TEE indweer - Raoul Martinez i - Eekman bij Buffa *oorop bij van Lier aeraties ssv Charley Toorop, zelfportret (met E. Fernhout, zelfportret lekman ruimte kwam, een rust, een penheid, iets te bloeien aanving als pwijs dat dit veelvermogend talent pk het terrein der ziel betreden had. ten ziel die vroeger in zijn werk fceigde bekneld te raken tusschen een veel, dat voortdurend van buitenaf !jn beeldvlak binnen drong en de Ulier overbewuste wilskracht waarkede hij dan dit alles dwong in een decoratieve styleering, binnen de banden van een schoone, maar welhaast t sterk geconstrueerde vlakvulling. Hij deed zich toen voor- namelijk nog kennen als graficus; zijn beste werken kregen al meer en meer, naast het karakter van een kunst zinnige en speelsche documentatie van het landleven, van het leven van boeren en ker misgasten, zwervers en straatmuzikanten, een symbolisch waarde-element, iets van den droom en de ontroering eigen aan waarlijk groote kunst. Ook in zijn schilderwerk meende ik tóen een nieuwen bloei, een winst aan ziel, te mogen constateeren, die getuigen, dat ook hier een dieper centrum bereikt werd, en tegendeelig daaraan een vollediger beelding, door dezen levensbegeerigen-syrnpathieken en hardwerkenden artist. Een centrum, dat, met het vrije, illustratieve, schoone spel, tevens een openheid baart voor een vrijkomen van het hart, dat leeft en groeit tusschen geest en zinnen in. ... l Op deze tentoonstelling bij Buffa kan men zien hoe dit vrijkomen, dezen groei al meer en meer voortgang had. Vooral ook in het, in fresco-kleur gehouden schilderwerk. De droo mend terneer-zittenden man tegen een ko renveld, de danseres tusschen twee gehurkte muzikanten, noem ik van die schilderijen vóóraan. En van de teekeningen speciaal: De pachters, het Trappenhuis en het Sla pende Dorp. Dat echter, ook thans nog, Eekman * zijn intenties sterker " """ en vollediger tot uit drukking brengt als graficus dan als pursangs childer wordt voor mij duidelijk als ikziehobhij eenzelfde motief in een ets n in een schilderij ver werkt. De zwervende gast. de Flierefluiter in een boom, (sym bolisch zou men mis schien dit, door Eek man zeer geliefd mo tief, voor heel zijn k u n s t e n aarswezen kun nen noemen !), dit motief wordt b.v. in. de ets nig sug gestiever, nog sterker en neg fijnzinniger d ó ó r-g ecomponeerd dan in het schilderij. Dit is n van die tentoonstellingen, die men in een kort kroniekje, ook al tracht men het meest we zenlijke te zeggen, n o o d z a kelijkerwijze onrecht doet. Er is teveel wat een uit voeriger bespreking eischt. . . . t'h ai-1 «-.v Toorop Amsterdam !>ij van l,i f r. Jan van Herwij nen zeggen: féroce talent y.ich do laatste jaren ontplooid heeft. Naast een aantal oudere werken treft mm er enkele van de aller nieuwste aan. Ontplooien is een woord, dat iets van een bloeiend opengaan impliceert. En men zal, voor deze werken (naakten, portretten, stillevens) komend, in eerste instantie, zulk een woord misschien ongerecht vaardigd achten en eerder geneigd zijn te spreken van een niets ontziende erlijkheid, die voor alles uit is op een ontkljjeden" tot op de rand der naakte waarheid", die de dan in, Stedelijk Museum dikwijls iiieor dan levensgroote beel den (vrouwen-figuren, dubbel kinder portret) van .,verhevigde eenvoud" voor oogen wordt gegeven als niet hardvochtige duidelijkheid. Velen zullen daarvan terugschrikken en daardoor niet in staat zijn zóó lang voor dit werk te blijven tot zij gewaar worden hoezeer hier in het proces van wilskrachtig verdoemen van alle leugen en allen schijn, achter alle kastijding, toch óók meteen een ontplooiing is van een psychologische verdieping, die den Mensch al meer en meer begrijpend, lief heeft en waarin waarlijk niet alleen een strijdenden wil een plaats heeft ! A. E. VAN DEN TOL Deze tentoonstelling is {.-en soort keur-collectie van het werk de/.er schilderes. Zij ge'^ft met een 15tal schilderijen en eei Stal teekeningen een goed overzicht van de wijze waarop dit wilskrachtig, men zou'/.elfs kunnen Charley Toorop Kunstzaal van Lier