdat deze weg van hem niet terug voerde naar de middel eeuwen, waarheen wij thans allerwege aanwijzingsbordjes zien verrijzen; maar naar een toekomst van onder linge samenwerking en vertrouwen. Hij vertrouwde in zijn eigen ras. Want tegen graaf Sforza liet hij zich eenmaal zoo uit. Jeanne d'Arc hebben wij eigenlijk niet noodig gehad; misschien heeft ze ons zelfs geschaad. Want als we de Engelschen hier ge houden hadden, waren ze toch in honderd, laten we het royaal zeggen, in twee honderd jaar.... Pranschen geworden. Hij hield niet van den vrede van Versailles in welke liquidatie hij zich als staatsman opteerde, gelijk wij ons als burgers erdoor opslijten. Vlak na het sluiten van den vrede, zei hij het Clemenceau in zijn gezicht. Waarde vriend. Die vrede van TT, die lijkt me te veel op U. Hij heeft Uw ruige borstelsnor, uw harde voorhoofd, en hij slaat net zoo met zijn stok in het rond, als gij dat gewend zijt". Hij wilde een anderen vrede; een werkelijke; en heeft die gezocht; en is er naderbij gekomen; en weer verderaf van geraakt. Hij had niet het geduld om een boek uit te lezen, noch zelfs om een sigaret ten einde toe te rooken; maar hij had wel het schaakspelers geduld om voor een uiteindelijke broederschap onder de menschen stuk voor stuk naar zijn wereld beschouwing te schuiven. Aan dat bord zijn echter thans geen fijne spelers meer noodig. En wat het edele klokgeluid, dat wekroept over de wereld, betreft: omroepers van radiovereenigingen zijn daarvoor meer in tel gekomen dan individueele grootzieners, staatslieden of wijsgeeren. DOOF? Hiervoor is slechts Eén afdoende hulp: DE ACOUSTICON Vraagt ons gratis 8O blz. boek! Goed nieuws voor hen die doof zijn." ACOUSTICON MIJ. NIEUWE PLEIN 34 A K IS H E M. I Het risico is voor U allén te machtig... samenwerking met duizenden anderen is noodig. Levensverzekering is ge zamenlijk risico dragen. Inlichtingen KIUNIJ 's GRAVENHAGE Amsterdam-Utrecht-Rotterdam Sea~Horse de ollerbesie n Jenever M.P.POLLEMS-ZOON ROTTERDAM C. J. de Koning & Zn. Keizersgracht 447 Opgericht Ao. 1739 W a s c h t a f e l s ? Mosterd l W. A. Spoor }<.. BEETHOVEN Sonate Pathetique gespeeld door KAROL S Z R E T E R, de beroemde pianist. Compleet op 2 dubbelz. 30 c.M. platen a f 3.?p. stuk. van PARLOPHON Imp. I. Stad & Co Rotterdam Melk is voedsel Melk van OUD-BUSSEM is goed voedsel Snelschrift ~ -r - .. //^*g ln den Boekh- en na RIENTS BALT *^ V ^^ ?,0as;v;issel ^j RI^NTS <rm ^"^^ f _^**^^^ BALT Den Haag, ZelfOnd. 95 Ct. ff. ?* ^*~\L*^^t**? Daguerrestraat 28 DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres WIE DURFT? Van 6 Maart?12 April 1932 organiseeren wij een reis geheel per auto naar SPANJE. Wij nemen drie passa giers mee in een 7 pers. wagen. Het Paaschfeest te SEVILL.A wordt o.a. meegemaakt. Leden van de K.N.A.C. kunnen zich onder bijzon dere voorwaarden, met eigen wagen aansluiten, evenals abonné's van De Groene Amsterdammer. De reiskosten zijn ZEER laag. Vraagt programma aan de GEOGRAFICAL CONDUCTED TOURS (Zandvoortschelaan 6 te Heemstede.)