HET SPROOKJE VAN Dl Waarheid en Leugen Markt in Accra Er is een sprookje Afrika" dat moeilijk te verstoren valt, en dat blijkbaar door geen zakelijke inlich tingen kan teniet gedaan worden. De eenige manier zou zijn, die ver schillende fabels nauwkeurig met elkaar te vergelijken, om eindelijk te ontdekken dat zij elkander geheel opheffen. Voor sommigen is het sprookje een verhaal van de zwartste barbaarschheid, voor anderen de droom van een blanke idylle, voor een derde het onoplosbaarste mysterie. Om de waarheid over Afrika hebben zich slechts weinigen bekommerd; over het algemeen bekommert men zich maar weinig om de Waarheid. Eeuwenlang heeft men de betrouw baarheid van Herodotus' inlichtingen over Afrika en de negers miskend, en het zijn pas de afrikanisten van deze eeuw geweest, die telkens en telkens zijn gelijk moesten bekennen, en die menige verstandige vinger wijzing van hem wisten te benutten. Een van de grootste levende Afrikavorschers, Leo Frobenius, heeft een groot aantal jaren besteed aan de identificatie van Herodotus' Atlantis met dat deel van West-Afrika dat aan de golf van Guinea gelegen is; hij heeft in de kunstvoor werpen van Benin en in de mythologische verhalen der Yoruba's de cultuur der oude Egyptenaren terugge vonden, zooals de taalgeleerden m enigen Egyptisch en woordstam aantroffen in de oudste, welgeconserveerde Soedantalen. Maar Afrika is het wereld deel van de sfinx. Uit de oplossing van ieder raadsel zijn tien nieuwe ontstaan, en nog altijd weet men niet precies waar de verschillende negerstammen vandaan ko men. De wetenschappelijke onzekerheid heeft prikke lend gewerkt op de fantasie van schrijvers en dichters, en er is welhaast geen .plekje van heel het uitge strekte werelddeel meer, waarover niet dapper gelogen en geschreven is. Rider Haggard en Pierre Benoit hebben zich nog tot den woestijngordel bepaald, maar in Noord-Afrika is reeds iedere oasis gebruikt tot het tooneel van de een of andere verschrikkelijk romantische en onmogelijke ntovel", en zij zijn dientengevolge de geliefde pelgrimsoorden geworden van platgehakte, op mannelijke avonturen beluste Engelsche en Amerikaansche ladies-alleen. Ook met de fictie durfde men zich tot voor kort niet te diep in het mid den van Afrika te wagen. De aureolen om de hoofden van Livingstone en Stanley, om de slapen van Bruce, of Clapperton, of Richard Lander, schit terden nog te sterk, men had hier nog te veel waarheid te verwerken om zich veilig aan het fantaseeren te wagen. En men moest van het postuur van een Jules Verne zijn om het er zoo kranig af te, brengen in Vijf weken in een luchtballon". De waarheid was hier ook~Vreemd en avontuurlijk genoeg, dat men er niets meer aan toe behoefde te voe gen; en wat Afrika betreft is het nog steeds de veiligste methode zelf te gaan en te zien en niet te fantaseeren. Men behoeft zich niet eens in gevaar te begeven, want zslfs de kustplaatsen In de straten van Accra, DOOR LOU hebben veel priniitiefs bewaard, en nog geen dagreis ver vindt men al de meest romantische nederzettingen, waar een blanke nog altijd begroet wordt als een zeldzamen bezoeker, en bekeken wordt met het algemeene wantrouwen dat een der heerlijk ste griezelsensaties is. Het moge U niet verontrusten dat al twee jaar geleden de eerste Afrika-Baedeker verschenen is, een lijvig, van kaarten, statistieken en advertenties voorzien boek deel, dat duidelijk uiteenzet welke de goed koopste en eenvoudigste wijze is om aan het Tanganjika-meer te komen, welke