De Groene Amsterdammer van 27 Februari 1932 No. 2856 Het bekroonde boek van de Scandinavische prijsvraag door N. Boelen-Ranneft Sigurcl Cliristiaiisca. Twee levenden eu een doodt». Een Deensch - Noorsch - Zweedsche jury van 6 vooraanstaande critici (o.a. Fredrik Bök) heeft den hoofd prijs voor een roman toegekend aan To Levende og en Död (Twee levenden en n doode) van Siyurd Christiansen. Het is eigenaardig hiermee gegaan. De schrijvern.l.die tot de besten onder de jongeren in Noorwegen behoort (hij is in 1891 geboren en debuteerde in 1915), had aanvankelijk niet mee willen doen in dezen wedloop. Zijn roman was al in Juni '31 verschenen. Op het laatste oogenblik echter zond hij hem in en behaalde den hoofdprijs van 25.000 kronen. Ook aan principieele tegenstanders van een dergelijken wedstrijd kan dit boek dus voldoening geven; het is niet met dit doel voor oogen geschreven. En zeker zal het aan velen voldoen; ook buiten Scandinavië, als het een maal door vertalingen toegankelijker is geworden. Want het is een voor treffelijk boek. To Levende orj en Död is geen typisch Noorsch boek, zelfs is het niet ken merkend Scandinavisch. Ik denk hier bij aan Deensche romans met den onmisbaren domine, of aan Noorsche met gebeurtenissen op eenzame boe renhoeven in het moederland of in Canada, of Zweedsche over visschers, loodsen, poolreizigers. Dit boek echter had evengoed in Amerika, Frankrijk of Duitschland kunnen verschijnen; zelfs de karaktertypeering is niet Noorsch. Dit is geen depreciatie, integendeel: het hierin behandelde probleem is algemeen menschelijk. En toch is het ook geen huwelijksprobleem ! Heeft een ambtenaar, of iemand in een bezoldigde verantwoordelijke positie, de beschikking over zijn eigen leven, of moet hij zich laten dood schieten bij een roofoverval, waar geen redding van de kas en geen uitkomst mogelijk is? Dit is het probleem, datdeschrijver in het begin stelt en waarmee de hoofd persoon 8 lange jaren worstelt totdat hij de oplossing die hij zelf gaf. bevestigd sdet door de twee die . er het naast bij betrokken waren: de andere overlevende collega: de held" en zijn eigen vrouw. Al dujaren ging hij gebukt onder het besef dat zijn daad, het uitleveren van de kas, aan lafheid en niet aan nuchter, rijp overleg werd toegeschreven. De jaren van dezen zelfstrijd vor men den hoofdinhoud. Door den gang der 5 hoofdstukken, die als de bedrij ven van een klassiek drama de hande ling opvoeren tot een hoogtepunt, om te eindigen in de katharsis der voldoening, volgen we den hoofd persoon. De titeïs der hoofdstukken spreken voor zich zelf. 1. De gebeurte nis (roofoverval in een postkantoor; Twee verdedigen zich blindelings, waarvan l gedood en l gewond wordt; de derde overziet de situatie en levert de kas over). 2. Kringen in het water (politieverhoor; eervolle begrafenis. de held" wordt bewonderd ; de derde wordt dood gezwegen). 3. De held en de verslagenen (de held" heeft een goede promotie, passeert den ander; de weduwe leeft moeilijk van een klein pensioen). 4. Ken vriendschap (de eenige nieuwe vriend blijkt n van de gemaskerde bandieten te zijn geweest; hij bevestigt dat inderdaad het leven op het spel stond). 