DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland Onder hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der redactie: C. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam C. * Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2861 Zaterdag 2 April 1932 De tweeslachtigheid van het Socialisme Het Haarlemsch Congres van de S.D.A.P. heeft den knoop doorgehakt; het heeft de breuk met den linkervleugel tot een feit gemaakt. Men is daarbij waarlijk niet onberaden te werk gegaan. De geschilpunten waren reeds jaren lang in de partij aan de orde. Vele pogingen tot bemid deling zijn tot op het laatste oogenblik gedaan. De beslissing is eerst na zeer uitvoerige debatten, ?waarbij aan de minderheid ruimschoots de gelegen heid werd gegeven haar standpunt te ontwikkelen, gevallen. De geschillen golden minder een punt van be ginsel, dan een punt van tactiek. Het ware te simplistisch het verschil in dien zin aan te geven, dat de meerderheid wenscht den weg van hervor mingen te gaan en dat de minderheid den revolu.tionnairen weg verkiest. Ook Albarda heeft voor den zooveelsten keer weder uitdrukkelijk verklaard, dat de partij de mogelijkheid niet wenscht uit te sluiten, dat zij den revolutionnairen weg zal be wandelen. De leider van de S.D.A.P. zou niet aarzelen daartoe het initiatief te nemen, wanneer de partij daartoe genoodzaakt werd. Men zou uit deze woorden kunnen afleiden, dat Albarda eigenlijk dien weg niet op wil, doch dat hij tegen zijn wil gedwongen zou kunnen worden in die richting te gaan. Het moge meer of minder vrijwillig zijn, wij mogen de oogen niet sluiten voor het hoogst gewichtige feit, dat de S.D.A.P., ook na het Haarlemsch Congres, ook na de afscheiding van den linkervleugel, de deur voor de revolutie met opzet open laat staan. * * * De strijd, die aldus voor een oogenblik door de uitspraak van het Haarlemsch Congres is beslist, speelt zich niet alleen af in de Nederlandsche socia listische partij, maar in bijna alle socialistische partijen over de heele wereld. In Duitschland hebben de onafhankelijke revolutionnairen zich reeds afgescheiden en zelfs hebben de afgescheidenen zich weder opnieuw gesplitst. In Engeland dreigt de afscheiding reeds jaren lang. In Nederland heeft dit dreigement de socialis tische partij sedert haar oprichting boven het hoofd gehangen en, niettegenstaande thans voor de tweede maal de revolutionnairen weder zijn uitgeworpen, zal die strijd zich ook nog in de offi?cieele partij blijven voortzetten, totdat de S.D.A.P. voor goed partij zal hebben gekozen tusschen de revolutie en de democratie. De S.D.A.P. zal die beslissing zoo lang mogelijk uitstellen. Om de ma^ssa der arbeiders mee te sleepen kan zij het revolutionnaire sentiment niet missen. Eenmaal haar functie in onze democratie aanvaard hebbende, kan zij zich niet onttrekken aan mede werking aan en verantwoordelijkheid voor her vormende maatregelen toegepast op de bestaande maatschappij. Dr. Wibaut heeft het in Haarlem treffend juist uitgedrukt. Den nen dag ben ik revolutionriair, den anderen dag reformistisch gezind, zeide hij, en zoo is het ook met de partij. Zoo er n oogenblik in de wereldgeschiedenis is geweest, waarin men van 'het socialisme mocht verlangen, dat het in dit oplicht kleur zou beken nen, zoo is het thans. Van alle kanten, waarlijk niet alleen van socialistische zijde, hoort men beweren. dat het kapitalistisch stelsel in elkaar stort. Ik acht die bewering overdreven, maar onmiskenbaar is. dat de gebreken van het bestaande maatschappe lijke stelsel nimmer duidelijker aan den dag zijn gekomen, dan op dit oogenbfeü. Er is een over vloed van goederen en een 'ongekende werkloos heid. Zelfs de kapitalisten en de ondernemers roe pen om tusschenkomst van de overheid. De over heid wordt van alle kanten gedrongen in het pro ductieproces in te grijpen. En zij geeft aan die roepstem gehoor, als nooit te voren. Zoo ooit. dan schijnt thans het oogenblik