hotels in Lome aan te ?bevelen zijn, en wat er op Zanzibar te beleven valt. De beide vervaardigers van dezen uiterst bruikbaren gids, Otto Martens en dr. O. Karstedt, hebben ons gewone stervelingen echter hopeloos overschat. Ik ben benieuwd wie het reisplannetje in acht dagen op en neer naar het Victoria-meer", datdeheerèn zoo ingenieus in elkander gezet hebben, zonder ongeluk ken klaarspeelt. Zeker, lang zamerhand is de auto ook in Afrika het hoofdverkeers middel geworden; maar de hinderlijkste eigenschap van een auto is nog altijd, dat hij alleen behoorlijk rijdt waar er een weg is. De Baedeker voor geheel Afrika blijft dus nog grootendeels ongebruikt, al is het een troostende ge dachte dat hij bestaat, en bij de hand is, en er reeds een aantal menschen zijn die een uitstapje naar Timboectoe of het Tsaad-meer toch niet zoo gek vinden. Lotte Errell is niet lang geleden naar het Ewe-land aan de Westkust geweest, en heeft daarvandaan een serie prachtige en markante foto's meegebracht, welke zijn afgedrukt in haar Kleine Beise zu schwarzen Mjnschen". In den korten maar zakelijken tekst beschrijft zij heel duidelijk het aspect van half-beschaafde stadjes als Accra. Gelijk zoovele anderen in den laatsten tijd, is zij niet erg te spreken over het langzame europeaniseeringsproces dat met een groot en leugen achtig woord beschaving" genoemd wordt. Zij erkent ten volle de abjecte eigenschappen van den stadsneger, en heeft als Duitsche de grootste be wondering voor de soepelheid en het doorzicht waarmede de nieuwe eige naren" van het land, de Engelschen, de eigen cultuur der negers intact laten. De autoriteiten sluiten hun oogeti voor de religieuze moorden die er elk jaar plaats vinden. En zij hebben gelijk, zegt Lotte Errell. In Afrika hebben een paar mcnschenlevens nooit iets te beteekenen gehad, en de blanke wiens zedelijkheidsgevoel hierdoor ver ontrust wordt, moet maar bedenken dat de houthandelaren in de Soedan 20000 menschen zich dood laten werken, en dat het gereedgekomen kwartdeel van den Congo-spoorweg aan slechts 17000 negers het leven gekost heeft. Terwijl de onbeschaaf den hun oude cul tuur handhav en, dragen de pik zwarte rechters en advocaten in de Engelsche koloniën een witte krul letjes-pruik gelijk in Europa. En elke afwijking van deze gewoonte zou daar een even groote inbreuk op de waardigheid van het recht schijnen als in het moederland. Even twijfel achtig zijn de resultaten welke de verschillende missiën bereiken, of schoon zij in den laatsten tijd meer Zwarte juristen en meer beginnen in te zien dat het opdringen van een vreemde cultuur en een arische mentaliteit onvermij delijk snelle degeneratie tengevolge heeft, Dat de contactverschijnselen met de beschaving niet erg bemoedigend zijn. dat bewijst ook de curieuze autobiografie van Lobagola: An african savage's own story". Hij getuigt van zichzelf dat hij een Semi tische neger is, uit een stam die nog vasthoudt aan het oude geloof en de wet, ofschoon zij omringd is door heidenen en ..fetish-worshippers". Xijn geboorteplaats ligt in YanschSoedan, enkele dagen bezuiden Tim boectoe. waar nooit een enkele blanke doordringt. Wat Lobagola over zijn volk mede deelt, brengt niet veel nieuws bij hetgeen de wetenschap reeds aan exacte feiten verzamelde. Tauxier heeft in een van zijn lijvige ..Etudes soudariaises". speciaal in ,.Lo noir du Yatenga" uitvoerige gegevens over die streek gepubliceerd; zij wor den ook door Erobenius in verschil lende deelen van Atlantis" behan