Historisch Archief 1877-1940
No. 2868
De Groene Amsterdammer van. 12 Maart 1932
Spreekzaal
Wordt de ..Groene" een ..Roodc"
Amsterdammer?
De Groene geeft vrij geregeld artikelen over
Sovjet Rusland Voor zoover deze objectieve
voorlichting bevatten, is dit toe te juichen. Vaak
impliceert de waardeering het propageeren van
een conuuunistische revolutie hier. \ arxdaar boven
staande vraag.
Men kan overtuigd zijn, dat het
hedendaagsche communisme in Rusland onvermijdelijk is,
maar de vraag is: wat kan een communistische
revolutie in West-Europa voor goeds brengen?
Aan onze Westersche, Christelijke, individualis
tische samenleving wordt verweten, niet haar
idealen als zoodanig: verzaking van het stoffelijke
heden, naastenliefde, individueele vrijheid; maar
wél, dat zij die idealen in hun tegendeel verkeerd
heeft: winstbejag, eigenbelang en nationalisme,
vrijheid om dwang over anderen uit te oefenen.
Wat stelt het communisme hier tegenover?
Inplaats van verzaking van het stoffelijke heden (in
den zin van: de geestelijke dingen hooger te schatten
dan de materiëele): verheerlijking van de materiëele
toekomst; inplaats van naastenliefde: klassenhaat;
inplaats van individueele vrijheid: collectieve dwang
op elk levensterrein.
Hoever de collectieve dwang zich uitstrekt blijkt
uit de lezing van Dr. Biegel voor het Kon. Instituut
van Ingenieurs (de Ingenieur van 15 Januari 1932).
Nadat het menschelijk denken zich in den loop der
eeuwen moeizaam ontworsteld heeft aan den dwang
van vooropgezette meeningen (gevolgen van dogma's en
gevoel") kent Rusland thans een communistische"
wetenschap jn tegenstelling met een Westersche.
Dogma en gevoel" kunnen pas meespreken bij de toe
passing der wetenschap (Dr. Biegel).
Wat is nu het gevaarlijke" van de publicaties
der in het begin genoemde schrijvers, hoe lezens
waardig, leerrijk en te goeder trouw ook geschre
ven?
Aan de menschengroep, die bij een communistische
revolutie het ergst betrokken zal zijn: het proletariaat
zélf. wordt onthouden het inzicht, in wat een dergelijke
maatschappij-operatie in de eerste plaats van die groep
zal vergen: offers en ellende. Dat is het bezwaar van
de revolutionnaire kunst.
De grondslagen van het communisme missen objec
tiviteit, zijn een mengsel van wetenschap en voorop
gezette meeningen. Men ergert zich aan de geringe
belooning van zwareu arbeid dat behoorde anders te
zijn. En men concludeert: de menschelijke arbeid
bepaalt de waarde der stoffelijke goederen de marxis
tische maatschappijkritiek sluit dan verder als een bus!
Het bovenstaande is noch volledig, noch af
doende. Maar tegenover een leer die geen ver
draagzaamheid kent, gén objectiviteit en gén
gewetensvrijheid geldt slechts n wet: verzet".
Ir. J. W. BONEBAKKER
ANTWOORD VAN DE REDACTIE
Wanneer de redactie een artikel opneemt, beteekent
dat niet, dat zij het met het standpunt van den schrij
ver volkomen eens is, doch uitsluitend, dat zij het de
moeite waard vindt, dat die meening, voor de ver
antwoordelijkheid van den (steeds vermelden) schrij
ver, in de Groene wordt uitgesproken.
Tot onze bevreemding bemerken wij van tijd tot
tijd, dat er nog enkelen zijn, die onze opvatting niet
begrijpen' dat een beschaafd, intellectueel publiek,
dat den lezerskring van ons blad vormt, niet bepaalde
meeningen behoeft te worden ingetrechterd door middel
van een courant. Onze lezers hebben hun eigen mee
ning. Zij laten die niet klakkeloos wijzigen, wanneer
iemand een daartegenovergestelde opvatting naar
voren brengt.
