No. 2852 De Groene'Amsterdammer van 30 Januari 1932 13 Reclame van de Koninklijke Luchtvaart Mij. De K. L. M. is nooit een hoogvliegster gebleken op het gebied der reclame-kunst.... Vooral de affiches die zij uitgaf (bestemd om binnenshuis te worden opgehangen, in hotels, restaurants en kan toren waar het reizende publiek pleegt te verkeeren) waren meestal van het soort dat weinig oorspronkelijks en eigens vertoont, zooals b.v. een biljet waarop een zeilschip met daarboven eendriemotorige Fokker als zinspeling op denVliegenden Hollander in uiterst naturalistische teekening. Dergelijke dingen missen hun doel, omdat ze veel te aüedaagsch van opvatting zijn en naast waarlijk decoratief opgevatte ontwerpen volko men in het niet vallen. Ik zag bovengemeld biljet kort geleden in een bekend reis-bureau, geplaatst naast een prachtige druk van Cassandre's Oiseau bleu" met de blauwe zwaluw, in pijlsnelle vlucht zwevend langs een door wolken stoom omhuld rood en wit geblokt spoorweg-signaal. Van het K. L. M.-biljet bleef in déze nabuur schap niets over, dat laat zich denken !... . -i Den laatsten tijd zag ik in Amsterdam en Rot terdam in de uitstalkasten der K. L. M.-passage kantoren telkens zeer keurig uitgevoerde ontwer pen, meestal in de z.g. spritz-techniek (waarbij de verven op het papier zijn gespoten met gebruik making van gedeeltelijke afdekking door middel van schablonen) welke fijne v ^-vloeiingen geeft. Het is mij gebleken dat Bert Prinsen Geerligs, de publiciteits-chef van de K. L. M., daarvoor de teekeningen en ideeën aangeeft, terwijl de uitvoe ring in handen is van Huub Plesman. Zeer geslaagd is een plaat welke het vervoer van fransche parfum propageert: drie bolronde flacons (de herhaling van n en hetzelfde vormmotief volgens het bekende Tiller-girl-principe doet hier al zeer suggestief !) tegen een effen achtergrond ?waarop het witte fantoom van een vliegmachine. Daaronder in heel eenvoudige, goed geplaatste en duidelijke karakters de belettering. Zijn de flacons op dit ontwerp alle even groot genomen, op een ander werkstuk werd een viertal ITokker's in de vlucht steeds kleiner weergegeven, Toegepaste Kunst door Otto van Tussenbroek waardoor de indruk van eene zekere wijking worJfc gewekt. De eenvoudige doelmatigheid en het sterk en onbelemmerd naar voren brengen der zakelijke mededeelingen: vier diensten per dag naar Lon den heen en terug, vallen hierbij onmiddellijk op. Ten einde het bezoek aan Schiphol te bevorde ren werd een geestig gebruik gemaakt van een foto-vergrooting waaromheen, in cirkelvorm, de belettering (uit papier geknipt en opgeplakt) is gesteld. Hoe. goed is hierbij de herhaling van het ronde rubber-ballonband-motief om de witte wielschijf aangevoeld, maar ook hoezeer duidelijk doet het kleine jongetje in zijn matrozen-jekker de groote afmetingen van het slechts ten deele zicht bare vliegtuig uitkomen ! Dan is er een luchtfoto met daaraan toegevoegden tskst van een tweetal Maasbruggen te Rotterdam om aan de rondvluchten boven de stad te herinneren. Telkens blijkt een zuiver gevoel voor verhoudingen welke inderdaad door het juiste evenwicht weldadig aandoet. Da poging telkenmale iets anders te bieden valt te loven. Trouwens ook plastisch blijken de beide hiervoren genoemde reclame-kunstenaren iets goeds te kunnen maken, zooals in een groot cijfer zeven, staande op een aardbol, waarop met witte lijn de vliegroute der K. Ij. M.-machines is aangegeven. Symbool van wat door stage doorzettingskracht bereikt werd. Wat overigens te wenschen valt is dit: deze dingen blijven eenlingen en zijn niet voor vermenig vuldiging in druk bestemd. Nu is dat wat wél in druk verscheen opmerkelijk minder. Het is alsof men vooral dingen wil ver .'aardigen die voor Jan-enalleman bedoeld zijn, ietwat fraai gekleurde, keurig gedrukte maar uitermate karakterlooze en daardoor vervelende prenten (zooals Gafflard er een gaf e.a.) terwijl juist het bijzondere, het eigene, het moderne karakter van een reclame-biljet in onze dagen doel treffend blijkt. Al het liefelijke en zoetalijke gaat men allang ongeacht voorbij ! Wat dus te doen valt: eens met een sterk en streng decoratief, door druk in groote oplage ver spreid ontwerp uit te komen, want als er n on derwerp is waarvan iets geweldigs te maken valt, dan is het toch zeker wel de aviatiek.... Het wachten is dus op een affiche dat naast de hier voren besproken werkstukken in slechts n enkel exemplaar tot stand gebracht, in talrijke afdruk ken iets geeft dat de K. L. M. ten volle waardig is. Dat men dit veilig aan Prinsen (jcerligs en Plesmtin in samenwerking kan toevertrouwen is, dunkt mij. duideli.ik ! Nieuwe uitgaven Kees Meekel. Blanke Slavin? Leiter-Nypels N. V. Maastricht. De onvolprezen leden van het journaille, die de Duitsclie Magazines van tekst en foto's voor zien, zouden dit boekje van Cowboy-Kees zeker vél beter hebben uitgegeven. De bandteekening lijkt tenminste naar niets. Niet eens een foto van een ontkleede freule, maar een soort angstige potloodteekening van een beeldhouwwerk, voorstel lende een half-gekleede en half-decente juffrouw. Overigens is dit een goede typeering van het bysk: het is maar half-om-half en heelemaal niet erg. Integendeel de blanke slavin is geen blanke slavin. Zij wankelt precies op het randje dat het blanke slavinnendom scheidt van de nette inenschen. Vandaar dit schalksche vraagteeken achter den titel van het boek, begrijpt u? Als er niet een allerinnemendste meneer geweest was en een radio-rede van een priester (een profanatie in dit boekje !) zou de juffrouw in de golven der ontucht, in stede van in de nét-onderhouden tuinen der zalige zedigheid terecht zijn gekomen. Maar scherts terzijde: uitgevers als LeiterNypels moesten zich eigenlijk schamen om zulke boeken uit te geven. En Kees Meekel die ons vroeger een kleine belofte heeft gedaan is mij deerlijk tegengevallen: in de eerste plaats om zijn heele verhaal dit lijkt op een Paramount-juffrouw in badcostuum, die nog aan de ooievaar gelooft en in de tweede plaats over zijn taal, die verschrikkelijk is. K. ELIAS