bij uitstek gunstig voor degenen, die de bestaande productiewijze door een nieuw stelsel, dat in veel sterkere mate door de overheid geleid zal worden,-wenschen te vervan gen, om hun plannen nader téontwikkelen, ze aan de orde te stellen, en te trachten ze met alle midde len te verwezenlijken. En op zulk een oogenblik geeft do leiding van de S.D.A.P. het parool uit en vindt zij daarin steun bij de overgroote meerderheid van haar leden: door een instorting van het bestaande maatschap pelijke stelsel zouden de arbeiders meer worden geschaad dan gebaat. De crisis, die de welvaart van elk land, van elk bedrijf, van elke groep der bevolking ondennijrit. stelt alle maatschappelijke en politieke leuzen op een harde proef. Zij heeft ten minste dit voordeel, dat zij de gebreken van het bestaande in het licht stelt, het zwakkere doet vallen en een nieuwe, in sommige opzichten armere, maar toch tevens zui verder maatschappelijke organisatie voorbereidt. Zoo tast zij ook de grondslagen aan van het socia lisme. De alles beheerschende vraag voor een politieke partij als het socialisme, revolutie of democratie,, is door de uitspraak van het Haarleznsche Congres niet opgelost. Zij blijft aan de orde en zal nieuwen strijd en nieuwe afscheidingen veroorzaken, omdat zij samenhangt met de diepste grondstellingen van het socialisme. De S.D.A.P. heeft eenige maanden geleden het parool uitgegeven: alle loonsverlagingen afwijzen. zoolang dat maar eenigszins mogelijk is. Zij kan, waar zij mede zitting heeft in de regeering, die leuze niet lang meer volhouden en zij zal, waar zij mede de verantwoordelijkheid draagt, moeten Inhoud: 1. Mr. A.C. Josephus Jitta,Scheuring in hei soeialsme. 2. Mr. H. Scholte, Circus Gleich, mei teekening Harmsen van Beek. 3. L. J. Jordaan, Duóbel-concert. 4. L. J. Jordaan, Bioscopy. Boevennummer: 5. Melis Stoke, Vers, teekening B. van Vlijmen. 6. Melis Stoke, De duivel in Huis. 1. Simon Balester, Een onderhoud met Harry Domela. 8. A. C. C. J., De methode van Sherlock Holmes. 9?10. L. van Dort, Balkaarten voor ,,Immertreu", teekeniig door Harmsen van der Beek. 11. F'enait Istrati, Sarkiss, teekeningen door Is. v. Mens. 13. Fran<;ois Pauwels, Het noodlot van Jimmy Van- ' derboom. 14?15. G. Simons, Hobos, tramps en bums in de V. S. 16. S. Couwenberg, Maya. 17. Mr. B. J. Stokvis, Oplicthers. 19. C. A. Klaasse, Gieren in Wallstreet 20?21. Albert Heiman, De begijnen van Woldry, teekeningen C. A. Willink. 22. Nico Rost, Landloopers, dichters en vagebonden. 23. S., Langs den grooten weg, 24. Dr. R. Feenstra, Krant en misdaad. 25. Alida Zevenboom, Croquante croquetjes Uit het kladschrift van Jantje. 27. Jef Last, Drama op de sleepboot, teekeningen A. v. d. Peer. 28. Letteiraadsel. Viooltj Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Lef op den naam r bukken voor de feiten. En zij zal moeten gedoogeii en toezien, hoe de broeders van den linkervleugel haar leuze overnemen en, wat nog erger is, haar volgelingen medetroonen. De Onafhankelijke Socialistische Arbeiders Partij, die blijkens haar naam niet-democratisch is en on afhankelijk van anderen haar weg wil gaan. zal de brandende fakkel der revolutionnaire leuzen van de S.D.A.P. overnemen. In het bijzonder in de vakbeweging zal de strijd zwaar zijn. Reeds heeft de O.S.A.P. het parool uit gegeven, dat al haar leden lid moeten worden van de moderne vakvereenigingen. In die vakvereeni gingen zal de strijd zich in de eerste plaats afspelen en hij zal de politieke partij en de kamerfractie trachten mee te sleepen. De strijd tusschen revolutie en democratie is door het iïaarlemsche Congres niet opgelost. Na dat congres zal hij in nieuwe en feller vormen herleven. En hij zal niet worden opgelost voor de S.D.A.P. definitief haar keuze zal hebben gedaan. Men kan een pudding niet tegelijkertijd opeten en haar wegwerpen. Ken politieke partij kan niet tevens zijn revolutionnair en democratisch. A. C. JOSEPIITS JITTA