Deze zinnen, die de redactioneele politiek, van
De Groene Amsterdamnier omvatten, drukken wij
hier nu nog eens af. Zij zijn o.a. te vinden in eenige
Februarinummers van het jaar 1931. Ten over
vloede wijzen wij er op dat artikelen in De Groene
door de schrijvers worden onderteekend.
De heer Bonebakker kan hieruit dus opmaken
dat de redactie wel degelijk overtuigd is van de
noodzakelijkheid om artikelen over onderwerpen,
Sovjet-Rusland betreffende, te publiceeren. Ter
beantwoording van Ir. Bonebakker veroorloven
wij ons te wijzen op twee onjuistheden in zijn
betoog. Ten eerste: dat de waardeering van
SovjetRussische aangelegenheden, het propageeren der
communistische revolutie hier zou irnpliceeren.
Artikelen, die dit zelfs maar in ondertoon zouden
hebben gepropageerd, zijn niet in De Groene ver
schenen. De heer B. ziet een roode vlag en reageert
daarop, als op een roode lap ! Vandaar zijn tweede
B R i A N D
Teekenfng door B. van Vlijmen
De geest van Stresemann: Wij waren blijkbaar nog te vroeg!"
onjuistheid ! Tegenover een leer, die geen ver
draagzaamheid, objectiviteit en gewetensvrijheid
kent, geldt slechts n wet'?'verzet'l" Deze bewe
ring is objectief even fout als de vorige, maar het
is een veel grooter fout, omdat déze uitspraak niets
met de Groene te maken hèe'ft, maar van veel wij
der strekking is. De heer B. wil blijkbaar het vol
gende" sof isme verdedigen: Ken leer die deze vrij
heden en natuurrechten niet' erkent, is zóó gevaar
lijk, dat zij. ... gesmoord moet worden. Die cul
tuurgoederen, die onder haar' leiding zijn ontstaan
en de smetten dragen van dèrzèlver horige afkomst,
behooren niet te worden vermeld, maar geboycot.
Daarvoor moest ook onze vrije tribune" gesloten
worden.
Dat met een dergelijke redeneering ook de vrije
tribune" niet meer intact gehouden wordt, is deri
heer B. blijkbaar ontgaan. Maar er is'meer: wan
neer men werkelijk gedogmatiseerde
sovjct-leerstelling'en en andere Russische verschijnselen-van
den-dag voor een ernstige bedreiging van onze be
schaving houdt, is het dan wel verstandig daarvoor
de oogen te sluiten? Natuurlijk niet.
Het is echter juist om een tegenovergestelde
reden, dat de redactie van De Groene Amsterdam
mer artikelen over Sovjet-Rusland opneemt. De
redactie is overtuigd dat de belangrijke economi
sche experimenten en cultureele nieuwigheden
resultaten zullen opleveren, die ook voor de Wes
tersche cultuur van groot belang en blij'véndén
invloed zullen zijn, evengoed als b.v. de Fransche
l'evolutie wel degelijk is doorgedrongen ' tot
alle geledingen van het conservatieve Engeland
der vorige eeuw. In den loop der tijden kan onge
twijfeld de kloof tusschen de bolsjewieken" en
ons overbrugd worden. Onze cultuur kan dan wel
licht iets van hen overnemen, of omgekeerd. Dóór
opzettelijk de vermelding van communistische ver
schijnselen te onderdrukken, kweekt men stelsel
matig wanbegrip. Alleen juist begrip kan toenade
ring brengen en wederzijdsch profijt. \ andaar
onze belangstelling. ' .
De juiste redactioneele belangstelling behoort
open te staan voor alle stroomingen van h.cd
ndaagsche historische beteekenis. Niet alleen voor
het communisme. Ook andere belangrijke Kaken
zal de heer B. in De Groene aangesneden vinden.
De redactie zal h.t.pi. de bewering van den
heer B. niet weerleggen, dat liet communisme aan
het proletariaat het inzicht onthoudt, welke offers
van deze klasse x.al worden gevergd. Om zich hier
over beter te oriëntoeren leze Ir. B. het in de
Groene besproken boek variM.uirice l limlusenneme
hij kennis van do moderne Russische litteratuur.