5. Twee levende en een doode (de beide over levenden rekenen met elkaar af). Het karakter van den hoofdpersoon blijft zich zelf volkomen gelijk. Hij heeft den zedelijken moed om de verdenking, minachting, vernedering en achterstelling der buitenwereld te dragen als een man en rustig den tijd af te wachten tot hij het bewijs kan leveren dat het gelijk aan zijn kant was. ' In het meesterlijk gevonden laatste hoofdstuk, waarin liet gebeuren uit het eerste zich herhaalt, valt n.l. de ,.held\ door de mand en doet op zijn beurt wat de ander deed: hij levert zijn kas ui-t bij een (schijn-) overval met de zekerheid van den dood voor oogen ! Het gegeven moge wat detective romanachtig lijken bij deze verkorte bespreking de roman is dit echter volstrekt niet. Spannend en boeiend door inwendige spanning en korte bijtende gesprekken; levend en warm door het zich-in-bedvvang-houden van den hoofdpersoon en y.ijn hunkering om begrepen te worden. Hoe teer is b.v. de verborgen emotie in liet bezoek bij zijn moeder, waar hij hoopt erkenning te zullen vinden. en waar de woorden tasten en '/.oeken, maar zwijgen over het pijnlijke on derwerp en waar hij even arm en onbegrepen van weggaat als van zijn vrouw en alle anderen. J«]n hoe ont roerend is het 5-jarig jongetje geteekend, dat bij liet naar bed brengen den vader vasthoudt en fluistert: Ik ben blij, vader. Waarom ben jij dan blij? - Dat je ze de kas liet meenemen. Ik wil jou liever hebben. Binnenkort zal van To Levende og en Död een Nederlandsche vertaling verschijnen. Daar het boek. dat niet in dialect of in landstaal (boeren-Noorsch) geschreven is, zich uitstekend tot vertalen leent, zullen wij er een roman rijker door zijn. die zeker tot de besten mag gerekend worden en waarvan het eenige betreurenswaardige zal zijn, dat het geen oorspronkelijkNederlandsch is. LOY OSTERBEEK /TEUN HEM N l LLM IJ LEVENSVERZ.MIJ 'S GRAVENHAGE AMSTERDAM UTRECHT ROTTERDAM PAASCH EITJES van Droste zij n iets bijzonders. In diverse exquise smaken, o.a.: AMANDEL-EITJES gevuld met twee heele gebrande amandelen, zeldzaam fijn en pittig van smaak. Ziet toe, dat ge Droste's krijgt. ALTIJD WELKOM* RESTAURANT CAFÉBORDELAISE LEIDSCHESTRAAT67-71 - AMSTERDAM Prima keuken - Exquise Wijnen Diner - Souper - Dansant Lunch f 2.?, Diners vanaf f 2.50 Prachtzalen voor Partijen Eigenaars VAN GOETHEM-NEUTEBOOM Kent gij Montenegro? Kent gij Athene? Kent gij Constantinopel? Van 1 Juni a.s. tot 20 Juni maken wij een schitterende rondreis met het 17000 ton groote s.s. Kraljica-Marya der Kon. Jougoslavische Lloyd naar DALMATIËMONTENEGRO?CORFU?ATHENE en CONSTANTINOPEL. Treinreis heen en terug van Amsterdam naar VENETIË. Reissom alles inbegrepen, trein l!e klas, boot Ie klas, excursies, fooien, etc. etc. gld. 7OO. Vraagt programma aan de vert. der Jougoslavische Lloyd. GEOGRAFICAL COIMDUCTED TOURS. (V«'i'. voor CJi-oij-r. Jti-islciiliiis. l Zandv.laan 6, Heemstede. VICTORIA-WATER Sedert 1887 OBCR1AHMSTCIM Nederlandsche onderneming 1 Tegen roode handen: Crème Leodor De verkoelende en geneeskrachtige werking van de sneeuw-wllte Crème Leodor komt vooral tot haar recht, wanneer de handen en het gezicht ten gevolge van de koude in den winter zeer rood geworden zijn. Ook wanneer de huid gevoelig is en openbarst, bewijst de crème voortreffelijke diensten tegen de zoo lastige jeukprikkeling en tevens als onderlaag voor poeder. Tube 35 cent en 60 cent, waarvan de werking nog verhoogd wordt door Leodor Edel-Zeep, 30 cent per stuk. Verkrijgbaar in alle zaken, welke Chlorodont verkoopen.